Artikelen die de achtergrond van actuele gebeurtenissen en de geschiedenis van Rusland en het GOS belichten.
Boekbesprekingen van historische en contemporaine boeken over Oost-Europa.
In de agenda staan optredens, tentoonstellingen en dergelijke in met name Nederland met betrekking tot Rusland en het GOS.
René Does pluist in de rubriek Russisch leven de Russische media uit op zoek naar interessante berichten die de Nederlandse media gewoonlijk niet halen, maar wel inzicht geven in het Russisch bestaan.
Enkele recepten en achtergronden hiervan uit het GOS.
Naar het archief verhuizen artikelen van eerdere jaren: 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
Een verzameling links van ieder land van het GOS.
LUNCH
Voor 21 procent van de werkende Russen is het gebruikelijk om tijdens de lunch door te (moeten) werken, aldus een onderzoek van HeadHunter.ru. Nog eens 59 procent heeft een kortere lunchtijd dan waar zij recht op hebben.
Om tijdens de lunch te kunnen doorwerken nemen de betrokken werknemers van huis vaak 'droge lunchpakketten' mee. Vrouwelijke werknemers doen dit vaker dan mannelijke: 25 procent om 15 procent.
Kommersant, 19-12-2011
BEVRIEZINGSVERSCHIJNSELEN
Hoe voorkom je bevriezingsverschijnselen in de koude Russische winter? Vooral neus, oren, vingers en tenen zijn gevoelig voor bevriezing. Extra risico loop je tijdens zware vorst in combinatie met harde wind en met lichaamsdelen die door water of zweet vochtig zijn geworden. De gezichtshuid kan beschermd worden door een speciale crème, die een half uur voor het betreden van de buitenlucht moet worden aangebracht.
Bevriezingsverschijnselen zijn te herkennen aan het wit worden van de huid (’s winters moet onbedekte huid rood of roze zijn). Bevroren huid moet met koud water worden opgewarmd, dus niet met sneeuw of warm water. Snel naar de dokter gaan is ook aan te raden.
Thermo-ondergoed biedt goede bescherming tegen transpiratie door werken of sporten in de vrieskou. Dergelijk ondergoed biedt geen extra warmte, maar zorgt ervoor dat transpiratie verdampt en de huid droog genoeg blijft om bevriezing te voorkomen.
Novyje Izvestija, 3-12-2011
FAMILIEGESCHIEDENIS
28 Procent van de Russen interesseert zich zo voor zijn familiegeschiedenis dat hij of zij een archief met familie-informatie heeft. Dit blijkt uit een onderzoek van onderzoeksbureau Romir. 22 Procent antwoordde zo'n archief te willen bijhouden, maar er nog niet aan toe te zijn gekomen.
Van de archivarissen van een familiearchief doet 5 procent het werk zo fanatiek dat hij of zij inmiddels hiervan een thuismuseum heeft opgebouwd. In de regel geldt dat de wens om een familiearchief bij te houden toeneemt met het opleidingsniveau en de maatschappelijke status van de familie.
Verder bleek uit het onderzoek dat 34 procent van de ondervraagden de naam of namen van maar één of twee overgrootouders wist te herinneren. 13 Procent wist geen enkele naam van een overgrootouder te noemen.
Kommersant, 28-11-2011
TOILET
In Rusland bestaat een groot tekort aan toiletten in het algemeen en aan nette (openbare) toiletten in het bijzonder. Vele miljoenen Russen moeten nog steeds hun behoefte doen in winderige houten buitenwc's. Terwijl Peking 7.000 openbare toiletten telt, heeft Moskou er 262.
In de Siberische miljoenenstad Omsk is helemaal geen openbaar toilet. In het centrum van Krasnojarsk moeten 32 gezinnen die in de Partizaan Zjezeznjakstraat wonen het al zestig jaar doen met een gemeenschappelijke buiten-wc, terwijl het in Krasnojarsk 's winters veertig graden kan vriezen. In Sint Petersburg zijn er ongeveer duizend openbare toiletten, dat wil zeggen één per vijfduizend inwoners, terwijl de gemiddelde Europese norm één openbaar toilet per duizend inwoners is. In de deelrepubliek Karelië moeten de leerlingen van 57 scholen het doen met houten buitenwc's. Gidsen van toeristen moeten hun gasten bij nood vaak aanraden de struiken op te zoeken.
Buitenlandse toeristen die wel openbare toiletten wisten te vinden, zullen deze ervaring meestal niet snel vergeten. 'Op de vraag of Rusland is bevallen, trekt de meerderheid van de buitenlanders, in plaats van een lofzang op de Tretjakov-galerij, zijn neus op en herinnert met gruwel de Russische toiletten en de adviezen van de gidsen om in het bos te plassen.'
Argoementy i Fakty, 23-11-2011
ADHD
Ook onder Russische kinderen wordt door therapeuten en psychologen steeds vaker ADHD geconstateerd. Hun schattingen zijn dat het aantal Russische kinderen met ADHD het afgelopen decennium is verdubbeld, waarmee Rusland in de pas loopt met de ontwikkelingen in westerse landen. Om hoeveel kinderen het precies gaat kunnen zij nog moeilijk vertellen, omdat de aandacht voor ADHD in Rusland nog tamelijk pril is.
Psycholoog Mark Sandomirski van het Instituut voor Groeps- en Gezinspsychologie stelt dat er sprake is van ADHD als een druk kind ontwikkelingsproblemen door zijn drukke gedrag ondervindt. Verder zegt hij dat in Rusland voor het vaststellen van de diagnose ADHD een psycholoog of arts altijd om een second opinion moet vragen, omdat de ADHD-diagnostiek in het land nog onvoldoende ontwikkeld is.
Itogi, 2011, nr. 47
LIEFDADIGHEID
Russen doen nog niet veel aan liefdadigheid, zo blijkt uit een rapport van de landelijke Russische vereniging van liefdadigheidsinstellingen, het Donorforum. Van de Russen had 10,1 procent geld aan een liefdadigheidsorganisatie geschonken, terwijl 24,3 procent zei wel geld te geven aan bedelaars op straat. Met die 10,1 procent stond Rusland op de 138ste plaats ter wereld van een lijst van 153 landen over liefdadigheidsactiviteiten.
Rusland telde in 2011 301 liefdadigheidsinstellingen, waarvan er 107 hun financiële boeken openden. Hun gezamenlijke jaaromzet bedroeg 23,4 miljard dollar (500 miljoen euro). De top drie van sectoren bestond uit milieubescherming (3,6 miljard roebel), gezondheidszorg (1,3 miljard roebel) en gezondheidszorg (524 miljoen roebel).
In het rapport wordt opgemerkt dat de technische financiële infrastructuur voor liefdadigheidsschenkingen nog zwak ontwikkeld is, zoals het ontbreken van de mogelijkheden voor elektronisch betalen of van maandelijkse automatische afschrijvingen.
Verder bestaat er onder de Russen groot wantrouwen dat gegeven geld niet voor de genoemde bestemming wordt gebruikt: 64 procent is deze mening toegedaan. Van algemene schenkingen voor sociale probleemgroepen moeten de Russen niets hebben: 'In het Westen wordt er bijvoorbeeld geschonken voor zieke Afrikaanse kinderen. In Rusland is zoiets onvoorstelbaar.'
Kommersant, 11-11-2011
TIENERVADERS
Er is in Rusland wel maatschappelijke aandacht voor ongehuwde tienermoeders, maar nauwelijks voor ongehuwde tienervaders. Jaarlijks raken in Rusland ongeveer 200.000 ongehuwde tienermeisjes zwanger. Meestal is een tienerjongen de vader. Maar als een tienermeisje zwanger wordt, raakt de verwekker meestal uit beeld. Zulke jongens drukken zich uit angst voor de financiële gevolgen, mogelijke strafrechtelijke consequenties en de woede van de familie van het meisje.
