Na zomerhitte wordt strenge vorst verwacht

René Does

Van bijna plus 40 naar misschien wel min 40 graden Celsius. Deze enorme temperatuurschommeling tussen de afgelopen zomer en de komende winter moeten de inwoners van het centrale deel van Europees Rusland volgens de verwachtingen ondergaan. Terwijl de balans van de gevolgen van de recordhitte van afgelopen zomer wordt opgemaakt, worden voor de komende winter strenge vorst en hevige sneeuwval verwacht.

Zomerhitte
Op 13 oktober 2010 hield president Dmitri Medvedev een videoconferentie waarin hij opriep snel een inventarisatie te maken van de hitte en de bosbranden van afgelopen zomer en de maatregelen die hierop genomen zijn. Medvedev stond, samen met enkele verantwoordelijke ministers, via videoverbindingen in contact met bestuurders en inwoners uit de getroffen regio’s.

Minister Sergej Sjojgoe van Noodsituaties gaf een overzicht van de slachtoffers en materiële schade van de zomerhitte: ‘Sinds het begin van de brandgevaarlijke periode van dit jaar zijn op het grondgebied van het land ruim 32.000 haarden van natuurbranden ontstaan op een gezamenlijke oppervlakte van 1.760.000 hectare. Als gevolg hiervan hebben in negentien subjecten van de Russische Federatie 199 gemeentes en 3.800 huizen schade geleden en zijn 62 mensen omgekomen.’

Een vraag tijdens de conferentie was hoe men zich tegen brandschade kan verzekeren. Een kwart van de verwachte graanoogst ging verloren. Oogsten verzekeren bij betrouwbare verzekeringsmaatschappijen is in de praktijk echter onmogelijk. Er bestaat onder Russen nog nauwelijks een verzekeringscultuur. Slechts een kwart van de afgebrande huizen was tegen brand verzekerd.

Verder gaf Medvedev het Openbaar Ministerie en de Rekenkamer opdracht de rechtmatigheid van de uitkering van hulpgelden aan de slachtoffers van de branden te controleren. Tijdens de conferentie werd videocontact gemaakt met de getroffen inwoners van een dorp in de provincie Lipetsk die, staande voor hun nieuw opgebouwde dorp, vertelden dat hun nieuwe huizen ook een internetaansluiting hadden. Dit doet het altijd goed bij de digikid Medvedev.

Ook werd nog gemeld dat het Openbaar Ministerie 1.600 functionarissen op administratieve en disciplinaire gronden ter verantwoording had geroepen wegens kwalijk handelen tijdens de ramp.

Winterkou
De lessen uit de gebeurtenissen van afgelopen zomer moeten snel getrokken worden, want inmiddels is de voorbereiding op de winter alweer in volle gang. Een winter die volgens de voorspellingen erg koud en sneeuwrijk gaat worden. (Dat het afgelopen zomer heet zou worden, hadden de Russische meteorologen eveneens goed voorspeld.)

De voorspellingen van een strenge winter gelden voor hetzelfde gebied dat de afgelopen zomer het zwaarst door de hitte en de branden werd getroffen: het Centrale Federatieve District. Dit hart van Europees Rusland, bestaat uit 17 regio’s: de stad en de provincie Moskou en vijftien provincies en deelrepublieken ten zuiden hiervan. In het District wonen in totaal 37 van de 142 miljoen inwoners van Rusland.

Volgens het Ministerie van Noodsituaties kunnen komende winter in dit gebied ‘noodsituaties met een technologisch karakter’ ontstaan. Het gaat hierbij vooral om breuken in de energie- en warmtevoorziening. De systemen van de elektriciteitssector en de warmtevoorziening zijn bijna allemaal niet meer gemoderniseerd sinds het einde van de sovjettijd en dus verouderd, terwijl hun belasting ieder jaar alleen maar stijgt.

In Moskou bereikte half december 2009 de belasting van het elektriciteitsnet een historische piek van 17.200 megawatt. Dit was bij een temperatuur van 22,6 graden onder nul. Voor de komende winter wordt verwacht dat de piekbelasting 18.300 megewatt zal worden als het kwik onder de -28º Celsius zakt.

Het gevaar dat bij extreme kou in de energievoorziening sneller noodsituaties kunnen ontstaan, is versterkt doordat er afgelopen zomer nauwelijks onderhoudswerk is verricht. De medewerkers van de betrokken ondersteuningsdiensten waren druk bezig met het repareren van de schade van de branden. En door de economische crisis is er de afgelopen jaren flink geschrapt in investeringsprogramma’s.

Dankzij de rampsituatie in de zomer lijkt Rusland zich, tegen de nationale gewoonte in, uit voorzorg nu eens heel goed voor te bereiden. Het Ministerie van Noodsituaties heeft naar eigen zeggen in het Centrale Federale District 4.230 hulpbrigades met 40.000 medewerkers en 11.000 ‘technische eenheden’ klaarstaan voor als de nood aan de man komt.