• Home
• Over ons
• Contact

Archief van Russisch leven: 2016

SPECIAALBIEREN
Bier met berkensap, met dennengeur, met Jakoetisch rendiermos of met houtsnippers: sinds een aantal jaren hebben speciaalbieren ook op de Russische biermarkt hun intrede gedaan. Momenteel zijn er ongeveer honderd brouwerijen van speciaalbieren in het land, die vaak voor een lokale markt produceren.
Een voorbeeld zijn de vader en twee zoons Jelsoekov uit Zaretsjny in de provincie Jekaterinboerg in de Oeral, die onder de naam Atomnaja pratsjetsjnaja (Atoomwasserij) een 'Indiase lichte ale' op de markt brengen ('De eerste duizend liter hebben we zelf opgedronken, de tweede duizend liter ook, daarna zijn we gaan verkopen'). Ze kwamen op deze naam, omdat Zaretsjny nier ver van de kerncentrale van Belojarsk ligt.
Andere voorbeelden zijn de brouwerijen AF Brew en Bakoenin uit Sint Petersburg, Victory Art Brew uit Ivantejevka onder de rook van Moskou, de Saldens Brewery uit Toela en de LaBEERint Brewery uit Obninsk. Behalve verkrijgbaar in flessen zijn Russische speciaalbieren uit de tap te drinken in bierbars.
Inmiddels mengen ook de grote biermerken zich op de markt van speciaalbieren, zoals marktleider Baltika met het merk Baltika nr. 6. De markt van speciaalbieren is overigens nog steeds een kleine nichemarkt. Volgens Baltika omvat de Russische biermarkt jaarlijks 698 miljoen decaliter bier. Hiervan nemen speciaalbieren maar 7 tot 10 miljoen decaliter voor hun rekening, ofwel tussen de 1 en 1,5 procent. Een speciaalbiertje van de tap is ook niet goedkoop voor de gemiddelde Rus met een prijs van 250 roebel (bijna vier euro) voor een glas van 0,4 liter.
Dengi, 26-12-2016

MEDISCH TOERISME
In 2016 reisden ongeveer 21.000 buitenlanders naar Rusland om een medische behandeling te ondergaan, aldus de Russische Associatie voor Medisch Toerisme (AOMTT). Dit aantal was 75 procent hoger dan in 2015. Samen gaven deze patiënten in 2016 ongeveer 100 miljoen dollar uit aan medische behandelingen. De groei is te verklaren uit de waardedaling van de roebel, waardoor medische behandelingen in Rusland voor buitenlanders goedkoper worden, en uit het feit dat er op verschillende medische vakgebieden deskundige Russische artsen zijn.
Vooral Russische stomatologen zijn in trek bij medische toeristen uit het buitenland: 44 procent kwam voor hun diensten naar Rusland. Hierna volgden urologen en gynaecologen (23 procent), plastische chirurgen (17 procent) en orthopeden en traumatologen (11 procent). In 2017 wordt door de AOMMT een verdere groei verwacht, ook omdat er in dat jaar speciale medische visa beschikbaar komen voor buitenlanders die in Rusland een medische behandeling willen ondergaan.
Overigens is Rusland geen grote speler op de internationale medische markt: Thailand bijvoorbeeld verdient hier jaarlijks circa vier miljard dollar. Ook is Rusland nog een grote netto-importeur van medische diensten. Hoewel er geen precieze cijfers zijn, denken 'deskundigen' dat jaarlijks 40.000 tot 50.000 Russen in het buitenland een medische behandeling ondergaan, waarbij ze tussen de 750 miljoen en één miljard dollar uitgeven.
Nezavisimaja Gazeta, 23-12-2016

NAMAAKMERKEN
Volgens een onderzoek van de Hogeschool voor Economie in Moskou bestaat 9 procent van de omzet in de Russische detailhandel uit handel in illegale namaakmerken. De hogeschool baseert dit cijfer op de handel in het jaar 2015. De omzet van deze illegale markt bedroeg 2,5 biljoen roebel (bijna 60 miljard euro).
Het hoogste aandeel van illegale namaakmerken is op de markt van alcohol (40 procent), lichte industrieproducten (35 procent), parfum en cosmetica (20 procent) en voedingsmiddelen (10 procent). Volgens de onderzoekers kopen Russen veel namaakmerken vanwege hun lage inkomen, waardoor ze niet al te hoge eisen stellen aan de herkomst en de kwaliteit van winkelgoederen.
Kommersant, 22-12-2016

BETAALAUTOMAATOVERVALLEN
In Rusland is het aantal overvallen op bankautomaten in 2016 drie keer toegenomen in vergelijking met 2015 tot ongeveer 4.000, aldus cijfers van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Ter vergelijking: in de Europese Unie nam in de eerste helft van 2016 het aantal bankovervallen met 80 procent toe tot 492.
Het vaakst overvallen worden de bankautomaten van de Sberbank. De meest gebruikte overvalmethode is het opblazen van een bankautomaat. Eind 2015 werd de Moskouse leraar geschiedenis Oleg Skalski tot 5,5 jaar strafkamp veroordeeld wegens het opblazen van 14 bankautomaten. Overigens vinden overvallers naast het geld in de automaten ook onderdelen van de automaten zelf interessant om te stelen, zoals de geldteller in de automaat.
Sberbank-directeur German Gref zegt dat zijn bank werkt aan de ontwikkeling van 'explosiebestendige bankautomaten'. Andere veiligheidsmaatregelen die de bank wil treffen zijn videobewaking en het in gebruik nemen van videofoons in de avonden: dan kunnen klanten afgesloten automaatruimtes alleen betreden als zij zich via de videofoon hebben geïdentificeerd. Gref denkt dat bankautomaten nog zeker tien jaar gebruikt zullen worden voor het faciliteren van betalingen in cash.
www.gazeta.ru, 21-12-2012

HIPSTERBAARDEN
Terwijl het kweken van hipsterbaarden onder westerse mannen op zijn retour lijkt, is die onder Russische mannen op zijn hoogtepunt. Het begin van de rage om hipsterbaarden te laten groeien kan in Rusland in september 2011 worden gedateerd, toen de mannenkappersketen Chop-Chop werd gestart. Momenteel zijn er in het land ongeveer 170 gespecialiseerde mannenkapperszaken, waarvan twee derde in Moskou.
In de hoofdstad bezoeken maandelijks tussen de 120.000 en 150.000 mannen van 14 tot 40 jaar zo'n speciaalzaak. De baardenrage past in een bredere trend dat Russische mannen meer aandacht aan hun uiterlijk gaan geven.
Volgens de vice-voorzitster van de Russische Associatie voor Parfumerie en Cosmetica, Anna Dytsjeva-Smirnova, koopt 70 procent van de Russische mannen scheerspullen, 66 procent eau-de-cologne of parfum, 57 procent deodorant en 10 procent handencrème. Overigens zijn het in de helft van de aankopen van mannencosmetica vrouwen die de aankopen doen.
Naar verhouding besteden Russische mannen een even groot deel van hun inkomen aan schoonheidsartikelen als hun West-Europese soortgenoten, namelijk bijna één procent. 'Terwijl je met zekerheid kunt zeggen dat een Russin naar verhouding een paar keer meer aan cosmetica besteedt dan een Europese vrouw, zijn er geen wezenlijke verschillen tussen Russische en Europese mannen,' aldus Dytsjeva-Smirnova.
Belangrijke redenen waarom Russische mannen meer aandacht aan hun uiterlijk zijn gaan besteden is dat uiterlijke knapheid ook in de grote Russische steden belangrijker wordt gevonden voor een man, dit een betere concurrentiepositie oplevert op de arbeidsmarkt en dat er steeds meer welvarende oudere mannen met jonge vrouwen zijn getrouwd, die het uiterlijke leeftijdsverschil niet al te opzichtig willen laten zijn. Rijkere oudere Russische mannen bezoeken hierdoor tegenwoordig zelfs ook kosmetologen en plastische chirurgen.
Dengi, 5-12-2016

PINBETALINGEN
De Scandinavische landen lopen mondiaal voorop in pinbetalingen in het betalingsverkeer. In de Europese Unie wordt nog maar tussen de 20 en 30 procent van de betalingen met cash uitgevoerd. In Rusland is dit cijfer veel hoger, namelijk tussen de 60 en 70 procent.
Bijna de helft van de Russische werknemers pint meteen zijn hele salaris als dit op de rekening gestort is. En terwijl in Noord-Amerika en EU-lidstaten uit veiligheidsoverwegingen dagelijkse limieten op het opnemen van cash zijn ingesteld, is dit in Rusland niet het geval, al is er wel over gesproken.
Vanwege de overhand van cashbetalingen zouden zulke beperkingen economische activiteiten afremmen. Verder wijzen financiële deskundigen op de grote hoeveelheid grijs geld in Rusland in de vorm van 'corruptie en niet-officiële zakelijke transacties'.
Sberbank-directeur German Gref denkt daarom dat betalingen in cash nog zeker tien jaar een grote rol in de Russische economie zullen blijven spelen. Aan de andere kant kan door de snelle groei van internetbetalingen en de invoering van mobiele betalingsterminals deze termijn korter worden dan nu gedacht wordt.
www.utro.ru, 29-11-2016

SOCIALE UITKERINGEN
Rusland heeft het 'meest kolossale' systeem van sociale uitkeringen ter wereld: het gaat om 800 landelijke regelingen voor 300 categorieën burgers, plus gemiddeld 100 regelingen per regio. De uitkeringen lopen uiteen van pensioenen, uitkeringen op feestdagen en schoolmaaltijden tot een woning voor de winnares van de jaarlijkse Miss Rusland-verkiezing.
Een Moskous gezin met kinderen kan een beroep doen op 17 sociale regelingen in geld en 7 regelingen in natura. Zeven van de tien Russen ontvangen sociale uitkeringen. Als men de pensioenen hieruit schrapt, gaat het om 42 procent van de burgers.
Verder is het bijzondere van het sociale uitkeringenstelsel in Rusland dat het bijna allemaal generieke maatregelen voor groepen burgers betreft en geen individuele (adresnyje) op basis het inkomen. Er zijn slechts zes individuele landelijke regelingen onder de 800 regelingen. Hierdoor profiteren grote aantallen Russen van regelingen, die ze op basis van hun inkomen eigenlijk niet nodig zouden hebben, zoals subsidie op de benzineprijs en hypotheeksubsidies.
Dat dit sociale uitkeringenstelsel van generieke regelingen in Rusland op deze manier functioneert wordt verklaard uit de psychologie van de gemiddelde Rus, die omvangrijke staatszorg gewend is en deze blijft verlangen, en uit het feit dat zittende machthebbers dit stelsel gebruiken om grote groepen kiezers aan zich te binden.
Dengi, 31-10-2016