De maatschappelijke liefdadigheidsorganisatie 'Noordelijke weg' uit Sint Peterburg wil hierin verandering brengen. Volwassen mannelijke vrijwilligers met zelf kinderen nemen contact op met de tienervaders en proberen hun vertrouwen te wekken. Daarna spelen ze een bemiddelende rol tussen de tienervader en de familie van het meisje. Dan blijkt dat de helft van de jongens het vaderschap wil erkennen, 30 procent bereid is zijn kind financieel te ondersteunen en er betrekkingen mee te houden en slechts 20 procent volledig uit beeld verdwijnt.
Karina Vartanova, het hoofd van het Russische Unicef-programma, wijst er verder op dat er in Rusland sowieso naar verhouding weinig aandacht is voor vaderschap. Gezinsbeleid is in Rusland gericht op moeders en kinderen, en niet ook op vaders.
Moskovskije Novosti, 10-11-2011
VAKANTIEHEIMWEE
Van de Russen die in het buitenland vakantie vieren, ondergaat 72 procent 'heel snel' gevoelens van heimwee naar het eigen land, zo blijkt uit een enquête. Dertig procent heeft heimwee naar familie en vrienden en 7 procent naar thuisgebleven huisdieren. Negen procent mist zijn eigen bed en 4 procent mist Russischtalige televisie.
Kommersant, 28-10-2011
WINKELDIEFSTAL
Het Britse Centre for Retail Research publiceert ieder jaar een onderzoek naar winkeldiefstal in 43 landen van de wereld. Rusland deed voor het tweede opeenvolgende jaar mee. Het laatste onderzoek omvatte de periode juli 2010 - juni 2011. Wat betreft de omvang van de winkeldiefstal steeg Rusland in het nieuwste rapport van de zesde naar de tweede plaats, na nummer één India en voor nummer drie Marokko. In India was het aantal gestolen winkelgoederen 2,38 procent van het totaal aan verkochte winkelproducten, in Rusland 1,74 procent en in Marokko 1,72 procent. Het minst wordt er gestolen uit winkels in Zuidoost-Azië (Taiwan, Hongkong en Japan).
In Rusland werd 41 procent van de gestolen winkelproducten door klanten gestolen, 36 procent door het winkelpersoneel zelf en 7 procent door leveranciers (de rest had andere dieven en oorzaken). Wereldwijd betaalt ieder huishouden jaarlijks ongeveer 150 euro meer voor zijn boodschappen door winkeldiefstal, aldus het Britse onderzoekscentrum.
Komsomolskaja Pravda, 10-11-2011
FILERIJDEN
Van de Russische automobilisten staat 45 procent dagelijks helemaal niet of korter dan een half uur in de file. Verder staat 25 procent van de automobilisten dagelijks tussen een half uur en een uur in de file, 13 procent tussen een uur en anderhalf uur, 9 procent tussen anderhalf uur en twee uur en 8 procent langer dan twee uur.
Kommersant, 7-11-2011
GELUIDSBIOSCOOP
Op 7 november 2011 werd de tachtigste verjaardag van de opening van de eerste bioscoop met geluid in Rusland gevierd. Dit is de bioscoop Oedarnik (Stootarbeider) in Moskou. De eerste geluidsfilm die hier werd vertoond was Gouden bergen van regisseur Sergej Joetkevitsj, met muziek van Dmitri Sjostakovitsj. Oedarnik is gevestigd in het beroemde Huis aan de Kade, gelegen aan de Ketellapperskade langs de Moskva tegenover het Kremlin. De architect van het Huis aan de Kade, Boris Iofan, ontwierp ook de bioscoop. Een architectonische nieuwigheid van de bioscoop was het koepelvormige schuifdak, dat echter slechts één keer geopend werd, namelijk tijdens de opening van de bioscoop. Daarna ging er iets stuk in het schuifmechanisme en dat is nooit gerepareerd.
De bioscoop heeft veel meegemaakt in zijn bestaan: in de Tweede Wereldoorlog werd het gebouw met granaten beschoten, in de jaren zestig en zeventig, de hoogtijdagen van de sovjetfilm, kreeg het gebouw permanent enorme stromen toeschouwers te verwerken en in de jaren negentig werd in de foyer een salon voor dure auto's van het autobedrijf LogoVAZ van oligarch Boris Berezovski gevestigd.
Momenteel zijn er geen filmvoorstellingen meer in Oedarnik, op een enkele privé-vertoning van Russische klassiekers voor de bejaarde inwoners van het Huis op de Kade na. De huidige huurder, het bioscoopbedrijf Karo, wil op de plek van Oedarnik een grote concertzaal bouwen, de Mega Hall. Oedarnik staat echter op de culturele erfgoedlijst van de gemeente Moskou en mag alleen gerestaureerd worden.
Nezavisimaja Gazeta, 7-11-2011
MYSTIEK MOSKOU
Moskou kent een flink aantal 'mystieke plekken' waar volgens de inwoners van de stad vaak onverklaarbare en bovennatuurlijke gebeurtenissen plaatsvinden. Zo zouden er op de Krimbrug tussen het Kremlin en Gorki-park veel zelfmoorden zijn door magnetische velden uit de bodem van de rivier Moskva. Dit wordt overigens niet door de cijfers ondersteund: alleen in 2003 pleegde een vrouw zelfmoord door in het water van de rivier te springen.
In het kantorencomplex op de Mjasnitskajastraat 22 zou in de lift en liftschacht regelmatig onverwacht een vrouw zichtbaar zijn, die bij beweging in neerwaartse richting droevige liederen zingt. De kruising van de Heldere Vijversboulevard en de Pokrovka zou geplaagd worden door onverklaarbare files en dodelijke ongelukken met voetgangers, hoewel buurtbewoonster Lidija Osipova verklaart zich in haar twaalf jaar in de buurt geen sirene van een ziekenwagen te kunnen herinneren.
Andere plaatsen op de lijst van meest mystieke plekken in Moskou zijn:
Doctor in de cultuurwetenschappen Vladimir Jelistratov van de Moskouse Staatsuniversiteit zegt over deze lijst van Moskouse mystieke plekken: 'De Slaven zijn een zeer priesterlijk volk. Wij houden ervan over tovenarij te praten. In dit opzicht lijken wij op de Indiërs en de Kelten. Hoe lang geleden het christendom ook al naar Rusland is gekomen, er blijven tot de dag van vandaag veel bijgelovigen.'
Komsomolskaja Pravda, 4-11-2011
KERKHOFTOERISME
In 2011 viel Halloween op zaterdag 29 oktober. Ook in Rusland mag deze feestdag uit de Angelsaksische wereld, waarop de overwinning op de winter en duistere krachten wordt gevierd, zich in steeds meer belangstelling verheugen. Zes procent van de Russen vierde de laatste Halloween in 2011, weer een procentpunt meer dan in 2010.
Het thema dood mag sowieso op groeiende belangstelling van de Russen rekenen, zoals dit ook tot uitdrukking komt in zich uitbreidend kerkhoftoerisme in de vorm van nachtelijke excursies naar kerkhoven en tentoonstellingen over het thema dood. Zo was er in 2011 in het Russische Tentoonstellingencentrum (VVTs) in Moskou de tentoonstelling Necropolis-2011, georganiseerd door het Museum van Mondiale Begrafeniscultuur uit Novosibirsk, een privé-museum van de ondernemer Sergej Jakoesjin. Hier werden grafstenen en rouwkleding uit de hele wereld tentoongesteld.
