Run op vreemde talen: Roemenië

Vlad Nicolae

De Roemeense bevolking en de regering zijn zich bewust van de noodzaak van het leren van vreemde talen. Een toenemend aantal Roemenen vindt het steeds belangrijker dat hun kinderen minstens één vreemde taal leren. Zo wordt het inhuren van privé-leraren en het sturen van kinderen naar peuterscholen waar een vreemde taal gesproken wordt steeds gewoner, althans voor de middenklasse.

Een eeuw geleden was het voor de Roemeense bourgeoisie vanzelfsprekend om het Frans te beheersen. Sommigen gebruikten het Frans zelfs als voertaal. Het in de jaren vijftig en zestig op school verplichte Russisch zou nooit populair worden. Liever werd er Frans of Duits gekozen. Ondanks de toenemende populariteit van het Engels werden deze talen in de jaren tachtig het meest gedoceerd.

Omdat op de nationale televisie alleen de verrichtingen van de 'geliefde leider' gevolgd konden worden, waren uit het Westen gesmokkelde videofilms erg populair. Wel zo handig als je kon vertalen voor de rond het toestel verzamelde familie.

Tevens werden er tv-schotels aangeschaft om Bulgaarse en Russische televisieprogramma's, die een verademing waren in vergelijking met de Roemeense televisie, te ontvangen. Zo pikten sommigen toch een beetje van het in hun jeugd zo gehate Russisch op.

Na de val van het communisme brachten de jaren negentig een groeiende belangstelling voor vreemde talen, vooral het Engels. De meeste films op de televisie en in de bioscopen zijn immers uit Hollywood afkomstig en niet nagesynchroniseerd maar ondertiteld.

Bovendien dromen de meeste jongeren ervan om als student een tijdje in het buitenland door te brengen of om na hun studie een mastersopleiding in het buitenland te volgen, al dan niet gevolgd door een definitief verblijf. Omdat de Verenigde Staten de meest geliefde bestemming is probeert iedereen op zijn minst Engels te leren.

Het halen van de TOEFL-test, een van de voorwaarden voor het volgen van een Engelstalige opleiding aan een westerse universiteit, is dan ook het minste wat je kunt doen. En ga je toch niet naar het buitenland, dan kan het beheersen van een vreemde taal je altijd helpen bij het vinden van een goed betaalde baan bij een buitenlands bedrijf.

Reeds op de lagere school krijgen kinderen vanaf de tweede klas, op hun achtste, één lesuur per week onderwijs in een vreemde taal. Op de middelbare school kunnen de leerlingen, afhankelijk van een alfa- of een bèta-vakkenpakket, ervoor kiezen om minimaal één vreemde taal te volgen en maximaal drie. Eén taal wordt dan op beginnerniveau gedoceerd gedurende twee of drie lesuren per week, de andere op gevorderd niveau, zes uur in de week. Welke talen dat zijn is sterk afhankelijk van de leraren die bij de school in dienst zijn, maar het populairst zijn Engels en Frans.

Een toenemende populariteit geniet het Spaans als gevolg van de telenovela-hype rond de zeer succesvolle soapseries uit Zuid-Amerika. In ieder geval dient in minstens één vreemde taal eindexamen afgelegd te worden. Voor leerlingen uit een etnische minderheid die middelbaar onderwijs in hun moedertaal gevolgd hebben, geldt dat zij ook die taal in het eindexamenpakket hebben.

Het vreemdetalenonderwijs houdt echter niet op bij het eindexamen; bij veel universitaire opleidingen krijgen de studenten de eerste twee jaar twee uur in de week een vreemde taal gedoceerd.

In het Roemeens komen steeds meer woorden uit vreemde talen, vaak uit het Engels. Ruim een jaar geleden werd de 'Pruteanu-wet', genoemd naar een kamerlid van de regeringspartij, aangenomen. Deze wet moet 'de Roemeense taal moeten beschermen tegen invloeden van buitenaf'. In het oorspronkelijke ontwerp stond zelfs een boete van tussen de 600 en 1500 euro op het gebruik van buitenlandse woorden door reclamebedrijven. Het is niet raar dat deze wet de ontwerper voornamelijk veel spot opleverde. Immers, ook Roemeense kinderen hebben meer belangstelling voor computerspelletjes dan voor de vaderlandse literatuur.