In de rubriek 'Russisch leven' worden nieuwsberichten uit Russische kranten, weekbladen, persbureaus en nieuwssites samengevat. Het gaat om zaken die de Nederlandse media gewoonlijk niet halen, maar wel inzicht geven in het Russisch bestaan. Deze keer is de rubriek speciaal gewijd aan onderwijs en kinderen in Rusland.
CRÈCHES
Vanaf dit jaar valt de kinderopvang in Rusland onder de financiële verantwoordelijkheid van de gemeentebesturen. De detskije sady (kindertuinen) zijn te vergelijken met onze crèches en peuterspeelzalen. Het is nog onduidelijk of gemeentes voor dit doel geld krijgen uit het landelijke gemeentefonds, maar waarschijnlijk is dit niet.
Een regeringsbesluit uit 1993 bepaalt dat ouders niet meer dan 20 procent van de onkosten van de kinderopvang hoeven te vergoeden. Momenteel is dat een bedrag van 350 tot 400 roebel (9 tot 11 euro). Het is nu dus aan de gemeentebesturen om te bepalen in hoeverre ouders de onkosten van de kinderopvang zelf moeten vergoeden en of er inkomensafhankelijke betalingsregelingen komen.
De volledige opvangkosten bedragen 4000 roebel per kind per maand. Voor veel werkenden is dit bedrag hun hele maandsalaris en dus niet op te brengen. 'Het voorschoolse onderwijs is in Rusland niet verplicht en het kinderopvangbeleid wordt vanaf nu uitgewerkt op basis van de gemeentebegrotingen en het sociale verantwoordelijkheidsgevoel van plaatselijke bestuurders.'
Izvestija, 16-10-2004
ONDERWIJSSTANDAARDEN
Onderwijsstandaarden leggen de vereiste minimumkennis vast die kinderen zich in het algemeen vormend onderwijs eigen moeten maken. In het schooljaar 2006-2007 begint de etappegewijze invoering van nieuwe onderwijsstandaarden in de eerste, vijfde en negende klas van de tienjarige algemene basisvorming. De nieuwe standaarden moeten de werklast van de leerlingen met 20% verminderen.
Er zal worden overgestapt van wekelijkse naar jaarlijkse werkplannen. Er komt meer samenhang tussen de verschillende leervakken en meer uitleg waarom vakken belangrijk zijn. Voor de vakken vreemde talen, informatica en veiligheid zal meer tijd worden vrijgemaakt. In de negende klas komt een uur per week minder geschiedenisonderwijs, maatschappijleer krijgt er een uur bij. De negende klas krijgt een spilfunctie in het algemene vormende onderwijs, omdat leerlingen in dat jaar het profiel voor hun verdere opleiding moeten kiezen. Er blijven zes verplichte vakken voor alle leerlingen: Russisch, literatuur, wiskunde, geschiedenis, lichamelijke opvoeding en natuurkennis of maatschappijleer (hierbij wel een keuze op basis van het profiel).
Voor het succes van de invoering van nieuwe onderwijsstandaarden is wel her- en bijscholing van het bestaande leerkrachtencorps nodig, evenals de aanpassing en verbetering van leerboeken, bibliotheken en internetvoorzieningen.
Itogi, 20-1-2004
EINDEXAMEN
In de afgelopen jaren is in het algemeen vormend onderwijs geëxperimenteerd met de invoering van een eindexamen dat gelijktijdig dienst doet als toegangsbewijs voor hoger onderwijsinstellingen, die dan niet langer ook nog eigen toelatingsexamens organiseren. In dit schooljaar zullen in 78 van de 89 regio's van de Russische Federatie de nieuwe eindexamens worden afgenomen, waarna het examenstelsel in het schooljaar 2007-2008 landelijk ingevoerd zal worden.
De belangrijke instellingen voor hoger onderwijs van de stad Moskou liggen echter dwars en willen het oude systeem van examinering en toelating behouden. Het is daarom nog steeds niet zeker of het landelijke eindexamen verplicht wordt of vrijwillig kan worden afgelegd en of het door alle instellingen voor hoger onderwijs geaccepteerd zal worden.
Nezavisimaja Gazeta, 22-10-2004 en 26-11-2004
VEILIGHEID
Voor het begin van het lopende schooljaar, dat werd verstoord door de terreurdaad in Beslan, werkten de Russische scholen al aan de verbetering van de veiligheid van schoolgebouwen en de bescherming tegen terroristische aanslagen. Scholen krijgen nieuwe alarmsystemen, videobewaking, privé-bewaking en extra bescherming van een speciale politieafdeling. 'Drie bewakers zullen de school ieder dag bewaken. De school is uitgerust met bewakingscamera's', zegt directrice Tatjana Rybakova van school nr. 174 in Moskou.
The Moscow Times, 2-9-2004
LEERKRACHTEN
Minister van Onderwijs en Wetenschappen Andrej Foersenko zegt dat het algemeen vormend onderwijs dit jaar 21.000 leerkrachten tekort komt. De tekorten zijn het grootst in de vakken vreemde talen (8,5%), muziek (8%), informatica (6%) en handenarbeid (5,2%). Verder is 20% van de werkzame leraren de pensioengerechtigde leeftijd reeds gepasseerd. Als zij massaal van hun pensioenrecht gebruik zouden maken, zou het leerkrachtentekort dramatisch stijgen.
Itar-Tass, 30-8-2004
TROUWEN EN SCHEIDEN
Russische jongens en meisjes trouwen vaak jong, op 19- of 20-jarige leeftijd, maar scheiden vaak ook weer snel en jong. Per duizend inwoners zijn er ieder jaar zeven huwelijksparen, maar ook zes paren die echtscheiding aanvragen. Het echtscheidingscijfer is 83 procent van het huwelijkscijfer. Demograaf Olga Koerbatova zegt: 'De vroege huwelijken zijn vaak pogingen om legitimiteit te geven aan de seksuele relaties tussen emotioneel onvolwassen en economisch afhankelijke jonge mensen en hebben een grote kans ook weer snel te eindigen.'
The Moscow Times, 8-12-2004
JONGENS EN MEISJES
Rusland heeft met 35 andere landen in Europa en Noord-Amerika meegedaan aan een groot onderzoek van de World Health Organization naar de gezondheid van kinderen tussen 11 en 15 jaar, 'Het gedrag van kinderen in de schoolleeftijd betreffende gezondheid'. Hieruit blijkt dat Russische meisjes hun gezondheid vaker dan gemiddeld als 'zwak' betitelen (40% van de Russische meisjes). Russische jongens in de onderzochte leeftijdsgroep zijn vaker seksueel actief dan hun leeftijdgenoten elders. Met meer dan 40% lopen zij met hun collega's in Oekraïne en Groenland op dit punt voorop.
In bijna alle landen wordt een toename van overgewicht onder kinderen waargenomen. Kinderen met overgewicht worden het meest aangetroffen in gezinnen met lagere inkomens. Wat dit betreft behoren veel Russische kinderen tot de risicogroep.
Izvestija, 19-6-2004
Samenstelling: René Does