In het VVTs is ook het Museum van de Geschiedenis van Lijfstraffen, waar in het halfduister martelwerktuigen te zien zijn. In Moskou en Toela organiseren toeristenfirma's betaalde nachtelijke excursies over bekende begraafplaatsen. Denk hierbij in Moskou aan de begraafplaatsen bij het Novodevitisji-klooster, in Vaganskoje, Vvedeno, Koentsevo en Trojekoerovo. Overigens kan men tijdens de dagexcursies bij het graf van de schrijver Michail Boelgakov op de Novodevitsji-begraafplaats ook vaak meisjes aantreffen, omdat de legende gaat dat bezoek aan dit graf het ontmoeten van een geliefde helpt bevorderen.
Novyje Izvestija, 28-10-2011
VERMISTE MENSEN
Op 13 september verdween de mooie studente Irina Artjomova van de Moskouse Staatsuniversiteit spoorloos. Om zes uur belde ze naar huis dat ze eraan kwam, maar ze is nooit thuis aangekomen.
In zo'n geval komt de politie niet meteen in actie, want er worden wel meer mensen als vermist opgegeven. In Moskou gaat het dagelijks om gemiddeld zes personen en in heel Rusland om 190. Jaarlijks zijn er 2.000 gevallen van vermissing in Moskou en 70.000 in heel Rusland. Het vaakst vermist worden alleenstaande bejaarden, kinderen, ondernemers, gastarbeiders en zwervers. In 90 procent van de gevallen worden vermisten weer teruggevonden.
Omdat de politie vaak laks optreedt bij vermissing, is er in Rusland een vrijwilligersorganisatie opgezet die helpt in het geval van vermissingen: Liza Alert. De vermissing van Artjomova riep veel maatschappelijke reacties op. Als gevolg hiervan is de termijn waarop een officieel vermissingsbericht kan worden gepubliceerd verkort van drie dagen naar één dag.
Novyje Izvestija, 18-10-2011
NIEUWE CRISIS
Na de mondiale kredietcrisis van eind 2008, begin 2009 denkt een meerderheid van de Russen, 53 procent, dat een nieuwe crisis de komende tijd onvermijdelijk is. In 2010, een jaar eerder, was dit nog maar 38 procent, aldus het onderzoeksbureau Romir.
De nieuwe crisis zal zich naar verwachting van de respondenten manifesteren in economische problemen als prijsverhogingen, welvaartsverlies, loonkortingen en toenemende werkloosheid. Gemiddeld denken de Russen dat een inkomen van 65.700 roebel (1.500 euro) per maand nodig is om 'normaal' te kunnen leven. In 2009 was dit bedrag nog 56.000 roebel per maand.
Novyje Izvestija, 14-10-2011
TIENERZELFMOORD
Tijdens een bijeenkomst van de Maatschappelijke Kamer op 11 oktober 2011 stond het thema jeugd op de agenda. Naar aanleiding van het etnische geweld onder Russische jongeren kwam de vraag naar boven waar dit geweld vandaan komt.Het geweld manifesteert zich overigens in twee richtingen: van niet-etnisch Russische jongeren tegen Russische en van - vaak rechts-extremistische - Russische jongeren tegen niet-Russische.
De aanwezige deskundigen wezen op de omvangrijke gevoelens van ontevredenheid onder jongeren die het gevolg zijn van zaken als slecht onderwijs, 'glazen plafonds' voor kinderen uit lagere milieus, de teloorgang van oude sociale verbanden en de algemene geweldscultuur in Rusland. Kinderombudsman Pavel Astachov vertelde dat Rusland het hoogste aantal tienerzelfmoorden ter wereld kent: in de leeftijdscategorie 10 tot 14 jaar gaat het jaarlijks om drie tot vier gevallen van zelfmoord per 100.000 tieners en in de leeftijdscategorie van 15 tot 19 jaar om negentien tot twintig gevallen per 100.000 tieners. Regionaal gezien valt het in Moskou mee; het probleem van zelfmoorden speelt het sterkst in afgelegen en arme regio's, zoals het Hoge Noorden, het Verre Oosten en de industriële provincies in de Oeral.
Nezavisimaja Gazeta, 12-10-2011
MERKENPOPULARITEIT
Welke merken van producten roepen bij de Russen de warmste gevoelens op? Welke merken bezitten die geslaagde combinatie van kwaliteit en emotionele verbondenheid? Ook in Rusland gaat het voornamelijk om westerse producten. Volgens het bedrijf Online Market Intelligence staan in de top20 van Rusland van populaire merken alleen buitenlandse merken. Deze top20 ziet er als volgt uit:
Bovenstaande top20 wil niet zeggen dat Russische merken helemaal geen rol spelen in de merkenpopulariteit onder de bevolking. In de mondiale top100 van de meest dure merken van onderzoeksbureau MillwardBrown staan twee Russische merken: telecombedrijf MTS en de spaarbank Sberbank. Aan de deur van deze top100 kloppen Russische bedrijven als internetprovider Jandeks en bierproducent Baltika.
Ook wijst de praktijk uit dat de Russen snel bereid zijn Russische merken te omarmen en te prefereren boven buitenlandse merken, als ze er zijn. Zulke bedrijven zijn momenteel vooral in de voedingsmiddelenindustrie aanwezig, zoals de biermerken Baltika, Sibirskaja Korona, Zjigoelevskoje en Nevskoje, koekjes- en chocolaatjesproducent Korkoenov en drie producenten van melkproducten: Prostokvasjino, Domik v derevnje (Dorpshuisje) en Vesjoly molotsjnik (De vrolijke melker).
www.expert.ru, 5-10-2011
LEEFTIJDSDISCRIMINATIE
Op de Russische arbeidsmarkt is er steeds sterker sprake van leeftijdsdiscriminatie, in die zin dat het voor oudere Russen steeds moeilijker wordt aangenomen te worden in sollicitatieprocedures. Dit begint al bij een leeftijd van 40 jaar. Een veertigjarige Rus heeft 25 keer minder kans om ergens aangenomen te worden dan een 25 jarige en bij een vijftigjarige is dit opgelopen tot 35 keer minder kans. In tot een derde van de vacatures op internet worden in dit opzicht leeftijdseisen gesteld, hoewel leeftijdsdiscriminatie bij wet verboden is.
Oudere Russen begrijpen dit niet goed, omdat zij naar hun mening over veel werkervaring bezitten en vanwege hun leeftijd in hun privé-leven minder geplaagd worden door gezinsproblemen die de arbeidsinzet kunnen aantasten. Werkgevers denken echter dat jongere werknemers makkelijker te kneden zijn en dat oudere werknemers vaak weinig kennis en ervaring bezitten met het werken met moderne communicatietechnologieën.
Wellicht hoeven oudere werknemers op de middellange termijn niet te wanhopen, want door de teruglopende bevolking van Rusland zullen zij over niet al te lange tijd meer gevraagd zijn dan ze nu denken.
Novyje Izvestija, 13-9-2011
HORECABEZOEK
Bijna twee derde van de Russen, 65 procent, bezoekt nooit een café of restaurant, ondanks dat de horeca zich na de kredietcrisis van 2008 weer iets heeft hersteld. In 2010 groeide de omzet in de Russische horeca in vergelijking met 2009 met 10 procent en bereikte een omzet van 485,2 miljard roebel (ruim 11 miljard euro). De uitzondering op de regel dat maar weinig Russen horecagelegenheden bezoeken zijn jongeren en de inwoners van de 'twee hoofdsteden' Moskou en Sint Petersburg.
