• Home
• Over ons
• Contact

Archief van Russisch leven: 2012

RELIGIE
Volgens een opiniepeiling van het Levada Centrum is het aandeel Russisch-orthodoxe gelovigen in de Russische bevolking sinds 2009 met 6 procent gedaald, tot 74 procent. Het aandeel moslims groeide in deze periode met 3 procent tot 4 procent. Andere religies, zoals het jodendom, het katholicisme en het protestantisme, bleven onder de 1 procent.
Het aandeel Russen dat zich ´tot geen enkele religie´ rekende groeide van 8 naar 10 procent en het aandeel ´atheïsten´ daalde van 6 naar 5 procent. De meerderheid van de respondenten, 61 procent, gaf toe nog nooit in de Bijbel te hebben gelezen.
Kommersant, 17-12-1012

ARGOEMENTY I FAKTY
Argoementy i Fakty (AiF) is het grootste tijdschrift van Rusland. In 10 punten besteedde het weekblad aandacht aan zichzelf:

1. Geschiedenis. AiF werd in 1978 opgericht als bulletin voor leerkrachten en propagandisten. Al snel werd het een krant met acht pagina´s voor het grote publiek die op een voor die tijd bijzonder format werd uitgebracht, namelijk tabloid. In de communistische tijd kreeg het blad regelmatig met censuur te maken. Zo moest het in 1978 een bericht schrappen over de toekenning van de Nobelprijs voor de Literatuur aan Iosif Brodski.
2. Hoofdredacteur. AIF heeft tot nu toe twee hoofdredacteuren gehad, die grote namen werden in de Russische tijdschriftjournalistiek. De eerste was Vladislav Starkov, die van AiF een krant maakte die zo goed mogelijk waarheidsgetrouwe en niet-ideologische informatie bracht. Sinds 2002 is Nikolaj Zjatkov hoofdredacteur. Hij werkt sinds 1981 bij AiF en is goed in het bijhouden en invoeren van nieuwe journalistieke ontwikkelingen.
3. Oplage. In 1990, tijdens de glasnost onder Michail Gorbatsjov, bereikte AiF een topoplage van 34,4 miljoen exemplaren, waarmee het het Guinness Book of Records haalde. Bijna iedere Rus las toen AiF. Tegenwoordig bereikt AiF wekelijks een publiek van 7,2 miljoen Russen, ofwel 12 procent van de volwassen bevolking. In Moskou wordt het weekblad gelezen door 1.342.200 mensen, ofwel iedere zevende volwassen Moskoviet.
4. Geografie. AiF was zeventien jaar geleden de eerste Russische krant die ook in het buitenland werd gedrukt, namelijk in Duitsland. In 1996 won AiF in Londen de Crystal Ball voor de beste niet-Engelstalige krant ter wereld. Buiten Rusland wordt AiF gelezen door twee miljoen mensen in zestig landen.
5. Binnenlandse prijs. In 2002 won AiF de prijs ´Nationale trots van Rusland´. Deze prijs wordt door het grote publiek toegekend aan personen en instellingen die van grote waarde voor Rusland worden geacht. Andere prijswinnaars zijn onder meer Vladimir Poetin, Garri Kasparov, Oleg Tabakov en patriarch Aleksi II.
6. Liefdadigheid. AiF heeft sinds 2005 een eigen liefdadigheidsfonds, ´AiF. Een goed hart´. Het fonds is gericht op Russen die om verschillende redenen in zware persoonlijke omstandigheden zijn geraakt, zoals arme zieken die bijzondere medische hulp nodig hebben. Over hen wordt geschreven in de krant. Het fonds heeft tot nu toe 3.888 mensen kunnen helpen voor een totale som van 313 miljoen roebel (vier miljoen euro).
7. Vragen en antwoorden. Vier keer per jaar, twee keer in de lente en twee keer in de herfst, heeft het weekblad een bijzondere uitgave onder de titel ´Vragen en antwoorden´. De hele nummers zijn dan gewijd aan de beantwoording van de meest uiteenlopende lezersvragen. Vragen kunt u sturen naar super@aif.ru.
8. Redactiegebouw. De redactie van AiF is gevestigd in een vrijstaande villa aan de Mjasnitskajastraat in het centrum van Moskou. Hier worden ook aparte evenementen gehouden, zoals openbare lezingen.
9. In beeld. AiF figureert soms als locatie in televisieseries en speelfilms, zoals in tien afleveringen van de Spaanse televisieserie El Barco.
10. Logo. Het logo van het tijdschrift bevatte lange tijd een legendarische hond, Aïfka. In 2009 werd de lezers gevraagd op de Wereldhondententoonstelling in Moskou een nieuwe hond voor in het logo te kiezen. Dit werd een Zuid-Russische herdershond.

Argoementy i Fakty, 14-12-2012

AIDS
Naar mondiale verhoudingen zijn er in Moskou niet veel hiv-geïnfecteerden. Op 1 december 2012 bedroeg hun aantal ongeveer 70.000. In 2012 waren er voor die datum 6.500 nieuwe geïnfecteerden bijgekomen, van wie 3.400 Moskovieten, 2.300 Russen uit andere regio´s van het land, 561 buitenlanders en 244 zwervers.
In 23,2 procent van de gevallen vond besmetting plaats door het gebruik van besmette drugsnaalden. In 48,5 procent van de gevallen was heteroseksueel contact de oorzaak en in 23,4 procent van de gevallen homoseksueel contact.
Naar verhouding is het aantal hiv-geïnfecteerden in Moskou tien keer lager dan in Washington en de helft lager dan in Parijs. De gezondheidsautoriteiten van de Russische hoofdstad denken dat ze een goed beeld hebben van de hiv-besmettingen in de stad, omdat hiv-geïnfecteerden zich binnen een jaar bijna altijd met gezondheidsklachten bij een arts melden.
Argoementy i Fakty, 12-12-2012

DUBBELDEKSTREINEN
Vanaf de zomer van 2013 zullen er voor het eerst dubbeldekstreinen over het Russische spoor rijden. De eerste gaan rijden over het traject Moskou - Adler. Adler is een badplaats aan de Zwarte Zee in de buurt van Sotsji.
Later zullen de dubbeldekstreinen ook rijden over de trajecten Moskou - Voronezj, Moskou - Smolensk en Moskou - Toela. Vanwege de grote afstanden in het land krijgen de dubbeldesktreinen ook slaapcoupés. De treinen worden gebouwd door de Wagonfabriek van Tver.
Novyje Izvestija, 30-11-2012

EETCULTUUR
Medewerkers van het onderzoeksbureau Romir hebben onderzoek gedaan naar de eetcultuur van de Russen. Waarom eten ze, wat eten ze en wat vinden ze van wat ze eten? Op de vragen konden de duizend respondenten meerdere antwoorden geven. Allereerst antwoordde bijna iedereen, 97%, eten te zien als ´bron van energie en arbeidsvermogen´. Hierbij gaf 40% aan het helemaal niks uit te maken wat er wordt voorgeschoteld, als het maar voedt.
Verder ziet 63% eten als aanleiding voor momenten om met het gezin, collega´s of vrienden te socialiseren. Iets meer dan de helft, 56%, ziet in eten een middel om zich ´mooi en aantrekkelijk´ te presenteren. Het sociale en uiterlijke aspect werd door vrouwen belangrijker gevonden dan door mannen.
Zeventig procent van de Russen vindt dat je alles kunt eten, als je het maar met mate doet. In zijn algemeen moet eten lekker zijn (genoemd door 98%), voedzaam (92%), verscheiden (92%), mineralen en vitaminen bevatten (85%) en verzadigend (83%) zijn.
Rossijskaja Gazeta, 29-11-2012

HELDIN-MOEDER
Aleksandr Sjisjkin en zijn vrouw Jelena uit Voronezj hebben de meeste kinderen van Rusland, namelijk twintig, negen zonen en elf dochters. Jelena Sjisjkina bezit dan ook de gouden medaille voor de titel Heldin-moeder. De oudste zoon is 34 jaar en de jongste dochter is 9 jaar. Vader Sjisjkin is momenteel 57 jaar oud en moeder Sjisjkina 54. Aleksandr Sjisjkin is chauffeur op een brandweerwagen.
Het gezin leeft van zijn salaris en van de kinderbijslag van 212 roebel (ruim 5 euro) per maand per kind. Aleksandr en Jelena hebben inmiddels twintig kleinkinderen. Drie kleinkinderen zijn op komst. Het gezin woont in een huis met elf kamers en heeft een groentetuin van 1.500 vierkante meter. De ouders hebben medelijden met mensen die geen kinderen hebben.
Argoementy i Fakty, 28-11-2012

ARMOEDE
In de eerste helft van 2012 telde Rusland 17,7 miljoen officiële armen, dat wil zeggen inwoners met een inkomen beneden het officiële bestaansminimum. Dit bestaansminimum wordt berekend aan de hand van een ´consumentenmand´, de minimale hoeveelheid producten en diensten die iemand maandelijks moet consumeren om in Rusland te kunnen overleven.
In de eerste helft van 2012 kostte de consumentenmand 6.827 roebel (165 euro). Het maandelijkse officiële minimumloon bedroeg toen 4.601 roebel (115 euro), ongeveer twee derde van het bestaansminimum. De regering wil het minimumloon geleidelijk optrekken naar het bestaansminimum.
Vanaf 1 januari 2013 werd het minimumloon 5.205 roebel per maand (125 euro), dus nog altijd onder het bestaansminimum, namelijk 76 procent ervan. Als de Europese praktijk zou worden aangehouden dat het minimumloon minstens 60 procent van het gemiddelde salaris in het land bedraagt, dan zou het minimumloon in Rusland moeten worden opgetrokken naar 16.000 roebel (400 euro).
Overigens zeggen de officiële inkomsensstatistieken waarop bovenstaande cijfers over de armoede in Rusland zijn gebaseerd niet alles, want veel Russen, ook de officiële armen, hebben extra grijze en/of zwarte inkomstenbronnen.
Utro.ru, 28-11-2012

