Rusland heeft roebelteken

René Does

Na de dollar, het Engelse pond, de euro en vele andere nationale munten heeft nu ook de Russische roebel een merkteken. Op 11 december 2103 bevestigde voorzitter Elvira Nabioellina van de Russische Centrale Bank de keuze uit de landelijke internetstemming, die van 5 november tot 5 december gehouden werd. Zoals verwacht werd ´het teken van Lebedev´ de winnaar, een Russische hoofdletter R (onze hoofdletter P) met een streepje door de poot van de P. Het winnende teken wordt ook wel ´een doorgestreepte letter R´ genoemd.

Nabioellina kondigde aan dat het gekozen roebelteken vanaf 2014 op één roebelmunten en nieuwe bankbiljetten zal worden gebruikt. Er bestaat geen wettelijke verplichting om het officiële roebelteken bij prijsaanduidingen te gebruiken.

Wel sprak de Centrale Bank een sterke aanbeveling uit. Het gekozen teken werd geprezen om zijn gemak in het gebruik en de schrijfwijze. Er wordt over gedacht om het teken op Russische toetsenborden in te voeren.

Het gekozen roebelteken was de duidelijke winnaar van de internetstemming: het haalde 61 procent van de stemmen binnen. Bijna acht procent van de respondenten stemde tegen alle vijf de roebeltekens die werden voorgesteld.

In totaal 284.514 Russen brachten een stem uit. Van de deelnemers was 71,6 procent man en 86,5 procent had een hogere opleiding genoten. De meeste stemmers zaten in de leeftijdsgroep tussen 25 en 34 jaar oud, namelijk 43,7 procent. Deze leeftijdsgroep werd gevolgd door die van de stemmers tussen de 18 en 24 jaar oud met 24,3 procent. Het nieuwe roebelteken is dus in hoge mate gekozen door jonge Russische mannen met een hogere opleiding.

Ondanks de duidelijke keuze voor de ´doorgestreepte R´ was er ook kritiek op het winnende teken. De Amerikaanse krant The Wall Street Journal verwacht spraakverwarring in het buitenland, omdat de Russische R daar onvermijdelijk als een P zal worden gelezen. Verder deed het teken de krant denken aan een christelijk kruis met acht uiteinden.

Op dit laatste punt was er ook twijfel vanuit de Russisch-orthodoxe kerk over de keuze. Het nieuwe roebelteken deed een woordvoerder van de kerk, aartsdiaken Andrej Koerajev, sterk denken aan het vroegchristelijke symbool voor de naam van Jezus Christus, dat wil zeggen een monogram van de samensmelting van de Russische letters P (onze R) en X (onze Ch). Is hier geen sprake van belediging van de gevoelens van gelovigen, hetgeen in Rusland sinds enkele maanden wettelijk verboden is?

Koerajev schreef op zijn blog dat hij niet wist of hij nu wel of niet blij moest zijn met de keuze van het roebelteken. Aan de ene kant wist hij dat religieuze symbolen op munten een oude traditie is, maar aan de andere kant vond hij het gebruik van religieuze symbolen op munten een twijfelachtige vermenging van staatszaken met religieuze symbolen. De Bijbelcommissie van de kerk zal zich snel over deze kwestie buigen.

Kritiek op de keuze was er ook van de econoom Igor Soezdaltsev, die leiding geeft aan een niet-gouvernementele organisatie die streeft naar de vorming en het behoud van een zo sterk mogelijke roebel. Soezdaltsev is heel sterk voor het invoeren van een roebelteken, maar niet blij met de uiteindelijke keuze.

Het positieve van de invoering is volgens hem dat ook de roebel in de toekomst als internationale reservemunt kan worden gebruikt, internationale handel soepeler zal kunnen verlopen en de roebel nationaal en internationaal imagoversterking krijgt. Hierdoor zal de roebel een sterkere munt zijn dan wanneer ze geen teken zou hebben gekregen.

De ´doorgestreepte R´ lijkt volgens Soezdaltsev echter veel te veel op het teken van de Filippijnse peso, dat een hoofdletter P met twee horizontale strepen door de buik van de P is en soms net zo wordt geschreven als het nieuwe Russische roebelteken. Hij vindt de keuze daarom een vergissing, die eigenlijk zou moeten worden teruggedraaid.

De verwarring met de Filippijnse peso is volgens Soezdaltsov het gevolg van het niet gebruiken van de expertise van cultuurwetenschappers, numerologen en specialisten op het gebied van internationaal recht. Behalve verwarring met de Filippijnse peso zal er gezegd worden ´dat de Russen bij de Filippino hun valutateken hebben gestolen´. En dat vermindert de internationale standing en de hardheid van de roebel weer, aldus Soezdaltsev.