Marco Termes
Vriend en vijand
Uitgeverij De Geus
Breda 2011
348 blz.
ISBN 9789044518382
€22,50

Thrillerschrijver op de bres voor Moldavische Russen

Marlies Ootes

Vriend en vijand in één persoon verenigd, is dat mogelijk? De titel van de nieuwste roman van de schrijver en voormalig zakenman Marco Termes (Zandvoort, 1957), Vriend en vijand, verraadt meteen het thema dat als een rode draad door het verhaal gesponnen is.

Hoofdpersoon is de schrijver Joeri Kosar, die zijn brood verdient met het schrijven van thrillers, wat hem tot een bekend man heeft gemaakt in Rusland. Deze status gebruikt hij om een onderwerp aan de kaak te stellen dat hem na aan het hart ligt, maar dat politici met het oog op Russische handelsbelangen liever veilig in de doofpot houden: de mensenrechtenschendingen jegens Russen in Moldavië na de val van de Sovjet-Unie.

Met zijn uitspraken over dit thema en het verschijnen van zijn thrillers Russisch bloed en Mens geraakt Kosar in het vizier van de geheime dienst, zeker als de ene na de andere in Rusland wonende Moldaviër wordt vermoord. Uit onverwachte hoek ontvangt Kosar echter ook hulp. Langzamerhand wordt hem zijn rol in het geheel duidelijk.

Vriend en vijand is een spannende thriller die lekker weg leest. Daarbij struikelt de lezer helaas wel af en toe over formuleringen die geen schoonheidsprijs verdienen, zoals: 'Hij had nog een bronwater voor zich staan, die hij nauwelijks aangeraakt had' (blz. 75). De beschrijving van de mooie violiste Lilia, die 's morgens een overhemd van haar kersverse vriend aantrekt dat haar vanzelfsprekend vele maten te groot is en dat 'dan een sexy mini-jurkje' is, is een cliché.

Ook het sterke contrast tussen romantische episodes en extreem dramatische verhalen over verschrikkelijke gebeurtenissen in Moldavië, afgewisseld met non-fictief aandoende beschrijvingen van het milieu van de Russische oppositionelen en mensenrechtenvoorvechters waarin de hoofdrolspelers zich bewegen en die de lezer herinneren aan de moord op Anna Politkovskaja en de huidige politieke situatie in Rusland, beantwoordt wellicht niet aan ieders smaak.

Toch houdt Termes hiermee wel vast aan het thema van zijn boek: goed en fout, mooi en lelijk, vriend en vijand gaan vaak hand in hand. De grotendeels gelukte verpakking van deze boodschap in een spannend verhaal maakt Vriend en vijand tot een aanrader voor koude winteravonden.