ARBEIDSVEILIGHEID
Volgens de statistieken van het Russische Bureau voor de Statistiek (Rosstat) werkt ruim een kwart van de Russische werknemers in onveilige omstandigheden. Die onveiligheid heeft betrekking op gebrekkige directe veiligheidsmaatregelen en slechte milieuomstandigheden, met name vervuilde lucht.
Het aandeel werkende Russen dat in onveilige omstandigheden is de laatste jaren alleen maar toegenomen, van 17 procent van de werkenden in 1997 naar 29 procent van de werkenden in 2010. De beroepsbevolking van Rusland bedraagt tegen de 75 miljoen mensen. Jaarlijks worden 50.000 Russen slachtoffer van een ongeval op het werk, van wie er 2.000 overlijden.
Nezavisimaja Gazeta, 19-11-2012

ANGST VOOR ONTSLAG
Hoewel de officiële werkloosheid in Rusland al jaren daalt en niet erg hoog is (ruim vijf procent van de beroepsbevolking), blijven werkende Russen een grote angst voor ontslag houden. In 2000 was 58 procent van de werkenden bang voor ontslag en na dat jaar is deze angst nooit onder de 50 procent gezakt. Ter vergelijking: in Amerika en Groot-Brittannië is dit cijfer nooit hoger dan 10 procent.
De grote angst onder Russische werkenden om ontslagen te worden heeft verschillende oorzaken, zoals de traditionele geringe arbeidsmobiliteit, de lage werkloosheidsuitkeringen en de onbetrouwbaarheid van hun uitbetalingen, de grote afhankelijkheid van bijzondere toeslagen en bonussen bovenop het salaris, bewuste manipulatie van deze angst door de machthebbers (waardoor bijvoorbeeld honderdduizenden werknemers vóór de presidentsverkiezingen van 4 maart 2012 georganiseerd door het werk naar Moskou gingen om daar hun steun voor Vladimir Poetin uit te spreken) en door bedrijven (´als we geen staatshulp krijgen, zullen we helaas werknemers moeten ontslaan´).
Moskovskije Novosti, 16-11-2012

WIJN
De Russische wijnliefhebber moet dieper in de buidel tasten. Op voorstel van de Russische Bond van Wijnproducenten bepaalde de Federale dienst voor de regulering van de alcoholmarkt (Rosalkogolregoelirovanije) dat een fles wijn in de winkel minstens 110 roebel (circa 2,5 euro) moet kosten.
Dit vanwege de slechte druivenoogst in Rusland en Europa in 2012. Russische wijnproducenten maken veel wijn met behulp van geïmporteerde grondstoffen uit de traditionele wijnlanden.
Ook voor andere alcoholische dranken zijn minimumprijzen vastgesteld. Zo moet een halve literfles wodka in de winkel minstens 125 roebel kosten. Door de minimumprijzen daalt ook de illegale productie van alcoholische dranken omdat ze in de detailhandel veel duurder zijn geworden, waardoor de vraag ernaar afneemt. In 2010 daalde de productie van illegale wodka mede hierdoor met 22 procent.
Utro.ru, 29-10-2012

ROEBELS IN BUITENLAND
In 2011 gingen 14,5 miljoen Russen op vakantie in het buitenland. Ze geven veel geld uit aan winkelen. Hierdoor zijn er zelfs enkele landen waar geheel of gedeeltelijk Russische roebels als betaalmiddel worden geaccepteerd.
In Finland bijvoorbeeld, waar in de grensstreek Zuid-Karelië met Rusland speciaal op Russische klanten gerichte winkelcentra roebels accepteren. In zulke winkelcentra is de wisselkoers iets hoger dan de officiële wisselkoers. Hetzelfde geldt voor grensregio´s in het noorden van China. Daar wordt aan Russen vooral kleding, vooral bont, verkocht.
Ook Turkije staat betaling in roebels toe in Antalja en enkele handelsdistricten in Istanbul. Naast opnieuw kleding gaat het in Antalja ook om toeristische souvenirs. Tot slot kunnen Russische toeristen in de meeste voormalige sovjetrepublieken met roebels betalen, hoewel dit daar nergens officieel is goedgekeurd. Maar handelaren en winkels zijn er dikwijls bereid betalingen in roebels te accepteren. Het gaat met name om hotels op het schiereiland de Krim in Oekraïne, handelsmarkten in het noorden van Kazachstan en winkelcentra in Estland.
Argoementy i Fakty, 29-10-2012

BEGRAFENISKOSTEN
Hoeveel kost een begrafenis in Moskou? In 2011 overleden 114.000 Moskovieten. Zij kunnen worden begraven of gecremeerd op 20 begraafplaatsen in het oude Moskou en 25 in het nieuwe Moskou, de gemeenten in het zuidwesten die in 2012 bij de hoofdstad zijn getrokken. De grond van de begraafplaatsen is gemeentelijk eigendom. Het oude staatsbegrafenisbedrijf Ritoeal (Ritueel) heeft nog steeds het alleenrecht op het graven van graven en crematies.
De markt van begrafenisdiensten is inmiddels wel een vrije markt, waarop thans ruim 350 begrafenisbedrijven actief zijn. Nabestaanden zijn gemiddeld 25.000 roebel (600 euro) kwijt aan het kopen van een kist of urn en een begrafenisdienst. Hier komen 12.000 roebel voor het afleggen in een mortuarium en 9.000 roebel voor het graf bij. Verder zijn aanvullende diensten mogelijk.
Gemiddeld komen de begrafeniskosten in Moskou door dit alles uit op 60.000 roebel (circa 1.350 euro). Vanwege de grote concurrentie op de begrafenismarkt zijn deze prijzen stabiel. De nabestaanden zijn verantwoordelijk voor het onderhoud van een graf.
Argoementy i Fakty, 15-11-2012

STOEPRECLAME
In de grote steden van Rusland kun je de laatste jaren op drukke plekken met voetgangers veel stoepreclame tegenkomen: reclame die getekend is over de tegels of het asfalt waarover je loopt. Deze vorm van reclame is toegestaan omdat die niet verboden is (anders dan in de meeste West-Europese landen).
Vooral rond metrostations in Moskou kunnen de stoepen er soms kakelbont van de stoepreclame uitzien. Het zijn geen grote bedrijven die deze vorm van reclame bestellen, maar vooral kleine en eenmansbedrijfjes. Een ontwerp laten maken kost 1.000 roebel (25 euro), een mal tussen de 1.000 en 5.000 euro en het spuiten op een stoep kost vanaf 100 roebel (2,5 euro) per tekening.
Helderziende Svetlana Sosnova, die deze vorm van reclame gebruikt, zegt: ´Vanouds is ons vanuit de kerk geleerd dat je je blik neerwaarts moet houden, dus met je ogen naar beneden. Iedereen loopt naar zijn voeten te kijken en ziet dan de opschriften op de stoep.´
Moskovskije Novosti, 29-10-2012

STOPWOORDEN
Iedereen gebruikt ze wel eens als hij niet uit zijn woorden kan komen, zich niet precies weet uit te drukken of omdat ze domweg in de mode zijn: stopwoorden. Zoals het Amerikaanse like en ´of zo´ bij ons. In Rusland heb je ook stopwoorden. Taalkundige Irina Levontina noemt het gebruik van stopwoorden ´onverantwoordelijk spreken´, geen of minder verantwoordelijkheid nemen voor wat je op zo´n moment zegt. Vooral jongeren zouden volgens haar stopwoorden gebruiken.
Klassieke Russische stopwoorden zijn noe (nou) en vot (hier). Modernere stopwoorden zijn kak by (als het ware), tipa (zoiets als), tak skazat (zogezegd), na samom dele (eigenlijk) en eto samoe (dinges). Het nieuwste populaire stopwoord is no chodoe (al doende).
Moskovskije Novosti, 26-10-2012

VERVROEGD PENSIOEN
De pensioengerechtigde leeftijd voor mannen is in Rusland 60 jaar en voor vrouwen 55 jaar. Echter, 30 procent van de Russische werknemers komt als ´vutters´ (dosrotsjniki) in aanmerking om met vervroegd pensioen te gaan, dat wil zeggen vijf tot tien jaar eerder. Hierdoor is de gemiddelde pensioengerechtigde leeftijd voor Russische mannen in de praktijk 58 tot 58,5 jaar en voor vrouwen 53 tot 53,5 jaar. En ook deze vutters hebben recht op een gemiddeld pensioen van 10.000 roebel (250 euro) per maand.
De regelingen voor vervroegd pensioen gelden voor beroepsgroepen. Dit kunnen kleine beroepsgroepen zijn, zoals ballerina´s en stewardessen, maar ook grote, zoals leerkrachten, die met pensioen mogen als ze 25 jaar hebben gewerkt. Nog een flinke groep zijn de werknemers in het Hoge Noorden van Rusland (de zogenoemde ´noorderlingen´).
Maar ook in Rusland staat door de vergrijzing de betaalbaarheid van het staatspensioensysteem onder druk. Indien de werknemers niet zelf extra voor hun pensioen zullen gaan betalen, zullen de werkgevers financieel moeten opdraaien door hogere pensioenpremies voor het Pensioenfonds van de staat te betalen. Nu is dat 2 tot 6 procent van het salaris van een werknemer, maar dit percentage zou misschien wel moeten oplopen tot 9 procent. Hierdoor kunnen veel bedrijven in de financiële problemen komen. Of de regelingen voor vervroegd pensioen moeten geschrapt of versoberd worden.
Novaja Gazata, 23-10-2012