Landelijk zegt dus 65 procent van de Russen nooit een café of restaurant te bezoeken. 20 procent zegt gelegenheden als cafés, restaurants en nachtclubs minder dan eens per maand te bezoeken, 9 procent enkele keren per maand, 4 procent eens per week en zo'n 1 tot 2 procent vaker dan eens per week. Ook buiten de deur van het werk lunchen is geen wijd verspreid gebruik: 43 procent van de Russische werknemers luncht in de bedrijfskantine en 40 procent neemt van huis een lunch mee.
Nezavisimaja Gazeta, 6-9-2011
METROTEMPERATUUR
De hitte in de zomer van 2010 heeft de volgende vraag opgeworpen: hoe heet mag het maximaal worden in de Moskouse metro? De officiële regels bepalen dat in hitteperiodes de temperatuur op de metrostations tussen de 18 en 28 graden Celsius moet liggen. Maar in de zomer van 2010 werd de maximumtemperatuur van 28 graden op ruim 50 stations overschreden. De maximumtemperatuur werd gemeten op metrostation VDNCh: 34 graden.
Na de zomer van 2010 werd besloten 186 ventilatieschachten binnen drie jaar te renoveren. Ook moeten alle metrowagons in 2020 airco hebben gekregen. Nu hebben 143 Moskouse metrowagons, 6 procent van het totale aantal, airco. Tot die tijd moeten metroreizigers zich in hitteperiodes aan kledingadviezen houden en wordt hen aangeraden een waterflesje mee te nemen om daar met kleine slokjes uit te drinken.
Novyje Izvestija, 1-8-2011
METROSTEMMEN
Met welke teksten en geluiden mogen en willen passagiers van de Moskouse metro lastig gevallen worden? Naast de concrete reisinformatie zijn dit klassieke gedichten die worden voorgelezen, goede wensen tijdens feestdagen en populaire liedjes die bij het jaargetijde passen.
Sinds juli 2011 is gesproken reclame, waar de meeste passagiers een hekel aan hebben, in het hele Moskouse openbaar vervoer verboden. Dit betekent dat reclamefilmpjes op beeldschermen geluidloos of begeleid van muzak moeten worden vertoond.
Voor de stemmen die de metrostations en het dichtgaan van de deuren aankondigen worden bekende theateracteurs en -actrices gebruikt. Op verzoek van de Russische Blindenbond worden mannenstemmen gebruikt in de richting naar het stadscentrum en vrouwenstemmen in de richting vanuit het stadscentrum.
Novyje Izvestija, 15-7-2011
STRAATMUZIKANTEN
Van mei tot oktober zijn in het stadscentrum van Moskou straatmuzikanten te horen. Het gaat om tussen de twintig en dertig muzikanten en groepen. Er zijn in Moskou geen officiële regels met betrekking tot muziek maken op straat. Wel moeten straatmuzikanten zich aan algemene wetten voor gedrag in het openbaar houden, zoals het verbod op harde geluiden tussen elf uur in de avond en zeven uur in de ochtend, het verbod om voetgangers de doorgang te versperren en het verbod op bedelen, openbare dronkenschap en onwelvoeglijk taalgebruik.
Maar horen straatmuzikanten in de zomer niet bij een toeristische stad? Onder de straatmuzikanten zijn ook professionele musici met een conservatoriumopleiding. De populairste straat om muziek te maken is de voetgangersstraat Arbat. Hoewel Russen niet zo snel geld geven aan straatmuzikanten, weten zij dagelijks toch wel enkele duizenden roebels op te halen. Ook moeten straatmuzikanten afspraken maken met de politie over waar ze zullen staan. Dit kost hen zo'n 500 roebel.
Itogi, 2011, nr. 26
REKENINGEN BETALEN
Bij het betalen van rekeningen voor huur, gas en licht, telefoon en andere dagelijkse lasten maken Russen nog altijd weinig gebruik van internetbankieren via computer en mobiele telefoon. Dit is slechts 5 procent van de bevolking, zo blijkt uit een onderzoek van het Nationaal Agentschap voor Financieel Onderzoek (NAFI).
Van alle Russen geeft 68 procent nog altijd de voorkeur aan betalen via betalingskassa's van banken, 35 procent via bankautomaten, 33 procent via filialen van Russische Post en 15 procent via kantoren van mobiele telefoniebedrijven (meerdere antwoorden waren mogelijk). De reden waarom nog altijd massaal voor het betalen buiten de deur wordt gekozen, is 'bekendheid en gemak' van deze betaalwijzen (genoemd door 47 procent) en wantrouwen in de veiligheid van virtueel bankieren (27 procent). Overigens weet 81 procent van de mogelijkheid van internetbankieren. 'Russen zijn nog erg conservatief in hun wijze van betalen,' aldus het NAFI.
Argoementy i Fakty, 24-6-2011
SCHUTTINGEN
Rusland is het land van de 'schuttingen'. Houten schuttingen, bakstenen muren, betonnen muren, golfplaten schuttingen. Om u hiervan te overtuigen zou u eens een stukje Moskou uit moeten rijden. Rusland heeft niet de langste schutting ter wereld, die staat in Australië met een lengte van 5.614 kilometer, en ook niet de hoogste, die staat om een olieraffinaderij in Zuid-Afrika, maar wellicht wel de hoogste schuttingendichtheid ter wereld. Wat in het Westen een hek of een heg is, wordt in Rusland in de regel een flinke schutting.
Waar komt de Russische schuttingenwoede vandaan? Deze is het gevolg van bescherming tegen criminaliteit, de wens het privé-leven te beschermen tegen blikken van buitenaf (lekker bloot lopen in je eigen tuin) en de bescherming van het persoonlijke eigendom. Muren en schuttingen bouwen is ook een historische traditie: zie bijvoorbeeld de hoge muren om het Kremlin in Moskou.
Maar voor alles gaat het om een gebrek aan onderling vertrouwen. Machthebbers zijn bang voor hun onderdanen. Onderdanen willen hun eigen 'microwereld' van de autoriteiten afschermen. 'Schuttingen zijn dus het directe bewijs van de sociaal-economische problemen binnen de samenleving.'
www.gazeta.ru, 24-6-2011
SPEEDDATEN
Wie in Moskou contact wil maken met het andere geslacht boekt geen resultaat met proberen contact te maken op straat of in de metro of door een populaire nachtclub te bezoeken. Dan kun je grofgebekte afwijzingen of een klap voor je gezicht krijgen. Effectiever is het om een avondje te speeddaten. Momenteel zijn er in de Russische hoofdstad ongeveer 30 bureaus die zulke avonden organiseren, vaak in nachtclubs voordat het nachtleven er losbarst.
Ongeveer 70 procent van de Russen geeft in enquêtes aan het moeilijk vinden om een wederhelft te vinden. Veertig procent geeft hierbij de schuld aan persoonlijke introvertheid en 17 procent aan gebrek aan tijd. Dan kan het 'lopendebandwerk' van het speeddaten uitkomst bieden. Zeker als hierbij in ogenschouw wordt genomen dat 60 procent van de Russen gelooft in liefde op het eerste gezicht.
In de loop der tijd hebben zich in Rusland verschillende 'flirttechnologieën' ontwikkeld:
Kommersant, 13-6-2011
JEUGD
In de Maatschappelijke Kamer is het rapport Sociaal portret van de Russische jeugd besproken. De belangrijkste conclusie uit het rapport is dat jongeren in tien jaar tijd anders zijn geworden, dat wil zeggen agressiever, drukker en vaker gebukt gaand onder neuroses en angsten.
