Bieke Depoorter
Ou menya
Uitgeverij Lannoo
Tielt 2011
ISBN 978 90 209 9213 7
€34,99

Chaos in het huisgezin vastgelegd

Greetje van der Werf

Met camera, slaapzak en een handgeschreven briefje reisde de Vlaamse fotografe Bieke Depoorter (1986) driemaal een maand lang met de Transsiberië-expres door Rusland. In het briefje stond in het Russisch haar verzoek om een slaapplaats bij de mensen thuis, omdat ze niet zoveel geld had en niet in een hotel wilde overnachten. Maar vooral: omdat ze wilde zien hoe de gewone Russen er leven. Hoe ze wonen. Hoe hun bed eruit ziet. Wat ze zoal doen.

Een selectie van de foto's resulteerde in de tentoonstelling en het fotoboek Ou menya (in het Nederlands 'bij mij' of 'van mij'). Hiermee won Bieke Depoorter de HP Magnum Expression Award van het fotocollectief Magnum Photos.

De gewone Russen in de dorpen en steden langs de Transsiberië-spoorlijn leven tussen afgebladderd behang, armoedige meubels van fineer en veel beddengoed. Ze wonen krap en leven van dag tot dag, althans op de foto's in het fotoboek Ou menya.

Ik denk niet dat het de fotografe te doen was om een objectief beeld van de Russische werkelijkheid - het fotoboek is ook zeker geen reportagefotografie - maar wie ooit in Rusland, buiten Moskou, geweest is, herkent de interieurs onmiddellijk. Veel Russische gezinnen leven in een totaal verwaarloosd interieur. Afgaande op de sfeer van de foto's lijkt het de huisgenoten echter niet te deren; ze leven in een vrolijke chaos en ze geven zich bloot, in het boek hier en daar ook letterlijk.

Het zijn mannen, vrouwen en kinderen die dicht op elkaar leven en weinig privacy gewend zijn. Dit heeft het Depoorter ongetwijfeld gemakkelijker gemaakt om binnen te dringen tot de huis- en slaapkamers.

Haar onderwerp deed zich gemakkelijk voor, maar dat wil niet zeggen dat zij het zichzelf gemakkelijk gemaakt heeft. Ze heeft moeten zoeken naar een eigen vorm en kleur om een goed fotoboek te kunnen maken en dat is haar gelukt. Door de standpunten van waaruit ze fotografeerde, de grove korrel en de heel specifieke uitsneden is ze ook geslaagd in haar doel de kern van het Russische private leven, in al zijn onvolkomenheden, vast te leggen.