SOCIALE MOBILITEIT
Voor Russen is het bijzonder moeilijk om op te klimmen op de maatschappelijke sociale ladder. Dit blijkt uit een vergelijkend opinieonderzoek van het Al-Russische Centrum voor de Bestudering van de Publieke Opinie (VTsIOM) en de antwoorden op de vraag 'Hoe zou u uw positie in de samenleving waarderen?' uit 2016 en 1991.
'Hoog' antwoordde 2 procent in 1991 en 3 procent in 2016. Het antwoord 'hoger dan gemiddeld' bleef onveranderlijk 5 procent. 'Gemiddeld' antwoordde 49 procent in 1991 en 59 procent in 2016. 'Lager dan gemiddeld' bleef onveranderlijk op 19 procent staan. 'Laag' antwoordde 14 procent in 1991 en 12 procent in 2016. In 1991 vond 11 procent het 'moeilijk' antwoord te geven op deze vraag en 2 procent in 2016.
Overigens denken de sociologen dat deze antwoorden in het algemeen positiever zijn dan de werkelijke sociale positie, met name in de categorie 'gemiddeld', omdat Russen 'zich traditioneel niet als arm of armlastig willen erkennen'. En terwijl er in het Westen steeds vaker wordt gesproken over 'nieuwe sociale ongelijkheid', is zulke ongelijkheid in Rusland een permanent verschijnsel geweest.
Ogonjok, 31-10-2016

RUSSISCHE MANNEN
Columniste Natalja Radoelova van het weekblad Ogonjok besteedt aandacht aan het uiterlijk van de Russische man. Dit naar aanleiding van de uitspraak van modeontwerper Karl Lagerfeld dat 'Russische vrouwen de mooiste ter wereld zijn en Russische mannen de lelijkste' en de enquête van de relatiesite Beautiful People waaruit naar voren kwam dat Russische mannen, samen met de Engelse en de Poolse, de lelijkste ter wereld zouden zijn.
Nu kunnen de Russische mannen wel begrijpen dat de Engelse mannen met hun 'paard-achtige gezichten en scheve monden' genoemd worden, maar zijzelf? Radoelova wijst hen als antwoord op de gesprekken door Russische vrouwen op sociale media, waarin zij stellen dat ze al blij mogen zijn als hun man iets aantrekkelijker is dan een aap en hen niet slaat en niet drinkt. Tevens constateert ze dat ongeveer 600.000 Russische mannen in de gevangenis zitten en tegen de 40 procent van de Russische mannen te veel drinkt.
Radoelova kan dit alles echter niet rijmen met het eveneens verschenen nieuws dat Russische mannen tot de top10 van de beste minnaars ter wereld zouden behoren.
Ogonjok, 31-10-2016

MINIMUMUURLOON
In Rusland bestaat wel een officieel minimummaandloon, maar nog geen officieel minimumuurloon. Nu werkt de Staatsdoema aan een wetsvoorstel over de invoering van een officieel minimumuurloon. Dit zou dan 100 euro roebel (bijna 1,50 euro) moeten bedragen. Door invoering hiervan zou het officiële minimummaandloon van 7.500 roebel (circa 110 euro) in een keer ruimschoots verdubbeld worden tot 16.500 roebel (circa 240 euro).
Ongeveer 4,8 miljoen Russen ontvangen zo'n minimummaandloon van 7.500 roebel, dat lager is dan het officiële bestaansminimum. Onder een ranglijst van 27 landen van Europa en de Verenigde Staten zou Rusland met een minimumuurloon van 1,5 euro op plaats 23-24 komen te staan, tussen Montenegro (plaats 23) met een minimumuurloon van 1,6 euro en Servië (plaats 24) met een minimumuurloon van 1,3 euro. (Luxemburg staat op plaats 1 met een minimumuurloon van 11,1 euro en Albanië op plaats 28 met een minimumuurloon van 0,9 euro.)
Uit sociaal oogpunt zou het natuurlijk mooi zijn als er voor de armste Russische werknemers zo'n loonsverhoging komt door de invoering van een officieel minimumuurloon. Russische economen wijzen echter ook op gevaren. Zij stellen dat een officieel minimumuurloon vooral toegepast wordt in sectoren als de handel, de horeca en het winkelbedrijf, maar dat deze sectoren in Rusland nog niet volgroeid genoeg zijn om zo'n minimumuurloon te kunnen betalen.
Verder kan de werkloosheid door invoering van een minimumuurloon oplopen. Russische werkgevers reageren tot nu toe, met instemming van hun werknemers, in tijden van economische crises met salarisverlagingen. Hierdoor reageert het Russische werkloosheidscijfer nauwelijks op economische conjunctuurgolven. Na de invoering van een officieel minimumuurloon zou dit kunnen veranderen.
Ogonjok, 17-10-2016

WERKNEMERS-MILJONAIRS
Van de Russische werknemers in loondienst verdient 0,018 procent een salaris dat hoger is dan één miljoen roebel (circa 15.000 euro) per maand, aldus een onderzoek van de Russische Staatdienst voor Statistiek (Rosstat) op basis van de salarissen van 28,9 miljoen werknemers. Gemiddeld verdienen de werknemers in deze groep 2,27 miljoen roebel per maand, ofwel 67,2 maal het gemiddelde maandsalaris in Rusland. Zij nemen 1,2 procent van het Russische loonfonds voor hun rekening.
Van deze werknemers-miljonairs werkt 45,3 procent in Moskou. Op regionaal niveau zijn naar verhouding de meeste werknemers-miljonairs te vinden in de olieprovincies Sachalin (5,7 procent van de werknemers), Chanty-Mansijsk (3,6 procent) en Kamtsjatka (2,4 procent). In Moskou verdient 0,092 procent van de werknemers in loondienst meer dan één miljoen roebel per maand. Zo verdient het hoofd van de Russische Centrale Bank, Elvira Nabioellina, 24,1 miljoen roebel per jaar, ofwel 1,93 miljoen roebel per maand.
Terwijl naar verhouding iets meer dan de helft van de Russische werknemers in de staatssector werkt, worden miljoensalarissen voor bijna 95 procent betaald in de privésector. Kijkt men naar de salarissen van werknemers in loondienst boven de 100.000 roebel per maand, dan komt Rosstat uit op 3,2 procent van de werknemers, die gezamenlijk 16,8 procent van het Russische loonfonds mee naar huis nemen.
Dengi, 17-10-2016

HUREN
De grote meerderheid van de Russische huishoudens heeft zijn woning in privébezit, maar huren is ook mogelijk. Huurders zijn dan vaak een flink deel van hun inkomen kwijt aan huur, zo blijkt uit een onderzoek van de woningensite Domofond naar de huurmarkt in 60 Russische steden.
Een gezin met twee werkenden is tussen de 17 en 34 procent van het maandinkomen aan huur kwijt in het geval van een eenkamerwoning en tussen de 21 en 64 procent bij een tweekamerwoning. Alleenstaanden zijn een nog groter deel van hun inkomen kwijt aan huur: tussen de 33 en 67 procent voor een eenkamerwoning en tussen de 40 en 92 procent voor een tweekamerwoning. Deze stedelijke percentages werden berekend op basis van de verhouding van de gemiddelde huurprijs ten opzichte van het gemiddelde inkomen van de huurders.
Er zijn grote regionale verschillen. De tien goedkoopste steden om te huren zijn Koersk, Brjansk, Stavropol, Sterlitamak, Tsjerepovets, Penza, Novotsjeboksarsk, Salavat, Rybinsk en Orjol. En de tien duurste zijn Sotsji, Novosibirsk, Blagovesjtsjensk, Barnaoel, Krasnojarsk, Rostov-aan-de-Don, Jekaterinboerg, Astrachan, Novorossijsk en Abakan. Moskou en Sint-Petersburg zitten in de middenmoot. In Koersk bedraagt de gemiddelde huur voor een tweekamerwoning 9.500 roebel (circa 115 euro) per maand en in Sotsji 32.600 roebel.
Lage huren zijn echter ook een vorm van 'anti-rating', want lage huren geven aan dat een stad er economisch slecht voor staat. Volgens woningmarktdeskundigen bestaat de 'gemiddelde huurder' in de hoofdstad Moskou uit een gastarbeider uit een andere regio of een buitenlandse expat en in de regionale steden uit 'een gezin met twee mensen en een kind'. De hoge huurprijzen in Sotsji zijn overigens ook makkelijk te verklaren: Sotsji is de populairste badplaats van Russische toeristen aan de Zwarte Zee.
Nezavisimaja Gazeta, 22-9-2016

RELIGIEUZE PROCESSIES
Geloof en patriottisme zijn de twee belangrijkste ideologische bouwstenen van het huidige politieke regime in Rusland. Hierdoor worden er in Rusland steeds vaker religieuze processies georganiseerd, vaak tot toenemende ergernis van automobilisten die dan op afgesloten stadsdelen stuiten.
Zo vond op 12 september in Sint-Petersburg een vierde processie plaats, die gewijd was aan het overbrengen van de stoffelijke resten van vorst Aleksandr Nevski van Vladimir naar de stad aan de Neva. Dergelijke processies worden vaak aangevoerd door plaatselijke hoge ambtenaren en religieuze leiders. Gebruikelijke deelnemers zijn activisten van nationalistische en religieuze organisaties, voetbalsupporters, kozakken en leden van de motorclub Nachtwolven.
De krant Nezavisimaja Gazeta signaleert 'stilistische verfijning' van zulke processies. Zo werden door de site van de Russisch-orthodoxe Kerk deelnemers aan de Petersburgse processie van 12 september opgeroepen selfies van zichzelf op de site te plaatsen onder de hashtag 'Processie1209'. In de provincie Sverdlovsk vond er op 16 september een processie van auto's plaats, die vooraf werden gegaan door historische brandweerauto's. Aan het hoofd van de stoet reed een brandweerwagen uit 1949, waarop een icoon van de Moeder Gods was gemonteerd.
Nezavisimaja Gazeta, 21-9-2016

