Geen tulpen uit Amsterdam voor Rusland?

René Does

Sinds vorige week dreigt Rusland steeds harder om een verbod op de import van bloemen uit Nederland af te kondigen. Wat zal zo'n verbod betekenen voor de bloemenhandel in Rusland?

Volgens de Agrarische Keuringsdienst van Rusland (Rosselchoznadzor) vormen Nederlandse snijbloemen tegenwoordig 'een serieus gevaar voor de economie en de landbouwproductie van het land'. Dit omdat Hollandse importbloemen schadelijke organismen zouden bevatten.

Zowel in Nederlandse als Russische media wordt het dreigende importverbod van bloemen gekoppeld aan de Nederlandse steun voor de oprichting van een internationaal tribunaal voor de berechting van daders van de vliegramp met de MH17. Nederland is een van de ondersteuners van de VN-ontwerpresolutie die Maleisië op 14 juli bij de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties indiende voor de oprichting van zo'n tribunaal. Voeg hier de sanctieoorlog tussen Rusland en het Westen van het afgelopen jaar aan toe, en de intenties van Rusland met het dreigen met het importverbod zijn duidelijk: afschrikking en straf voor het voorstel van het oprichten van een tribunaal.

Woordvoerder Dmitri Peskov van president Vladimir Poetin wees zulke 'politisering' van het bloemenimportverbod echter van de hand. Hij verwees journalisten met vragen door naar het Ministerie van Landbouw en Rosselchoznadzor. De sanctielijst van westerse voedselproducten en andere importverboden van land- en tuinbouwproducten wordt vastgesteld door het Ministerie van Landbouw, dat hierbij vaak gebruikt maakt van de adviezen van Rosselchoznadzor.

Volgens Rosselchoznadzor waren in de eerste drie maanden van dit jaar 324 partijen geïmporteerde snijbloemen ontdekt, die waren verontreinigd met vier schadelijke organismen, waaronder de Californische trips. In 58 procent van de gevallen kwamen de bloemen uit Nederland, aldus de keuringsdienst.

Zo had de afdeling Samara in maart een verontreinigde partij Hollandse snijbloemen ontdekt, die via Tsjechië was ingevoerd: 'De bloemen zagen er niet vers uit, de kleuren waren vaal en op de bladeren waren oneigenlijke objecten zichtbaar, die leken op de larven van insecten. In dit geval werd besloten om de chrysanten te vernietigen via verbranding.'

Begin deze week werden ook de doorvoerlanden binnen de Europese Unie van Nederlandse bloemen - Tsjechië, Slowakije, Bulgarije, Letland, Litouwen, Polen en Hongarije - opgeroepen de certificering en doorvoer van Nederlandse bloemen te stoppen als zij de veiligheid niet door eigen onderzoek naar schadelijke organismen konden garanderen. Kortom, de Russische druk werd weer iets verder opgevoerd en de verantwoordelijkheid voor de controle op de kwaliteit van de Nederlandse bloemen ook naar de doorvoerlanden doorgesluisd.

Nederland is de grootste bloemenleverancier van Rusland. Rusland produceert zelf 10 tot 20 procent van de verkochte bloemen in het land; de rest wordt geïmporteerd. In 2014 werd volgens de Russische douane 79.000 ton aan snijbloemen en aan bloemen en bloemknoppen voor boeketten geïmporteerd, voor een totale waarde van 612,7 miljoen dollar. Hiervan kwam 30.700 ton uit Nederland, voor een totale waarde van 225,4 miljoen dollar.

Van de geïmporteerde bloemen in Rusland komt 40 procent uit Nederland, 33 procent uit Ecuador, 11 procent uit Colombia, 5 procent uit Kenia, 3 procent uit Israël, 2 procent uit Turkije en de overige 6 procent uit andere landen. Maar de importbloemen uit andere landen dan Nederland worden vaak via de bloemenveiling van Aalsmeer aangevoerd. Ook deze bloemen vallen binnen het dreigende importverbod.

Het hoofd van Rosselchoznadzor, Sergej Dankvert, zou vorige week al met de Colombiaanse ambassadeur in Moskou gesproken hebben over directe bloemenleveringen uit Colombia, zonder tussenstop in Aalsmeer, ter vervanging van de mogelijk geboycotte Nederlandse bloemen.

Het importverbod zal niet alleen gevoelig verlies betekenen voor de Hollandse bloemenexport. De Russische bloemenhandelaren vrezen een verbod op de import van bloemen uit en via Nederland. Zij voorspelen fikse prijsstijgingen voor bloemen in Rusland en verschraling van het aanbod. Zonder import van bloemen uit Nederland kunnen de bloemenprijzen in Rusland drie tot vier keer stijgen door verkleining van het aanbod, aldus woordvoerster Talija Achmetova van Florist.ru.

Volgens Achmetova lukt het Russische bloemenkwekers hooguit 35 procent van de huidige bloemenverkoop te produceren. Maar Russische bloemenkwekers zijn bijna geheel afhankelijk van geïmporteerde plantmaterialen als bollen en stekjes en van geïmporteerde bloementeelttechnologie, die ook dikwijls uit Nederland komen.

Verder kweken de importlanden buiten Nederland vooral rozen. De Nederlandse import verbreedt het bloemenaanbod met bloemen als tulpen, narcissen, hyacinten, orchideeën en chrysanten. Zonder Nederlandse bloemen zal het bloemenaanbod in Rusland dus niet alleen fysiek afnemen, maar ook sterk verschralen.

Wat zal er gebeuren als de import van Hollandse bloembollen wordt verboden, zo vroeg directeur Vitali Sjmalts van bloemenhandelsbedrijf BPF Group zich op 22 juli af op de nieuwssite Gazeta.ru. Zijn antwoord: 'Dan zullen we 8 maart (Internationale Vrouwendag - RD) zonder bloemen moeten vieren.'