Edwin Trommelen
Davaj! De Russen en hun wodka
Uitgeverij Mets & Mets
Amsterdam 2010
288 blz.
ISBN 978-90-257-4554-7
€22,90

Het Volkomen Wodka Boek

Nicole de Boer

Edwin Trommelen heeft heerlijke en verschrikkelijke ervaringen met wodka, was vele malen in Rusland, begon wodkaflessen te verzamelen en daarnaast citaten uit de Russische literatuur over wodka. Langzaam maar zeker rijpte het idee om een boek te maken over wodka, waarin hij de literatuurfragmenten kwijt kon en waarin hij kon vertellen over de geschiedenis van deze sterke drank. Ook voor wie wijselijk de wodka laat staan, maar wel geïnteresseerd is in Rusland, is er genoeg te vinden in Davaj! De Russen en hun wodka.

Het boek oogt op het eerste gezicht druk. Er is een mooi schilderij gekozen voor het omslag, maar ook een citaat van Anton Tsjechov. De bladzijden staan boordevol veelal korte teksten en er komen veel illustraties voorbij, zowel in zwart-wit als in kleur.

Begin je te lezen in een van de veertien hoofdstukken – dit is niet een boek dat je per se van het begin tot het einde leest – dan valt al gauw op dat de inleidende tekst heel gedegen is, dat de gekozen citaten zeer illustratief zijn en dat een hoofdstuk bondig is en smaakt naar meer.

Je krijgt een goed beeld van hoe wodka van tsarendrank een drank voor het volk werd, welke soorten er gestookt werden, uit wat voor soort flessen geschonken werd, welke toevoegingen er zijn (tot goud aan toe!). En hoe de Russische overheid door de eeuwen heen geworstel heeft met het dilemma staatskas (accijns) versus volksgezondheid.

Alle namen en koosnamen passeren de revue, van ‘de Russische god’ tot ‘het groene serpent’. Er is een heus alfabet opgenomen, dat begint met Baltische thee (wodka met cocaïne) en eindigt met Zevendagenwodka: ‘Op maandag gedronken, tot zondag beschonken.’

Wodka wordt overal uit gedronken, zelfs uit de samovar. Tegenwoordig is er een USB-stick met wodkaglas op de markt, zodat je met je virtuele vrienden het glas kunt heffen. In het gedeelte over maten en eenheden staat dat het Russische verkleinwoord rjoemka (borrelglaasje) van het Nederlandse woord ‘roemer’ (groot wijnglas) komt.

Machthebbers komen aan bod, hoe zij zelf innamen, maar ook wat hun beleid was. Partijleider Joeri Andropov (1982-1984) introduceerde goedkope wodka, wat de vondst Vot On Dobry Kakoj, Andropov (Wat een toffe peer, die Andropov) opleverde. Michail Gorbatsjov (1985-1991) bond serieus de strijd aan met alcohol, waardoor hij de bijnaam ‘secretaris-mineraal’ kreeg. Uit die tijd stamt ook de volgende mop:

‘Er staat een lange rij voor een drankwinkel. Een dronkelap houdt het niet langer uit en loopt kwaad weg om Gorbatsjov te vermoorden. Een tijdje later komt hij terug. “En, is het gelukt?” vragen ze hem. “Wat denk je”, bromt de dronkelap, “daar was de rij nog langer…”’

Davaj! kreeg in verschillende recensies vier of vijf sterren. Nou werkt Prospekt-online niet met zo’n systeem, maar ik sluit me erbij aan. Vijfsterrenwodka.