Slowakije

Edwin Bakker

Hoewel het voor de historische top in Kopenhagen al min of meer duidelijk was dat Slowakije met negen andere landen in 2004 tot de Europese Unie zou toetreden was de officiële uitnodiging verheugend nieuws voor de Slowaken. 'De Slowaakse droom is werkelijkheid geworden', aldus de Slowaakse premier Dzurinda. Onder zijn leiding sloot het land op 13 december de onderhandelingen met de Europese Unie af.

In de laatste fase werd vooral over geld gesproken. Mede dankzij diplomatieke druk van de Polen om meer geld vrij te maken voor de nieuwe lidstaten kreeg Slowakije 22,7 miljoen euro 'budgetcompensatie' boven het eerder afgesproken bedrag.

Met dit resultaat kon Dzurinda thuiskomen. De premier was bijzonder tevreden met het behaalde succes. Hij beschouwde de resultaten zowel gunstig voor zijn land als voor de Europese Unie. Slowakije had in zijn ogen nu goede kansen voor ontwikkeling. Beseffend dat de Slowaakse burgers in de aanloop naar het EU-lidmaatschap de nodige offers hadden moeten brengen, bedankte hij hen voor hun steun voor de hervormingen.

In het Slowaakse parlement bedankte Dzurinda tevens de voorzitter voor de eensgezindheid in de assemblee wat betreft Slowakije's buitenlandbeleid. Indirect werd hiermee vooral de oppositie bedankt, die door in te stemmen met dit beleid Slowakije's kans om bij de eerste groep toetredende landen te horen had vergroot.

Deze woorden van dank konden echter niet voorkomen dat diezelfde oppositie toch morde over de onderhandelingsresultaten. Er had meer ingezeten volgens met name Robert Fico's SMER, Vladimir Meciar's HZDS en de Slowaakse communisten. In hun ogen was vooral de angst voor de toekomst van de Slowaakse landbouwsector in Kopenhagen allerminst weggenomen.

De kritiek werd echter gesmoord door realiteitszin. Zelfs de Polen was het niet gelukt structureel meer geld voor deze sector in de wacht te slepen. De terugblik op Kopenhagen werd bovendien snel gevolgd door een vooruitblik. Aan twee voorwaarden moet nog worden voldaan alvorens Slowakije's droom echt werkelijkheid was, namelijk de ondertekening van de in Kopenhagen bereikte akkoorden op 16 april in Athene en het houden van een referendum waarbij de Slowaakse bevolking zich kan uitspreken over het EU-lidmaatschap.

Dit referendum zal plaatsvinden op 16 en 17 mei. De uitslag staat nu al vast. Alle politieke partijen in het parlement, inclusief de enigszins euroseptische communisten, hebben al aangegeven er bij de kiezers op aan te dringen voor het EU-lidmaatschap te stemmen. De laatste polls laten zien dat nog steeds een grote meerderheid van de Slowaken zich uit zal spreken voor toetreding.

Dit betekent echter niet dat het land tussen 'Kopenhagen' en mei 2004 staat te dansen van geluk en ongeduld. De angst voor de toekomst binnen de EU is en blijft groot, niet alleen onder boeren. De Slowaken beseffen echter dat er geen alternatief is en hopen er het beste van.