Hitte in Roemenië

Vlad Nicolae

'Mooi meisje biedt gulle heren gezelschap aan in centraal gelegen appartement. Airco aanwezig!' Dat de hitte van deze zomer bijna iedereen in zijn macht hield bleek uit dit soort advertenties in de Roemeense dagbladen. De temperaturen waren een kwelling waaruit slechts tijdelijk te ontsnappen viel, als je airconditioning had tenminste.

Rond vijf uur 's middags begon het toch nog druk te worden in de straten van de enigszins verlaten hoofdstad Boekarest, die de meeste inwoners zo veel mogelijk probeerden te ontvluchten gedurende de zomerperiode. De Zwarte Zee, de bergen of waar dan ook de familie maar een huisje heeft op het platteland: overal was het beter toeven dan in de oven die Boekarest heette.

Daar stootte het asfalt alleen maar warmte uit, terwijl op veel plekken zelfs het oudere asfalt, dat van minder goede kwaliteit is, zacht begon te worden - een gruwel voor hooggehakte dames die hun mooie schoenen erin zagen wegzakken.

Wie geen auto met airconditioning had of niet met de metro naar huis kon stapte de bus in. Daar stond de airco niet aan, de ramen waren open. Wie echter in de buurt van een raam ging staan in de hoop dat de wind verkoeling zou brengen, kwam bedrogen uit. Je werd bijna verbrand door de 'lucht' die door de ramen naar binnen kwam. Een van de leuningen vasthouden was ook geen goed idee. De bus was een grote oven, de leuningen te heet om vast te pakken.

Nou, zitten dan maar op een net vrijgekomen plek! Maar dan zag je dat kleine zweetriviertjes over de leuning van de plastic stoel zich een weg naar beneden zochten. De man die net was opgestaan, kon daar ook niets aan doen: de thermometer op amper 200 meter van het Universiteitsplein toonde 55 graden Celsius.

Overdag ramen en gordijnen gesloten houden, veel water drinken en niet naar buiten gaan. Toch waren er Roemenen die al deze adviezen, waar de televisiejournaals vol mee waren, doodleuk bleven negeren. Zo was het fascinerend te zien hoe ouderen rond het middaguur met volle tassen van de markt naar hun flatje bleven lopen, terwijl het buiten al bijna 35 graden was. Flauwvallende bejaarden waren dan ook geen uitzondering.

Tijdens de eerste echte hittegolf van het jaar, in juli, renden de Roemenen die het zich konden permitteren naar de winkel om airconditioning aan te schaffen. Sommigen kwamen helaas te laat: de monteurs waren al volgeboekt tot eind augustus, waardoor de ongelukkigen de aanschaf maar weer een jaar uitstelden.

Waar de temperaturen wekenlang tussen de 33 en 40 graden schommelden, was het ook in de slaapkamers vaak warmer dan 30 graden, waardoor de terrassen tot rond middernacht vol zaten.

Zomerse temperaturen van meer dan 35 graden zijn voor Roemeense begrippen niets nieuws. Toch stemmen de ontwikkelingen van de laatste jaren niet vrolijk. De zomers lijken heter en langer te worden. De oogsten worden verpest, terwijl niemand het nog over irrigatiesystemen durft te hebben: die zijn óf verouderd óf door dieven losgeschroefd.

En na de zomer komen weer de overstromingen, die de laatste jaren bijna 'traditie' lijken te zijn geworden. Roemenië lijkt steeds meer over te gaan op een klimaat met alleen een zomer en een winter, zij het minder streng en sneeuwrijk dan vroeger.

Het onderwerp 'klimaatverandering' krijgt dan ook steeds meer aandacht in de media. Helaas gebeurt het nog te veel door op sensatie beluste kranten of tv-zenders die de discussie over 'het naderende einde van de wereld' daarmee lijken aan te willen wakkeren.

Omdat een beter milieu nu eenmaal bij jezelf begint, zou een brede maatschappelijke discussie over de rol van de gewone burger zeer welkom zijn. Het ideaalbeeld van de fietsende en energiebesparende Roemeen is echter vooralsnog een utopie. Want wie gaat er nou liever zweten op de fiets dan zich verplaatsen in een auto voorzien van airco?!