Marina Senenko
Collection of Dutch Paintings, XVII-XIX Centuries. The Pushkin State Museum of Fine Arts
Red Square Publishers
Moskou 2009
504 blz.
ISBN 978-5- 91521-020-1
€100,-
Hollandse meesters in Moskou
Greetje van der Werf
Op 12 november werd in het Rijksmuseum in Amsterdam het eerste exemplaar van de bestandscatalogus Collection of Dutch Paintings aan de Russische ambassadeur in Nederland, Kirill Gevorgian, overhandigd. De overhandiging was de afsluiting van een jarenlange samenwerking tussen de Stichting Cultuur Inventarisatie (SCI) in Amsterdam en het Poesjkinmuseum in Moskou.
Het Poesjkinmuseum heeft na de Hermitage in Sint Petersburg de grootste collectie Nederlandse schilderkunst in Rusland. Ze omvat vierhonderd schilderijen van Hollandse meesters, 367 schilderijen uit de 17de en 18de eeuw, en 33 uit de 19de eeuw.
Alle schilderijen hebben een afbeelding in de catalogus gekregen, waarvan 150 in kleur. De collectie herbergt grote namen: Hendrik Avercamp (een prachtig winterlandschap met schaatsers), Carel Fabritius, Rembrandt, Ruysdael, Jan Steen, maar ook vijf schilderijen van Vincent van Gogh.
Uiteraard wordt van elk schilderij de voorstelling beschreven, maar ook de conditie waarin het werk verkeert, de herkomst en de door de auteur gebruikte schriftelijke bronnen. Hier verdient de auteur, kunsthistorica Marina Senenko, een speciale vermelding. De catalogus was haar levenswerk. Senenko werkte sinds 1956 in het Poesjkinmuseum, waar ze jarenlang de conservator van de collectie Hollandse schilderijen was. Helaas heeft Senenko zelf het verschijnen van de bestandscatalogus niet meer meegemaakt. Zij overleed in 2006 onverwacht op 76-jarige leeftijd in een Moskous ziekenhuis.
Achterin de catalogus is een indrukwekkende lijst van alle tentoonstellingen waarop de Hollandse meesters uit het Poesjkinmuseum te zien waren. De eerste tentoonstelling was al in 1824 in Amsterdam, de laatste in Moskou in 2004. De tentoonstellingslijst wordt gevolgd door een uitgebreide opgave van literatuur en archiefmateriaal. Ten slotte is er een index van namen en instanties die de schilderijen ooit in hun bezit hadden en alle kunstenaars aan wie de werken worden toegeschreven.
De catalogus is uitgegeven door de Stichting Cultuur Inventarisatie (SCI) in Amsterdam, die zich ten doel stelt onbekende Hollandse en Vlaamse kunst in buitenlandse collecties te ontsluiten.