MAN-VROUWVERHOUDINGEN
Idealiter vormen man en vrouw een gelijkwaardig paar in een gezin. Volgens een onderzoek van het onderzoeksbureau Demoskop naar de man-vrouwverhoudingen in gezinnen uit 2015 in opdracht van het Ministerie van Financiën is dit slechts in 38 procent van de relaties in Rusland het geval.
Verder ligt de overmacht bij 32 procent van de paren bij de vrouw en bij 30 procent bij de man. Vooral voor vrouwen speelt het dilemma 'geld of macht' zwaar, aldus het onderzoek. Als vrouwen zich financieel afhankelijk maken van een man is de machtsbalans in de relatie ook bijna altijd in het voordeel van de man. Voor vrouwen is het echter een riskante strategie om zich als mannelijk statusobject op te stellen, want op een gegeven moment komen er jongere concurrentes.
Als de machtsbalans doorslaat in het voordeel van de vrouw wijst dit meestal op 'beperkte financiële middelen' in een gezin, aldus sociologe Diljara Ibragimova van de Moskouse Hogeschool voor Economie in een commentaar op het onderzoek: 'De vrouw bespaart op haar eigen behoeften om het inkomen vooral te besteden aan de kinderen en het huishouden.'
Dengi, 19-9-2016

KRAANWATER
Volgens een onderzoek van het Al-Russische Centrum voor de Bestudering van de Publieke Opinie (VTsIOM) drinkt ruim 80 procent van de Russen water uit de kraan, van wie 39 procent zonder dit water eerste te filteren of te koken. Slechts 16 procent van de Russen drinkt gebotteld water.
Argoementy i Fakty, 24-8-2016

DATSJA'S
Rusland is een land van datsja's (volkstuinen en buitenhuisjes). Hoeveel datsja's er precies zijn in het land is niet bekend, want een betrouwbaar grondkadaster in Rusland is nog in opbouw. In 2006 waren er officieel 13,8 miljoen datsja's geregistreerd.
Hoogleraar economie Ivan Starikov van het Instituut voor Economie van de Russische Academie van Wetenschappen schat hun werkelijke aantal veel hoger, op 32 tot 35 miljoen, en het aantal datsjniki op 42 tot 47 miljoen mensen. De Tuindersbond van Rusland denkt zelfs dat 60 miljoen Russen een datsja hebben. Uitgaande van Starikovs cijfer nemen datsja's in Rusland ruim 2,1 miljoen hectare grond in, ofwel bijna tien keer de oppervlakte van de stad Moskou (2.500 vierkante kilometer).
Het opbouwen van een betrouwbaar datsja-kadaster wordt belangrijk gevonden door de Russische autoriteiten, omdat regionale overheidsbegrotingen dan zouden kunnen worden aangevuld met heffingen als grondbelasting, grondwatergebruik en het verzamelen van brandhout, en met boetes voor het niet bouwen van tuinhuisjes in het geval dit is gereglementeerd op datsja-percelen. Zo kan de grondbelasting jaarlijks maximaal 0,3 procent van de grondprijs bedragen.
De regionale overheidsbegrotingen hebben momenteel een gezamenlijke schuld van 1,7 biljoen roebel (28 miljard euro), waarvan de mogelijke datsjaheffingen misschien wel een derde kunnen wegwerken. Overigens denkt Starikov dat van zulke nieuwe heffingen niet al te veel moet worden verwacht, want die vragen om het optuigen van een groot administratief apparaat. Bovendien kunnen hoge heffingen voor datsjniki tot grote protesten onder de bevolking leiden, en daar zitten de machthebbers ook niet op te wachten.
Dengi, 22-8-2016

DATINGSITES
'Russen houden van seks, maar houden er niet van om voor seks te betalen.' Dit merken de uitbaters van datingsites en datingapps. Volgens onderzoek heeft 22 procent van de Russen 'wel eens' gebruikt gemaakt van datingsites en maakt 7 procent er 'regelmatig' gebruik van.
Kenners van de markt schatten de potentiële jaaromzet op 50 miljoen dollar en het potentiële maandelijkse bezoekersaantal op 11 miljoen. Om aan datingsites te verdienen is het vaak noodzakelijk hieraan betaalde offline activiteiten te koppelen, zoals speeddatingbijeenkomsten in restaurants en kinky seksfeestjes. zoals datingsite PopPornParty die bijvoorbeeld organiseert.
Een app als Tinder heeft weinig Russische gebruikers, omdat Russen nauwelijks op Facebook zitten en hun eigen sociale media hebben, met name VKontakte en Odnoklassniki. Op basis van die laatste twee sites is er een Russische variant van Tinder ontwikkeld: Privet
Ook is er in Rusland op het gebied van datingsites (nog) geen sprake van een massale overgang van websites naar mobiele apps. Tekenend hiervoor is dat in de top10 van Russische apps drie datingsites staan, die in het midden van het vorige decennium werden opgericht: Badoo, Mamba en LovePlanet.
Dengi, 15-8-2016

WONINGRENOVATIE
Russen geven gemiddeld ruim de helft van hun inkomen uit aan voedingsmiddelen. Er blijft daarom weinig geld over voor grote uitgaven, hetgeen versterkt wordt door de nieuwe economische crisis in het land. Terwijl er in 2016 minder vakantiereizen werden gekocht, werd de vrije tijd wel vaak gebruikt voor renovatiewerkzaamheden in de eigen woning. Volgens een onderzoek van het onderzoeksbureau Romir onder 1.700 stadsbewoners had twee derde van hen in de afgelopen twee à drie jaar thuis grotere of kleinere renovatiewerkzaamheden uitgevoerd of laten uitvoeren.
Onder de klussers had 59 procent nieuw behang aangebracht, 46 procent de sanitaire voorzieningen vernieuwd, 36 procent de muren en plafonds gewit, 33 procent nieuwe tegels op de vloeren en/of muren aangebracht, 34 procent de muren, vloeren en plafonds gestuucd, 32 procent de ramen vervangen, 27 procent de deuren vervangen, 25 procent nieuw waterleidingen aangelegd, ook 25 procent nieuw tapijt of parket op de vloeren gelegd, 18 procent de elektriciteitsleidingen vervangen, 17 procent nieuwe verwarmingsradiatoren geïnstalleerd en 14 procent verwarming aangebracht in afgesloten balkons.
Renovatieklussen kunnen in Rusland tegenwoordig ook via internet worden afgesloten. Zo heeft de online service YouDo.com 750.000 opdrachtgevers en 85.000 uitvoerders in zijn bestand. Volgens online dienstverleners op het gebied van woningonderhoud was de vraag naar woningrenovatiewerkzaamheden in 2016 ongeveer 15 procent hoger dan in 2015. Blijkbaar gebruiken Russen hun vrije dagen in een economische cisistijd nuttig aan woningherstel.
Verder was in Rusland in 2015 een record aan nieuwe woonruimte gebouwd, namelijk 85,3 miljoen vierkante meter. Door de gedaalde koopkracht wordt er wel bezuinigd op de hoogte van de uitgaven voor renovatiewerkzaamheden, hetgeen betekent dat er goedkopere materialen worden gekocht, vaker goedkopere Russische materialen dan duurdere buitenlandse worden gebruikt en klussers voor lagere prijzen moeten werken.
Nezavisimaja Gazeta, 15-8-2016

PRIJS MENSENLEVEN
Hoeveel is een mensenleven waard? Uit morele overwegingen zijn mensen snel geneigd te antwoorden dat een mensenleven onbetaalbaar is of dat zo'n kille economische vraag niet gesteld mag worden. Niettemin, in Rusland is een mensenleven ongeveer twee miljoen roebel (ruim 30.000 euro) waard.
Economen en sociologen geven een geldelijke waarde aan een mensenleven, dat wil zeggen een berekening van de economische en maatschappelijke kosten van het verlies van een mensenleven en van een rechtvaardige schadevergoeding voor overlijden in een ongeval, ramp of terroristische aanslag. De hoogte van schadevergoedingen aan achterblijvers van Russen die door zo'n oorzaak overlijden, kunnen sterk uiteenlopen, van 300.000 tot 15 miljoen roebel.
Een beetje eenduidige compensatieregeling in dergelijke sterfgevallen is er niet in Rusland. Het bedrag van twee miljoen roebel is het bedrag dat het staatsverzekeringsbedrijf Rosgosstrach als basis neemt voor financiële compensatie. Hoeveel een mensenleven waard is, verschilt zeer sterk tussen landen.
Een Russisch mensenleven is aanzienlijk goedkoper dan een westers mensenleven. Zo waren onder de 86 dodelijke slachtoffers van de terreuraanslag op de boulevard van Nice twee Russinnen. De Franse staat stelde 300 tot 400 miljoen euro beschikbaar voor schadevergoedingen, waarbij nabestaanden van dodelijke slachtoffers op minimaal één miljoen euro kunnen rekenen. 'Hieruit volgt dat het leven van een Russin, die is gestorven in de terreurdaad in Nice, door de Franse regering veel hoger wordt gewaardeerd dan door onze regering van het leven van een burger die omkomt in een terroristische aanslag in Rusland.'
Een andere berekeningsmethode is die op basis van het meer abstracte begrip 'menselijk kapitaal': dan wordt de prijs van een mensenleven berekend op basis van verloren inkomsten door een vroegtijdige dood plus morele schade. In 2015 berekende de Financiële Universiteit, die verbonden is aan de Russische regering, dat een mensenleven in Rusland 39 miljoen roebel (ongeveer 600.000 euro) kost. Het mondiale gemiddelde bedrag is 2,55 miljoen dollar (2,2 miljoen euro).
Ook hier zijn er tussen landen grote verschillen. Ze lopen uiteen van 11,5 miljoen euro in Groot-Brittannië tot 5.000 euro in Bangladesh. Dit kan opmerkelijke gevolgen hebben voor de waardering van een mensenleven.
Zo vliegen bijvoorbeeld Russische luchtvaartmaatschappijen volgens advocaat Igor Troenov op binnenlandse vluchten met minder veilige vliegtuigen, omdat nabestaanden van binnenlandse slachtoffers van een vliegtuigongeluk minder schadevergoeding krijgen dan die van slachtoffers in een buitenlandse vlucht, waar Rusland de compensatieregelingen uit het internationale Luchtvaarprotocol van Montreal (1999) moet naleven. 'Oude troep exploiteren bij lage materiële verantwoordelijkheid is voordelig', aldus Troenov.
Dengi, 15-8-2016

