Overstroming in Moskou, april 1908

Nicole de Boer

Door Moskou stroomt de rivier de Moskva. In de wintermaanden is de 502 kilometer lange rivier meestal bevroren. Het waterniveau is normaal gesproken 120 meter boven de zeespiegel. (Moskou ligt ruim boven zeeniveau.) Maar in april 1908 reikte het tot 127,25 meter: Moskou stond onder water.

De loop van de rivier Moskva

Als het ijs na de winter begint te smelten, ontstaat er ijsgang: grote schotsen drijven mee op de stroming van de rivier. De winter van 1908 was erg koud en er was bijna twee keer zoveel sneeuw gevallen als normaal. In april werd het opeens veel warmer en sneeuw en ijs begonnen heel snel te smelten.

De avond van 9 april (volgens de huidige tijdsrekening 23 april) was de ijsgang in de Moskva buitengewoon groot. Bij de Kameny Most, de brug nabij het Kremlin en de Christus de Verlosser-kathedraal, steeg het water 2 arsjin (ongeveer 1,5 meter). De dag erop was het aantal grote ijsschotsen minder, maar er dreven enorme hoeveelheden klein ijs in de rivier. Het water bleef stijgen, en de rivier trad buiten haar oevers.

Een vijfde deel van de stad was alleen met kleine boten begaanbaar. Zo'n 1500 huizen rond het Kiev-station en in de wijk Zamoskvoretsje, ten zuiden van het Kremlin, waren ondergelopen. Tegen de muren van het Kremlin stond het water tot 2,5 meter hoog.

Met Pasen was het deel van Moskou dat al elektrische verlichting had - de Tverskajastraat met de winkels langs deze straat en een aantal theaters - in duisternis gehuld, want de elektriciteitscentrale stond ook onder water. Nooit eerder werden er in Moskou zoveel kerosinelampen en kaarsen verhandeld als in deze dagen. Ook lang niet alle treinen konden rijden want de wielen hadden niet voldoende grip op de natte rails.

Het water in de Moskva bereikte in april 1908 zijn hoogste niveau ooit. Het stond er negen meter hoger dan normaal. Eerder was de rivier wel eens buiten haar oevers getreden maar bleven de gevolgen beperkt tot wateroverlast. Alleen in 1908 was er sprake van een overstroming in Moskou.

Sint-Petersburg gaf namens de tsaar 50.000 roebel aan de stad Moskou om de gevolgen van de overstroming te bestrijden.

Pas op 15 april begon het water weer te zakken. De overstroming had aan één persoon het leven gekost: een zekere meneer Zacharov viel van een boot en verdronk.