Jan Limbeek
Uit de regelmatige opiniepeilingen van het onafhankelijke Levada Centrum blijkt dat president Vladimir Poetin nog steeds met afstand de populairste politicus van Rusland is, maar ook dat steeds minder Russen - in juli 2020 slechts 23 procent van de respondenten - hun vertrouwen in hem uitspreken.
Opm. In deze open vraag worden alleen politici of maatschappelijke figuren vermeld die ten minste door een procent van de 1617 respondenten wordt genoemd tussen 24 en 25 juli 2020. Bron: Levada Centrum, 29 juli 2020
De vier opiniepeilingen sinds april 2020 laten zien dat de helft van de Russen geen enkele politicus kan opnoemen die hij vertrouwt en dat president Poetin door de helft van die andere helft wordt genoemd (23 procent in juli). De verdere verslechtering voor het Kremlin hangt waarschijnlijk ook samen met de overgang van ondervragingsvorm: vóór de coronacrisis ondervroegen medewerkers van het Levada Centrum geselecteerde Russen door middel van een persoonlijk interview en vanaf april werd dezelfde selectie telefonisch ondervraagd.
Aan de andere kant verslechteren de vertrouwenscijfers van Poetin al ruim twee jaar en past de verdere daling sinds april gewoon in de trend. In november 2017 vertrouwde 59 procent van de respondenten hem.
De recente daling van het uitgesproken vertrouwen in Poetin roept dus de vraag op in hoeverre deze reëel is of voornamelijk een gevolg van verandering van de onderzoeksmethode. Wellicht waren de resultaten in het verleden altijd al negatiever dan bleek uit de cijfers, maar voelden respondenten zich in een persoonlijk gesprek meer geremd om dit naar buiten te brengen. Maar het is ook mogelijk dat de huidige verslechtering een daadwerkelijk grotere ontevredenheid weergeeft van de bevolking met de corona aanpak van Poetin.
De verslechtering van Poetins rating in juli, toen nog eens drie procentpunt minder zijn vertrouwen in Poetin uitsprak, komt mogelijk door de arrestatie van de gouverneur van Chabarovsk, Sergej Foergal. In de ogen van veel inwoners van Chabarovsk toont dit het corrupte Moskou versus de man van het volk. Foergal is overigens op de vertrouwenslijst beland met steun van drie procent van de respondenten in juli (was één procent in juni).
De meeste westerlingen denken dat Poetin veel populairder is omdat zij zich concentreren op een andere vraag, die ook door het Levada Centrum wordt gesteld: keurt u de activiteiten van Vladimir Poetin als president van Rusland goed of niet (zie figuur)? Ook dit cijfer is omlaag gegaan.
Deze afbeelding is afkomstig van het Levada Centrum van april 2017. De afbeelding wordt voortdurend geactualiseerd. Klik dus gerust over een jaar op de afbeelding voor een actuele stand.
In juli 2017 steunde nog 83 procent van de respondenten Poetins beleid en in sommige maanden sinds de Krim-annexatie van maart 2014 nog meer. In juli 2020 is Poetins goedkeuringspercentage gedaald naar 60 procent en 33 procent keurde zijn beleid af.
Interessant is dat vóór april 2020 doorgaans tussen de een en twee procent van de respondenten geen antwoord gaf en sindsdien tussen de zes en acht procent. Ook bij de vraag of men Poetins beleid steunt is er dus een flinke daling, maar er resteert desondanks nog ruim een meerderheid die achter Poetins beleid staat.
Alleen is die aanhang flinterdun, want als ze zelf een persoon moeten opnoemen die ze vertrouwen, dan kiest nog niet de helft (23 procent in juli 2020) voor Poetin. Iedereen kent Poetin, hem niet noemen is een statement. De helft van de respondenten wil tegenwoordig helemaal niemand opnoemen. Veel Russen steunen dus het beleid van Poetin, maar vertrouwen hem niet.