POST
Het gaat niet slecht, maar ook niet echt goed met het staatspostbedrijf Potsjta Rossii (Russische Post). Dit bleek nadat minister van Communicatie Nikolaj Nikiforov in salarisonderhandelingen met de vakbond van postwerkers meedeelde dat salarisverhoging alleen mogelijk was door tariefsverhogingen voor postzendingen. Een Moskouse postbode verdient 15.000 roebel (350 euro) per maand.
Tariefsverhogingen zullen echter niet goed vallen bij de Russische burgers. Pakketverzendingen zijn al twee keer zo duur dan in West-Europa en de punctualiteit en betrouwbaarheid van Russische Post is niet erg groot. Ongeveer de helft van de brieven en pakketten worden door het bedrijf niet binnen de termijn bezorgd. En er raken nog veel te veel brieven en pakketten zoek. Verzendingen binnen de 83 regio´s van de Russische Federatie komen meestal wel op tijd aan, maar bij zendingen over de regiogrenzen gaat het mis.
In 2011 verdubbelde Russische Post de bedrijfswinst tot 700 miljoen roebel (ruim 16 miljoen euro). Het bedrijf heeft niettemin steeds meer concurrentie te duchten van andere en nieuwe bedrijven op de postmarkt, die beter zijn in tarieven en punctualiteit of zich concentreren op nichemarkten.
In 2009 had Russische Post nog 95 procent van de Russische postmarkt in handen; nu is dat gedaald tot de helft. Op Russische sociale media verschijnen veel klachten en grappen over Russische Post. Zo werd er voorgesteld het bedrijf in november, een maand later, te feliciteren met de Internationale Postdag van 9 oktober.
Novyje Izvestija, 15-10-2012

RELIGIE
Het onderzoeksbureau Levada Centrum heeft een opinieonderzoek verricht naar de religiositeit van de Russen en hun ideeën over de maatschappelijke positie en rol van de kerk. Hieronder de belangrijkste bevindingen:

• Van de respondenten gaf 79 procent aan Russisch-orthodox te zijn en 6 procent moslim. Atheïsten en agnosten maken 14 procent van de bevolking uit. Het aantal protestanten, katholieken, joden en boeddhisten was te laag om in procenten weer te geven.
• De Russen zijn geen fanatieke kerkgangers. Twintig procent van de gelovigen gaat nooit naar de kerk. Onder de hele bevolking is dit 29 procent. Verder gaf 23 procent aan ´enkele keren´ per jaar een mis te bezoeken, 16 procent één keer per jaar en 15 procent nog minder dan één keer per jaar. Zes procent van de Russen gaat maandelijks naar de kerk en 4 procent wekelijks.
• Russen zijn ook niet erg overtuigd van de religiositeit van hun landgenoten. 73 procent denkt dat hun religiositeit meer schijn dan overtuiging is (in 1994 was dit 68 procent).
• 43 Procent is ervan overtuigd dat de Russisch-orthodoxe kerk in de sovjettijd met de KGB samenwerkte. En 49 procent denkt dat de kerk tegenwoordig met de FSB, de opvolger van de KGB, samenwerkt.
• Vandaag de dag vindt 45 procent van de Russen dat alleen religie de sleutel is tot de ´geestelijke wedergeboorte´ van het land. In 1994 was dit een kwart.

www.gazeta.ru, 12-10-2012

MILJARDAIRS
Rusland stond in 2012 op plaats zes in de wereld wat betreft het aantal dollarmiljardairs. Rusland had er vorig jaar 97. Voor Rusland staan op de plaatsen één tot en met vijf de Verenigde Staten (480 dollarmiljardairs), China (147), Groot-Brittannië (140), Duitsland (137) en India (109).
Hun gemeenschappelijke vermogen in de landen op de eerste zes plaatsen was 2,05 biljoen dollar (Amerika), 380 miljard dollar (China), 430 miljard dollar (Groot-Brittannië), 550 miljard dollar (Duitsland), 190 miljard dollar (India) en 380 miljard dollar (Rusland). In vergelijking met 2011 kwamen er in Rusland zeventien dollarmiljardairs bij, maar hun gemeenschappelijke vermogen was met 30 procent gedaald.
Komsomolskaja Pravda, 5-10-2012

TEVREDENHEID INKOMEN
Voor een normaal leven heb je in Rusland gemiddeld een maandinkomen nodig van ongeveer 30.000 roebel (circa 7.000 euro) en voor een zorgeloos leven gemiddeld een maandinkomen van minstens 107.000 roebel (ongeveer 25.000 euro). Dit is de mening van de Russische burgers in een onderzoek van het onderzoeksbureau Publieke Opinie (FOM).
Slechts 23 procent van de respondenten gaf aan ´tevreden´ te zijn over zijn of haar inkomen. In Moskou was dit cijfer hoger, namelijk een derde. In het algemeen geldt: hoe groter de plaats waar de respondent woont, hoe groter de tevredenheid met het inkomen.
Verder geldt ook: hoe groter de plaats, hoe hoger het noodzakelijke inkomen voor een normaal of een zorgeloos leven. In Moskou is dit laatste cijfer 129.000 roebel. Het gemiddelde maandsalaris in oktober 2012 bedroeg 18.900 roebel (ruim 4.000 euro).
FOM vroeg de respondenten ook welke gewenste bezittingen en diensten zij zich moesten missen vanwege een te laag inkomen. Aangegeven werden onroerend goed (30 procent), een auto (15 procent), woningrenovatie (12 procent), noodzakelijke medische zorg (8 procent), kleding en schoeisel (8 procent), vakantie (7 procent), huishoudelijke apparaten (6 procent), meubels (3 procent), en enkelingen noemden aflossing van schulden en hulp aan naasten (beide 1 procent). Zes procent vertelde helemaal niets te hoeven missen.
Novyje Izvestija, 4-10-2012

TOERISME 2012
Voor Nederlandse toeristen in Turkije mag het anders lijken, maar weinig Russen gaan op vakantie naar het buitenland. Dit blijkt uit een onderzoek van het Russische Centrum voor de Bestudering van de Publieke Opinie (VTsIOM) naar de vakanties van Russen in de zomer van 2012. Slechts 5 procent van de Russen vierde vakantie in het buitenland, dat wil zeggen landen buiten die van de voormalige Sovjet-Unie.
Verder bleek dat 54 procent gewoon thuis bleef, 24 procent zijn vakantie doorbracht op de datsja, 9 procent door het eigen land reisde, 8 procent naar strandparken aan de Zwarte Zee ging en 3 procent naar voormalige sovjetrepublieken. Eerder onderzoek van het Levada Centrum had al uitgewezen dat 70 procent van de Russen nog nooit in het buitenland was geweest en slechts 17 procent een ´buitenlands paspoort´ bezat.
Het onderzoek van het VTsIOM liet ook zien dat Russen per hoofd van de bevolking in 2012 meer aan vakantie zijn gaan uitgeven: 25.000 roebel (ruim 600 euro) in 2012 tegen 21.000 roebel in 2011. Nieuwe tendensen op de Russische toerismemarkt zijn dat Russen steeds vaker individuele vakanties en via internet boeken.
Dat Russen nog steeds weinig in het buitenland op vakantie gaan heeft verschillende oorzaken: de hoge prijs van buitenlandse vakanties in relatie tot het inkomen, het gebrek aan spaarzin en spaarmogelijkheden voor het kopen van buitenlandse vakanties en de moeite en geld die het kost om visa te bemachtigen.
Nezavisimaja Gazeta, 1-10-2012

PARFUM
In het topsegment van de parfummarkt spelen Russische merken geen rol, ook niet binnen Rusland, maar op de markt van massageurtjes voor een prijs van omgerekend een paar euro prefereren de Russen binnenlandse merken. Deze worden vooral gemaakt door het parfumbedrijf Sterrenparade van de ex-jurist Aleksandr Korotenko. In het begin van de jaren negentig begon Korotenko als vertegenwoordiger in Rusland van Franse parfums, maar op het einde van dat decennium begon hij Sterrenparade.
Sterenparade brengt jaarlijks veertig tot vijftig nieuwe luchtjes op de markt. Korotenko laat zich daarbij leiden door symbolen en artiesten die landelijke bekendheid genieten. Deze kunnen komen uit de gevangeniscultuur, het Russische chanson of het Russische internet.
Zo verkoopt het bedrijf op basis van de gevangeniscultuur de luchtjes Boemer, Brigada en Zona. Het best verkochte parfum is Vladimirski Tsentral, genoemd naar de gelijknamige groep van het Russische levenslied. Geïnspireerd op internet produceert Sterenparade het parfum Vkontakte, genoemd naar de Russische variant van Facebook.
Korotenko maakt geen luchtje met de naam Pussy Riot, omdat dit alleen de grootstedelijke intelligentsia zou aantrekken. Hij had ook een parfum Kremlin willen maken, maar kreeg hiervoor geen toestemming vanuit het Kremlin. Zo zullen we (voorlopig) niet weten hoe het Moskouse Kremlin ruikt.
Moskovskije Novosti, 28-9-2012

BELASTINGDRUK BEDRIJVEN
Mondiaal gezien kent Rusland voor bedrijven een lage belastingdruk. Dit blijkt uit een onderzoek van KPMG naar de belastingdruk voor bedrijven in de vijftien grootste economieën in de wereld. Hierbij werden allen belangrijke bedrijfsbelastingen meegenomen. De belastingdruk voor bedrijven in de Verenigde Staten werd op 100 procent gesteld.
Op basis van deze schaal zijn de landen met de laagste belastingdruk India (49,7 procent), Canada (59,1 procent), China (59,7 procent) en Mexico (63,6 procent). Vervolgens komt Rusland op plaats vijf met 71,7 procent. Het land met de hoogste belastingdruk is Frankrijk: 179,7 procent. Overigens zegt de belastingdruk niet alles: omvangrijke subsidiesystemen kunnen de belastingdruk voor bedrijven in de praktijk sterk verzachten.
Komsomolskaja Pravda, 28-9-2012