THUISWONEN
Veel jonge Russen blijven thuis bij hun ouders wonen, zelfs nadat ze een eerste baan hebben gevonden. Zestien procent van de Russen heeft zelfs helemaal nooit het ouderlijk huis verlaten. In de leeftijdsgroep 18-24 jaar woont 54 procent nog thuis, in de leeftijdsgroep 25-34 jaar 23 procent en in de leeftijdsgroep 35-44 jaar 14 procent, aldus een onderzoek van het Nationale Agentschap voor Financieel Onderzoek (NAFI).
Ruim 40 procent van de ondervraagden verliet het ouderlijk huis in de leeftijd 18-21 jaar. In dorpen en kleine steden is het percentage hoger dan in de grote steden. Dit is het gevolg van 'onderwijsmigratie': om een hogere opleiding te volgen is voor jongeren uit dorpen en kleine steden verhuizing naar een grote stad vaak noodzakelijk.
Dat zo veel jonge Russen bij hun ouders thuis blijven wonen wordt wel eens verklaard uit vermeende overbezorgdheid van ouders en afnemende zelfstandigheid van jongeren. Uit onderzoek blijkt echter dat de hoogte van het inkomen en de situatie op de woningmarkt de twee factoren zijn die beslissen over wel of niet thuis blijven wonen.
Gemiddeld verdienen jongeren van 18 tot 22 jaar in hun eerste baan 30.000 roebel (circa 450 euro) per maand. In grote steden is dit snel onvoldoende om een zelfstandig leven buiten de ouderlijke deur te hebben. Vaak is het hele inkomen dan net genoeg om alleen de huur van een eenkamerwoning te betalen.
Nezavisimaja Gazeta, 11-8-2016

SNELWEGEN
Volgens het regeringsprogramma 'Ontwikkeling van het snelwegennetwerk van Rusland tot 2030' moet het betaalde snelwegennet van Rusland tussen 2017 en 2030 groeien van 5.000 tot 20.000 kilometer. Het gaat om autobanen met een maximumsnelheid van 130 kilometer per uur en snelwegen met een maximumsnelheid van 110 kilometer per uur. Het project moet worden uitgevoerd door het staatswegenbouwbedrijf Avtodor.
Momenteel maken snelwegen met hun totale lengte van 5.000 kilometer 0,3 procent van het totale Russische wegennet uit (in Duitsland is dit 1,99 procent voor snelwegen, in China 2,27 procent en in Amerika 3,98 procent). Een derde van de huidige Russische snelwegen is overbelast. Verder heeft het huidige snelwegennet grotendeels een stervorm vanuit de hoofdstad Moskou, terwijl een aanvullende ruitvorm noodzakelijk is voor verbetering van de mobiliteit in het land.
Tot 2020 richt de aandacht zich op de uitbreiding van de ring rond Moskou en van de snelweg Moskou-Kazan. In de jaren twintig moet er 14.000 nieuwe kilometer snelweg bij komen met de verbindingen Jeketarinboerg - Velikije Loeki, Kazan - Jekaterinboerg, Sotsji - Novorossijsk, Izjevsk - Perm en nog een extra ring om Moskou. Voor de jaren dertig staan vervolgens de verbindingen Krasnojarsk - Vladivostok, Perm - Tomsk en een ringweg rond Tsjita op de rol. De totale bouwkosten van het programma tot 2030 worden geschat op zeven biljoen roebel (ruim 100 miljard euro). Van de bouwkosten is het de bedoeling dat 30 procent (tot 2020) tot 50 procent (komende jaren twintig) wordt opgebracht door private investeerders.
Kommersant, 1-8-2016

BREEDTESPORT
Midden 2016 waren er in Rusland 3.500 sporters en 1.500 trainers die door het Ministerie van Sport werden betaald om in nationale en internationale sportwedstrijden de Russische sport-eer hoog te houden. Naast deze tak van topsport beoefent 31,7 procent van de bevolking de Russische breedtesport (algemene gymnastiek en sport).
Dit was een aanzienlijk hoger percentage dan in 2008, toen nog maar 15,9 procent van de Russen aan sport deed. Het aantal trainers voor deze breedtesporters steeg tussen 2008 en 2016 van 295.600 naar 361.300. Vooral scholieren en studenten zijn in deze periode meer gaan sporten. Het aandeel sportbeoefenaren onder deze bevolkingsgroepen steeg van 34,5 naar 68,9 procent.
Nezavisimaja Gazeta, 27-7-2016

LEEFTIJDSDISCRIMINATIE
Op de Russische arbeidsmarkt vindt omvangrijke leeftijdsdiscriminatie plaats, dat wil zeggen discriminatie van werkzoekenden ouder dan 45 jaar. Zo was bij het arbeidsbemiddelingsbureau Headhunter in 2015 slechts 3 procent van de werknemers voor wie het bureau een baan vond ouder dan 45 jaar. Werkenden in deze leeftijdsgroep worden ook als eerste ontslagen als bedrijven moeten inkrimpen of sluiten.
Deze leeftijdsdiscriminatie wordt in Rusland met een anglicisme ejdzjizm (naar het Engelse woord age) genoemd. Het verschijnsel is overigens niet nieuw: al in de tijd van de Sovjet-Unie hanteerden werkgevers de formule dat nieuwe werknemers meer dan 15 jaar voor hun pensioenleeftijd moesten zitten, dat wil zeggen dat mannen jonger moesten zijn dan 45 jaar en vrouwen jonger dan 40 jaar.
Russische werkgevers zoeken nieuwe werknemers bijna geheel in de leeftijdsgroep 23-40 jaar. Van de Russische werkgevers erkent 81 procent aan deze leeftijdsdiscriminatie te doen, hoewel leeftijdsdiscriminatie ook in de Russische arbeidswetgeving verboden is. De enige sector waar ouderen gewilde werknemers zijn, zijn ingenieursberoepen: hier wordt hun ervaring hoog gewaardeerd.
Terwijl in Europa jongeren het meest kwetsbaar zijn voor werkloosheid, zijn dat in Rusland dus ouderen. Russische economen erkennen dat oudere werknemers vaak nog een slechte opleiding uit de sovjettijd hebben en nauwelijks aan bijscholing hebben gedaan, weinig flexibel zijn en nieuwe ontwikkelingen in met name de ICT niet kunnen en willen volgen. Maar zij verwachten ook een omslag in de slechte arbeidspositie van Russische oudere werknemers in de toekomst.
Allereerst is er de vergrijzing van de bevolking, die ook in Rusland verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd waarschijnlijk onvermijdelijk zal maken. In de periode 2015-2020 zal het aantal inwoners in de arbeidsleeftijd dalen met 4 tot 4,5 miljoen mensen. Bovendien komt er een cohorte 'nieuwe gepensioneerden' die de leeftijdsgrens van 45 jaar overschrijdt. Het gaat om Russen die in de jaren negentig aan hun carrière begonnen. Zij zijn in de regel wel goed opgeleid, vaak zelfs beter dan hun jongere collega's op de arbeidsmarkt.
En tot slot is door de economische crisis de staatssector weer een aantrekkelijke en belangrijke werkgever geworden. Hier worden ouderen eerder aangenomen. Zijn in marktbedrijven prestaties en winstgerichtheid de belangrijkste gevraagde eigenschappen van een werknemer, in de staatssector worden competentie en loyaliteit meer gewaardeerd, en in deze kwaliteiten zijn oudere werknemers vaak beter dan jongere.
Dengi, 25-7-2016

HALAL-VOEDSEL
Voedingsmiddelen die volgens religieuze regels zijn bereid, worden in Rusland ook door niet-gelovigen graag gekocht, hoewel ze duurder zijn dan gewone voedingsmiddelen. In het land zijn halal, koosjere en ook 'orthodoxe' voedselproducten te koop. De Russisch-orthodoxe kerk kent echter geen officiële voedingsregels en wijst orthodoxe keurmerken van voedingswaren af.
Voedingsmiddelenbedrijven geven producten soms orthodoxe namen om ze een veiliger en gezonder imago te geven, met name in de Vastentijd. In Rusland leven ruim 20 miljoen moslims. Voor hen is een steeds groter aanbod van halal voedsel. Hoe groot de markt van halal voedsel precies, is niet te zeggen. Wel is bekend dat van de 4,5 miljoen ton gevogelte dat jaarlijks wordt geconsumeerd, 0,5 miljoen ton (9 procent) halal wordt geproduceerd. Bij schapenvlees en rundvlees is dit respectievelijk 55 en 15 procent.
De jaarlijkse verkoop van halal vlees wordt geschat op 10 miljard dollar. Niet-moslims kopen steeds meer halal vlees, omdat het als beter en schoner dan gewoon vlees bekend staat. In Rusland is ook koosjer voedsel te koop, maar dit blijft een nichemarkt voor de kleine joodse bevolkingsgroep in het land. Koosjere voedingsmiddelen zijn meestal tientallen procenten duurder en kennen ook strenge bereidingsregels voor in de keuken.
Uit deze cijfers mag echter niet geconcludeerd worden dat de Russische bevolking snel religieuzer wordt. Hoewel de Russische bevolking voor 20 procent uit moslims bestaat, eet slechts 8 procent van de bevolking alleen halal voedselproducten. Ter vergelijking: in Amerika en in Groot-Brittannië is dit respectievelijk 14 en 11 procent van de bevolking.
Dengi, 25-7-2016

