Peter d'Hamecourt
Vladimir Poetin. Het koningsdrama
Uitgeverij Conserve
Schoorl 2011
268 blz.
ISBN 978 90 5429 317 0
€19,99

Niets goeds te melden over Poetin

Jan Limbeek

Kenmerkend voor de critici van het Poetin-regime is dat ze vaak overdrijven. Niets is goed aan Poetin. Niet alleen worden de feiten negatief gekleurd, ook de feiten zelf worden niet zelden 'aangepast'. Dit maakt het lezen van dergelijke critici vervelend, ook al omdat je er voortdurend op bedacht moet zijn in de maling genomen te worden.

Ik heb het hier natuurlijk niet over redelijke en gematigde critici als ex-minister van Financiën Aleksej Koedrin, maar over critici als Boris Nemtsov en Garri Kasparov. Maar ook de ons allen bekende Peter d'Hamecourt. Eind vorig jaar jaar publiceerde hij een politieke biografie van Poetin: Vladimir Poetin. Het koningsdrama.

Al Poetins handelingen sinds het opbreken van de Sovjet-Unie zouden volgens d'Hamecourt erop gericht zijn om president te worden en daarna een dictatuur te vestigen. Zo'n standpunt valt niet te bevestigen of te ontkrachten, want uit de vele gebeurtenissen van de afgelopen twintig jaar kan hij eenvoudig de slechte destilleren en eenzijdig interpreteren.

Het is echter nogal vervelend een boek te lezen dat de lezer continu inpepert hoe slecht, kil, meedogenloos, idioot enzovoorts Poetin eigenlijk is. Instemmend citeert D´Hamecourt een - anoniem - Wikileaks-document: 'Rusland is een corrupte, autocratische kleptocratie met een centrale rol voor Vladimir Poetin. Ambtenaren, oligarchen en georganiseerde misdaad vormen gezamenlijk een virtuele maffiastaat'. Een grove, maar vage kwalificatie die in steeds andere woorden telkens terugkomt in het boek. D'Hamecourt beoordeelt Poetins presidentschap vooral door allerlei misstanden en rampen op te sommen die plaats zouden vinden vanwege de omstandigheden die Poetin heeft geschapen.

Een kleine bloemlezing ter adstructie van het bovenstaande. Je kunt best stellen dat het economisch beleid onder Poetin slecht is en drijft op olie-inkomsten. Maar waarom dan stellen dat de bevolking er nauwelijks op vooruit gegaan is (blz. 207 ), terwijl de vooruitgang voor de meeste Russen volgens elke definitie zeer aanzienlijk was. Iedereen die in Rusland woont, en d'Hamecourt woont er al 23 jaar, moet die enorme welvaartsgroei opgemerkt hebben. D'Hamecourt is ziende blind als hij schrijft dat het onbegrijpelijk is dat de Russische bevolking Poetin nog steunt.

Een van de terreinen waar Rusland duidelijk vooruitgang heeft geboekt is demografie. De afgelopen zes jaar is het geboortecijfer snel gestegen en het sterftecijfer navenant gedaald. D'Hamecourt wil dit niet zien en constateert dat de levensverwachting van de Russische man 'niet meer dan 60 jaar' is en dat de bevolking aanzienlijk krimpt (blz. 208). Voor die 60 jaar moeten we terug naar 2006. Inmiddels is het 64 jaar en gaat de stijging gewoon verder. De aanzienlijke krimp van de bevolking is al een paar jaar verleden tijd.

In augustus 2008 verloor Georgië kansloos een oorlog met Rusland. Het leed daarbij grote materiële schade en verloor de deelgebieden Zuid-Ossetië en Abchazië, die zich onafhankelijk verklaarden. Conclusie van D'Hamecourt: 'Vaststaat dat Georgië sterker uit die oorlog is gekomen …' (blz. 216).

In de allerlaatste alinea is D'Hamecourt heel somber over Ruslands toekomst: 'Op zijn gunstigst kan de Russische burger een beetje Brezjnev en een beetje Stalin verwachten van de monarch uit Sint Petersburg. Dat is geen prettig vooruitzicht …' Dus in de toekomst zal Poetin zich ontpoppen tot 'een beetje' dictator en massamoordenaar. Inderdaad geen prettig vooruitzicht, als zijn verwachting tenminste realiteit zou worden.

D'Hamecourts voortdurende gebruik van de tegenwoordige tijd is irritant. Het gebruik van de tegenwoordige tijd als er duidelijk sprake is van een gebeurtenis in het verleden gaat mag best ten behoeve van de vaart in het verhaal. Maar niet altijd. Voor de Rusland-kenner is het boek helaas niet leerzaam, en voor de beginner is het evenmin geschikt vanwege het eenzijdige beeld.