OUDERENDISCRIMINATIE
Nadat president Vladimir Poetin een wetsvoorstel had ingediend om de leeftijd waarop leidinggevende ambtenaren met pensioen moeten te verhogen van 65 naar 70 jaar, bleek uit een opiniepeiling van het onderzoeksbureau FOM dat 65 procent van de Russen afwijzend staat tegenover het wetsvoorstel en dat 70 procent pleit voor een leeftijdsbegrenzing voor ambtenaren. Want 43 procent van de Russen vindt dat er te veel bejaarden in de ambtenarij werken.
www.slon.ru, 20-9-2012

AMBTENARIJ
In 1997 telde Rusland 1.108.900 ambtenaren, dat wil zeggen medewerkers van landelijke en gemeentelijke overheidsorganen. De toenmalige president Boris Jeltsin kwam in dat jaar met een hervormingsvoorstel voor de overheidsdienst, dat voorzag in een daling van het aantal van deze ambtenaren met 20 procent. Vergelijkbare voorstellen kwamen er in 2000, 2002 en 2005 van zijn opvolger Vladimir Poetin.
Maar het aantal ambtenaren bleef alleen maar stijgen, tot 1.163.300 in 2000, 1.252.300 in 2002 en 1.462.000 in 2005. In 2010 waren er 1.674.700 overheidsambtenaren.
www.slon.ru, 20-9-2012

SMAKELOOSHEID TOERISTEN
De internetsite Skyscanner voor vliegtuigtickets deed onder zijn klanten onderzoek naar de vraag welke toeristen uit welk land als de meest smakeloze werden gevonden. Er kwamen 12.000 reacties. Russische toeristen werden als de meest smakeloze gekozen, gevolgd door de Nederlanders, de Turken, de Duitsers en de Zweden. Italiaanse toeristen zijn de meest smaakvolle, met op de nummers 2 en 3 de Spanjaarden en de Fransen.
De Russische krant Komsomolskaja Pravda vroeg zijn lezers of ze het eens waren met dit West-Europese onderzoek. De meningen waren natuurlijk verdeeld, maar er was toch meer instemming dan verontwaardiging over de uitslag.
Inderdaad, Russinnen hebben de gewoonte zwaar opgemaakt aan het ontbijt te verschijnen en op hoge hakken over strandzand te lopen, en Russische mannelijke toeristen zijn onafscheidelijk van vrijetijdskleding van het merk Adidas en spelen het klaar om met sokken tot de knieën opgetrokken in sandalen te lopen.
En dan de gelaatstuitdrukking van de Russische toeristen, zoals een anonieme reactie stelde: ´In de hotels zie je altijd buitenlanders met slobberige T-shirts en vlekkerige shorts, maar ze hebben wel een glimlach op hun gezicht. Bij ons staan de gezichten zuur, alsof men gedwongen wordt op deze plek vakantie te vieren.´
Komsomolskaja Pravda, 20-9-2012

LADA
Op 17 september 2012 rolde de laatste Lada uit de fabriekspoort van de Izjevsk Autofabriek, waar de componenten van de Lada´s uit de Wolga Autofabriek in Togliatti tot een hele auto werden gemonteerd. De productie van de Lada´s startte in 1966 in samenwerking met Fiat in de Wolga Autofabriek in Togliatti. Vanwege de samenwerking met de Italianen kreeg de stad waar de fabriek werd gebouwd de naam van de Italiaanse communistische leider Palmiro Togliatti (1893-1964).
De zowel beroemde als beruchte Russische auto heeft de ondergang van het communisme en de Sovjet-Unie, toen westerse auto´s de Russische markt overstroomden, dus ruim twintig jaar overleefd. Er worden nog vier jaar reserveonderdelen gemaakt. De Lada stond bekend als gevaarlijk om in te rijden, maar kon (en moest) wel permanent gerepareerd worden.
In de jaren zeventig kwamen er drie nieuwe modellen op de markt en in de jaren tachtig vier, die tot het einde hebben bestaan. Die laatste vier modellen stonden in de volksmond bekend als ´de vier´, ´de vijf´, ´de zes´ en ´de zeven´. De laatste auto die op 17 september de fabriekspoort verliet was een ´vier´, dat wil zeggen een Lada met een bagageruimte als verlengde achterkant. In 2012 stond de ´vier´ op plaats 18 van populairste auto in Rusland.
Het automerk Lada zal echter niet verdwijnen, want de fabriek in Togliatti produceert in een joint venture met Nissan en Renault drie nieuwe Lada-modellen, sinds 2003 de Lada Kalina, sinds 2007 de Lada Priora en sinds 2008 de Lada Largus.
Roesski Reporter, 17-9-2012; www.polit.ru, 17-9-2012

SOEBBOTNIK
In de sovjettijd was het gebruikelijk dat burgers op een zaterdag gedwongen werden om vrijwillig maatschappelijk werk te verrichten. Zo´n zaterdag was een soebbotnik (naar het Russische woord voor zaterdag, soebbota). Op zaterdag 15 september 2012 was er onder het motto ´Doen we!´ een echt vrijwillige soebbotnik georganiseerd in het land. In 72 van de 82 regio´s van het land zetten 100.000 burgers zich in om openbaar afval op te ruimen.
In Rusland wordt maar 2 procent van het afval gerecycled, tegen 70 tot 80 procent in West-Europese landen. In Moskou en zijn voorsteden kwamen op 23 plaatsen tussen de 20 en 300 vrijwilligers opdagen. In de provincie Leningrad waren de burgers actiever: daar waren honderd plekken waar afval werd verzameld. Maar in de Noord-Kaukasische deelrepubliek Kabardino-Balkarië waren maar veertig vrijwilligers op de hellingen van de berg Elbroes aanwezig en in de deelrepubliek Dagestan was men niet in staat over het initiatief te berichten.
In de provincie Leningrad streeft men ernaar in de toekomst 4 procent van de bevolking voor deelname aan een vrijwillige soebbotnik te interesseren. Dit is dertig keer zo veel als er op 15 september kwam opdagen.
Novyje Izvestija, 17-9-2012

KANTOORCOLLEGA´S
De grote meerderheid van de Russische kantoorwerkers ergert zich aan collega´s. Volgens een onderzoek van het internetportaal Superjob.ru betreft het 81 procent van de mensen met een kantoorbaan.
Kantoorwerkers ergeren zich dan aan gedrag van collega´s als hard aan de telefoon praten, zingen en muziekluisteren tijdens het werk, onbeschaafd taalgebruik, eten achter het bureau en met een flinke griep of verkoudheid op het werk verschijnen en vervolgens trots verklaren dat men ondanks deze ziekte toch maar is gekomen.
Verder antwoordde 14 procent van de 1.800 respondenten zich nooit ergens aan te ergeren en bekende 5 procent eerlijk gedrag te vertonen dat waarschijnlijk ergernis bij collega´s opriep.
Wetenschappelijk medewerker Leonti Byzov van het Instituut voor Sociologie van de Russische Academie van Wetenschappen zegt over deze cijfers dat in Rusland de onderlinge arbeidsverhoudingen vaak zwak ontwikkeld zijn. En volgens gelukscoach Jelena Kantil geldt dit vaak ook voor de concrete arbeidsomstandigheden.
Novyje Izvestija, 14-9-2012

ROEBLJOVKA
De ´Roebljovka´ staat in Rusland bekend als de straatweg waarlangs de rijkste, machtigste en bekendste mensen van het land wonen. Het gaat hier om de Roebljovo-Oespenskoje sjosse (sjosse is straatweg) die ten westen van Moskou de stad uitloopt. Hier liggen de mooiste bossen rond Moskou en is de lucht het schoonst.
Vanuit de stad gaat het om de eerste elf dorpen waar die rijken en machtigen wonen: Razdory, Barvicha, Sjoelgino, Zjoekovka, Podoesjkino, Gorki-8, Znamenskoje, Tagankovo, Molodenovo, Nikolina Gora en Grjaz. In deze dorpen wonen hoge politici, onder wie premier Dmitri Medvedev, de rijkste oligarchen en topartiesten.
Ze wonen achter hoge muren en schuttingen in grote alleenstaande huizen met ruime tuinen. Verder vindt men in deze dorpen de duurste winkels, galeries en markten.
Een kaartje en enkele illustraties. Komsomolskaja Pravda, 14-9-2012

BEROEPSKEUZE
De meeste Russen vinden ambtenaar de beste beroepskeuze, hoewel het maatschappelijke imago van de ambtenaar bepaald niet goed te noemen is. Volgens een onderzoek van het Levada Onderzoekscentrum vindt 26,9 procent van de Russen de ambtenarij ´de beste plek om te werken´. De ambtenarij wordt gevolgd door de veiligheidsorganen als leger, politie en rechterlijke macht (18,4 procent), buitenlandse bedrijven (13,5 procent), een eigen bedrijf (10,4 procent), onderwijs en gezondheidszorg (5,2 procent) en privébedrijven (5,1 procent).
Gevraagd naar waarom je het beste ambtenaar kunt worden, zeggen de Russen dat deze beroepssfeer de beste mogelijkheid biedt baas te zijn over je eigen leven. Bovendien genieten ambtenaren in de ogen van Russen een bijna absolute onaanraakbaarheid en ongekende mogelijkheden voor zelfverrijking.
Nezavisimaja Gazeta, 28-8-2012

VOLKSGEZONDHEID
Het Amerikaanse persbureau Bloomberg heeft op basis van gegevens van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), de Verenigde Naties en de Wereldbank een mondiale ranglijst gemaakt van landen op het gebied van de volksgezondheid. Verschillende factoren werden meegenomen, zoals levensverwachting, gezondheidszorg en leefgewoonten als roken en obesitas. Rusland staat op de lijst van 145 landen op plaats 97.
De top3 wordt gevormd door Singapore, Italië en Australië. Opvallend is ook de relatief lage plaats van Amerika op plek 33, achter buurlanden als Costa Rica (24) en Cuba (28). Ook Rusland moet de meeste buurlanden voor laten gaan: van de voormalige sovjetstaten staan alleen Oekraïne, Kirgizstan, Kazachstan en Turkmenistan lager.
De lage positie van Rusland op de mondiale gezondheidslijst wordt geweten aan zaken als de slechte toegankelijkheid van medische voorzieningen, overmatig drinken in afzonderlijke doses, roken, ongezond eten en algemene lichaamszwakte.
Kommersant, 27-8-2012

