Zakendoen in Kroatië

Jan Limbeek

In de periode 2002-2006 bedroeg de economische groei in Kroatië 4,8 procent per jaar, terwijl die in de buurlanden bijna zes procent was. Wat betreft corruptie en zakendoen scoorde Kroatië slecht. Vergeleken met de andere transitielanden in Oost-Europa liep Kroatië duidelijk achterop.

Positief zijn de macro-economische stabiliteit en de structurele hervormingen van de laatste jaren. Met name het bedrijfsleven profiteerde. Het zakenklimaat verbeterde snel dankzij de toetredingsonderhandelingen met de EU. Niettemin neemt Kroatië nog een bescheiden plaats in omdat het land van ver moest komen.

Kroatië stond de laatste twee jaar in de top10 van landen in de wereld die het zakendoen het meest vereenvoudigden, maar ondanks deze hervormingen staat het land dit jaar nog maar op plaats 97. Figuur 1 laat zien dat de meeste andere landen in de regio een betere plaats innemen.

Een mooi voorbeeld van zowel de inhaalslag als de achtergestelde positie van Kroatië betreft het registreren van eigendom. In 2006 duurde het nog 956 dagen om eigendom te registreren. In 2007 was dit al teruggebracht naar 174 dagen, maar dat is nog steeds veel hoger dan in de buurlanden. In de OESO-landen duurt het gemiddeld 28 dagen.

Er valt enorm veel te verbeteren in Kroatië. Zo is de omvang van de overheid groter dan in alle omringende transitielanden, hetgeen remmend werkt op de economische groei. De overheid controleert nog steeds veel prijzen. De administratieve lasten zijn groot, de rol van de wet is onzeker.

Kroatië zou een aantrekkelijk investeringsland moeten zijn, maar buitenlandse investeringen, zeker in nieuwe projecten, blijven achter. De buitenlandse schuld steeg van 61,5 procent van het bruto binnenlands product eind 2001 naar 85 procent eind 2006. De corruptie blijft groot (zie figuur 2), net als in de meeste landen van de regio.

De werkloosheid is nogal groot, met name de langdurige en de jongerenwerkloosheid. Kroatië heeft te weinig geschoolde arbeidskrachten, hetgeen de toekomstige ontwikkeling van de economie kan belemmeren. Een simpele verhoging van de onderwijsuitgaven biedt weinig soelaas want die zijn al een van de hoogste in de regio.

Opm. De index omvatte in 2007 178 landen en in 2006 175 landen.
Bron: Doing business 2007 en 2008 van de Wereldbank (www.doingbusiness.org)

In 2007 werden drie nieuwe landen opgenomen in de rangorde van landen ter wereld, die toenam van 175 naar 178 landen, te weten Brunei, Liberia en Luxemburg. In de rangorde geldt: hoe hoger de plaats, hoe makkelijker het zakendoen. Ter vergelijking: Nederland staat dit jaar op plaats 21.

* Zie onderstaande tabel 2.
** Zie onderstaande tabel 3.
Bron: Doing business 2007 en 2008 van de Wereldbank (www.doingbusiness.org)

*Oost-Europa en Centraal-Azië
** Kroatië heeft 4,4 miljoen inwoners, van wie het bruto inkomen per hoofd 9330 dollar is.
Bron: Doing business 2007 en 2008 van de Wereldbank (www.doingbusiness.org)

#De tijdsduur en kosten om alle noodzakelijke vergunningen en aansluitingen te regelen die nodig zijn om een bedrijf te voeren
*Oost-Europa en Centraal-Azië
Bron: Doing business 2007 en 2008 van de Wereldbank (www.doingbusiness.org)

Opm. De index omvatte in 2007 180 landen en in 2006 163 landen.
Bron: Transparancy International (www.transparency.org)

Figuur 2 laat de corruption perception index zien van 17 landen in de regio. Een score van 10 is het minst corrupt en van 1 het meest corrupt. Een score van 5 wordt gezien als het drempelniveau. Als een land onder de 5 scoort heeft het een ernstig corruptieprobleem. Slechts vier landen in de regio scoren in 2007 boven de 5. Kroatië heeft een score van 4,1. Ter vergelijking: Nederland scoort dit jaar een 9,0.