Russische inflatie gaat weer dalen
Jan Limbeek
De Russische inflatie is in 2019 weliswaar sterk gestegen, maar minder dan verwacht. De vrees dat de inflatie wellicht onbeheersbaar zou worden, komt niet uit. In maart 2019 waren de prijzen 5,3 procent hoger dan in maart 2018. In april zal de inflatie lager uitvallen.
Bron: Russische Staatsdienst voor de Statistiek, Rosstat
Op vrijdag 22 maart 2019 besloot de directieraad van de Centrale Bank van Rusland (CBR), onder leiding van Elvira Nabioellina, de rentestand ongewijzigd te laten. In 2019 zijn er geen renteverhogingen geweest. Dit ondanks de algemene verwachting eind 2018, bijvoorbeeld bij de laatste renteverhoging van midden december 2018. De kans dat de rente daarentegen verlaagd wordt, lijkt steeds groter te worden omdat de inflatie in 2019 sneller daalt dan verwacht.
De laatste maanden van 2018 was de algemene opvatting dat de inflatie in 2019 hevig zou oplopen om drie redenen: het kleinere aanbod van landbouwproducten, de BTW-stijging van 18 naar 20 procent begin 2019 en de verdere verzwakking van de roebel. Nieuwe renteverhogingen zouden de verwachte extra inflatie moeten beperken.
Koersstanden: Centrale Bank van Rusland.
De werkelijkheid was anders. De roebel is sinds oktober 2018 stabiel en won in maart 2019 verder aan kracht. Een dollar kost nu 65 roebel en een euro 73 roebel. Tussen 8 en 13 september was dit respectievelijk 70 en ruim 80 roebel.
Er hoeven door de appreciatie minder roebels besteed te worden aan het inkopen van importproducten. Dit drukt de stijging van het prijspeil van importproducten en daarmee het algehele prijspeil.
Ook de BTW-stijging bleek nauwelijks een inflatiebron te zijn omdat het gros van de supermarkten en andere detaillisten de belastingverhoging nauwelijks durfden door te geven in de prijzen. Het lijkt de komende maanden niet alsnog te gebeuren. In totaal stijgen de prijzen door de BTW-verhoging naar schatting van de CBR net 0,6 à 0,7 procentpunt.
De voedselprijzen in maart 2019 stegen (inclusief seizoensfactoren) met 0,3 procent ten opzichte van de voorafgaande maand. De maandelijkse voedselinflatie is drie maanden achtereen gedaald en bereikte het niveau van oktober 2018. Ook op jaarbasis is de verdere stijging van de voedselprijzen gestopt. In juni 2018 daalden ze nog met 0,2 procent en vanaf juli 2018 begonnen ze te stijgen. In maart 2019 stabiliseerden de voedselprijzen zich op het niveau van februari 2019 (5,9 procent).
Hierbij helpt dat de oogstverwachting voor 2019 goed is. En dus het voedselaanbod. Er kan natuurlijk nog veel gebeuren, maar volgens de prognose van het Ministerie van Landbouw zal er 118 miljoen ton graan geoogst gaat worden (vijf procent meer dan in 2018). Andere experts denken dat de oogst van 2019 nog groter zal zijn.
Bron: Dinamika potrebitelskich tsen, maart 2019.
De bevriezing van de prijs van benzine en diesel tot ten minste 1 juli 2019 drukt de inflatie en ontziet de gevoelens van de bevolking. Anders zou door de snelle internationale olieprijsstijging de brandstofprijs sterk zijn gestegen. Wat in Rusland - net als overal elders ter wereld - een deprimerend effect heeft.
De bescheiden inflatie in 2019 ten opzichte van de gevreesde inflatie zorgt ervoor dat de inflatieverwachting van de bevolking al enkele maanden daalt. Hetgeen op zichzelf al een drukkend effect op de toekomstige inflatie heeft.
Zo zijn belangrijke redenen voor extra inflatie in 2019 geneutraliseerd. Op maandbasis is dit goed zichtbaar. Op jaarbasis niet omdat de inflatie in de eerste helft van 2018 het laagste niveau ooit had (het basis effect). De inflatie bedroeg toen 2,3 procent. Pas in de tweede helft van 2018 begon de inflatie te stijgen.
In de loop van 2019 is de dagelijkse inflatie steeds lager geworden. De eerste acht dagen van april was de dagelijkse inflatie nog maar 0,005 procent. Dit is de helft lager dan in maart 2019 en nog lager dan in april 2018, toen de dagelijkse inflatie respectievelijk 0,010 en 0,013 procent bedroeg.
De prijsstijgingen in maart 2019, inclusief seizoensfactoren, waren het laagst sinds juli 2018. Als de inflatie op dat niveau zou blijven gedurende het jaar, dan komt de jaarinflatie uit op dichtbij de vier procent. Dat is het gewenste niveau van de CBR. De CBR heeft de inflatieprognose voor eind 2019 verlaagd van 5,0 à 5,5 procent naar 4,7 à 5,2 procent.