STAATSSYMBOLEN
22 Augustus is in Rusland de Dag van de staatsvlag. Deze dag is in 1994 door toenmalig president Boris Jeltsin ingesteld ter herdenking van de mislukte augustusputch in 1991.
Ter gelegenheid van de achttiende verjaardag van de feestdag vroeg het Russische Centrum voor de Bestudering van de Publieke Opinie aan de Russen of zij de kleuren van de Russische staatsvlag konden opnoemen en in de juiste volgorde. 68 procent wist het juiste antwoord wit-blauw-rood te geven. 27 procent wist wel de kleuren, maar niet de juiste volgorde, en 3 procent maakte er een potje van (2 procent gaf geen antwoord).
Verder wist slechts 49 procent de eerste regel van het volkslied, hoewel dit percentage hoger was dan in 2004, toen nog maar 19 procent van de Russen de eerste regel wist. Het staatswapen is veel bekender: dit wist 88 procent van de respondenten juist te noemen.
www.utro.ru, 22-8-2012

VISCONSUMPTIE
Russen zijn de laatste jaren weer meer vis gaan eten, hoewel nog niet zoveel als in de sovjettijd. In 2011 werd er per hoofd van de bevolking 22 kilo vis en ander zeevoedsel gegeten, tegen 14 kilo in 2008. In de sovjettijd bedroeg dit cijfer 24 kilo per hoofd van de bevolking.
De Russische regering wil de hoofdelijke visconsumptie opvoeren tot 28 kilogram in 2020. Waarschijnlijk ook omdat er een grote stijging van de vleesprijzen wordt verwacht. Verder is de visvangst de laatste jaren weer toegenomen, met 300.000 ton per jaar sinds 2008. In 2010 werd het vangstniveau van vijftien jaar eerder weer bereikt, namelijk 4 miljoen ton. In 2011 was de visvangst 4,2 miljoen ton. Dit is nog lang niet het vangstcijfer uit de sovjettijd, toen er jaarlijks soms wel 11 miljoen vis werd gevangen.
In 2020 wil de regering een jaarlijkse visvangst van 6 miljoen ton bereiken. Verder moet de kunstmatige productie van vis worden vergroot en in 2020 400.000 ton bedragen. In 2011 werd minder dan 30 procent van de geconsumeerde vis geïmporteerd (917.000 ton). Daarentegen exporteert Rusland ook veel van de zelf gevangen vis: 1,75 miljoen ton in 2011. Op het gebied van vis is Rusland dus een netto exporteur.
Er zijn echter gevaren die het regeringsprogramma voor de vissector tot 2020 bedreigen, met name de technologische veroudering van de visserijvloot, want 80 procent van de huidige Russische vissersschepen heeft zijn gebruikstermijn al achter zich gelaten. En o ja, misschien leeft er tegen die tijd niet genoeg vis meer in de zeeën om de gewenste vangst en consumptie van vis te halen. Dan zal vis vooral in kunstmatige bassins en visvijvers moeten worden gekweekt.
www.utro.ru, 20-8-2012

ARBEIDSMOBILITEIT
De mobiliteit van de Russische arbeidsbevolking blijft naar internationale begrippen laag. Dit blijkt uit een onderzoek van het internetportal Superjob.ru. In de industrie en de bouw is slechts 31 procent van de werknemers bereid werk in een andere regio dan de thuisregio te aanvaarden en in de kantoorfuncties in het bedrijfsleven maar 12 procent van de werknemers.
Valeri Tsjernetsov, het hoofd van de analytische afdeling van Superjob.ru, noemt een rij oorzaken van deze geringe arbeidsmobiliteit: de grote juridische obstakels bij verhuizing zoals het verkrijgen van een woonvergunning in de meer aantrekkelijke woon- en werkregio's, de moeilijkheid om werk in het eigen beroep te vinden in andere regio's, de hoge verhuiskosten in relatie tot het salaris dat ontvangen wordt en het gebrek aan vrije plaatsen in kleuterscholen en scholen voor de kinderen in andere regio's.
Novyje Izvestija, 23-8-2012

VAKANTIERUST
In de vakantietijd verblijven er in grote Russische steden veel minder mensen dan in de werkmaanden. In Moskou is er een verschil van vijf miljoen mensen. In de vakantietijd in de zomer verblijven er negen miljoen mensen per dag in de hoofdstad. Op een gewone winterdag zijn dit er veertien miljoen.
In de omliggende provincie Moskou doet zich juist het tegenovergestelde voor: daar zijn er in de zomermaanden 3,3 miljoen mensen meer dan in de winter. Dit komt door de 'datsjaïsering' van de provincie: 's zomers zitten hier miljoenen Moskovieten op hun datsja vakantie te vieren.
De vakantierust is ook heel goed merkbaar op de wegen in de hoofdstad. De enige periodes in het jaar dat daar redelijk goed kan worden doorgereden zonder files zijn de eerste twee weken van januari, de lange Nieuwjaarsvakantie tussen Nieuwjaar en het orthodoxe kerstfeest, en de periode tussen midden juli en midden augustus. Dan zijn de wegen in Moskou half zo vol als op gewone werkdagen.
www.slon.ru, 20-8-2012

ARBEIDSONVREDE
Een flinke meerderheid van de Russen is ontevreden over zijn of haar arbeidsomstandigheden: volgens een onderzoek van het Staatsbureau van de Statistiek (Rosstat) is 75 procent van de werknemers ontevreden over het salaris en werkt 65 procent niet in het beroep van opleiding. Volgens Rosstat lijden de meeste Russische werknemers daarom onder 'diepe sociale stress'.
De grootste onvrede over de werkomstandigheden is op het platteland, waar 27 procent van de Russen woont: het werk is daar door kou en vocht op de werkplek vaak gevaarlijk en slecht voor de gezondheid en ook nog eens laag betaald. De werknemers in de steden klagen het meest over permanente stress en hoge werkdruk.
Verder verricht een op de zeven mannelijke werknemers gevaarlijk werk. Ook zijn onderwijs en arbeidsmarkt in Rusland niet goed op elkaar aangesloten gezien het hoge percentage werknemers dat niet in het beroep van opleiding werkt. Voorts zijn ook veel gepensioneerden in Rusland nog steeds niet verlost van de stress en druk van het arbeidsleven: 33 procent van de mannelijke gepensioneerden en 58 procent van de vrouwelijke gepensioneerden moet nog steeds werken.
Novaja Gazeta, 23-8-2012

BIJGELOOF
Russen zijn een tamelijk bijgelovig volk. Volgens een recent onderzoek van het onderzoeksbureau Sreda gelooft 15 procent van de Russen in astrologie, waarzeggerij en voorwerpen. Het minst bijgelovig zijn de bejaarde Russen boven de 65 jaar, zeer waarschijnlijk als uitvloeisel van hun atheïstische opvoeding in de communistische tijd. De jongeren onder 24 jaar zijn met 24 procent veel bijgeloviger. Vrouwen zijn bijgeloviger dan mannen: 19 om 10 procent. Kinderloze Russen zijn bijgeloviger dan ouders: 20 om 13 procent.
Er zijn ook regionale verschillen. In het noordwesten en in de Oeral is er meer bijgeloof dan in Centraal-Rusland, Zuid-Rusland en de Noord-Kaukasus. In grote steden en kleine dorpen is er minder bijgeloof dan in de middelgrote steden en grote dorpen.
Er is ook weinig bijgeloof onder atheïsten (9 procent) en moslims (5 procent). Orthodoxe gelovigen zitten met 16 procent bijgeloof ongeveer op het landelijke gemiddelde. Het meest bijgelovig zijn de Russen die zeggen wel in een God te geloven, maar niet precies te weten welke God: 20 procent.
Komsomolskaja Pravda, 16-8-2012

POLITIEAGENTEN
In Rusland zijn 1.106.000 politieagenten. Zijn dit er naar verhouding weinig of veel in het grote land? Er zijn in Rusland per duizend inwoners 7,7 politieagenten (in de voormalige Sovjet-Unie waren dit er 2,1). Dit cijfer is aanzienlijk hoger dan in landen als Italië (4,5), België (3,0), Nederland (2,5) en de Verenigde Staten (2,3).
Maar gekeken naar het aantal vierkante kilometer dat één agent voor zijn rekening neemt, neemt Rusland ook de koppositie in, hetgeen natuurlijk niet gek is gezien de enorme omvang van het land. Eén Russische agent heeft gemiddeld 15 vierkante kilometer onder zijn of haar hoede, tegen in de vier hierboven genoemde landen achtereenvolgens 1,1, 0,9, 0,9 en 12 vierkante kilometer.
Gevraagd waarom Rusland naar verhouding zo veel politieagenten heeft, zegt Michail Pasjkin, de voorzitter van de inofficiële Politievakbond, dat Rusland ook een relatief hoge criminaliteit kent. Verder zijn Russische agenten volgens Pasjkin veel tijd kwijt aan papierwerk en verricht de Russische politie nog steeds taken die in het Westen aan particuliere bewakingsbedrijven zijn uitbesteed, zoals het garanderen van de veiligheid in voetbalstadions.
Komsomolskaja Pravda, 10-8-2012

STALKERTOERISME
In de directe omgeving van Moskou zijn enkele plaatsen waar een avontuurlijk aangelegde toerist verlaten en angstaanjagende industriële en militaire objecten kan aanschouwen. Dit heet ´stalkertoerisme´, genoemd naar de film Stalker (1979) van regisseur Andrej Tarkovski.
Russische stalkertoeristen hebben blogs en communities op internet waarop zij hun wederwaardigheden op deze plekken met tekst en foto´s delen. Wie weet worden ze in de nabije toekomst onder begeleiding van een deskundige gids te bezoeken. Hieronder enkele van zulke plekken:

• Het ´Dal der metalen dinosaurussen´. Het gaat hier om twee enorme graafmachines in de voormalige Lopatin Fosformijn bij Voskresensk. Ook het omliggende landschap is onheilspellend: gele en grijze zandgronden die met wilde struiken zijn overwoekerd. (foto´s hiervan en van de andere objecten.)
• Het Turfmeer bij Sjepelevo. Dit is een meer met giftig rood grondwater waarin geen teken van leven is te vinden. Het betreft een turfwinningsplaats die is volgelopen met grondwater dat vergiftigd is met bestrijdingsmiddelen.
• Serednikovo: een dorp met huizen met twee of drie verdiepingen dat door stalkertoeristen een ´spookstad´ wordt genoemd. Het gaat hier echter om een achtergelaten filmdecor voor de film Notities van de expediteur van een geheime kanselarij (2010).
• Naro-Fominsk-10. Deze voormalige verboden militaire stad heet nu Vostok. De bezienswaardigheid bestaat uit zes enorme bollen, waaruit vóór 2003 radiografische activiteiten werden ondernomen voor de luchtverdediging van Moskou.