IJSJES
Rusland is een erg koud land, maar toch ligt de ijsconsumptie van de Russen op het wereldwijde gemiddelde van 2 kilo per hoofd van de bevolking. Uiteraard ligt de piek van de ijsconsumptie in de zomermaanden. Rusland is de zevende producent van consumptie-ijs ter wereld.
Zeventig procent van de consumptie bestaat uit zogenoemde 'spontane consumptie' van bakjes, hoorntjes en stokjesijs in de horeca en bij ijstentjes en straatverkopers. De overige 30 procent is consumptie van 'thuisijs' als ijstaarten en ijsrollen. Van de Russische ijseters geeft 68 procent de voorkeur aan binnenlandse ijsmerken en 10 procent aan buitenlandse ijsmerken, terwijl de overige geen bijzondere voorkeur hebben.
www.utro.ru, 19-7-2016

WOONLASTEN
Meer dan de helft van de Russen vindt zijn woonlasten 'hoog' (49 procent) of 'bijzonder hoog' (12 procent), zo blijkt uit een onderzoek naar woonlasten van het onderzoeksbureau Romir. Nog eens 33 procent vindt de woonlasten 'hoog, maar betaalbaar'. Slechts 6 procent vindt de woonlasten volledig acceptabel.
Al een aantal jaren stijgen de woonlasten naar verhouding sneller dan het nominale salaris, in de periode januari-mei 2016 respectievelijk met gemiddeld 4 en 2,3 procent. Een kwart van de Russen betaalt rekeningen voor woonlasten wel eens te laat.
Gelijktijdig beoordeelt ook een ruime meerderheid van de Russen de dienstverlening in de huisvestingssector als 'goed' (69 procent) of 'zeer goed' (2 procent). Deze tevreden groep van 71 procent van de respondenten is 7 procent hoger dan in 2013.
De tevredenheid met de dienstverlenging is best opmerkelijk, omdat de omvang van verouderde infrastructuur in de sector die moet worden vervangen, is toegenomen in de periode 2013-2016. Zo is de lengte waterleidingen die wegens veroudering moet worden vervangen in deze periode gegroeid van 156.000 naar 165.000 kilometer, die van verouderde warmteleidingen van 48.000 naar 50.000 kilometer en die van verouderde rioleringen van 33.000 naar 35.000 kilometer.
Nezavisimaja Gazeta, 18-7-2016

WONINGBEZIT
Als onderdeel van de economische hervormingen na het uiteenvallen van de communistische Sovjet-Unie, startte de Russische staat in 1992 onder president Boris Jeltsin een omvangrijk privatiseringsprogramma van het woningfonds in het land. Na verschillende verlengingen van dit privatiseringsprogramma sindsdien zijn er in 2016 in Rusland ruim 30 miljoen woningen in privébezit.
Qua woonoppervlakte gaat het om ruim 1,5 miljard vierkante meter. Het totale woonfonds van Rusland beslaat momenteel ongeveer 3,4 miljard vierkante meter, 35 procent meer dan in 1992. Van het Russische 'woonfonds' is 86,4 procent in privébezit, 7,7 procent in gemeentelijk bezit, 3,4 procent in staatsbezit en 0,3 procent in andere vormen van bezit.
Woningen maken circa 30 procent van de totale omvang van het onroerend goed in Rusland uit. Qua gemiddeld aantal vierkante meters woonruimte per hoofd van de bevolking staat Rusland met 23,4 vierkante meter op de 32ste plaats in de wereld (nummer 1 is Australië met 89 vierkante meter per hoofd van de bevolking). Per hoofd van de bevolking hebben Russen 0,9 kamers ter beschikking, waarmee ze met deze indicator op plaats 36 ter wereld staan (Canada staat op 1 met gemiddeld 2,5 kamers per inwoner).
Qua percentage woningen in privébezit, 86,4 procent, staat Rusland op een hoge negende plaats. Hier staat - het eveneens voormalig communistische - Roemenië op de eerste plaats met 96,1 procent van de woningen in privébezit.
Kommersant, 4-7-2016

HUWELIJKEN
Het aantal afgesloten huwelijken in Rusland in de eerste vijf maanden van 2016 lag 16 procent lager dan in de eerste vijf maanden van 2015. In de periode januari-mei 2016 werden er 275.400 huwelijken gesloten. Dit betekent 6,6 huwelijken per duizend inwoners.
Deze verhouding is de laagste sinds het jaar 2000, toen er als gevolg van de economische crisis van 1998 en 1999 slechts 6,2 huwelijken per duizend inwoners waren. In 2015 waren er 7,9 huwelijken per duizend inwoners. Economen en demografen noemen zowel economische als demografische redenen voor het lage cijfer van dit jaar.
De eerste demografische verklaring is dat het relatief hoge aantal geborenen uit de jaren 1986-1987 inmiddels meestal getrouwd is. De tweede demografische verklaring is dat ook Russische mannen en vrouwen steeds later gaan trouwen. Was in 1999 nog 47 procent van de mannen en 58 procent van de vrouwen in de leeftijdsgroep 18-24 jaar getrouwd, in 2014 was dit cijfer gezakt tot 22 procent van de mannen en 36 procent van de vrouwen.
De economische verklaring is dat de huidige, inmiddels drie jaar durende economische crisis trouwen afremt wegens gebrek aan sociaaleconomische zekerheid over de toekomst. In deze nieuwe eeuw lag het hoogste aantal huwelijken in het economisch goede jaar 2011: toen waren er 9,2 huwelijken per duizend inwoners.
Nezavisimaja Gazeta, 1-7-2016

WAPENBEZIT
In vergelijking met de Verenigde Staten is er in Rusland nauwelijks particulier wapenbezit. Voor wapenbezit is in Rusland een wapenvergunning nodig. Volgens gegevens van het Russische Ministerie van Binnenlandse Zaken hadden op 1 januari 2016 4,5 miljoen Russen 6,6 miljoen wapen in bezit. Dit is iets meer dan 1 procent dan het totale mondiale aantal wapens in particulier bezit, 650 miljoen.
In Amerika bezitten 65 miljoen burgers 280 miljoen vuurwapens. In Amerika zijn er zodoende 1,2 burgers per vuurwapen in privé-bezit, tegen 24 burgers per vuurwapen in privé-bezit in Rusland. In Rusland heeft er in de periode 2007-2011 wel een snelle groei van het wapenbezit plaatsgevonden, maar de economische crisis van dit moment heeft deze groei weer helemaal teniet gedaan: vuurwapenbezit is een moeilijk betaalbare hobby geworden.
Ook de productie van vuurwapens is in Rusland gedaald vanwege een verbod van de import van Russische vuurwapens in het Westen als onderdeel van de economische sancties tegen het land: de productie daalde in 2015 met 14 procent naar 444.500 'burgerwapens'.
Nezavisimaja Gazeta, 15-6-2016

STAATSBURGERSCHAP
Het Zwitserse bedrijf Henley & Partners, gespecialiseerd in consultancy op het gebied van staatsburgerschap, stelt de zogenoemde Quality of Nationality Index (QNI) samen. De index geeft de aantrekkelijkheid van het staatsburgerschap van 161 landen in de wereld weer. De index is een mengeling van de interne en de externe voordelen die een bepaald staatsburgerschap biedt, kortweg respectievelijk de levenskwaliteit in het land en de 'geneugten van de globalisering' die een paspoort van een land bieden.
In deze index staat Duitsland op nummer één met 83,1 punten op een schaal van 100. Praktisch de gehele top30 bestaat uit de lidstaten van de Europese Unie. Amerika staat op nummer 28. Rusland neemt de 60ste plaats in, op gelijke hoogte met landen als China en Qatar.
Rusland scoort 37,4 punten en hoort met dit puntenaantal in de groep landen met 'hoge kwaliteit' van het staatsburgerschap (35 tot 50 punten). Boven de 50 punten betekent 'zeer hoge kwaliteit' van het staatsburgerschap. De gemiddelde score wereldwijd is 38,7 punten.
Met uitzondering van de Baltische republieken scoort Rusland het hoogste in de QNI onder alle voormalige sovjetrepublieken. Al die andere voormalige sovjetrepublieken vallen in de categorie landen met een 'gemiddelde' kwaliteit staatsburgerschap van tussen de 20 en 35 punten.
Gazeta RBC, 3-6-2016

FINANCIËLE KENNIS
Volgens een onderzoek van de afdeling sociaaleconomisch onderzoek van de vooraanstaande Moskouse Hogeschool voor Economie vond in oktober 2015 44 procent van de Russen het niveau van zijn of haar financiële kennis 'onvoldoende'. Van de 1.600 respondenten gaf 16 procent toe 'helemaal geen' financiële kennis te bezitten. Verder vond 16 procent zijn financiële kennis ' voldoende' en 2 procent vond ze 'uitstekend' (de rest wist het niet).
De 44 procent respondenten met 'onvoldoende' financiële kennis was hoger dan in december 2008, toen in eenzelfde onderzoek 38 procent van de respondenten toegaf onvoldoende financiële kennis te bezitten. Door de kredietcrisis van 2008 nam de financiële kennis onder Russen tot 2010 toe. In februari 2010 noemde 25 procent van de Russen zijn of haar financiële kennis 'voldoende' of 'uitstekend'. Maar dat effect is daarna weer weggeëbd, ondanks het feit dat Rusland nu weer onder een economische crisis zucht.
Volgens onderzoekster Olga Koezina van de Hogeschool voor Economie is de reden hiervoor dat de Russische media na de kredietcrisis van 2008 ruim aandacht besteedden aan economische thema's, terwijl dit nu uitblijft: 'geen financiële maar buitenlands-politieke problemen staan in het brandpunt van de belangstelling van de massamedia'.
In het recentste onderzoek wist 36 procent van de Russen welke banktegoeden door de staat worden gegarandeerd, namelijk 1,4 miljoen roebel (bijna 20.000 euro). Verder wist 46 procent van de respondenten deze vraag 'nog niet bij benadering' te beantwoorden en 11 procent meende dat de staat àlle banktegoeden garandeerde.
Er zijn echter ook onderzoekers die het niet (helemaal) eens zijn met de conclusies van Koezina en haar onderzoeksteam. Zo stelt directrice Goezelija Imajeva van het Nationale Agentschap voor Financieel Onderzoek (NAFI) dat de Russen nu anders reageren op de economische crisis dan op de kredietcrisis van 2008: reageerden de Russen in 2008 met het streven hun persoonlijke spaartegoeden te verhogen en dus ook hun financiële kennis te verbeteren, nu willen de Russen volgens Imajeva de nieuwe economische crisis opvangen via 'actieve consumptie', dat wil zeggen het zo veel mogelijk omzetten van geldelijke inkomsten in goederen.
Gazeta RBK, 1-6-2016

