Europese Studies in Cluj-Napoca

László Marácz

De multi-etnische, West-Roemeense stad Cluj-Napoca (Hongaaars: Kolozsvar; Duits: Klausenburg) heeft een keur aan rijksuniversiteiten en private onderwijsinstellingen te bieden. De stad heeft met 100.000 studenten een van de grootste studentenpopulaties in Roemenië. Gezien het feit dat Roemenië recentelijk is toegetreden tot de Europese Unie zal er in het land snel behoefte zijn aan deskundigen op het terrein van de EU. Aan de Hongaarstalige universiteit van Cluj, de Saptientia Universiteit, die in 2001 als private universiteit van start is gegaan, functioneert sinds 2005 een driejarige BA-opleiding Europese Studies en Internationale Betrekkingen.

Het hoofdgebouw van de universiteitsafdeling in Cluj bevindt zich in het centrum van de stad, in het statige Bocskai-Huis, het geboortehuis van de Hongaarse geuzenstrijder Istvan Bocskai, die Hongarije in het begin van de zeventiende eeuw van de Habsburgers wilde bevrijden. Ablak sprak met de jonge decaan van afdeling in Cluj, Marton Tonk (34) in zijn kantoor in het Bocskai-Huis over Europese Studies aan de Saptientia Universiteit en de drijfveer van studenten om hier Europese Studies te gaan studeren.

'Van de 25.000 studenten uit de Hongaarse minderheid heeft slechts een derde de mogelijkheid om hoger onderwijs in het Hongaars te volgen aan een Roemeense overheidsinstelling voor hoger onderwijs, zoals bijvoorbeeld hier in Cluj aan de Babes-Bolyai Universiteit of de Medische Universiteit in Tirgu Mures. De groep Hongaarse studenten die hoger onderwijs in de eigen taal wil volgen is echter veel groter. Vandaar dat de vier historische Hongaarse kerken, de rooms-katholieke, de calvinistische, de lutheraanse en de niet-arische, in 2000 de Saptientia Stichting hebben opgericht, die het geld bijeenbracht voor de universiteit.

De Saptientia Universiteit is gevestigd in drie Transsylvaanse steden, namelijk Miercurea Ciuc (Csikszereda), Tirgu Mures (Marosvasarhely) en hier in Cluj. Ze telt 19 studierichtingen. Mijn faculteit in Cluj heeft drie studierichtingen: milieukunde, film- en mediastudies en Europese Studies. Deze drie studierichtingen trekken gezamenlijk 200 tot 300 studenten en hebben een staf van zo'n 25 docenten.'

'In 2004 heeft de Roemeense Staatsaccreditatie Commissie ons BA-programma Europese Studies goedgekeurd. De doelstelling hiervan is Hongaarse studenten in Roemenië de mogelijkheid te bieden zich voor te bereiden op het Brusselse ambtenarenexamen, het zogeheten concours, om daarmee als Europees ambtenaar een baan te vinden bij Brusselse EU-instellingen. Vandaar dat de studierichting Europese Studies een nogal technocratische opzet heeft.

De opleiding duurt drie jaar, opgedeeld in een semestersysteem. In de eerste drie semesters worden er theoretische vakken gedoceerd, zoals de moderne geschiedenis van Europa, internationale betrekkingen en politieke stelsels; de resterende drie semesters worden gevuld met actuele dossiers en casestudies. De nadruk ligt op de financieel-economische aspecten van de Europese integratie. We bieden de studenten ook een stevige inleiding in Europees recht en bestuurskunde.

Naast een uitgebreide dossierkennis van de EU vinden we intensief taalonderwijs in de moderne talen van belang. Een gedegen talenkennis is broodnodig in het internationale veld. De verplichte talen zijn Engels en Duits. Veel studenten kiezen echter ook Frans als bijvak. Omdat alle Hongaarstalige studenten Roemeens kennen is het Frans voor onze studenten goed te doen in drie jaar.'

'We laten jaarlijks veertig studenten toe. De helft van hen moet alle kosten zelf betalen. De andere helft krijgt van ons een studiebeurs en wordt het collegegeld van 250 euro per studiejaar kwijtgescholden. De beursstudenten worden geselecteerd naar studieprestaties.

Veel van onze studenten Europese Studies hebben al een BA of MA elders gehaald, vaak in een van de moderne talen, en weten eigenlijk niet precies wat ze met hun diploma aan moeten. De zekerheid van een baan als ambtenaar of beleidsmedewerker Europa of internationaal zaken speelt een belangrijke rol bij de keuze voor ons programma.

Ook het perspectief van een baan in Brussel lonkt en ik kan u verzekeren dat die aantrekkingskracht voor studenten uit Cluj groter is dan voor studenten uit Nederland. Er zijn veel gemeentes in Roemenië die subsidie-aanvragen voor de EU voorbereiden. Hiervoor zullen onze studenten goed kunnen worden ingezet.

De praktijkervaring die de studie biedt, spreekt studenten aan en ook het intensieve talenonderwijs wordt op prijs gesteld. Ook hopen sommigen met deze BA eerder toegelaten te worden tot een gerenommeerd MA-programma aan een westerse universiteit.

Verder is Cluj als studentenstad in trek. Het studentenleven in de stad bruist. Ten slotte is voor onze studenten het hoger onderwijs in de Hongaarse taal een extra drijfveer om hier te komen.'

'Ik wil me inzetten voor de versteviging van de financiële positie van de universiteit. We zijn een jonge universiteit en hebben nog maar weinig onroerend goed. We zijn van plan om onroerend goed aan te kopen voordat straks ook hier de prijzen de pan uit zullen rijzen.

Als alles goed gaat, hebben we binnen een jaar onze MA-accreditatie binnen. Dan zal ik een deel van mijn tijd aan de verdere uitwerking van het MA-curriculum Europese Studies moeten besteden. Verder wil ik de wetenschappelijke kwaliteit van ons onderwijs en onderzoek bewaken. Dat moet een waardige voortzetting zijn van de Europese tradities die we hier in Transsylvanië van oudsher kennen.

In 2008 studeren de eerste studenten Europese Studies af. Ik hoop dat velen van hen het concours in Brussel gaan doen. Ik zal ze zeker aanmoedigen om de toets in Brussel te ondergaan. Dan pas weten we echt wat onze opleiding waard is.'