Komsomolskaja Pravda, 27-7-2012

AFSTANDSWERK
Ook in Rusland wordt het steeds vaker mogelijk te werken op een andere plek dan het bedrijf of de instelling waarvan men werknemer is. Dit ´afstandswerk´ hoeft niet perse thuis te gebeuren, maar kan ook in een café plaatsvinden, of op een strand of in een park bij mooi weer.
Volgens verschillende opiniepeilingen vindt 31 procent van de Russische werknemers dat werken op de echte werkplek een absolute voorwaarde is voor productieve arbeid, maar heeft 37 procent van de bedrijven inmiddels ook werknemers die buiten het kantoor werken. Vaak gaat het om creatieve beroepen als de journalistiek, de tekstschrijverij, de IT en het design.
Novyje Izvestija, 20-7-2012

PERSOONLIJKE LENINGEN
Russen zijn in het algemeen geen voorstanders van het aangaan van persoonlijke leningen, maar maken er toch vaker gebruik van. Economen stellen dat hierdoor de conclusie valt te trekken dat ook in Rusland de consumptiemaatschappij steeds sterker wortel schiet.
Volgens een opiniepeiling van het internetportaal Superjob.ru vindt 54 procent van de Russen het aangaan van persoonlijke leningen ´een rechte weg naar de schuldenkuil´ en vindt 30 procent ze ´een mooie mogelijkheid om aankopen te doen´ (de rest van de respondenten had geen mening). Voorwaarden voor het aangaan van persoonlijke leningen zijn dat het gaat om aankopen die duurder zijn dan 100.000 roebel (circa 2.300 euro) en dat de jaarrente niet hoger is dan 5 procent.
Afgelopen half jaar had 42 procent van de Russen een persoonlijke lening afgesloten, en 58 procent dus niet. Overigens wordt er verwacht dat persoonlijke leningen in de toekomst minder belangrijk zullen worden in grotere consumptieve uitgaven van Russen vanwege de steeds bredere verspreiding van creditcards.
Ook wordt er beleid gemaakt om het onverantwoord aangaan van persoonlijke leningen tegen te gaan. Zo worden persoonlijke faillissementen mogelijk. Volgens de Belastingdienst van Rusland dreigt zo´n faillissement dan jaarlijks voor ongeveer 200.000 Russen.
Nezavisimaja Gazeta, 6-7-2012

GEBOORTECIJFER VOLKEN
In Rusland leven 22 zogenoemde ´grote volken´. Dat wil zeggen volken waarvan het ledental hoger is dan 400.000 mensen. Sommige nationaliteiten ontwikkelen zich tot grote volken door omvangrijke immigratie, met name Kirgiezen, Oezbeken en Tadzjieken.
Het geboortecijfer in Rusland groeit weer een beetje. Per 1.000 vrouwen zijn er momenteel 1.469 kinderen. De hoogste cijfers zijn bij drie volken uit de Noord-Kaukasus: de Ingoesjen (2.257 kinderen per duizend vrouwen), de Tsjetsjenen (2.196 kinderen) en de Darginen (1.975 kinderen). Elke duizend Russische vrouwen hebben gemiddeld 1.405 kinderen, en hiermee zijn zij de enigen die beneden het landelijke gemiddelde zitten.
Van de Russische vrouwen heeft 32 procent één kind, van de Ingoesjetische vrouwen 10 procent. Van de Tsjetsjeense vrouwen heeft 42 procent drie of meer kinderen, van de Russische vrouwen 11 procent.
Komsomolskaja Pravda, 26-6-2012

ROEBEL
Hebben de Russen nog een beetje vertrouwen in hun eigen nationale munt, de roebel? Ja, dat valt heel erg mee. Van de Russen heeft 65 procent vertrouwen in de roebel. Hiermee loopt de roebel ver voor op de munt die op de tweede plaats komt, de Amerikaanse dollar met 11 procent vertrouwen. Dit blijkt uit een opinieonderzoek van het onderzoeksbureau Publieke Opinie.
De verklaring voor dit hoge vertrouwen in de roebel is dat de meeste Russen alleen met de roebel te maken hebben. Want twee derde van de Russen spaart niet of nauwelijks en ook alle dagelijkse uitgaven worden gewoon in roebels gedaan.
Itogi, 2012, nr. 25

LUNCHPRIJZEN
Een gemiddelde restaurantlunch in Rusland kost 516 roebel (13 euro). Dit blijkt uit een onderzoek onder 28.000 restaurants in 150 steden van het land. Er werd in het onderzoek gegeten en gedronken tijdens de lunch. Zoals verwacht was de lunchprijs in Moskou het hoogste van het land, namelijk 990 roebel (25 euro). Hierna kwam de Siberische oliestad Soergoet met gemiddeld 780 roebel. De goedkoopste lunches zijn in Gorno-Altajsk: gemiddeld 320 roebel.
Of een lunch als duur wordt ervaren hangt natuurlijk ook af van het gemiddelde inkomen in de onderzochte steden. De Moskovieten kunnen met hun gemiddelde maandinkomen van 46.350 roebel (1.150 euro) 47 lunches betalen, die van de provincie Kostroma met hun 14.628 per maand 35 lunches van 410 roebel. De minste lunches zijn weggelegd voor de inwoners van Vladivostok: zij verdienen gemiddeld 18.973 roebel per maand en kunnen hiervoor 27 lunches van 690 roebel kopen.
Itogi, 2012, nr. 25

VERDRINKING
Het aantal verdrinkingen tijdens het ´zwemseizoen´ in Moskou, dat op 15 mei officieel begint en loopt tot de herfst invalt, is de afgelopen jaren sterk gedaald, van 192 verdrinkingsgevallen in 2006 tot 85 in 2011. Tegenover iedere verdrinking staan vijf reddingen van de verdrinkingsdood.
De belangrijkste reden waarom Moskovieten in levensgevaar raken tijdens het zwemmen bij de stadsstranden is natuurlijk alcoholmisbruik. Het gaat om 95 procent van de verdrinkingsgevallen. Er zijn in Moskou officieel negen stadsstranden waar mag worden gezwommen en 35 stadsstranden waar alleen mag worden gezond. Daar zijn nu ook professionele strandwachten, waardoor het aantal verdrinkingsgevallen is gedaald.
De meeste gevallen van drankmisbruik en verdrinking vinden plaats op ´illegale stranden´. Toch blijven veel Moskovieten naar wilde stranden trekken, omdat zij de officiële stadsstranden vaak te vol en te vies vinden.
Novyje Izvestija, 25-6-2012

AUTO-ONGELUKKEN
Het aantal auto-ongelukken en het aantal dode slachtoffers en gewonden door deze ongelukken was in de eerste drie maanden van 2012 weer gestegen in vergelijking met dezelfde periode een jaar eerder. Er vonden bijna 35.000 (34.865) auto-ongelukken plaats, 8,6 procent meer dan in de eerste drie maanden van 2011. Hierbij kwamen 4.469 mensen om het leven en raakten er 44.939 gewond, een groei van respectievelijk 7,8 en 10,3 procent.
Een derde van de ongevallen was te verklaren uit problemen met het wegdek. In een vijfde van de gevallen was er alcohol in het spel, hoewel er een absoluut drinkverbod geldt in het Russische verkeer.
De groei in het aantal auto-ongevallen is moeilijk te verklaren. De verkeerspolitie denkt dat Russische automobilisten gewend zijn geraakt aan de strengere verkeersregels, waaronder het drinkverbod, waardoor de oplettendheid en de angst voor boetes en andere straffen weer is verminderd.
www.gazeta.ru, 4-5-2012

LUXE
Toen er voor de presidentsverkiezingen gesproken werd over de invoering van een luxe-belasting in Rusland, deed het onderzoeksbureau Romir een onderzoek naar de vraag wat de Russen onder ´luxe´ verstaan. Respondenten noemden het bezit van een groot privé-jacht (genoemd door 53 procent), een groot vrijstaand huis (42 procent), een privévliegtuig (38 procent), dure exclusieve auto´s (37 procent) en/of juwelen (30 procent).
Qua maandelijks gezinsinkomen begint een luxe leven vanaf de 750.000 roebel (18.000 euro) per maand, aldus de respondenten. Er waren verschillen in de antwoorden tussen mannen en vrouwen: mannen dachten eerder aan het bezit van jachten en vliegtuigen, vrouwen aan dure grote huizen.
Verder werd gevraagd aan welk ander land men dacht in combinatie met de typering luxe. Op de eerste plaats kwam Frankrijk (35 procent), gevolgd door de Verenigde Staten (23 procent) en Groot-Britannië (21 procent). Het waren vooral vrouwen die Frankrijk noemden. Zij noemden ook vaker dan mannen Italië. De top3 van de Russische mannen bestond uit de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Zwitserland.
www.utro.ru, 20-4-2012