BEZIT
Wat heeft het gemiddelde Russische huishouden aan bezittingen? In de eerste plaats gaat het om een eigen woning, met dank aan het omvangrijke privatiseringsprogramma van woningen in de jaren negentig. 79 procent van de Russische huishoudens heeft een eigen woning. Dit percentage is aanzienlijk hoger dan in de Verenigde Staten (65 procent) en de Europese Unie (60 procent).
Maar daar blijft het bezit van een Russisch huishouden grotendeels bij. In Rusland maakt de eigen woning gemiddeld 73,3 procent van het totale bezit van een huishouden uit, tegen bijvoorbeeld 29,4 procent in de Verenigde Staten. Andere bezittingen zijn auto's (39,4 procent van de huishoudens) en datsja's (31,8 procent van de huishoudens). Van de 31,8 procent datsjabezitters heeft 9,4 procentpunt een datsja zonder tuinhuisje en 0,4 procentpunt een buitenhuis in het buitenland.
Financiële activa zijn er naar verhouding zeer weinig bij Russische huishoudens: nog geen kwart (23,6 procent) van de Russische huishoudens heeft financiële bezittingen als spaartegoeden en aandelen. Hun gemiddelde waarde is met 95.700 roebel (1.300 euro) ook niet erg hoog. Dit geringe financiële bezit is te wijten aan het lage gemiddelde gezinsinkomen van 43.800 roebel per maand. 'Bij dit inkomensniveau is het verwonderlijk dat er bij een gemiddeld Russisch huishouden sowieso nog financiële activa worden gevormd.'
Dengi, 23-5-2016

THUISZORG
In Rusland zijn er 600.000 werkers in de thuiszorg. Dit beroep wordt praktisch geheel uitgeoefend door vrouwen. De helft van de Russen heeft direct of indirect met hun dienstverlening te maken. Het gaat om hulp aan bejaarden, alleenstaanden, zieken en armen.
Betrof sociaal werk in de sovjettijd voornamelijk kinderinternaten, invalidentehuizen en materiële hulp aan de allerarmsten, in de jaren negentig werden er gemeentelijke centra voor sociale dienstverlening opgericht, die 50 soorten gratis thuishulp gingen verstrekken, zoals boodschappen doen, maaltijden bereiden en officiële formulieren invullen.
Met de inwerkingtreding van een nieuwe Wet op de sociale dienstverlening op 1 januari 2015 vindt er onder de noemer optimizatsija een modernisering en standaardisering plaats, die echter niet altijd positief uitpakken voor de vrouwen in de sector. Zo heeft er een 'attestatie' van de werknemers plaatsgevonden, waardoor ervaren krachten die niet de juiste diploma's bezitten ontslagen werden.
Verder bepalen speciale commissies wie voor thuiszorg in aanmerking komen, waarna er individuele hulplannen worden opgesteld. De verschillende taken worden berekend in 'eenheden arbeidsintensiviteit'. In Moskou moet een werkneemster maandelijks 330 eenheden leveren voor een salaris van 19.600 roebel (ongeveer 280 euro). Uitgaande van de norm dat hulpbehoevenden twee keer per week worden bezocht, hebben werkneemster gemiddeld 13 klanten in hun portefeuille en dagelijks gemiddeld vijf bezoeken af te leggen.
Bovendien moet de werkneemster nu meehelpen 'betaalde diensten' buiten het gratis voorzieningenpakket binnen te halen, zoals vloerendweilen. Vloerendweilen behoort niet tot de 50 gratis diensten in de thuiszorg; hiervoor moet een eigen bijdrage worden betaald door de klanten. De zorgverleners hebben nu als opdracht en als norm om maandelijks 1.000 roebel betaalde diensten binnen te halen bij hun klanten. Regelmatig betalen zij deze norm van hun eigen salaris.
Ten slotte zijn er momenteel proefprojecten gaande met de introductie van private zorgverleners in de deelrepubliek Basjkortostan en de provincie Perm, die naast overheidsopdrachten ook subsidies en liefdadigheids giften binnen kunnen halen. Vermoedelijk zullen er in de nabije toekomst in de Russische thuiszorg twee systemen concurreren: die van de overheidssector en van de private sector.
Ogonjok, 16-5-2016

GARAGE-ECONOMIE
Rusland heeft een omvangrijke garage-economie, dat wil zeggen dat garage-eigenaren hun garages niet gebruiken om een auto in te parkeren, maar om er een handeltje of andere economische activiteit in te beginnen.
In Russische garages wordt door de garazjniki een keur aan diensten en producten aangeboden: naast verwachte diensten als autoreparatie en autowassen, zijn er sauna's, kappers, scharen- en messenslijpers, reparatie en reiniging van kleding, afvalverwerkingsbedrijfjes. Er kan van alles worden geproduceerd: meubels, deuren, ramen, kleding, grafstenen, hasj. Er zijn garages met kantoren, winkels, cafés en zelfs woongarages.
Sommige garages hebben kelders en verdiepingen en soms zijn meerdere garages bij elkaar getrokken. De garage-economie is bijna geheel een zaak van mannen van middelbare leeftijd.
Wat de omvang van de garage-economie in Ruslands is, is niet te zeggen, omdat deze zich grotendeels in de grijze sector afspeelt. Een 'veldonderzoek' in negen van de 84 regio's van Rusland kwam uit op ongeveer 130.000 garazjniki en 17.000 productiebedrijven in deze regio's.
Wat voor soort garages er op een plek zijn hangt sterk af van het klantenaanbod. Zo zijn garages voor autoreparatie vaak gevestigd in de buurt van kantoren van de verkeerspolitie en zijn garages in badplaatsen aan de Zwarte Zeekust vaak omgetoverd in hotelkamers voor toeristen.
Cultuurwetenschapper Vitali Koerennoj wijst verder op de sociale functie die economie-garages vervullen: ze zijn een belangrijk dagelijks trefpunt voor gepensioneerde mannen. 'Dit is een bijzondere wereld van Russische ouderen, die nog weinig bestudeerd is.'
Ogonjok, 29-4-2016

AUTOVERKOOP
In zes jaar tijd, tussen 2008 en 2014, is Rusland binnen Europa van de eerste naar de vijfde plaats gezakt op het gebied van nieuwe autoverkopen. In de eerste zes maanden van 2008 (vlak vóór het begin van de kredietcrisis) werden er in Rusland 1,64 miljoen nieuwe auto's verkocht, 10.000 meer dan in nummer twee Duitsland. In maart 2016 werden er nog maar 116.000 nieuwe auto's verkocht.
Vooral in het economische crisisjaar 2015 was de daling van de verkoop van nieuwe auto's sterk, namelijk 45,3 procent minder dan in 2014 tot een totaal van 1,49 miljoen nieuwe auto's. Net als in 2014 stond Rusland in 2015 binnen Europa op plaats 5 op het gebied van autoverkopen, na Duitsland (3,2 miljoen), Groot-Brittannië (2,63 miljoen), Frankrijk (1,92 miljoen) en Italië (1,58 miljoen). In de eerste drie maanden van 2016 daalde het aantal autodealers in Rusland van 3.800 naar 3.500.
Russische autorijders bezuinigen tegenwoordig ook op de rijkosten en de onderhoudskosten. Er worden minder ritten gereden. Twee derde van de autobezitters stopte met het wassen van de auto in een wasstraat. Verschillende buitenlandse autoproducenten stopten sinds 2013 hun productie in Rusland, waaronder Opel, Chevrolet, Dodge en Seat, waardoor het aanbod van automodellen vorig jaar daalde met 62.
Nezavisimaja Gazeta, 20-4-2016

TROLLEYBUS
Terwijl de trolleybus in sommige steden in de wereld een terugkeer beleeft, bijvoorbeeld in Peking en Rome, dreigt Moskou zijn status van 'trolleybushoofdstad van de wereld' te verliezen. De Russische hoofdstad telt momenteel 85 trolleybuslijnen met een totale lengte van 600 kilometer.
In de afgelopen twee jaar werden echter 14 lijnen met een totale lengte van 60 kilometer geschrapt, en in 2016 gaat hier nog eens 30 kilometer vanaf omdat het Moskouse stadsbestuur de trolleybus wil verbannen van hoofdstraten in het stadscentrum als de Novy Arbat, de Volchonka, de Sretenka, de Ochotny Rjad, de oevers van de Moskva en de Malaja Dmitrovka.
Trolleybussen zouden minder betrouwbaar, vervuilender en duurder in onderhoud zijn dan gewone autobussen. Bovendien wordt het busvervoer in Moskou geprivatiseerd via tenders onder binnen- en buitenlandse openbaar vervoerbedrijven, en trolleybuslijnen zijn moeilijker te verkopen.
Tegenwoordig vindt ongeveer 70 procent van het trolleybusvervoer ter wereld in de landen van de voormalige Sovjet-Unie plaats, omdat het trolleybusvervoer in de jaren zestig in bijna alle Europese landen geheel of bijna geheel is verdwenen. Het is echter de vraag of vernieuwing van het trolleybusvervoer niet voordeliger kan zijn dan vervanging door gewone autobussen, ook gezien de - vooralsnog voorzichtige - wederopstanding van de trolleybus in de wereld.
RBC, 14-4-2016

