Wijn wordt duur betaald in Rusland
René Does
De fles wijn die tijdens het avondeten bij u op tafel staat, kost in een Russische winkel gemiddeld twee keer zoveel. Ra-ra, hoe kan dat? Afgelopen zomer stelde ook de Russische Federale Dienst tegen Monopolies (FAS) zich deze vraag.
De prijs van een geïmporteerde fles wijn kan in een Russische winkel vijf tot zes keer hoger zijn dan de inkoopprijs bij de producent. De FAS kwam tot de conclusie dat de schuld hiervan niet bij de groothandel lag, maar bij de detailhandel.
In de wijngroothandel in Rusland is geen sprake van monopolievorming, omdat hier 244 bedrijven actief zijn. De naar de mening van de FAS veel te hoge prijsopslag vindt vooral in het winkelbedrijf plaats.
Verder bleek dat de opslagen verschillen naar de prijs van de fles wijn en het land van herkomst van de wijn. Bij goedkope wijnen tot 200 roebel (5 euro) per fles bedraagt de winkelopslag gemiddeld 30 procent, en die loopt op tot ruim 50 procent bij de duurste importwijnen van 3.000 roebel (75 euro) of meer per fles. Een opslag van 30 procent wordt door de FAS nog net als acceptabel beschouwd.
De goedkopere importwijnen komen uit de 'Nieuwe Wereld' in wijntermen (Australië, Zuid-Afrika, Zuid-Amerika), Duitsland, Bulgarije, Hongarije, Abchazië en Moldavië. Bij de dure wijnen met de hoge winkeltoeslagen gaat het om wijnen uit de klassieke wijnlanden Frankrijk, Italië en Spanje.
In de regel heft een Russische wijnimporteur 20 tot 30 procent op de aankoopprijs bij de producent, de distributeur vervolgens 20 procent en de winkel doet daar weer gemiddeld 30 tot 35 procent bovenop, met dus de uitschieters naar boven voor de wijnen uit de klassieke wijnlanden.
Bij dit alles zij opgemerkt dat Russen geen grote wijndrinkers zijn, maar de voorkeur geven aan gedestilleerde dranken (vooral wodka natuurlijk) en bier. In 2009 klokten de Russen gezamenlijk ongeveer één miljard flessen wijn naar binnen. Dit is niet veel voor een land met 142 miljoen inwoners.
Driekwart van de wijn die in Rusland gedronken wordt, is van Russische makelij, maar de helft van de Russische wijnproductie is van buitenlandse druiven. Bijna alle Russische wijn behoort tot het goedkope segment van beneden de 200 roebel per fles en is vaak wijn waar een wijnliefhebber niet gelukkig van wordt.
Van alle door Rusland geïmporteerde en geconsumeerde wijn, komt 20 procent uit Frankrijk, 15 procent uit Italië, 10 procent uit Bulgarije, 10 procent uit Moldavië en daarna telkens minder dan 10 procent uit de verschillende andere importlanden. De hoge prijsopslagen in het winkelbedrijf waarover de FAS zich afgelopen zomer druk maakte, betreffen al met al slechts zo'n 10 procent van alle geconsumeerde wijn in Rusland (ongeveer 100 miljoen flessen in 2009).
De FAS is van plan de hoge winkelopslagen op de dure importwijnen aan te pakken, maar heeft juridisch nauwelijks een been om op te staan. Wijn is namelijk een 'marginaal product' in de Russische winkels. De FAS kan wel prijsplafonds afdwingen bij zogenoemde 'sociaal belangrijke' producten als brood, melk en pasta.
Russische winkelbedrijven ontkennen niet dat ze goed verdienen aan de duurdere importwijnen, maar dat ze dit ook nodig hebben in hun bedrijfsvoering. De hoge wijnprijzen stellen hen ten eerste in staat om met importwijnen reclameacties te voeren. En omdat sociaal belangrijke producten zo goedkoop mogelijk moeten blijven, moet de bedrijfswinst vooral genomen worden op producten als wijn.
Als de FAS toch op een bepaalde manier prijsverlagingen voor importwijn wil afdwingen, zullen bedrijven deze wijn geheel of gedeeltelijk uit de schappen halen, zegt Irina Kanoennikova, het hoofd van de Bond van Onafhankelijke Winkelbedrijven van Rusland. 'Waarom zou je je met een product bezighouden dat geen voordeel oplevert?'
Kortom, het lijkt erop dat de wijn in Rusland voorlopig nog duur betaald zal worden.