Hongaarse sanering
Jan Limbeek
Hongarije kent de omvangrijkste tekorten op de betalingsbalans en de begroting van alle grotere transitielanden. Bij ongewijzigd beleid zou het tekort op de overheidsbegroting in 2006 uitkomen op 11 procent, in plaats van de geplande 6,4 procent. De Hongaarse forint was sterk aan het verzwakken, in tegenstelling tot de rest van de regio, waar de nationale valuta de toegenomen kracht behielden. De kredietwaardigheid van het land werd neerwaarts bijgesteld.
Dit kon zo niet doorgaan. Tabel 1 laat zien hoezeer Hongarije aan het afglijden was. Premier Ferenc Gyurcsány gaf toe de ernst van de financiële situatie gebagatelliseerd te hebben met het oog op de parlementsverkiezingen van april 2006. Dit kwam hem op rellen en politieke onrust te staan.
Het buitenland bleef echter kalm vanwege de economische basis (zie tabel 2), de eerdere hervormingen en de opgebouwde reserves, maar vooral omdat de regering goed reageerde op de rampspoed. Al in juni kondigde ze een pakket maatregelen af, dat door het Internationale Monetaire Fonds (IMF) als te optimistisch werd beoordeeld. Hierna kwam de regering met een trager maar realistischer programma (zie tabel 3).
De vergrijzing maakt een adequate reactie op de rampzalige financiële omstandigheden nog urgenter (zie tabel 4).
Zoals altijd staat of valt alles met de uitvoering. Het IMF is minder optimistisch dan de Hongaarse autoriteiten. Opvallend is dat het Fonds Hongarije oproept de financiële verstrakking niet te ver door te voeren, teneinde de al beperkte economische groei niet geheel de nek om te draaien.
Opmerking: de ESA 95 methodologie is gebruikt
2002 2003 2004 2005 2006
Schatting Plan Verwachting IMF1 Verwachting Hongaarse autoriteiten1
Totale inkomsten 43.0 42.5 43.1 43.2 42.2 43.2 43.7
Totale uitgaven 52.1 49.8 49.5 50.7 48.6 53.3 53.2
Saldo -9.1 -7.3 -6.5 -7.6 -6.4 -10.1 -9.5
Primair saldo2 -5.5 -3.5 -2.5 -3.7 -3.1 -6.2 -5.6
Staatsschuld(inclusief de kosten van de pensioenhervorming)3 56.6 58.9 60.2 62.4 63.2 67.8 …
1 Verwachtingen gebaseerd op het hervormingspakket van juni
2 Het primaire saldo is het saldo exclusief de rente op de staatsschuld
3 Van de EU mag Hongarije voorlopig de kosten van de pensioenhervorming weglaten. In dat geval komt de staatsschuld van 2006 volgens het IMF uit op 64%
Bron: www.imf.org/external/pubs/ft/scr/2006/cr06367.pdf, blz. 22
| 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Bbp | 3.8 | 3.4 | 5.2 | 4.1 | 3.6 |
| Inflatie | 5.3 | 4.7 | 6.8 | 3.6 | 3.6 |
| Werkloosheid | 5.8 | 5.9 | 6.1 | 7.2 | 7.4 |
| Groei lonen | 18.2 | 12.9 | 6.1 | 7.8 | … |
| 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Groei bbp | 4.1 | 2.2 | 2.6 | 4.1 | 4.2-4.5 | 4.5 |
| Volgens IMF | 3.6 | 2.8 | 3.4 | 3.7 | 3.8 | ... |
| Inflatie | 3.5 | 6.2 | 3.3 | 3.0 | 2.5-3.0 | 2.5-3.0 |
| Volgens IMF | 3.6 | 6.1 | 3.8 | 3.3 | 3.0 | ... |
| Betalingsbalans | -7.9 | -5.9 | -4.4 | -3.6 | -3.0 | -2.0 |
| Volgens IMF | -8.6 | -7.2 | -6.2 | -5.4 | -5.0 | ... |
| Primair saldo | -6.3 | -2.4 | -0.2 | 0.8 | 1.0 | 1.5 |
| Saldo | -10.1 | -6.8 | -4.3 | -3.2 | -2.7 | -2.2 |
| Volgens IMF | -10.7 | -7.9 | -5.6 | -4.2 | -3.7 | ... |
| Staatsschuld | 68.5 | 71.3 | 72.3 | 70.4 | 68-69 | 65-67 |
| Volgens IMF | 70.1 | 72.9 | 73.6 | 73.2 | 72.4 | ... |
| 2005 | 2050 | Toename | |
|---|---|---|---|
| Hongarije | 17.4 | 26.0 | 8.6 |
| Tsjechië | 15.5 | 24.9 | 9.4 |
| Estland | 13.7 | 17.5 | 3.8 |
| Letland | 12.3 | 16.5 | 4.2 |
| Litouwen | 11.0 | 15.4 | 4.4 |
| Polen | 18.4 | 22.5 | 4.1 |
| Slowakije | 12.9 | 17.4 | 4.5 |
| Slovenië | 19.0 | 29.9 | 10.9 |