Hitte in Bulgarije
Hellen Kooijman
In Bulgarije was het vooral in juli niet om uit te houden. Veertig graden in de schaduw. Puffend en zwetend sloegen de Bulgaren zich door de dag. De meest fortuinlijken werkten op kantoren met airconditioning. Handelaren op markten en straten en bovenal de boeren probeerden zoveel mogelijk in de ochtend en avond te werken.
Vanuit de politiek kwamen er voorstellen om een tropenrooster verplicht te stellen: niet werken tussen twaalf en vier uur 's middag bijvoorbeeld. Dat zou niet alleen prettiger zijn voor de werknemer, maar tevens de energiekosten die door al die airconditioning omhoog schoten, wat indammen.
De hitte was niet nieuw voor Bulgarije. De zomers zijn er altijd al flink heet geweest, hoewel die broeiende hitte meestal in augustus voorkomt, niet in juni en juli, zoals dit jaar.
Toch denkt 55 procent van de Bulgaren dat de hitte een teken is van de opwarming van de aarde en dat dit komt door menselijk handelen. Althans, zo blijkt uit een enquête van het sociologische onderzoeksbureau Alfa Research die in opdracht van kwaliteitskrant Kapital in juli werd gehouden. 27 procent daarentegen meent dat het daar niet mee te maken heeft, maar dat het gewoon hoort bij het ritme van de natuur, waarbij periodes met zeer hete en minder hete zomers elkaar afwisselen.
Opvallend is dat de bezorgdheid om het klimaat vooral te vinden is bij Bulgaren onder de dertig, die een hogere opleiding hebben genoten en in de stad leven, terwijl de Bulgaren van veertig jaar en ouder die op het platteland en in de kleine steden leven de opwarming als normaal beschouwen.
Drukker dan over het klimaat maken de Bulgaren zich over de teloorgang van de Bulgaarse natuur. Meer dan 85 procent van de Bulgaren schaart zich bijvoorbeeld achter de protesten tegen de bouw van hotels en andere toeristische trekkers in het natuurgebied Strandzja in het oosten van Bulgarije. Nog meer Bulgaren vinden dat het grenzeloze volbouwen van Bulgarije in het algemeen de natuur genadeloos aantast en dat hier een einde aan moet komen.
De boosheid richt zich met name op de Bulgaarse overheid, die het toelaat dat Bulgarije volgestort wordt met beton. En op alle zakenlui die profiteren van de nieuwe hotels, ski-resorts en golfbanen.
De overheid krijgt ook een veeg uit de pan als het gaat om de overstromingen die Bulgarije de laatste jaren teisteren. De gemeentes en uiteindelijk vooral de Bulgaarse regering verzaken hun plicht.
Begin augustus vonden acht inwoners van het stadje Tsar Kalojan in Oost-Bulgarije de dood na een forse overstroming. In eerste instantie werd de hevige regenval aangewezen als schuldige. De rivier Chlebarovska zou erdoor buiten haar oevers zijn getreden.
Maar al vrij snel bleek dat de nabijgelegen waterreservoirs over waren gelopen, en dat de muren de druk van het water niet meer konden houden. Slordigheid en nalatigheid zijn de oorzaak van deze ramp, zo kopten de Bulgaarse kranten.
Precies hetzelfde als in 2005, toen hele dorpen in het westen van het land onderliepen, deels als gevolg van slecht of geen onderhoud aan de waterreservoirs. Niks opwarming van het klimaat, de minister van Rampen en Ongelukken Emel Etem is schuldig aan deze rampen, zo menen de Bulgaren.