Eerste Gay Parade in Boekarest
Vlad Nicolae
Zaterdag 28 mei verzamelden zich enkele honderden homoseksuelen en sympathisanten in het centrum van Boekarest om onder het moto 'Geen vooroordelen, ik bepaal zelf van wie ik houd!' deel te nemen aan de eerste Gay Parade in Roemenië.
De gewone Roemenen leefden verbaasd mee: 'Het mag niet, het is zondig!' 'Het mag wel, we leven in een democratie, zelfs voor die nichten…' 'Is dit nodig om tot Europa toe te treden?!'
Ondanks hevige kritiek van het Helsinki Comité en de Raad van Europa zou homoseksualiteit in Roemenië ook na de omwenteling van 1989 strafbaar blijven. Dit veranderde in 1993 toen, ondanks groot binnenlands verzet van met name de Roemeens-orthodoxe kerk, het Constitutioneel Hof artikel 200 wijzigde.
Bepaald werd dat homoseksuele handelingen niet in strijd zijn met de grondwet zolang deze niet 'het onderwerp worden van een publiek schandaal'. Door het abstracte karakter van het begrip 'publiek schandaal' belandden echter tot 2001, toen artikel 200 definitief geschrapt werd, nog regelmatig mensen wegens hun seksuele geaardheid in de gevangenis.
De homo-organisatie Accept, opgericht in 1996, telt inmiddels honderd actieve leden en een onbekend maar groot aantal sympathisanten. Accept stelt zich tot doel homoseksuelen te beschermen en de homocultuur te promoten. De contributie bedraagt vijf tot 15 euro per jaar. Hiervoor krijgen de leden onder meer het tijdschrift Inclusif, dat in een oplage van 3000 exemplaren verschijnt.
In 2000 werd een wet aangenomen die elke vorm van discriminatie veroordeelt, inclusief discriminatie op basis van seksuele geaardheid. Maar het zou nog tot 2005 duren voordat de Nationaal Raad voor de Bestrijding van Discriminatie de eerste sanctie oplegde. De nationale vliegmaatschappij Tarom werd beboet wegens het uitsluitend aan heterokoppels aanbieden van een kortingsactie.
De wet veranderen is echter makkelijker dan de mentaliteit van mensen veranderen. Zo is nog steeds 37 procent van de bevolking van mening dat homoseksualiteit strafbaar zou moeten zijn en heeft 65 procent bezwaar tegen een homoseksuele leraar. 55 procent is tegen een homoseksuele arts en 45 procent zou zich eraan storen als twee mannen op straat hand in hand lopen.
Weinigen hielden het voor mogelijk dat er in Boekarest zonder grote incidenten een gay parade kon plaatsvinden als afsluiting van het één week durende festival Gay Fest 2005, dat onder meer debatten en documentaires bod.
In eerste instantie gaf de gemeente geen toestemming voor de parade wegens 'het niet kunnen garanderen van de veiligheid', maar na verklaringen van president Traian Basescu dat ook homoseksuelen het recht hebben om te demonstreren werd er alsnog toestemming verleend, tot kritiek van de orthodoxe kerk en de Conservatieve Partij van mediamagnaat Dan Voiculescu. De voormalige 'humanist', onlangs omgetoverd tot 'conservatief', liet deze kans niet onbenut om zich te profileren als de bewaker van de Roemeens-orthodoxe conservatieve waarden en organiseerde zelf, als enige politieke partij, een tegendemonstratie.
In vergelijking met parades in West-Europa stelden de deelnemers zich uiterst braaf op. Handen werden vastgehouden maar er werd niet gezoend en de meeste deelnemers droegen gewone kleding. De meesten keken ook schuchter om zich heen, vooral als er camera's in de buurt waren, bang voor de reactie van ouders en werkgevers. Even dreigde het uit de hand te lopen toen leden van de rechts-extremistische groepering Nieuw Rechts de confrontatie zochten, maar de grote politiemacht die de stoet vergezelde, greep op tijd in.
Hoewel er deelnemers gedurende de mars door omstanders uitgejouwd en met eieren bekogeld zijn en er zelfs een vuurpijl op de stoet is afgeschoten, beschouwen de organisatoren, die toegaven meer geweld te hebben verwacht, de actie als een geweldig succes.
'Alleen al het feit dat het eerste Gay Festival heeft kunnen plaatsvinden, is voor ons van enorm belang, een grote stap voorwaarts!', verklaarde Florin Buhuceanu, de directeur van Accept. Hij beloofde volgend jaar een kleurrijker en flitsender festival te organiseren.