HOUDBAARHEIDSDATUM
In de Europese Unie wordt jaarlijks 100 miljoen ton voedselproducten door winkels afgeschreven wegens overschrijding van de houdbaarheidsdatum. Om verspilling van voedsel tegen te gaan worden producten over de houdbaarheidsdatum geschonken aan liefdadigheidsinstellingen of hergebruikt, en wordt er gewerkt aan langere houdbaarheidstermijnen.
In Rusland wordt geen gewicht van voedselproducten over de houdbaarheidsdatum bijgehouden, maar ongeveer een kwart van de voedingsmiddelen in de supermarkten wordt niet op tijd verkocht. Deze worden in de regel niet weggeven of hergebruikt, maar gewoon nog doorverkocht aan markten en aan kleine winkels met een 'nieuwe' houdbaarheidsdatum, of verwerkt in gehakt, salades en pizza's.
Bijna alle Russen weten een 'tweede leven' te geven aan oude voedingsmiddelen, bijvoorneeld door rimpelige worstjes met water te wassen en kool met waspoeder schoon te maken. Vanwege de economische crisis en de sancties op de import van westerse voedingsmiddelen is overschrijding van de houdbaarheidsdatum van levensmiddelen tevens een minder nijpende kwestie geworden.
Om te bezuinigen consumeren Russen momenteel minder verse producten zoals vis, vlees en melk en meer goedkopere producten met een langere houdbaarheidstermijn zoals aardappelen, macaroni en granen. En omdat de binnenlandse productie de sterk gedaalde import van groenten en fruit door de sancties bij lange na niet kan vervangen, worden meer voedingsmiddelen over de houdbaarheidsdatum gewoon gegeten.
Nezavisimaja Gazeta, 29-3-2016

VETZUCHT
Momenteel is de helft van de Moskovieten te zwaar en lijdt een kwart van de hoofdstedelingen onder 'vetzucht'. Deze cijfers voor de inwoners van de hoofdstad Moskou liggen zelfs iets onder het landelijke gemiddelde.
Endocrinologen in Rusland wijten dit voor een belangrijk deel aan het moderne leven. De hoofdendocrinoloog van het Russische Ministerie van Volksgezondheid, Ivan Dedov, noemt de vijf belangrijkste oorzaken van het toenemende overgewicht onder Russen:

1. Stress. Als mensen stress hebben maakt het niet uit wat ze precies eten, want het lichaam zet alle voedsel dan sneller om in vetten 'voor het geval dat'.
2. Het bioritme met eten verstoren, dat wil zeggen 's morgens te weinig eten en 's avonds te veel eten.
3. Onvoldoende calorieverbruik door zittend werk en te weinig lichaamsbeweging.
4. De verspreiding van fastfood. 'Dit is echt een ramp in de grote steden.'
5. Erfelijkheid: als mensen eenmaal te dik zijn worden hun kinderen vaak ook te dik.

Komsomolskaja Pravda, 9-3-2016

AFVALSCHEIDING
Het weekblad Dengi (Geld) van de krant Kommersant vroeg zijn lezers of zij het idee van gescheiden afvalinzameling steunden. Van de 15.717 respondenten antwoordde 60,2 procent 'ja' en zei 4,2 procent al aan afvalscheiding te doen. 13,4 procent wilde wel als het maar op vrijwillige basis was. 14,3 procent zei niets voor gescheiden afvalinzameling te voelen en 7,6 procent antwoordde zich niet voor het thema te interesseren.
De meeste Russen zeggen voor gescheiden afvalinzameling te zijn, zelfs als dit de woonlasten iets zou verhogen, maar in de werkelijkheid wordt over heel Rusland nog geen procent van het afval gescheiden ingezameld (in Moskou tegen de 5 procent). Bijna al het (ongescheiden) afval in Rusland wordt nog op vuilnisbergen gestort. Zo telt de provincie Moskou 39 vuilstortplaatsen, waarvan er 23 nog open zijn.
'Op deze monsterlijke stortplaatsen meurt en rot bijna 20 procent van het afval van het land, tien miljoen ton vast dagelijks afval.' Dengi wijt dit aan de sterke lobby van 'ondergrondse miljardairs' van stortplaatseigenaren, die gescheiden afvalinzameling en de bouw van meer vuilverbrandingsovens zouden tegenhouden. Veelal zijn de huidige vuilstortplaatsen voormalige zandwinningsgebieden.
Afvalinzameling wordt in Moskou door het stadsbestuur en de stadswijken uitbesteed aan private afvalbedrijven. Momenteel hebben vijf grote bedrijven de Moskouse afvalmarkt verdeeld. Het weekblad denkt dat monopolisering van de afvalmarkt gescheiden afvalinzameling kan bevorderen. Hoewel monopolisering van een markt in de regel ook hogere tarieven zal betekenen, kan een monopolist zonder druk van concurrenten - al dan niet gedwongen - werken aan modernisering van de afvalverwerking via de invoering van gescheiden afvalinzameling en de bouw van meer vuilverbrandingsovens.
Dengi, 22-2-2016

HUISDIERENVERZORGING
In Moskou heeft 59 procent van de huishoudens minstens één huisdier. Voor deze markt van huisdieren heeft zich tegenwoordig ook in de Russische hoofdstad een flinke dienstverleningssector ontwikkeld, bestaande uit 702 veterinaire klinieken, 447 schoonheidssalons, 65 dresseerbedrijven voor honden en 71 dierenhotels. Ze bieden diensten aan als dierengezondheidszorg, honden uitlaten, vachtverzorging en hotelovernachtingen als de baas zelf op vakantie of anderszins afwezig is.
Alle bedrijven in de sector raden nieuwelingen aan met bescheiden investeringen en niet te veel diensten te beginnen en voorbereid te zijn op het seizoensgebonden karakter van het werk. Het in 2007 opgerichte Uvivo heeft tegenwoordig zelfs medische verzekeringen voor huisdieren in het pakket zitten. Voor de hondenuitlaatdienst huurt het bedrijf studenten biologie van de Moskouse universiteiten in.
Verder heeft Uvivo dierenpsychologen in dienst en kan men er ook terecht voor diensten aan vissen, knaagdieren en reptielen. Directeur Anna Visjnakova van ZooProfi, dat zich richt op vachtverzorging, vertelt dat van de viervoeters die gebruik maken van ZooProfi's aanbod 70 procent bestaat uit honden en 30 procent uit katten.
Het bedrijf Sir Kot is een dierenhotel voor katten (kot betekent kat). Het hotel kan maximaal 30 katten ontvangen. De prijs van een overnachting is gemiddeld 550 roebel (8 euro) per nacht. Voor bijvoorbeeld een niet gecastreerde kater moet meer worden betaald: 630 roebel per etmaal. Een glazen kamer met een videocameraverbinding met de baasjes kost ook 630 roebel. De baasje kunnen desgewenst via WhatsApp met de verzorgers chatten.
De katten in het hotel kunnen op een vensterbank met uitzicht op straat klimmen. 'De wereld achter glas hypnotiseert de katten letterlijk', zegt directeur Andrej Poesjkin van Sir Kot. In 2015 draaide Sir Kot een omzet van 3,6 miljoen roebel en maakte het één miljoen roebel (circa 13.000 euro) winst.
Komsomolskaja Pravda, 22-2-2016

PERSOONLIJKE SCHULDEN
Als gevolg van de economische crisis zijn er steeds meer Russen met problematische schulden. Zowel in absolute omvang als procentueel neemt de problematische schuldenlast toe. Volgens de Centrale Bank van Rusland had deze in het begin van 2016 een omvang van ruim één biljoen roebel (circa 13 miljard euro). In 2015 was dit bedrag met 30 procent gegroeid.
Een half miljoen Russen hebben meer dan drie maanden betalingsachterstand bij de aflossing van schulden. De aflossingsproblemen doen zich het meeste voor bij consumptieve leningen en creditcards (18 procent van de aflossingen) en op krediet gekochte auto's (9 procent). Bij hypotheken gedragen Russen zich het meest gedisciplineerd in hun aflossingsverplichtingen: hier zijn er in 3 tot 4 procent van de leningen aflossingsproblemen.
Inmiddels proberen Russen oude schulden sneller af te lossen en geen nieuwe schulden aan te gaan. De schuldenlast van de Russen bij hun banken is in 2015 met bijna 700 miljard roebel (circa 100 miljard euro) afgenomen tot een totaal van rond de tien biljoen roebel. Niettemin blijft de vraag naar leningen onder Russen relatief groot.
Omdat banken minder makkelijk leningen zijn gaan verstrekken, doen Russen vaker een beroep op de markt van microfinanciering. Voor dit 'snelle geld' moeten omgerekend op jaarbasis soms zeer hoge rentepercentages van wel 800 procent worden betaald. En wie bij zulke microfinanciering niet aan de aflossingsverplichtingen kan voldoen, loopt een steeds grotere kans te maken te krijgen met intimiderende en gewelddadige incasso-werkers.
www.utro.ru, 10-2-2016

KANKERBESTRIJDING
Jaarlijks wordt bij 500.000 Russen de diagnose kanker vastgesteld. Van deze groep sterven er 300.000 vervolgens aan de ziekte, van wie rond de 100.000 in het eerste behandeljaar. De directeur van het N.N. Blochin Russisch Oncologisch Wetenschappelijk Centrum, Michail Davydov, noemde dit op 4 februari, tijdens de mondiale dag van de strijd tegen kanker, 'schrikbarende cijfers'.
De belangrijkste reden is dat bij kankergevallen de diagnose in Rusland in een relatief laat stadium wordt gesteld. Er zijn geen landelijke screeningsprogramma's naar vormen van kanker. De reden is ook hier geldgebrek.
Overigens kunnen er grote regionale verschillen bestaan: soms is de bestrijding en behandeling van kanker 'relatief gunstig', maar in de Siberische deelrepubliek Jakoetië is deze 'catastrofaal'.
Screening op kanker is wel mogelijk op individuele commerciële basis bij de commerciële afdelingen van staatsziekenhuizen of bij private medische klinieken. Staatsziekenhuizen bieden regelmatig gratis screening op kanker voor burgers aan, maar dan gaat het om beperkte aantallen. Dan kan kanker echter wel in een voor- of vroeg stadium worden ontdekt.
www.utro.ru, 9-2-2016

