Russen zijn met weinig loon tevreden

René Does

Kan er in deze tijden van economische crisis in Rusland zonder grote protesten desnoods bezuinigd worden op de salarissen van de Russen of worden overgegaan op een nullijn? Het antwoord op deze vraag is 'ja' op basis van de uitslag van een half augustus 2015 gepubliceerde opiniepeiling door het Russische Centrum voor de Bestudering van de Publieke Opinie (VTsIOM).

Het VTsIOM vroeg 1.600 respondenten in 46 van de 85 regio's van de Russische Federatie welk hoofdelijk inkomen voldoende is om een normaal leven te kunnen leiden. Het aardige van het onderzoek van VTsIOM is dat de respondenten vrij waren in het noemen van bedragen en dus niet voorgeprogrammeerde antwoordcategorieën kregen voorgelegd.

Gemiddeld werd een maandbedrag van 22.755 roebel (nu ongeveer 300 euro) genoemd. In juni bedroeg het gemiddelde inkomen van de bevolking 29.800 roebel per persoon (485 euro tegen de toenmalige koers van 61 roebel voor een euro en een kleine 100 euro minder tegen de huidige koers van 76 roebel) volgens het Russische Staatscomité voor de Statistiek, Rosstat. Het onderzoek van VTsIOM leverde bovendien dezelfde antwoorden op als eerdere vergelijkbare onderzoeken door andere onderzoeksbureaus.

De gegeven antwoorden varieerden aanzienlijk op basis van de woonplaats en het reële salaris van een respondent. In Moskou en Sint Petersburg werd een gemiddeld hoofdelijk maandinkomen van 25.153 roebel genoemd, in andere miljoenensteden 22.482 roebel en op het platteland 17.414 roebel. Respondenten met een hoger salaris en een hoger uitgavenniveau noemden een maandbedrag van 31.935 roebel en Russen die de touwtjes net aan elkaar kunnen knopen een maandbedrag van 18.809 per persoon.

Anderzijds werd in krantenberichten over het VTsIOM-onderzoek ook geconcludeerd dat in een gezin met twee kinderen de ouders toch een flink maandsalaris bij elkaar moesten verdienen op basis van het gemiddelde noodzakelijk geachte inkomen per persoon van bijna 23.000 roebel, namelijk 92.000 roebel (1.300 euro). Als er dan ook nog grootouders in het huishouden wonen, iets wat vaak voorkomt in Rusland, wordt het totale noodzakelijk geachte gezinsinkomen nog hoger.

In Rusland bestaat een gemiddeld huishouden uit twee ouders met één kind. Het noodzakelijke geachte inkomen voor het gemiddelde Russische huishouden is dus 69.000 roebel (nu ruim 900 euro).

In het onderzoek werd ook gevraagd welk inkomen per gezinslid de armoedegrens is. Hier werd door de respondenten een gemiddeld bedrag van 11.173 roebel (150 euro) genoemd. Ook in de antwoorden op deze vraag waren er weer flinke regionale verschillen. In Moskou en Sint Petersburg werd een hoofdelijk maandbedrag van 12.500 roebel genoemd, in de andere miljoenensteden van Rusland een maandbedrag van 13.000 euro en op het platteland een bedrag van iets meer dan 10.000 euro. Het gemiddelde officiële bestaansminimum bedroeg in juli, toen het onderzoek werd uitgevoerd, 9.662 roebel.

VTsIOM-directeur Valeri Fjodorov legde bij de uitkomsten van het onderzoek uit dat 'de eindjes aan elkaar kunnen knopen' voor de meeste Russen betekent dat zij genoeg inkomen hebben om voedsel te kopen, de dagelijkse diensten kunnen betalen, van het openbaar vervoer gebruik kunnen maken en de noodzakelijke kleding en schoeisel kunnen kopen.

De Russische psycholoog Andrej Koecharenko had als commentaar op het VTsIOM-onderzoek naar de inkomenswens van de Russen: 'Bij de Russen blijft er tot in de genen een bereidheid om armoede te lijden, een bereidheid die karakteristiek is voor zowel de inwoners van de grote steden als de inwoners van het platteland.'