Roemenië

Vlad Nicolae

Lopend door Boekarest word je vanaf grote billboards vriendelijk aangekeken door voormalig dictator Nicolae Ceausescu. Wie zich voor even terugwaant in de jaren tachtig, wordt gelukkig snel gerustgesteld. De bewerkte foto gaat immers niet vergezeld van een communistische leus, zoals destijds gebruikelijk, maar van een reclame voor een van binnen met rum gevulde chocoladereep.

Anders dan in sommige andere voormalige Oostbloklanden is er in Roemenië vooralsnog geen sprake van grote belangstelling voor producten uit het communistische tijdperk. Terwijl jong en oud gefascineerd lijken door de westerse producten waar ze door de economische vooruitgang van de laatste jaren steeds meer toegang toe hebben, wordt er op de eigen autochtone goederen neergekeken.

Terecht of niet, de meeste Roemenen zijn nu eenmaal opgegroeid met het idee dat kwaliteit niet in eigen land te vinden is. Dus zijn ze steeds meer bereid flink wat geld neer te leggen voor een koelkast of een wasmachine van een bekend westers merk. Datzelfde geldt ook voor televisies, dvd-spelers en fotocamera's.

Toch blijkt dit niet voor iedereen zaligmakend. Sommige Roemenen denken met weemoed terug aan de oude tijden toen er nog 'kwaliteitsspullen' gemaakt werden.

Als er een plastic rek van zo'n splinternieuwe flitsende koelkast afbreekt krijg je, vooral van vertegenwoordigers van de tweede generatie, het standaardverhaal te horen. 'Doe mij maar de oude Russische koelkast van mijn moeder. Die gebruikt zij al 35 jaar en hij doe het nog steeds, koelt ook beter af! De nieuwe producten zijn zo gemaakt dat ze het binnen een paar jaar begeven, zodat je steeds weer andere moet blijven kopen'.

Weemoed en jeugdsentiment hebben in ieder geval wel geleid tot het succes van een drietal culinaire hoogstandjes. Want welke Roemeen boven de 20 jaar kent de 'Eugenia' biscuitjes niet? Eind jaren tachtig waren deze biscuitjes, die van binnen met cacao zijn gevuld, zo ongeveer de enige koekjes die men in de winkels nog kon krijgen en die enigszins te verteren waren. Twintig jaar later zijn ze, goedkoop, eenvoudig en redelijk lekker, nog steeds een begrip.

Geholpen door een spectaculaire reclame doet de 'Baton cu Rom' het ook bijzonder goed. In vergelijking met de jaren zestig zijn deze met rum gevulde chocoladerepen groter geworden. Daarom heten ze nu ook 'ROM de Grote', met een knipoog naar vorsten uit het verleden. Op de reclameposter prijzen een kleine en een grote Ceausescu, beiden gekleed alsof ze op werkbezoek zijn in een fabriek, eensgezind de repen aan onder het motto 'Heftige sensaties uit 1964 in een grotere reep'.

Een bijzonder succes is ook nog de 'Ciocolata de Casa'. In de communistische tijd maakten veel Roemeense vrouwen chocolade gewoon thuis. Destijds was er in de winkels geen fatsoenlijke chocolade te verkrijgen, nu staan de winkelrekken vol.

Maar ondanks het grote aanbod verlangen sommigen nog altijd naar de 'huischocolade' van hun kinderjaren. Nu de kapitalistische maatschappij de Roemeense vrouwen veel minder tijd over laat om in de eigen keuken actief te zijn, hebben verschillende winkels besloten het oude recept te gebruiken. De 'huischocolade' is nu dus gewoon in de winkel te verkrijgen.