HUISHOUDELIJK WERK
De economische crisis in Rusland heeft de markt voor huishoudelijk werk paradoxaal genoeg doen groeien. In 2015 met 20 procent. Het gaat om taken als huishoudhulp, schoonmaakwerk, kinderoppas en ziekenverzorging. De groei van deze markt in tijden van crisis komt doordat huisvouwen genoodzaakt zijn te gaan werken (en de inkomsten dan hoger zijn dan de uitgaven voor uit te besteden huishoudelijk werk) en het aanbod van mensen die huishoudelijk werk willen doen toeneemt.
Hierbij krijgen immigranten, die deze markt als werknemers overheersen, steeds meer concurrentie van Russen. De immigranten zijn hierdoor genoodzaakt hun tarieven te verlagen.
De markt voor huishoudelijk werk is grotendeels een informele markt. Hoeveel mensen er precies werken is niet te zeggen. Schattingen lopen uiteen van 50.000 tot 20 miljoen arbeidskrachten. Op basis van een onderzoek van het Russische Centrum voor Migratiestudies voor het vrouwenprogramma van de Verenigde Naties is een realistische schatting een aantal van zeven miljoen werknemers. De markt is natuurlijk vooral ontwikkeld in de grotere steden met beter verdienende gezinnen, met name Moskou en Sint Petersburg.
Ook in Rusland is de markt voor huishoudelijk werk een vrouwenmarkt. In meerderheid gaat het om migrantenvrouwen uit andere voormalige sovjetrepublieken. Ze zijn gemiddeld wat ouder dan andere werkende migrantenvrouwenvrouwen (38 tegen 34 jaar) en vaker ongehuwd (48 tegen 58 procent). Vrouwen uit Oekraïne, Wit-Rusland en Moldova werken vaker als zieken- of kinderverzorgster en vrouwen uit Kirgizstan en Tadzjikistan vaker in de schoonmaak en ander huishoudelijk werk.
Een bijzonderheid van de Russische markt voor huishoudelijk werk is dat deze niet sterk gesegmenteerd is. Werkneemsters doen vaak meerdere taken: schoonmaken, andere huishoudelijke klussen, boodschappen doen en zorgen voor kinderen. Inwoning en overwerken komen relatief vaak voor: zesdaagse werkweken met tien-urige werkdagen zijn gebruikelijk. Het uurloon ligt tussen de 100 en 300 roebel. Een goede ziekenverzorgster kan 40.000 tot 50.000 roebel (zo'n 525 tot 675 euro) per maand verdienen.
De werkneemsters zijn in grote meerderheid tevreden met hun werk. De verdiensten zijn naar behoren en kennen vaak bonussen als inwoning, voeding en/of werkkleding.
Ogonjok, 1-2-2016

CROWDFUNDING
Ook in Rusland zijn er meer en meer ondernemers die als zij moeilijk traditionele financiering kunnen vinden aan crowdfunding doen, dus 'geld aan de massa vragen'. Russen die in deze vorm geld beschikbaar stellen voor projecten, doen dit niet in de eerste plaats om er weer veel geld aan te verdienen, maar om eerste of geprivilegeerde gebruikers van 'nieuwe ongebruikelijke goederen en diensten'te worden.
In Rusland zijn er momenteel twee grote digitale podia voor crowdfunding, die beide in 2012 werden opgericht: Planeta en Boomstarter. Planeta heeft inmiddels 200 miljoen roebel (2,5 miljoen euro) aan crowdfunding opgehaald en Boomstarter ruim 350 miljoen roebel. De meeste projecten zijn kunstzinnige projecten van musici, schrijvers, regisseurs en beeldende kunstenaars.
In 2015 verzamelde Planeta crowdfunding voor ruim 3.000 investeringsprojecten, waarvan er slechts 162 in de categorie 'zaken'vielen. Daarentegen waren er 500 muziekprojecten. Opmerkelijk is verder dat de economische crisis crowdfunding juist aanmoedigt: Planeta haalde de helft van haar totale investeringsgeld tot nu toe in 2015 binnen.
Voor verschillende onafhankelijke kunstinstellingen is crowdfunding inmiddels een onmisbare extra financieringsbron geworden om te kunnen blijven voortbestaan, zoals het festival voor hedendaagse film 2morrow en het onafhankelijke Moskouse theater Teatr.doc.
Dengi, 8-2-2016

BIJGELOOF
Zoals bekend zijn Russen een bijgelovig volk. De helft van de Russen geeft toe zijn gedrag in het dagelijks leven te laten beïnvloeden door bijgeloof. Hier nog wat extra bijgeloof op een rijtje voor het omgaan met Russen als aanvulling op het bericht over bijgeloof van 9 juni 2015 in deze rubriek:

1. Kleren niet binnenste buiten aantrekken. Zitten je kleren binnenste buiten, dan is er grote kans dat je een pak slaag zult krijgen. Als het je toch overkomt, doe de kleren dan meteen weer goed en vraag iemand een klap op je rug te geven om het onheil van een pak slaag af te wenden.
2. Ga niet terug naar huis als je iets vergeten blijkt te zijn. Dit brengt ongeluk. Is het toch onvermijdelijk om terug te gaan, kijk dan in de spiegel voor je je huis weer verlaat.
3. Geef geen scherpe dingen als een mes of een schaar cadeau. Dan krijg je ruzie met de ontvanger van het cadeau. Of ontvang anders een kleine vergoeding van de ontvanger, bijvoorbeeld één roebel. Geef ook geen zakdoeken: dat leidt tot tranen. En geef je een portemonnee, doe er dan een munt in.
4. Doe een wens als je tussen twee mensen met dezelfde naam zit. Dat laatste gebeurt nogal snel in Rusland. Maar hou je wens voor jezelf, want anders komt die niet uit.
5. Niet van een mes eten. En ook niet van een mes likken. Want dan zal je door het kwaad worden bevangen.
6. Niet danken voor een gelukwens. Als iemand je succes wenst voor een belangrijke gebeurtenis, zeg dan nooit 'Dank je'. Antwoord 'k tsjortoe'('naar de hel ermee'), want anders zal juist ongeluk je deel worden.

Moscow Times, 21-1-2016

ALCOHOLDODEN
In 2015 zijn ongeveer een half miljoen inwoners van Rusland overleden aan de gevolgen van de consumptie van alcohol, zo maakte Rospotrebnadzor, de Russische Keuringsdienst van Waren, op 19 januari bekend. De dienst meldde verder dat alcoholisme de doodsoorzaak is van 30 procent van de sterfgevallen onder mannen en van 15 procent van de sterfgevallen onder vrouwen.
Niettemin is sinds 2009 zowel de alcoholconsumptie als het aantal alcoholisten met enkele tientallen procenten gedaald door het strengere anti-alcoholbeleid van de Russische overheid, dat voornamelijk bestaat uit beperkingen van de verkooptijden en het aantal verkooppunten van alcoholische dranken. In 2009 werd er nog 9,1 liter pure alcohol per hoofd van de bevolking geconsumeerd, tegen 8,3 liter in 2014.
Overigens is het ontstaan van alcoholisme onder Russische jongeren nog steeds een aanzienlijk probleem, met name omdat het drinken van bier en andere zwak alcoholische dranken door jongeren nog altijd als tamelijk normaal wordt opgevat. Onder tieners consumeert 33 procent van de jongens en 20 procent van de meisjes dagelijks of om de dag bier of andere zwak alcoholische dranken.
www.utro.ru, 20-1-2016

CRIMINALITEIT
Volgens hoofdaanklager Joeri Tsjajka van het Openbaar Ministerie van Rusland was de criminaliteit in het land in de eerste elf maanden van 2015 met bijna 9 procent gegroeid in vergelijking met dezelfde periode in 2014. Er werden 2,17 miljoen misdrijven geregistreerd. Ondersteunende gegevens van de website van het Openbaar Ministerie laten zien dat de groei vooral kwam door toename van het aantal lichte (10,8 procent) en middelzware (11,3 procent) misdrijven.
Russische criminologen verklaren deze cijfers uit de nieuwe economische crisis in het land en de hieruit voortvloeiende maatschappelijke stress en agressie. Diefstallen maken bijna de helft van het totaal aantal geregistreerde misdrijven uit, namelijk 45,7 procent (911.900 gevallen).
In de eerste negen maanden van 2015 werden 4,5 procent meer strafzaken gestart dan in de eerste negen maanden van 2014; ruim 740.000 verdachten moesten voor de strafrechter verschijnen. In december waren de gevangenisplaatsen voor voorarrest bijna geheel gevuld, dat wil zeggen 116.000 gevangenen in voorarrest bij een 'limiet' van 117.000 plaatsen voor deze gevangenengroep in de Russische gevangenissen.
RBK, 13-1-2016

RUSSISCHE KEUKEN
De Russisch-Amerikaanse foodblogster Aleksandra Efimova stelt dat gezamenlijk eten een belangrijk onderdeel is van de Russische nationale cultuur. Nog altijd is de keukentafel 'het hart van een Russische woning'. In gezelschap wordt de tafel eerst gevuld met koude voorgerechten, daarna met warme voorgerechten, een hoofdgerecht, om af te sluiten met taart of cake.
Efimova schrijft dat, ondanks regionale verschillen in de keuken in het grote land, enkele gerechten overal geliefd zijn: bietensoep (soepen zijn sowieso een geliefd en vast onderdeel van de Russische keuken), aardappelsalade, gevulde pasteitjes met vlees, ei, uien, appelen of kaas, pelmeni (met vlees gevulde pasta), stroganoff-sauzen en kip Kiev als hoofdgerecht. Bij de maaltijd wordt altijd brood geserveerd, bij voorkeur het zurige zwarte roggebrood.
Het bereiden van een Russische maaltijd kost wel veel tijd en aandacht. De Russische keuken is ook een gezonde keuken, omdat vooral natuurlijke producten worden gebruikt. Op gewone dagen is de lunch de belangrijkste maaltijd van de dag in Rusland. Feestelijke diners duren in de regel lang, met flinke pauzes tussen de gangen om te socializen en het eten rustig te kunnen verteren voor het slapen gaan.
Russia Beyond the Headlines, 12-1-2016