Ook ouders zijn anders naar kinderen gaan kijken: maar liefst de helft van de ouders denkt dat zijn kind bijzonder of hoogbegaafd is, terwijl pedagogen er nog gewoon vanuit gaan dat 3 tot 5 procent van de kinderen hoogbegaafd is.
Nezavisimaja Gazeta, 9-6-2011
KINDERSPEELPLAATSEN
Volgens een onderzoek van de stedelijke technische inspectie voldoet bijna de helft van de 7.700 kinderspeelplaatsen in Moskou niet aan de technische veiligheidseisen. Het onderzoek van de stadsdienst werd uitgevoerd nadat het achtjarige meisje Veronika Paponova op 18 mei drie ruggenwervels brak tijdens het spelen op een glijbaan in het stadsdistrict Vostotsjnoje Degoenino doordat haar been door een kapotte houten traptrede gleed.
In Moskou zijn kinderspeelplaatsen een van de belangrijkste oorzaken van verwondingen bij kinderen. Vingertjes kunnen tussen een carrousel komen. Aan het eind van glijbanen liggen vaak geen rubberen tegels of matten, waardoor kinderen broeken scheuren of geschaafde knieën krijgen. Burgemeester Sergej Sobjanin gaf na het onderzoek opdracht alle kinderspeeltuinen voor 1 september te laten voldoen aan de veiligheidseisen.
Novyje Izvestija, 7-6-2011
ZWARTRIJDERS
Jaarlijks verliest het Moskouse openbaar vervoer drie miljard roebel (70 miljoen euro) aan inkomsten door zwartrijden. Het zijn vooral jongere mensen die in de metro over de tourniquets weten te springen en zich in de bussen, trolleybussen en trams onder de tourniquetstangen weten door te wurmen.
In het stadsvervoer rijdt 20 tot 30 procent van de passagiers (wel eens) zwart. Om het zwartrijden terug te dringen is besloten de boete hiervoor te verhogen van 100 naar 1.000 roebel (23 euro). Sinds 2002 waren de boetes voor zwartrijden niet verhoogd. Overigens vinden veel passagiers, vervoersdeskundigen en stedelijke politici de nieuwe boetes veel te hoog, omdat het vooral de armere Moskovieten zijn die gebruik maken van het openbaar vervoer. Dan kan 1.000 roebel veel geld zijn.
Er gaan stemmen op om in het bovengrondse openbaar vervoer de tourniquetstangen weg te halen, omdat ze niet erg effectief zijn, maar wel tot veel vertraging bij de haltes leiden, terwijl er minder bussen en trams rijden. Het installeren van de tourniquets kostte ruim drie miljard roebel. Volgens de stedelijke vervoersdeskundige Michail Blinkin telde Moskou in 1990 7.000 bussen, 2.100 trolleybussen en 1.200 tramtoestellen. Momenteel rijden er in totaal 5.500 bussen, troleybussen en trams, aldus Blinkin.
Novoje Vremja, 6-6-2010
PSYCHISCHE AANDOENINGEN
Officieel staan in Rusland 1,67 miljoen mensen met psychische aandoeningen geregistreerd. Nog eens 2,16 miljoen Russen doen een beroep op psychiatrische hulp. Deze mensen zijn officieel gezond, maar bezoeken wel een psychiater. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is het werkelijke aantal Russen met psychische aandoeningen echter veel hoger: het zou gaan om veertien tot vijftien miljoen mensen, ofwel 10 procent van de bevolking.
Depressies komen erg veel voor. Rusland is koploper in de wereld wat betreft het aantal zelfmoorden: 27 zelfdodingen per 100.000 inwoners per jaar. In de Europese Unie is dit vier tot vijf zelfmoorden per 100.000 inwoners. Ongeveer 20 procent van de tieners tussen 14 en 19 jaar heeft 'psychische aandoeningen' en ruim een miljoen bejaarden lijden onder psychische aandoeningen samenhangend met hun leeftijd. Naast het veelvuldig voorkomen van dwanggedachten, fobieën en verslavingen zijn er in Rusland ongeveer 900.000 schizofreniepatiënten en 250.000 tot 300.000 burgers met maniakaal gedrag.
Het hoge aantal psychische aandoeningen (ook relatief) verklaart de WHO uit het feit dat naast algemeen gebruikelijke oorzaken, er nieuwe ontwikkelingen in Rusland zijn die tot een omvang als nooit tevoren hebben geleid, met name de toename van auto-ongelukken, hersentumoren en drugsverslaving.
Novyje Izvestija, 23-5-2011
BIOSCOOPZALEN
Eind 2010 waren er in Rusland 2.430 bioscoopzalen. Bijna een derde deel van deze zalen lag in Moskou of Sint Petersburg. In de acht grootste steden van Rusland, waar 17 procent van de Russische bevolking woont, lagen 46,1 procent van de bioscoopzalen en 28,4 procent van de bioscopen.
Volgens een overheidsprogramma moet het aantal bioscoopzalen over heel Rusland worden verdubbeld. Er zijn in de bioscoopsector echter grote twijfels of er wel genoeg aanbod is van goede (Russische) films om deze uitbreiding van het aantal zalen te rechtvaardigen. Verder is de Russische bioscoopsector bezig met de overgang naar digitale vertoning van films en naar een landelijk geautomatiseerd kassasysteem dat de werkelijke kaartverkoop beter in beeld moet brengen.
Kommersant Dengi, 2011, nr. 18
STADSTUINEN
Er zijn steeds meer Moskovieten die wel een tuintje binnen de stadsgrenzen van Moskou zouden willen hebben. Dan hoeft men in het weekend niet meer uren in de file te staan om van en naar de datsja te komen of urenlang met een elektritsjka (stoptrein) te reizen. Een stadstuin zou dan een uitkomst zijn: binnen de stadsgrenzen groenten en fruit verbouwen!
In 2010 was er bij het Koersk-treinstation op het fabrieksterrein van Arma een 'Publieke tuin', waar jonge alternatieve Moskovieten groenten verbouwden in lage kasjes. Sommige scholen hebben groentetuintjes waar hun leerlingen de basisbeginselen van de tuinbouw leren. Ook op sommige daken en op enkele binnenplaatsen zijn groentetuinen te vinden.
De meeste milieudeskundigen raden groenten en fruit verbouwen binnen de stadsgrenzen echter af. Hoogstens kan dit op meer dan vijftig meter van wegen en op schone, van buiten de stad aangevoerde, grond. Toch neemt de vraag naar 'mini-datsja's' (volkstuinen) van zo'n veertig vierkante meter toe.
Er zijn ook wel genoeg stille plekken hiervoor te vinden binnen de Moskouse stadsgrenzen. Verder zouden Moskovieten met zulke volkstuinen niet per se groenten voor consumptie moeten willen verbouwen, zoals op een traditionele datsja, maar vooral bloemen. Dan ben je toch rustgevend bezig in de stadsnatuur, zonder giftige stoffen uit consumptie van vervuilde groenten naar binnen te krijgen.
Novyje Izvestija, 29-4-2011
INTERNETGEBRUIK
Het aantal internetgebruikers is in Rusland in 2010 met 22 procent gestegen tot 57 miljoen gebruikers, aldus de Russische Associatie van Elektronische Communicatiebedrijven. Naar verwachting zal dit aantal in 2014 gegroeid zijn tot 80 miljoen gebruikers.
De markt voor mobiel internet groeit de laatste jaren sneller dan de totale internetmarkt. Het zijn vooral jongeren tussen de 12 en 24 jaar die mobiel internetten.
