Vloeibaar brood

René Does

De Tsjechen zijn de grootste bierdrinkers ter wereld. Alleen een onafhankelijk Beieren zou de Tsjechische koppositie kunnen bedreigen. De liefde van de Tsjechen voor bier gaat zo ver dat ze het zelfs door eten prakken en er biersoep van maken. Ze noemen bier ook wel 'vloeibaar brood'.

De Tsjechen drinken jaarlijks per hoofd van de bevolking tussen de 160 en 170 liter bier. Per inwoner wordt iedere dag een halve literfles bier achterover geslagen.

De Tsjechische agrarische omstandigheden zijn zeer gunstig voor het verbouwen van hop en graan. Het brouwen van bier begon in de Middeleeuwen. De eerste brouwerij werd in 1118 gebouwd in Cerhenice.

In de periode van de Renaissance nam het bier brouwen en het kroegleven een hoge vlucht in de Tsjechische landen. De naam van de Boheemse brouwersstad Plzen groeide later wereldwijd uit tot de productnaam 'pils'.

Gedurende de Habsburgse tijd raakte het bier brouwen wat in verval, maar tijdens de nationale herleving in de negentiende eeuw werd bier brouwen en bier drinken weer een vast bestanddeel van de Tsjechische cultuur.

In de communistische tijd was kroegbezoek de enige omvangrijke openbare vrijetijdsbesteding onder Tsjechische mannen. De communisten hebben dit onderdeel van de Tsjechische nationale cultuur nooit durven aanraken.

In de postcommunistische periode werd een beroemde bierdrinker, de voormalige dissident Vaclav Havel, die in 1976 een jaar in een brouwerij heeft gewerkt, de eerste president van het onafhankelijke Tsjechië. Van hem zijn de woorden: 'Ik denk dat bier drinken in de kroeg een gunstige invloed heeft op het gedrag van de Tsjechische samenleving, want bier bevat minder alcohol dan bijvoorbeeld wijn, wodka en whisky, waardoor de politieke gesprekken van mensen in de kroeg minder idioot zijn.'

Thans zijn er in Tsjechië ruim 80 bierbrouwerijen. In het afgelopen decennium zijn de grotere brouwerijen opgekocht door grote buitenlandse bierbrouwers.

Verwacht wordt dat hierdoor de middelgrote bedrijven onder de Tsjechische brouwers zullen verdwijnen: de biermarkt zal over enige tijd worden beheerst door enkele grote brouwerijen en een verscheidenheid aan kleine lokale brouwerijen. De bekendste en populairste Tsjechische biermerken zijn Pilsner Urquell, Gambrinus en Budvar ('de originele Budweiser').

De meeste Tsjechen beginnen en eindigen hun werkdag vroeger dan de Nederlanders. In de middag begint het kroegleven.

De percentages die de sterkte van het bier aangeven zijn in Tsjechië anders dan onze alcoholpercentages, wat wel eens tot verwarring onder buitenlandse bezoekers leidt. Op Tsjechische bieren wordt het gehalte aan maltextracten aangegeven, het zogenoemde 'stamwortelgehalte'. Dit loopt van 6 tot 19%. De gebruikelijke percentages zijn 10 of 12%. Om het alcoholpercentage te berekenen moet u het stamwortelgehalte met 0,4 vermenigvuldigen.

Bron: www.archiv.radio.cz/beer/