Redactioneel

László Marácz

Deze zomer had Centraal-Europa te kampen met water, water en nog eens water. De watersnood trof vooral voormalig Oost-Duitsland en Tsjechië. In deze landen hielden de Moldau en de Elbe vernietigend huis. In Oostenrijk, Slowakije en Hongarije zorgden de Donau, de Tisza en hun zijrivieren voor grote problemen.

De gevolgen: tientallen doden, tienduizenden ontheemden, tientallen miljarden euro schade aan huizen, gebouwen en wegen en onherstelbare schade aan de monumentale binnensteden van Dresden en Praag. Ook flora en fauna hadden het zwaar te verduren. In een van de laatste oerbossen van Centraal-Europa, Gemenci in Zuid-Hongarije, konden edelherten en wilde zwijnen niet aan de watervloed ontsnappen. Zelfs de verhogingen in het nationale park aan de Donau, die speciaal tegen hoog water aangelegd waren, liepen dit keer onder.

Tsjechië is ternauwernood ontsnapt aan een milieuramp. Uit de chemische fabriek Spolana in de buurt van Praag, die ging lekken door de wateroverlast, kwam ten minste twee keer een chloorwolk vrij.

De historische binnensteden van Bratislava en Boedapest hielden het dit keer droog. Mede vanwege de vooruitziende blik van de negentiende-eeuwse hervormer graaf Szechényi, die de kade's van Boedapest tot tien meter heeft laten ophogen, waar het water nu net onder bleef.

Rampen verbroederen. De Duitse bondskanselier Schröder riep op tot solidariteit met de getroffen regio en belegde een watertop met Centraal-Europese leiders. In het gepolariseerde Tsjechië en Hongarije maakten politici zich ondergeschikt aan het nationaal belang. In de zogeheten 'Donau-knie' aan de bovenloop van de rivier, moesten bajesklanten zandzakken vullen om de dijken te verhogen.

Wateroverlast is een structureel probleem. Centraal-Europa heeft er elk jaar in de late herfst en het vroege voorjaar mee te maken. Nieuw is dat de regio ook 's zomers rekening moet gaan houden met overstromingen.

Dit vraagt niet alleen om een Europees rampenfonds, maar ook om een regionaal concept van waterbeheer, dijkverhoging en een geavanceerd internationaal waarschuwingsysteem. Op deze terreinen is er in ons land bij uitstek veel kennis en ervaring. Nederland kan in EU-verband de nieuwe lidstaten uit Centraal-Europa in de strijd tegen het water van dienst zijn.