Russen doen veel aan seks

René Does

Volgens de nieuwste cijfers van het condoommerk Durex lusten de Russen er, zo gezegd, wel pap van. Van seks dus. Alleen de Grieken doen het nog meer onder de volken die Durex heeft ondervraagd. Samen met seksonderzoeken van Russische onderzoeksbureaus en wetenschappers die tegenwoordig ook verschijnen kan er inmiddels een aardig portret worden gemaakt van de seksuele moraal en gewoonten van de Russen.

In de laatste enquête van Durex antwoordde 83 procent van de volwassen Russen ´regelmatig´ aan seks te doen, dat wil zeggen minstens één maal per week. Alleen onder de Grieken is het percentage volwassenen dat regelmatig copuleert hoger: 87 procent. De Russen houden hiermee erkende warmbloedige landen als Brazilië (nummer 3 met 83 procent) en Italië (nummer 5 met 76 procent) achter zich.

Gevraagd naar de tevredenheid over de kwaliteit van zijn of haar seksleven staan de Russen echter in de middenmoot met 42 procent tevreden respondenten en zijn de Nigerianen de winnaars met 67 procent tevredenheid, gevolgd door de Mexicanen (63 procent) en de Indiërs (61 procent).

Minder Nederlanders dan Russen doen regelmatig aan seks (63 procent), maar Nederlanders zijn wel tevredener over hun seksleven dan Russen (50 procent).

Verder gaf 87 procent van de Russen aan Durex toe daarnaast ook nog ´regelmatig´ aan zelfbevrediging te doen, en een derde minstens één maal per week. Hierbij gebruikt 15 procent speeltjes uit seksshops en denkt nog eens een kwart van de respondenten eraan zulke speeltjes te kopen.

Jaren twintig
De vraag die op basis van deze cijfers opkomt is waarom Russen naar verhouding zo veel seks hebben. Er wordt dan gewezen op de historische erfenis uit de eerste helft van de jaren twintig van de vorige eeuw, de eerste jaren van het communisme in de Sovjet-Unie.

Dat was een tijd van grote maatschappelijke vrijheden en verwerping van burgerlijke waarden. Vrouwen kregen het volledige recht op ´seksuele zelfbeschikking´ en getrouwd of ongetrouwd seks bedrijven met meerdere partners werd vanuit de ideologische gedachte van gemeenschappelijkheid in alle sferen van het leven een gewoonte.

Toen die vrije seksuele moraal snel leidde tot een enorme groei van het aantal ongehuwde moeders werden traditionele gezinswaarden weer ingevoerd door de machthebbers. Maar een zekere mate van losbandigheid buiten gezinsverhoudingen heeft de Sovjet-Unie na die ´idealistische´ periode nooit meer verlaten. In de jaren tachtig werd volgens cijfers van het Instituut voor Sociologie van de Russische Academische van Wetenschappen (RAN) ´30 tot 50 procent´ van de huwelijken gesloten omdat er sprake was van ongewenste zwangerschap.

Vandaag de dag is Rusland nog steeds een ´rijk van seksuele vrijheid´, stelt Aleksandra Soepereka in een artikel onder de titel ´Seks in Rusland: alles mag, maar niet met iedereen´ op de open journalistieke website PublicPost.ru. Zij kwam tot deze conclusie door tegen elkaar af te zetten welke seksuele activiteiten in Rusland strafrechtelijk of administratief rechtelijk niet of wel verboden zijn. Toegestaan zijn:

• Seksuele intimidatie. Dit is niet expliciet strafbaar volgens het Russische strafrecht, zoals het geval is in bijvoorbeeld Frankrijk en België. Wel spreekt de Russische Strafwet van een verbod op ´dwang tot het plegen van seksuele handelingen´ en een verbod op ´ontuchtige handelingen´, maar de term ´seksuele intimidatie´ wordt niet genoemd.
• Onveilige seks. Artikel 131 van de Strafwet bepaalt de strafbaarheid van verkrachting, maar dit wordt in het artikel niet gekoppeld aan het gebruik van condooms. In Zweden is seks zonder condoom zonder toestemming van een vrouw verboden en kan worden vervolgd als verkrachting, zoals WikiLeaks-oprichter Julian Assange heeft ervaren.
• Overspel. Rusland volgt het principe van het niet strafbaar stellen van overspel, zoals dat werd geformuleerd op de Haagse Conferentie voor Internationaal Privaatrecht in Den Haag in 1964. Deze Conferentie heeft 71 leden, waaronder Rusland. In landen als Saoedi-Arabië en Afghanistan kan overspel nog altijd met de doodstraf worden bestraft.
• Homoseksuele betrekkingen. Het verbod op moezjelozjestvo (homoseks tussen mannen) werd in 1993 uit de Russische Strafwet geschrapt. In 76 landen ter wereld is homoseksualiteit nog steeds strafrechtelijk verboden.
• Incest. Incest wordt nergens in de Russische Strafwet expliciet verboden. Incestueuze verhoudingen worden ingeperkt door het verbod op seksuele dwang en het verbod op seks met minderjarigen en door bepalingen uit de Gezinswet. Deze laatste wet bepaalt dat huwelijken niet mogelijk zijn met kinderen en kleinkinderen, broers, zussen, zwagers en schoonzusters, en niet met geadopteerde kinderen.