Expert Online, 20-4-2011
SLECHTHORENDEN
Nadat hij enkele jaren geleden kennis had gemaakt met een doofstomme ondernemer, ging de Moskouse ondernemer Andrej Melnikov commerciële diensten voor doven en slechthorenden aanbieden. Niet uit onbaatzuchtige naastenliefde, maar omdat hij een gat in de markt zag.
Volgens Melnikov zijn er in Rusland dertien miljoen mensen met gehoorstoornissen. Onder hen is volgens hem 40 procent 'welvarend', want doven en slechthorenden die in Rusland beroepsmatig succes willen hebben, moeten extra in hun mars hebben.
In de buurt van metrostation Aeroport heeft Melnikov een kap- en schoonheidssalon geopend, waar het personeel gebarentaal kent. Bij de salon heeft hij ook een opleiding in gebarentaal voor kappers en schoonheidspecialistes. In de wijk Tsjertanovo opende Melnikov 'Kraus', een nachtclub voor doven en slechthorden. De DJ's hier zijn zelf doof of slechthorend. Zij draaien sterk ritmische muziek die via vibraties in het lichaam voelbaar is. Ook treden er artiesten op die 'gebarenliedjes' kunnen zingen door woorden met gezichtmimiek en lichaamsbewegingen uit te beelden.
Bezoekster Maroesja, die juwelen ontwerpt, zegt: 'Ik heb geld, maar een waarderende houding van de kant van de maatschappij kun je niet kopen. Ik moet lang reizen om in deze club te komen, maar hier wordt ik door niemand meewarig aangekeken.'
Moskovskije Novosti, 4-4-2011
DIERENRECHTEN
In de Staatsdoema wordt een wet over de bescherming van dierenrechten besproken, 'Over de verantwoordelijke omgang met dieren'. In het wetsontwerp wordt gesteld dat dieren gevoelige wezens zijn die angst en pijn kunnen ervaren en dat eigenaren van dieren juridisch verantwoordelijk zijn voor de goede omgang met hun dieren en voor schade die hun dieren aan derden kunnen toebrengen. Zo kunnen organisatoren van illegale honden- en kattengevechten een gevangenisstraf van maximaal drie jaar krijgen.
Verder bevat de wet een lijst van 'niet-productieve huisdieren' waarvoor mensen gevoelens kunnen koesteren en die goede verzorging moeten krijgen. Op deze lijst staan bijvoorbeeld wel egels, maar geen kakkerlakken, ratten en mollen. Eigenaren moeten huisdieren volwaardige voeding, water, onderdak en medische verzorging bieden. Huisdieren op straat zetten wordt eveneens strafbaar gesteld.
Dierenbeschermers zijn tevreden over de afgekondigde dierenrechten, maar hebben ook nog kritiek. Zo zegt het wetsontwerp niets over de omgang met dieren in de veehouderij en bontdierhouderij en over dierproeven. Ook zegt de wet niets over het fokken van huisdieren. Deze hobby en business heeft de laatste tijd zo'n hoge vlucht genomen in Rusland dat het aanbod van huisdieren groter is geworden dan de vraag en nog verder toeneemt, hetgeen ongetwijfeld tot meer zwerfdieren zal leiden.
Novyje Izvestija, 24-3-2011
BEZUINIGEN
De Russische autoriteiten hebben de economische crisis al achter de rug verklaard, maar 83 procent van de Russen zegt dat hun maandelijkse inkomen niet is hersteld naar het niveau van voor de crisis en zij daarom genoopt zijn te bezuinigen op de uitgaven. Dit blijkt uit een opiniepeiling van de website SuperJob.ru onder duizend respondenten uit het hele land.
Russen zeggen dat ze moeten bezuinigen op 'letterlijk alles', maar vooral op duurdere voedingsmiddelen als groente en fruit. Ook op 'overbodige uitgaven' wordt bespaard, waarbij 'overbodig' slaat op zaken als kleding, schoeisel, vakantie, hobby's, mobiele telefonie en internet. Verder probeert men te bezuinigen op het gebruik van water en elektriciteit en over te stappen op goedkopere vervangers van de voedingsmiddelen en consumptiegoederen dan men gewend was te kopen.
Nezavisimaja Gazeta, 23-3-2011
PRIVÉ-MUSEA
In vergelijking met westerse landen zijn er in Rusland weinig privé-musea. Particuliere musea kunnen bijna nooit op subsidie van de overheid rekenen, ze worden zwaar tegengewerkt door bureaucratische regels en procedures en het Russische publiek is niet aan dergelijke musea gewend. Toch kun je in Moskou enkele privé-musea te bezoeken:
Novyje Izvestija, 11-3-2011
ANGST VOOR WERKLOOSHEID
Volgens verschillende opinieonderzoeken denkt een meerderheid van de Russen - 55 procent - dat de werkloosheid in de regio waar ze wonen hoog is. Ze denken ook dat hier geen verandering in zal komen. Slechts 7 procent van de Russen denkt dat de werkloosheid niet hoog is. De officiële werkloosheidscijfers geven die laatste kleine groep enigszins gelijk: momenteel staan 1,6 miljoen Russen als werkzoekenden geregistreerd. In de rest van 2011 zal dit cijfer naar verwachting dalen tot 1,5 miljoen werkzoekenden en hiermee weer uitkomen op het niveau van voor de economische crisis.
Een verklaring voor het pessimisme onder de Russische bevolking over de werkloosheid is dat er grote regionale verschillen bestaan: van 4,6 procent werkloosheid onder de beroepsbevolking in het centrum van Europees Rusland tot 8,5 procent in het Verre Oosten van Siberië en 16,2 procent in de Noord-Kaukasus. Verder wordt het werkloosheidsvraagstuk op het platteland als ernstiger ervaren dan in de steden. Op het platteland is 38,3 procent van de werklozen langdurig werkloos, tegen 27,3 procent in de steden.
Novyje Izvestija, 5-3-2011
INTERNETDATEN
De inwoners van Moskou behoren tot de fanatiekste internetdaters ter wereld. Moskovieten die geregistreerd staan bij internetdatingbureaus leggen maandelijks contact met gemiddeld 25,5 andere gebruikers. Alleen de inwoners van Athene zijn volgens de kennismakingssite Badoo met gemiddeld 25,7 partners per maand actiever.
Er wordt een aantal verklaringen aangevoerd voor dit zoekgedrag van Moskovieten op internet, zoals de lange werkdagen die Moskovieten tegenwoordig maken en het gesloten karakter van Russen in het openbaar, gecombineerd met een typisch Russische hang naar avontuur. Een recent onderzoek wees uit dat de drie niet-virtuele perspectiefrijkste plekken als 'saai' worden ervaren: de inschrijvingscommissies van hogescholen, de stadsparken tijdens feestdagen en mooie zomerweekenden en fastfood-restaurants.
Voorts hebben termen als 'internet-flirt' en 'internet-bedrog' hun intrede gedaan. Flirten op internet is dan een oplossing voor relatieproblemen met de bestaande partner. Van bedrog wordt gesproken als het flirtgedrag op internet aanleiding is geweest om een relatie uit te maken.
Novyje Izvestija, 3-3-2011
RIJBEWIJS
Vanaf 1 maart 2011 heeft het Russische rijbewijs een nieuwe vormgeving. Het document is voortaan een roze-blauwe geplastificeerde kaart met de omvang van een creditcard: 86,6 bij 54 millimeter, met ronde hoeken. Hiermee sluit Rusland aan bij de internationale regelgeving voor rijbewijzen, zoals die is vastgelegd door de Weense Conventie voor het Wegverkeer.