BURENOVERLAST
Het digitale onderzoeksbureau Superjob.ru onderzocht onder 6.000 bewoners van flats en appartementencomplexen in Moskou of zij last hadden van hun buren. Dit was bij 44 procent van de respondenten het geval. 47 procent had geen klachten over zijn buren, terwijl 9 procent geen antwoord wist of wilde geven.
Natuurlijk betreffen bijna alle klachten geluidsoverlast, zeker als dit ´s nachts plaatsvindt. Het gaat om vele vormen van geluid: muziek afspelen en muziek maken, overmatig klussen, hard staande televisies, stampende en gillende kinderen, huisdieren en gesnurk. Verder hadden klagers last van stank en van roken en spullen plaatsen in de gemeenschappelijke ruimtes.
Van de bewoners die leden onder burenoverlast, had 28 procent hier wat tegen ondernomen door de buren aan te spreken of naar de politie te stappen. Dit betekent dat 72 procent burenoverlast op zijn beloop laat. Van deze 72 procent gaf 27 procent aan dat de overlast hen niet stoorde, 38 procent dat men geen tijd en geen zin had tegen de overlast op te treden en 9 procent dat men bang was voor de overlast gevende buren.
Er zijn overigens websites waarop bewoners die burenoverlast ondervinden kunnen uitzoeken welke tegenmaatregelen en wraak zij tegen verschillende vormen van burenoverlast kunnen ondernemen.
Novyje Izvestija, 13-4-2012

GEOGRAFIE
Rusland is een enorm groot land en heeft daarom op geografisch gebied verschillende mondiale en Euraziatische records in handen. Het weekblad Argoementy i Fakty zette er zes op een rij:

1. De grootste kudde ter wereld. Het gaat hier om een kudde van 600.000 rendieren op het Siberische schiereiland Jamal. Deze kudde wordt verzorgd door 3.000 brigades van rendierhouders uit de Nentsy, een noordelijk inheems Eskimo-volk. In de cultuur van de Nentsy hebben rendieren een hoge status.
2. De meest actieve vulkaan van het Euraziatische continent. Dit is de Kljoetsjevskaja-vulkaan aan de oostkust van Kamtsjatka. Dit schiereiland in het noordoosten van Siberië telt 300 vulkanen, waarvan 29 actieve. De Kljoetsjevskaja is de meest actieve: eens in de vijf jaar is er een kleine vulkaanuitbarsting en eens in de twintig à dertig jaar een grote. De as kan dan een hoogte van acht kilometer bereiken.
3. De meest noordelijke stad ter wereld met meer dan een miljoen inwoners. Uiteraard betreft het Sint Petersburg met zijn 4,9 miljoen inwoners. Sint Petersburg is de vijfde stad van Europa, na Istanbul, Londen, Parijs en Moskou.
4. Het grootste bos ter wereld. Het gaat hier om de taigazone van Siberië, die zich uitstrekt tot in het Verre Oosten en het Europese deel van Rusland. Deze taigazone heeft een lengte van 9.000 kilometer, bevat naar schatting 80 miljard kubieke meter hout en beslaat 17 procent van de bosgronden in de wereld.
5. De sporen van de grootste lava-uitbarsting uit de geschiedenis. Het betreft omvangrijke vlaktes van lavaresten in Oost-Siberië, die een trapsgewijze opbouw hebben. Ze zijn het gevolg van lava-uitbarstingen van 250 miljoen jaar geleden die honderdduizenden jaren duurden. Deze lava kwam niet uit vulkaanmonden, maar uit grote scheuren in de bodem. Ook de platte vlaktes van West-Siberië zijn de erfenis van deze lava-uitbarstingen.
6. De langste spoorlijn ter wereld. Natuurlijk is dit de Transsiberische Spoorlijn met zijn lengte van 9.288,2 kilometer. De Transsib, van Moskou naar Vladivostok, loopt langs 87 Russische steden. Van het tracé gaat 19 procent over Europees grondgebied en 81 procent over Aziatisch grondgebied.

Argoementy i Fakty, 11-4-2012

DRINKEN OP WERK
Bijna een derde van de Russische werknemers, 32 procent, drinkt wel eens alcohol op de werkplek, zo blijkt uit een onderzoek van het internetportaal Rabota.ru. Van die drinkers op het werk zegt 63 procent te drinken in gezelschap van collega's, 17 procent drinkt om te ontspannen en 7 procent wordt door de bedrijfsleiding gedwongen om mee te drinken. Daarnaast klaagt 4 procent van de werknemers dat het hen door de bedrijfsleiding helemaal niet wordt toegestaan om te drinken op de werkplek.
De populairste dranken onder de drinkers op het werk zijn champagne (wordt gedronken door 47 procent) en wijn (43 procent). Duidelijk minder populair als werkplekdranken zijn bier (20 procent) en wodka (15 procent).
Komsomolskaja Pravda, 23-3-2012

PLASTIC TASSEN
Tegenwoordig is het ook voor Russen heel gewoon dat ze in winkels plastic tassen krijgen of bij zich hebben om hun aankopen in mee te nemen. In de sovjettijd waren er geen plastic tassen, en wie als sovjetburger wel de hand kon leggen op een kleurige buitenlandse plastic tas was hiermee de hemel te rijk en kon zwaar indruk maken op zijn omgeving. In de periode tussen het ontbreken van plastic tassen in de sovjettijd en de huidige algemene beschikbaarheid is er daarom een tijd geweest dat plastic tassen een populair en modieus product waren onder de Russen. Deze periode waren de jaren negentig. Winkels en andere verkopers die veel wilden verkopen, konden er toen niet omheen ook een mooie plastic tas beschikbaar te stellen.
De afbeeldingen op de tassen konden zowel een buitenlands als een Russisch thema hebben. Populaire buitenlanders op plastic tassen Michael Jackson, Arnold Schwarzenegger, Bon Jovi en Cindy Crawford. Ook plastic tassen met leuke dieren, baby's, voedselproducten of blote meisjes erop waren populair. Heel populair waren de plastic tassen met het silhouet van een vrouw met een grote hoed op en het opschrift 'Marina', hoewel het de afbeelding van een anonieme vrouw was.
RIA Novosti, 12-3-2012

MILJARDENINKOMENS
Volgens de gegevens van de Federale Belastingdienst (FNS) van Rusland waren er in het belastingjaar 2011 416 personen die een jaarinkomen van meer dan één miljard roebel (25 miljoen euro) opgaven en 27 personen met een jaarinkomen van meer dan tien miljard roebel (250 miljoen euro). Dit aantal van 416 miljardeninkomens was lager dan in 2008 (588), maar weer hoger dan in het crisisjaar 2010 (385). De gedeclareerde miljardeninkomens worden vooral verdiend met de verkoop van aandelen.
Deze gegevens van de FNS hebben niets te maken met de miljardairslijsten van zakenbladen als Forbes. Ze hebben betrekking op de Russen die hun inkomsten bij de belastingdienst moeten melden: privé-ondernemers, individuele notarissen en advocaten, zelfstandige boeren en - de grootste groep - mensen die inkomsten verwerven naast hun reguliere salaris.
De gegevens van de FNS kunnen ook niet worden opgevat als precieze cijfers over het aantal miljardeninkomens in Rusland. Er zijn heel veel zwarte en grijze miljardeninkomens die buiten het zicht van de FNS blijven.
Kommersant, 13-3-2012

VAKANTIEONGEVALLEN
In 2011 vonden er 237 vakantieongevallen plaats waarbij Russen betrokken waren, tegen 225 in 2010. Dit zijn cijfers van de Russische Bond van Touroperators (RST). Het aantal dodelijke slachtoffers was echter bijna twee keer zo hoog als in 2010, namelijk 185 om 96. Het hoge aantal dodelijke slachtoffers in 2011 kwam vooral door de scheepsramp met het riviercruiseschip Bulgaria op de Wolga, waarbij 122 doden vielen.
Rusland liep mondiaal ook ver voorop dit aantal dodelijke vakantieongevallen. Op nummer 2 kwam Turkije met zeven sterfgevallen en op een gedeelde derde plaats Oekraïne en Egypte met vier sterfgevallen.
Toch kan Rusland volgens RST-woordvoerster Irina Tjoerina niet het gevaarlijkste vakantieland worden genoemd, omdat het jaarlijkse aantal toeristen van dertig miljoen ook hoog is. 'Hoe cynisch het misschien klinkt, het percentage sterfgevallen is miniem', aldus Tjoerina. Verder vinden de meeste vakantieongevallen in en om water plaatst (voor de helft). En meer dan voor andere toeristen geldt voor Russische toeristen dat vakantie aan zee of ander water moet worden gevierd.
Novyje Izvestija, 6-3-2012

COMPUTERCRIMINALITEIT
In de tweede helft van 2011 is Rusland de mondiale koploper geworden op het gebied van computercriminaliteit. Van de DDoS-aanvallen kwam 16 procent uit Rusland. Hierna volgden Oekraïne (12 procent), Thailand (7 procent) en Maleisië (6 procent). De topdrie in de vergelijkbare periode een jaar eerder bestond uit Amerika, Indonesië en Polen.
De meeste aanvallen zijn gericht op webwinkels (25 procent), marktplaatsen op internet (20 procent) en spelletjessites (15 procent). In opkomst zijn de aanvallen op overheidssites (2 procent). Ook beginnen computercriminelen elkaar aan te vallen. Nadat in de jaren negentig Rusland onder de mondiale bevolking snel met 'maffia' werd geassocieerd, dreigt dit nu te gebeuren met 'hacken'.
Expert Online, 22-2-2012

