'Bulldozer' Paroubek

Stijn Croes

Nu de Tsjechische parlementsverkiezingen van 2006 eraan komen lijkt het tij plots te keren voor de regerende Sociaal-Democraten. Zowel de regering als de partij kwam onder leiding te staan van een nogal onbekende figuur, namelijk Jirí Paroubek.

Paroubek was eerder plaatsvervangend burgemeester in Praag en tijdens het kabinet van Gross werd hij benoemd tot minister van Regionale Ontwikkeling. Totaal onverwacht werd Paroubek op 25 april de nieuwe premier van de Tsjechische Republiek.

Vanaf het moment dat Vladimír Špidla na de verkiezingen van 2002 de fakkel overnam van Miloš Zeman beleefde de Tsjechische regering onder leiding van de Sociaal-Democraten (CSSD) erg woelige tijden. Špidla verdween van het toneel na de dramatische nederlaag van de CSSD bij de Europese Verkiezingen in 2004. Hij werd weggepromoveerd richting Brussel, waar hij Eurocommissaris voor Sociale Zaken werd.

De 34 jaar jonge Stanislav Gross nam het roer over, maar ook hij wist het elan niet vast te houden. Integendeel, een affaire rondom de financiering van zijn flat en duistere zakelijke activiteiten van zijn vrouw deden ook hem erg snel de das om. Zonder echt campagne te voeren wist de oppositionele Burgerpartij (ODS) van Mirek Topolánek verder uit te lopen in de peilingen. Topolánek is alles behalve blij met de recente ontwikkelingen en noemt Paroubek de bulldozer van de Tsjechische politiek.

Paroubek ontpopt zich tot de populairste politicus van het land na president Václav Klaus. De Tsjechische media typeren hem als zelfbewust, rustig, joviaal, maar vooral erg volks. Voor het eerst sinds jaren weet de ODS zich geen raad met de nieuwe opgang van de CSSD. Paroubek laat zich graag fotograferen met zijn voorbeeld uit Duitsland, ex-premier Gerhard Schröder. Ook Paroubek hoopt op een electorale inhaalslag, zoals Schröder presteerde met de SPD in Duitsland, maar dan wel met een goede afloop voor zijn persoon achteraf.

Intussen paait Paroubek openlijk met de communistische partij KSCM, de paria in de Tsjechische politiek, die nog steeds populair is bij ouderen en andere slachtoffers van de regimewissel na 1989. Paroubek is bereid om met hen te praten over een sociaal-democratisch minderheidskabinet met steun van de KSCM.

Het is nu afwachten hoe de ODS zich weet te wapenen voor de parlementsverkiezingen in juni 2006. In 2002 werd de ODS het slachtoffer van een te lakse oppositiecampagne en stond de partij uiteindelijk buitenspel tijdens de coalitieonderhandelingen. Haar belangrijkste politieke standpunt, de zogenoemde vlaktaks van 15 procent, valt niet in goede aarde bij het grote publiek.

Intussen mengt ook president Václav Klaus zich in de strijd. Hoewel hij dat als neutraal president niet mag, spreekt hij zich openlijk uit voor de ODS. Prangende vraag is of dit soort campagnetrucks worden geslikt door het Tsjechische publiek en of het eindresultaat zal zijn dat de ODS mag plaatsnemen aan de onderhandelingstafel na de parlementsverkiezingen.