Op de linkerhelft op de voorkant staat een kleurenpasfoto van 21 bij 30 millimeter tegen een grijze achtergrond; op de rechterhelft de persoonlijke gegevens van de rijbewijshouder, de looptijd van het rijbewijs en het rijbewijsnummer. De tekst is in het Russisch, maar voor- en achternaam staan ook in Latijnse letters. Hoofddoeken en andere hoofdbedekkingen uit religieuze overwegingen zijn toegestaan zolang deze de omtrek van het gelaat op de foto vrijlaten. Ook brillen zonder spiegelende glazen zijn toegestaan.
Er zijn de vier reguliere categorieën vervoer waarvoor het rijbewijs geldt: A, B, C en D. Aangevuld met de E geven ze aan dat de vervoermiddelen met een aanhanger mogen worden bestuurd. Verder worden de categorieën 'tram' en 'trolleybus' ingevoerd. Op de achterkant van het nieuwe rijbewijs staat een streepjescode die alle informatie van de voorzijde bevat.
Oude rijbewijzen blijven geldig tot hun verlooptijd. Wie toch meteen een nieuw rijbewijs in bezit wil krijgen, kan zijn oude rijbewijs bij de verkeerspolitie inruilen voor een nieuw exemplaar tegen betaling van 800 roebel (20 euro). Het nieuwe Russische rijbewijs is niet automatisch rechtsgeldig in het buitenland: hiervoor moet een extra bijlage worden aangevraagd met een maximale looptijd van drie jaar.
Expert-online, 1-3-2011
UITGAVEN
Het Russisch Centrum voor de Bestudering van de Publieke Opinie onderzoekt nu drie jaar op rij welke grote uitgaven Russen doen. Vanwege de economische crisis blijven de antwoorden al drie jaar grotendeels dezelfde.
Het vaakst wordt geld uitgegeven aan het opknappen van de eigen woning, mede doordat het kopen van een nieuwe woning door de crisis de afgelopen drie jaar flink is verminderd. Het opknappen van de bestaande woning is dan een minder kostbaar alternatief. De humorist Michail Zjvanetski verwoordde het zo: ‘Het klussen in de eigen woning kan nooit worden gestopt, hoogstens worden onderbroken.’
Overigens antwoordden veel respondenten op de vraag waaraan zij hun geld uitgaven: ‘Eten en de huur. Daarna is alles op.’ Hieronder de top10 van meest gedane (grote) uitgaven door Russische huishoudens:
| Uitgave | Percentage respondenten |
|---|---|
| Opknappen van de woning | 13 |
| Mobiele telefoon | 9 |
| Onderwijs en cursussen voor de kinderen en de ouders | 7 |
| Vakantiereis | 6 |
| Computer | 5 |
| Luxeproducten, zoals juwelen | 5 |
| Televisie | 5 |
| Auto | 5 |
| Meubels | 4 |
| Fotocamera | 4 |
Komsomolskaja Pravda, 7-2-2011
BOEVENTAAL
Eind januari, begin februari 2011 moesten kinderen in Moskou in ‘quarantaine’: vanwege een griepepidemie in de stad moesten ze een tijdje thuis via de computer onderwijs volgen. Verschillende Moskouse ouders reageerden ontzet. De middelbare scholieren bleken een tekst te moeten lezen die vol stond met jargon uit de Russische strafkampen en het gevangeniswezen.
Er zat ook een Nederlands tintje aan, want de gewraakte tekst betrof Geschiedenis van de afscheiding van de Nederlanden van Spanje van de historicus Lev Goemiljov en de filosoof Sergej Snegov uit 1939. Zij zaten toen beiden gevangen in een strafkamp bij de Noord-Siberische industriestad Norilsk. Goemiljov had de geschiedenis geschreven en Snegov had er boeventaal doorheen gemengd. De veroordeelde mannen schreven samen aan een Woordenboek van de meest gebruikte woorden en uitdrukkingen in de onderwereld.
Dat Moskouse middelbare scholieren in 2011 de tekst voorgeschoteld werd, verbaasde Sergej Komkov niets. Komkov, president van het Russische Onderwijsfonds, vindt dat het culturele peil van het Russische lerarencorps al langer achteruit gaat. ‘Toen ik eens met een paar collega’s te gast was bij een les Russische taal in Tsjeljabinsk, sprak de leerkracht ook in boeventaal om zich verstaanbaar te maken voor zijn leerlingen.’
Novyje Izvestija, 2-2-2011
INBURGERINGSCURSUS
Nieuwkomers moeten inburgeren. Met dit in gedachte heeft het comité voor cultuur van het stadsbestuur van Sint Petersburg voor immigranten een inburgeringcursus in de vorm van een boekwerk, Alfabet van de beginnende Petersburger, ontwikkeld. Aan het boek, met een oplage van drieduizend exemplaren, werd 418.000 roebel (ruim 10.000 euro) besteed. Zo moeten arbeidsmigranten die bijvoorbeeld als taxichauffeur gaan werken het alfabet leren en een elementair gesprek in het Russisch kunnen voeren.
Het Russische alfabet wordt uitgelegd aan de hand van de beginletters van Petersburgse bezienswaardigheden en bijzonderheden, zoals Neva, golf, Hermitage en Tsarendorp. Hierbij wordt wel een beroep gedaan op het verstand van een immigrant, want soms worden achtergronden van stedelijke verschijnselen uitgelegd met verklaringen die teruggaan tot de Romeinse oudheid.
Om het assimileren aan te moedigen wordt in het boek gesteld dat Sint Petersburg 'bedacht en opgericht is door nieuwkomers'. 'Zelfs tsaar Peter de Grote kwam van elders.' Dit geldt, aldus het boek, ook voor bekende Petersburgers als Nikolaj Gogol, Michaïl Lomonosov, Rastrelli en Anatoli Sobstjak. Een naam die niet in dit rijtje wordt genoemd is die van burgemeester Valentina Matvijenko.
Novyje Izvestija, 2-2-2011
ONVRUCHTBAARHEID
In Rusland kan iets meer dan 20 procent van de echtparen wegens onvruchtbaarheid van een van de partners geen kinderen krijgen. Mondiaal zijn er tussen de 15 en 17 procent onvruchtbare echtparen. Dit zegt Svetlana Kalintsjenko, die de leerstoel endocrinologie en klinische andrologie van de Russische Universiteit van de Vriendschap der Volkeren bezet. 'En in ruim de helft van de gevallen ligt het aan de man. Dit is een sensatie! Zo'n halve eeuw geleden was dit onmogelijk voor te stellen.' De kwaliteit van het mannelijke zaad wordt steeds slechter, aldus Kalintsjenko, met minder en minder beweeglijke spermatozoïden.
Bij Russische mannen treden gedrag en problemen die tot onvruchtbaarheid leiden meer dan gemiddeld op: roken, geslachtsziekten, stress en het gebruik van anti-stressmedicijnen, opwarming van de geslachtsdelen (onder andere door in de sauna zitten en strakke onderbroeken dragen), het gebruik van pampers bij jongensbaby's en, als belangrijkste oorzaak, groeiende vetzucht. De belangrijkste aanbeveling van Kalintsjenko aan mannen om de kans van onvruchtbaarheid tegen te gaan: minder eten en meer bewegen.
