Hongarije

László Marácz

Op 12 april zal in Hongarije een bindend referendum over toetreding tot de Europese Unie worden gehouden. Ondanks het feit dat de animo voor de EU wat terugloopt, wordt verwacht dat 60% van het Hongaarse electoraat voor toetreding tot de EU zal stemmen. Hongarije blijft dus voor Europa.

Een aantal maanden geleden bedroeg het aantal stemmers voor toetreding nog ruim 70% en het aantal tegenstemmers 20%. Daarmee was Hongarije een van de weinige kandidaat-lidstaten met een uitgesproken steun voor toetreding tot de EU.

Dit was vorig najaar reden voor de Centraal-Europese staatshoofden (de Pool Kwasniewski, de Tsjech Havel, de Slowaak Schuster en de Hongaar Madl), verenigd in het zogeheten Visegrád-overleg, om te besluiten dat Hongarije de spits van een serie referenda over de EU-toetreding zou afbijten.

Na de toetredingsonderhandelingen in Kopenhagen december vorig jaar is er wel een verschuiving onder het Hongaarse electoraat waar te nemen. Volgens een opiniepeiling eind januari van het gerenommeerde onderzoeksbureau Szonda Ipsos was het aantal stemmers voor toetreding tot de EU gedaald naar 56% en is het aantal tegenstemmers licht gestegen naar 22%. De resultaten van half februari geven weer een wat positiever beeld voor de toetreding: 67% voorstemmers en slechts 8% tegenstemmers.

De steun voor de toetreding van Hongarije tot de EU neemt vooral af in kringen van lager opgeleiden, werklozen en bejaarden. Zij behoren tot de verliezers van de transitie naar een vrije markteconomie en zijn nu bevreesd dat de toetreding tot de EU hun maatschappelijke positie nog uitzichtlozer zal maken.

Een andere groep die massaal tegen toetreding is zijn de Hongaarse boeren, die ongeveer 7% procent van de Hongaarse beroepsbevolking uitmaken. De boeren zijn ontevreden over het onderhandelingsresultaat waarmee de Hongaarse regering van de socialistische premier Peter Medgyessy uit Kopenhagen thuis gekomen is. De directe inkomenssteun uit Brussel, die 25% zal bedragen van de steun die de West-Europese boeren ontvangen, beschouwen zij als de doodsteek voor het Hongaarse boerenbedrijf.

De Hongaarse regering blijft zich echter onvermoeibaar voor toetreding tot de EU inzetten. De regering voert campagne met de slogan 'Ja tegen Europa!' en zal de komende weken een aantal politieke kopstukken uit Europa, onder wie bondskanselier Schröder, premier Blair en eurovoorzitter Prodi, in Hongarije ontvangen om de pro-Europa campagne luister bij te zetten.

Verder heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken als reactie op de dalende steun voor de toetreding een telefoonnummer opengesteld waar burgers informatie kunnen krijgen over wat de toetreding voor hun persoonlijke leven zal gaan betekenen.

Ondanks de teruglopende steun voor de EU verwachten deskundigen dat een meerderheid van de Hongaren op 12 april voor toetreding tot de EU zal stemmen. Er zijn namelijk geen belangrijke politieke krachten die campagne voeren tegen 's lands toetreding tot de EU.

De grootste oppositiepartij, het conservatief-liberale FIDESZ-MPP van ex-premier Viktor Orbán, is weliswaar teleurgesteld over de hoogte van de financiële steun uit Brussel en bevreesd voor de bemoeizucht van de EU-technocraten, maar ziet niettemin de toetreding tot de Unie als iets onvermijdelijks. Een klein land als Hongarije heeft in de globaliserende wereld geen andere optie dan te integreren in het grote geheel, luidt de redenering. Eurorealisme op zijn Hongaars derhalve.