Hoerenvakbond
Verschillende seksuele handelingen zijn strafrechtelijk verboden, hoewel ze in verschillende mate vaak niet nageleefd (kunnen) worden. Soepereka noemt:

• ´De propaganda van homoseksualiteit onder minderjaren´. Dit is de laatste jaren door regionale conservatieve en nationalistische wetgevers verboden gesteld in Sint Petersburg en verschillende provincies. Hoe dit verbod in de praktijk uitgelegd en gecontroleerd moet worden is niet erg duidelijk. Een vergelijkbare landelijke wet is er onder internationale druk (nog) niet gekomen.
• Pornografie. Verboden zijn de ´onwettige´ productie en verspreiding van pornografie, het reclame maken voor pornografisch materiaal en de publieke vertoning van pornografie. De naleving van deze bepalingen is heel erg regionaal bepaald.
• Kinderporno. Dat wil zeggen pornografie met afbeelding van minderjarigen en tonen van porno aan kinderen jonger dan 14 jaar. Wat betreft het verbod op en het bestrijden van kinderporno voldoet Rusland aan de gebruikelijke wetgeving en praktijk in de wereld.
• Seks met minderjarigen. Verboden is seks van volwassenen met kinderen jonger dan 16 jaar.
• Prostitutie. Strafrechtelijk verboden zijn het aanzetten tot betaalde seks en souteneurschap. Prostituees zelf kunnen alleen administratiefrechtelijk worden bestraft. Kinderprostitutie, prostitutie met kinderen jonger dan 16 jaar, is uiteraard helemaal verboden. Momenteel ligt er bij de Staatsdoema een wetsvoorstel dat ook betaalde seks met tieners van 16 tot en met 18 jaar strafbaar stelt.

Wat betreft de prostitutie in Rusland: het land heeft inmiddels ook een hoerenvakbond, Zilveren Roos genaamd. De vakbond streeft naar twee beleidswijzigingen met betrekking tot prostitutie. Allereerst dat geweld door klanten en souteneurs tegen prostituees echt vervolgd gaat worden, zodat prostituees aangiften van gevallen van geweld durven te doen. De belangrijkste eis van de Zilveren Roos is de decriminalisering van prostitutie in Rusland.

Legalisering van prostitutie, zoals in Nederland, hoeft nog niet. Dat is een mogelijke volgende stap. ´Zorg eerst voor veiligheid, haal de prostitutie uit de sfeer van de strafrechtelijke en administratieve rechtspleging, en laten we daarna denken hoe haar te legaliseren, belastingplicht in te voeren en dat soort zaken meer,´ zegt vakbondvoorzitster Irina Maslova.

Verpreutsing
Uit de onderzoeken naar seksuele moraal en gebruiken in Rusland komen twee recente tendensen naar voren. Allereerst toenemende polygamie onder rijke mannen.

Onderzoeken in de grote steden tonen telkens weer steeds sterker cijfers die zeggen dat er meer vrouwen dan mannen getrouwd zijn. In Rusland komen er meer jonge vrouwen dan jonge mannen uit de provincie naar de grote steden. Niet zelden worden deze jonge vrouwen een tweede of nog meerdere vrouw van rijke mannen, zei Tatjana Goerko, hoofd van de sectie gezins- en geslachtsverhoudingen van het Instituut voor Sociologie van de RAN, tegen de krant Kommersant. ´Als resultaat zijn er in de grote steden aanzienlijk meer ongetrouwde jonge dames dan potentiële echtgenoten, en velen van hen proberen hun lot op niet-officiële wijze vorm te geven door in te stemmen met de rol van "tweede vrouw" van getrouwde mannen.´ In veel van zulke gezinnen sluiten de eerste vrouwen hun ogen voor het probleem: liever wegkijken dan scheiden en daardoor armer achterblijven.

De tweede tendens is weer een zekere mate van verpreutsing en taboeïsering van seksuele thema´s en betrekkingen. Dit wordt gekoppeld aan de grotere orde en stabiliteit in de periode-Poetin. Blijkbaar heeft die geleid tot meer ingetogenheid op seksueel gebied, zeker in vergelijking met de ´chaotische´ jaren negentig. Zo heeft nu 62 procent van de 17-jarige Russische jongens seks gehad, tegen 72 procent in de jaren negentig. Voor 17-jarige Russische meisjes is dit percentage gelijk gebleven: 36 procent.