Itogi, 31-1-2011
ANGSTEN
In januari 2011 vroeg het Joeri Levada Analytisch Centrum in een opiniepeiling opnieuw naar de maatschappelijke angsten onder de Russen. Er ware 1600 respondenten, die meerdere antwoorden konden aankruizen.
| Bedreiging | feb. '08 | jan. '11 |
|---|---|---|
| Prijsstijgingen en verarming van grote bevolkingsgroepen | 51 | 62 |
| Groei van de werkloosheid | 30 | 42 |
| Een economische crisis | 22 | 30 |
| Groeiende criminaliteit | 32 | 29 |
| Willekeur van de machthebbers | 20 | 18 |
| Toenemende onzekerheid over de toekomst | - | 17 |
| Zwakte en incompetentie onder de machthebbers | 14 | 14 |
| De kolonisering van Rusland en diefstal van de natuurlijke rijkdommen door buitenlanders | 17 | 14 |
| Groeiende afhankelijkheid van het Westen en de verandering van Rusland in een derderangs macht | 15 | 12 |
| Het uiteenvallen van Rusland in afzonderlijke regio's | 18 | 10 |
| Escalatie van de problemen in de Noord-Kaukasus | 9 | 8 |
| Het betrokken raken van Rusland bij buitenlandse militaire conflicten | 14 | 6 |
| Conflicten met naburige landen binnen of buiten het GOS | 8 | 6 |
| Herverdeling van eigendommen en confiscatie van eerlijk verdiend bezit | 4 | 5 |
| Burgeroorlog | - | 4 |
| Rijen, tekorten en rantsoenbonnen | - | 4 |
| De instelling van een dictatuur | 3 | 4 |
| Bedreiging van privé-eigendom en aantasting van de belangen van het private zakenleven | 3 | 3 |
| Toenemende spanningen in de relatie met westerse landen | 12 | 3 |
| Inperkingen van vrijheden (persvrijheid, buitenlandse reisvrijheid) | 2 | 2 |
| Massaonderdrukking en de vervolging van andersdenkenden | 2 | 2 |
| Andere bedreigingen | 6 | 8 |
Opm. In het geval van een streepje was de bedreiging in februari 2008 geen antwoordcategorie.
www.polit.ru, 31-1-2011
VOEDSELVEILIGHEID
Met de veiligheid en kwaliteit van voedingsmiddelen in de winkelschappen is het volgens een groot deel van de Russen slecht gesteld. Ook Russische voedselproducenten zouden het, gedreven door winstbejag en ondersteund door corruptie in de keuringsdiensten, niet zo nauw nemen met het toevoegen van zaken als smaakversterkers, concentraten en E-toevoegingen.
Dit blijkt uit een enquête van het weekblad Argoementy i Fakty onder zijn lezers, waarop 9.138 mensen reageerden. De vraag naar het vertrouwen in de veiligheid van Russische en buitenlandse voedselproducten gaf de volgende resultaten:
Argoementy i Fakty, 26-1-2011
WERKZOEKENDEN
In december 2010 bedroeg het werkloosheidscijfer in Rusland 7,2 procent. Tegenover 69,6 miljoen werkenden in de arbeidsleeftijd stonden 5,4 miljoen werkzoekenden. Bijna een derde van de werkzoekenden (30,3 procent) was dit al meer dan een jaar. Deze langdurige werkloosheid wordt in Rusland ‘stagnatiewerkloosheid’ genoemd, die na een jaar werkloosheid leidt tot ‘desocialisatie’ van de werkzoekende. Van de werkzoekenden stonden er bijna 1,6 miljoen als zodanig geregistreerd bij de arbeidsbureaus.
Bij het zoeken naar werk vertrouwen werkzoekenden tegenwoordig meer op eigen kracht. Vooral netwerken onder familieleden, vrienden en bekenden wordt toegepast. De gemiddelde leeftijd van een werkzoekende is 35 jaar. Er is sprake van flinke jeugdwerkloosheid: het werkloosheidscijfer onder Russen tot 24 jaar bedraagt 15,4 procent. Zij maken 26 procent van het totaal aantal werkzoekenden uit.
Regionaal zijn er ook grote verschillen. Terwijl in de regio’s in het centrum van Europees Rusland de werkloosheid 4,2 procent bedraagt, is dit cijfer in de Noord-Kaukasus 16,3 procent. In de deelrepubliek Ingoesjetië is zelfs de helft van de beroepsbevolking werkloos en in Tsjetsjenië 43,3 procent. Maar ook binnen regio’s (‘subjecten’) van de Russische Federatie kunnen grote verschillen bestaan. Zo is de werkloosheid in de stad en de provincie Moskou niet groot, maar dit geldt niet voor de voorsteden ten noorden van Moskou.
Novyje Izvestija, 24-1-2011
LEEFTIJDSDISCRIMINATIE
Ook op de Russische arbeidsmarkt is sprake van leeftijdsdiscriminatie van oudere werkzoekenden. Concreet gaat het om werkzoekenden van 45 jaar en ouder (‘45-plussers’). Werkgevers denken dat zij weinig flexibel zijn, nauwelijks tot bijscholing bereid, vaker ziek, en vanwege hun opvoeding en opleiding in de communistische tijd minder geschikt voor werken onder de tucht van marktregels. Volgens Russische arbeidsmarktdeskundigen wordt de leeftijdsdiscriminatie van 45-plussers nog onvoldoende erkend door beleidsmakers.
Overigens is de werkloosheid onder 45-plussers niet hoger dan gemiddeld, maar voor werkzoekenden in deze leeftijdscategorie is het wel moeilijker een nieuwe baan te vinden. Het stellen van leeftijdseisen in vacatures is in Rusland niet verboden, maar een eventueel verbod op leeftijdseisen zou werkzoekende 45-plussers volgens arbeidsdeskundigen ook weinig soelaas bieden. Dan worden zij later weg gezeefd onder de sollicitanten, of na een sollicitatiegesprek, en hebben zij nodeloos moeite gedaan en tijd geïnvesteerd.
Novaja Gazeta, 17-1-2011
SKIËN IN MOSKOU
In het streven de inwoners van de Russische hoofdstad tot meer bewegen aan te zetten, meldde vice-burgemeester Ljoedmila Sjvetsova van Moskou dat in de stad 695 ijs- en schaatsbanen en 161 skipistes aanwezig zijn voor liefhebbers van wintersport. Vóór het begin van de winter stuurde het stadhuis van Moskou het bericht de wereld in dat voor de komende winter ‘ruim 700 skipaden’ zouden worden aangelegd. Op de website van Moskomsport, het Stadscomité voor Sport, staat een lijst van 226 skipistes en skipaden.
De krant Komsomolskaja Pravda vroeg zich af hoeveel skipistes er nu precies zijn in Moskou en roept de lezers op te melden waar zij een skipiste of skipad weten te liggen. Het cijfer van 161 van Sjvetsova ligt waarschijnlijk het dichts bij de waarheid en hier zijn dan korte pistes en paadjes als een skirondje op een schoolplein en een paar honderd meter skipad op een bevroren rivier meegeteld.
Komsomolskaja Pravda, 19-1-2011
VERSTANDSHUWELIJK
Volgens een opinieonderzoek van het Russisch Centrum voor de Bestudering van de Publieke Opinie (VTsIOM) erkent 30 procent van de mannen en 18 procent van de vrouwen in Moskou dat hun huwelijk een verstandhuwelijk is. Zij trouwden om redenen als materieel gewin, angst voor eenzaamheid, de garantie van een verzorgde oude dag of om de familie nakomelingen te geven.
Verder wees het onderzoek van het VTsIOM uit dat momenteel ieder elfde geboren kind in Moskou een allochtoon kind is, een gastarbajter in de Russische terminologie. In 2010 werden in Moskou 91.000 huwelijken gesloten en 44.600 echtscheidingen uitgesproken.
Komsomolskaja Pravda, 14-1-2011
