Liefde voor Amerika

Vlad Nicolae

Sinds 1997 staat het Roemeense buitenlandbeleid in het teken van de NAVO-uitbreiding. Waren het bij de eerste uitbreiding van het bondgenootschap in 1997 de Amerikanen die de Roemenen buiten de boot lieten, na de aanslag van 11 september 2001 was het juist Amerika dat Roemenië erbij wilde hebben.

Op 21 november 2002 was het dan eindelijk zover. Roemenië werd op de NAVO-top in Praag uitgenodigd om in het jaar 2004 lid te worden van het bondgenootschap. Daarmee behaalde de regering van premier Adrian Nastase haar tot nu toe grootste politieke succes.

Het lijkt de Roemenen zelf weinig uit te maken dat over de toekomstige rol van de NAVO onduidelijkheden bestaan en dat de NAVO thans ernstig verdeeld is over de dreigende oorlog tegen Irak. Voor een volk dat Rusland nog steeds als een gevaar beschouwt is het schuilen onder de veiligheidsparaplu van een organisatie waarin de Verenigde Staten de baas zijn, het enige wat telt.

Behalve toenemende veiligheid verwacht de gemiddelde Roemeen dat de toetreding meer democratie en stabiliteit zal brengen, evenals een toename van de buitenlandse investeringen.

Het kwam dan ook niet als een verassing dat de regering-Nastase dit succes als haar grote verdienste aan het volk probeerde te verkopen en daarmee voor even de aandacht wegnam van de corruptieschandalen in de media en de dagelijkse armoede. Het bezoek van de Amerikaanse president Bush, een dag na de top in Praag, was dan ook een welkom geschenk voor het PR-offensief van de regering.

Temidden van honderdduizend Roemenen die naar het Plein van de Revolutie gekomen waren, vertelde Bush over de nieuwe kansen voor Roemenië als 'bruggenbouwer tussen het Westen en Rusland'. Hij won de harten van veel Roemenen. 'God glimlacht naar ons vandaag!', zei hij toen een regenboog boven de stad zichtbaar was geworden.

Al jaren volgt Roemenië consequent de NAVO-lijn, hoewel de PSD van Nastase en president Iliescu destijds in de oppositie, ten tijde van de Kosovo-oorlog, nog niets van de alliantie wilde weten en geen goed woord over had voor de steun van de toenmalige regering aan het bondgenootschap.

Na de terugkeer aan de macht echter, eind 2000, veranderde de koers van de partij radicaal en bleef Roemenië zich als een trouwe bondgenoot opstellen. Het stuurde vredestroepen naar Afghanistan en probeerde in de gunst van de VS te komen door als eerste land ter wereld - tot ongenoegen van de Europese Unie - een verdrag met de VS te ondertekenen waarin het zich verplichtte geen Amerikaanse militairen uit te zullen leveren aan de Internationale Hof in Den Haag. Recentelijk werd het vliegveld bij de havenstad Constanza beschikbaar gesteld aan Amerikaanse troepen die onderweg zijn naar de Golf.

Roemenië ondertekende de solidariteitsverklaring met de VS in de kwestie Irak. Het tekenen van deze 'Brief van Negen' stuitte op weinig begrip van de Franse president Chirac: 'Als deze landen hun kansen op toetreding tot de EU in 2007 in gevaar hebben willen brengen hebben zij de goede tactiek gekozen!', oordeelde hij over Roemenië en Bulgarije. De Roemeense publieke opinie reageerde woedend op deze 'chantage': 'Wij wisten niet dat landen binnen de EU hun mond moeten houden en Frankrijk moeten volgen!'

Roemenië lijkt zich intussen wel ervan bewust dat midden in het onderhandelingsproces met de EU de schijn voorkomen moet worden dat het land dichter bij Amerika dan bij Europa zou staan. Maar dat kan nog wel eens een hele klus worden. Zoals het dagblad Ziua (De Dag) kopte: 'Roemenië heeft de Pax Americana reeds aanvaard.'