Frédéric Chaubin
Cosmic Communist Constructions Photographed
Engels, Duits en Franstalig
Uitgeverij Taschen
2011
312 blz. (Hardcover)
ISBN 978-3-8365-2519-0
€ 39,95

De schoonheid van 'monsterlijke' sovjetgebouwen

Hellen Kooijman

Zijn ze mooi, zijn ze afgrijselijk lelijk? Ik heb het me vaak afgevraagd als ik weer eens in een voormalig communistisch land voor een kolossaal gebouw uit die jaren stond. Vaak helde het antwoord over naar het laatste: monsterlijk. De Franse fotograaf Frédéric Chaubin deed mijn mening kantelen.

Voor zijn boek Cosmic Communist Constructions Photographed - dat de fraaie afkorting CCCP oplevert - fotografeerde hij negentig gebouwen uit veertien voormalige sovjetrepublieken. Door dit te doen bij prachtig licht, vanuit een gunstige optische hoek en zonder de toch vaak verpauperde context waarin de gebouwen momenteel moeten staan, worden het ineens prachtige monumenten, met science-fiction-achtige omtrekken, fabelachtige daken en gracieuze muren. Wanstaltig wordt ineens formidabel mooi.

De gebouwen zijn ontworpen en gebouwd in de jaren zeventig tot en met negentig, toen de meest rigide regels van het sovjetsysteem losgelaten werden en de architectuur een 'chaotische impuls' kreeg, zoals Chaubin dit noemt. Wat daaruit voortkwam is een nieuwe architectuur, los van elke trend in de rest van de wereld.

Sommige gebouwen zijn zo wonderlijk dat je je afvraagt of ze niet op de werelderfgoedlijst moeten komen te staan. Ze zouden in ieder geval goed geconserveerd moeten worden. Want dat dit niet gebeurt, laat Chaubin ook zien. Bijna alle gebouwen vertonen sporen van verwaarlozing. Niet vreemd, natuurlijk. Ze staan in landen waar het economisch niet altijd even goed gaat. En geld spenderen aan objecten uit de oude communistische tijd is dan het laatste waar je als politicus aan denkt. Helaas.