VOETGANGERSZONES MOSKOU
De centrale Tverstraat moet in het weekend een voetgangerszone worden. Met dit voorstel wil Aleksandr Sjoemski, de voorzitter van het Moskouse Centrum ter Bestrijding van Files, de Russische hoofdstad aantrekkelijker maken voor voetgangers. 'Er komen minder buitenlanders naar Moskou en een van de redenen hiervan is de ontoegankelijkheid van de stad voor voetgangers.' Sjoemski ziet de Kresjtsjatik in Kiev, de zusterstraat van de Tverstraat in de Oekraïense hoofdstad, als voorbeeld: die verandert in het weekend in een flaneerboulevard voor de inwoners van Kiev en buitenlandse gasten.
Dat Moskou voetgangersvriendelijker moet worden, wordt gedeeld door Moskouse verkeersdeskundigen en touroperators, maar ze vinden de Tverstraat, een belangrijke verkeersader, niet de meest geschikte straat hiervoor. De straat heeft immers ook brede voetgangerstrottoirs.
Bovendien worden de dure winkels in de straat vooral bezocht door de rijke Moskovieten en die reizen niet lopend of per metro door de stad. De critici van Sjoemski's keuze denken aan straten als de Marosejka, de Petrovka, de Iljanka, de Tsjistoproedny Boulevard en wegen over de kades van de rivier de Moskva.
Izvestija, 20-2-2012

VOETGANGERSVEILIGHEID
De Wegenverkeersdienst van het Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft de Russen opgeroepen ideeën in te sturen voor het verbeteren van de voetgangersveiligheid in het land. In 2011 is het aantal verkeersongevallen met voetgangers wel met 3,7 procent gedaald in vergelijking met 2010, maar de absolute aantallen blijven nog veel te hoog. In 2011 raakten bijna 70.000 voetgangers betrokken bij een verkeersongeval, van wie er 8.766 stierven. Dagelijks raken dus ruim 180 Russische voetgangers betrokken bij een verkeersongeval en iedere zevende overlijdt aan de gevolgen ervan.
Voorzitster Olga Vakina van de Voetgangersbond stelt voor videocamera's bij zebrapaden op te hangen, omdat veel automobilisten doorrijden na een aanrijding van een voetganger en hier straffeloos mee wegkomen. Anderzijds stelt de Automobilistenbond dat het vooral voetgangers zijn die zich onvoorzichtig gedragen, zoals door rood licht te lopen, en dat in de meerderheid van de gevallen bij ongelukken waarin een voetganger is betrokken de voetganger schuldig is.
Vooral zebrapaden zonder stoplichten op meerbaanswegen met tweerichtingsverkeer zijn gevaarlijke oversteekplaatsen voor voetgangers. De Verkeersinspectie is in een onderzoek naar de veiligheid van voetgangeroversteekplaatsen te weten gekomen dat eenderde niet aan de veiligheidseisen voldoet, onder andere omdat deze plaatsen voor automobilisten niet zichtbaar zijn omdat de witte strepen niet vier centimeter boven het asfalt liggen en ze niet zijn aangegeven met gele knipperlichten.
Novyje Izvestija, 14-2-2012

WAPENBEZIT
Moskou is de zwaarst bewapende stad van Rusland: de inwoners bezitten 627.920 vuurwapens in de vorm van pistolen, geweren, afgezaagde jachtgeweren en karabijnen. Dit is eenderde van het totale aantal vuurwapens in privé-handen in Rusland. In Moskou zijn de vuurwapens in bezit van 516.000 inwoners. Dit betekent dat iedere twintigste Moskoviet een vuurwapen bezit.
240.000 Moskovieten hebben een pistool en dragen dit ook dagelijks bij zich. Pistolen leveren ook de meeste problemen op, omdat ze nogal eens verloren worden of zonder toestemming van de Afdeling wapenvergunningen van het stadsbestuur worden verkocht door de bezitter.
Komsomolskaja Pravda, 3-2-2012

WORKAHOLICS
Met de invoering van de markteconomie en de verschijning van moderne beroepsgroepen zijn er nu ook in Rusland mensen die bijna letterlijk dag en nacht werken. Kortom, troedogoliki (workaholics). Ze zijn vooral te vinden onder IT-specialisten, bankiers, managers, vormgevers en reclamemakers.
Een Russische werkdag duurt arbeidsrechtelijk acht uur. Volgens een onderzoek van de arbeidsbemiddelingsite Rabota.ru werkt 40 procent van de werkenden ook die acht uur. Negen procent maakt kortere arbeidsdagen, maar 35 procent werkt negen tot twaalf uur per dag en 11 procent meer dan twaalf uur. Vijf procent van de respondenten doet alle dagen van de week weinig anders dan werken.
Rond de workaholics doen zich Japanse toestanden voor: zij slapen ook regelmatig op hun werkplek. Dit is overigens niet alleen om na nachtwerk enkele uurtjes te overbruggen naar een nieuwe werkdag, maar ook omdat kantoren van bedrijven in sectoren als de IT, het bankwezen en de reclame hiertoe de voorzieningen hebben: douches, slaapbanken, sportfaciliteiten, massagetafels en airco in de zomer. Vooral in de zomer, als het buiten en in de woonhuizen heet en benauwd is (zoals in de hete smogzomer van 2010) en het warme water wordt afgesloten voor onderhoud van het waterleidingnet, kan op kantoor slapen prettiger zijn dan naar huis gaan.
Novyje Izvestija, 3-2-2012

REISGIDSEN
De meeste reizigers bereiden zich lange tijd voor op hun verblijf in de plaats van een reisbestemming door het lezen van een reisgids. In Rusland verschenen de eerste reisgidsen ongeveer 250 jaar geleden. Dit waren gidsen van buitenlandse auteurs voor buitenlandse bezoekers.
Bijzonder is dat toen gelijk de vergelijking tussen Moskou en Sint Petersburg en het uitspreken van een voorkeur tussen deze twee steden begonnen. In de jaren negentig van de achttiende eeuw verschenen de eerste Russische reisgidsen: die van Nikolaj Strachov over Moskou en die van Ivan Georgi over Sint Petersburg.
Na de oorlog tegen Napoleon (1812) nam de buitenlandse belangstelling voor Rusland toe. Het waren vooral Engelse beroepsreizigers die reisgidsen over Moskou en Sint Petersburg schreven. Het positieve geluid in deze gidsen werd hevig bedorven door de reisgids in reisbrieven van de Franse gezant Astolphe de Custine, Brieven uit Rusland (1839), waarin hij Rusland afschilderde als een achterlijk, bot en corrupt land.
Rond de vorige eeuwwisseling was reisliteratuur ook in Rusland een volwaardig en volwassen boekengenre geworden. In het begin van de twintigste eeuw werden reisgidsen steeds professioneler, omdat nu ook beroepshistorici en kunsthistorici bij het schrijven werden betrokken. Architect en kunsthistoricus Georgi Loekomski ging voor het eerst ook schrijven over de bezienswaardigheden van provinciesteden buiten Moskou en Sint Petersburg. In 1921 werden in Sint Petersburg voor het eerst professionele stadsexcursies uitgezet door het Petrograd Wetenschappelijke Onderzoeksinstituut voor Excursies.
Nazi-Duitsland maakte voor zijn soldaten en als propaganda reisgidsen over de bezette gebieden. In het geval van Rusland hadden die vaak een spottende en laatdunkende toon, maar in de reisgids over Smolensk stond: 'In de zomer heeft zelfs Smolensk zijn aantrekkelijke kanten.'
Vandaag de dag is het de reisboekenuitgeverij Alaborg die reisboeken over provinciesteden uitgeeft in de series 'Russische provincie, 'Museums van de Russische provincie' en 'Schatten van Rusland'. Van deze uitgever is ook de gratis plattegrond die iedere bezoeker van het Kremlin ontvangt als hij of zij een toegangskaartje koopt.
Vandaag de dag zijn er in Moskou alternatieve toeristische excursies te volgen, zoals wandelingen via binnenplaatsen of over daken, of een ontdekkingstocht door ondergronds Moskou. Uiteraard worden zulke excursies niet door de autoriteiten en officiële toeristenbureaus van de stad aangemoedigd. Deze zijn een zaak van zoeken op internet.
Novoje Vremja, 30-1-2012

VOORNAMEN
De laatste jaren komt het steeds vaker voor dat Russische ouders hun kind(eren) een zeldzame of exotische naam geven. Sociologen en psychologen zien hiervan drie oorzaken: de groeiende populariteit van oudslavische namen, voorbereiding op mogelijke emigratie uit Rusland en af en toe voorkomende 'infantiliteit' onder ouders.
De eerstgenoemde trend is te zien aan de drie populairste jongens- en meisjesnamen in Rusland van dit moment: voor jongens Aleksandr, Artjom en Maksim en voor meisjes Sofja, Marija en Anastasija. In 2011 werden 177 jongens in Moskou Miroslav genoemd en 61 meisjes Lada. Voor jongens is de naam Jarovit verschenen, afgeleid van de naam van de oudslavische god voor de zon, Jarila.
Ouders die serieus over emigratie nadenken of hiermee concreet bezig zijn geven hun kinderen vaak namen die ook in het Westen gebruikelijk zijn, zoals de meisjesnamen Emma, Emilija, Anzjelika en Angelina. Jongens krijgen dan vaak de naam Fjodor: die kan in het Westen makkelijk worden omgezet in Theo of Theodor.
Soms worden kinderen in hun voornaam slachtoffer van 'infantiliteit' van hun ouders, dat wil zeggen van doorgeslagen en misplaatste zelfexpressie en leukigheid. Enkele jongens kregen heldhaftige namen als Salvador en Odysseus. Verder registreerde de burgerlijke stand van Moskou vorig jaar de volgende namen: Aviadispettsjer (Luchtverkeersleider), Prince, Nike, Geroj (Held), Veter (Wind), Okean (Oceaan) en Viagra.
Novyje Izvestija, 27-1-2012