Maandenlange voorbereidingen, heftige ruzies met bemoeizuchtige familieleden, gestrest zijn op de grote dag waarop je - misschien wel tevergeefs - het iedereen naar de zin probeert te maken. Met de woorden 'trouwen doe je niet voor jezelf' proberen vrienden je van tevoren duidelijk te maken hoe het bruidspaar op de grote dag geleefd zal worden. Als iemand die onlangs zelf in Roemenië in het huwelijksbootje stapte herken ik hier wel een kern van waarheid in. Maar als het zo erg is waarom doet een Roemeen zich dit dan aan?
Ook al eindigt bijna een op de vijf huwelijken bij de rechter, trouwen is nog steeds vanzelfsprekend. Als er kinderen in de planning zijn, of zelfs al onderweg, wordt er na jaren van samenwonen toch nog getrouwd. Vrouwen trouwen rond hun 26ste, terwijl mannen pas rond hun 30ste de stap durven maken. Eveneens vanzelfsprekend is het om niet alleen bij de gemeente maar ook in de kerk te trouwen. Dat sommigen alleen bij dit soort gelegenheden een kerk van binnen zien mag de pret niet drukken.
Om een leuke locatie te regelen is een mix nodig van tijdig boeken en juiste connecties. Omdat de orthodoxe kalender nogal wat vastenperiodes kent, is het druk in de 'trouwperiodes', zeker op de populaire zaterdag. Toen wij in de zomer van 2008 bij de locatie van onze dromen informeerden kregen we te horen dat 2009 al vol was. Nadat een vriend, toevallig wijnleverancier van dat restaurant, een goed woordje voor ons had gedaan, konden we kiezen uit de enige drie zaterdagen die in 2009 nog open stonden. De rest was 'echt al volgeboekt'.
Ook met de voorbereidingen kan men niet tijdig genoeg beginnen. Het organiseren van bruiloften is een echte industrie geworden, zodat men alleen al in Boekarest drie keer per jaar een bruiloftenbeurs bezoeken kan, waar iedereen zijn best doet om de ander te overtreffen: van weddingplanners tot bedrijven die bloemenarrangementen verzorgen, van juweliers tot dj's, van fotografen tot cameramannen, van bedrijven die vuurwerkshows in elkaar zetten tot dansscholen waar het bruidspaar op les gaat voor de Weense wals waarmee de avond geopend wordt. Niets is te gek, ieders feest moet immers het geweldigste van allemaal zijn. Dus loert het risico dat alles in kitsch ontaardt met lange witte ingehuurde limousines en witte duiven die worden losgelaten op het moment dat men de kerk uitloopt ('kost slechts enkele honderden euro').
Ook 'gewone' gasten bereiden zich grondig voor. De mannen gaan in pak, maar nemen, zeker op de warme zomeravonden, snel afscheid van het colbertje en de stropdas. De vrouwen zijn meestal flink opgetut na een uitgebreid bezoek aan de kapper en dragen nieuwe jurken. Op twee verschillende bruiloften in dezelfde kleren verschijnen is een regelrechte nachtmerrie.
Tegen acht uur 's avonds begint het feestdiner: vier gangen van niet geringe omvang, veel drank en uitbundig dansen totdat, rond vier uur in de ochtend, de taart aan de beurt komt. Zelfs moderne bruiloften in de grote steden rekenen op zijn minst op tachtig tot honderd gasten, terwijl op plattelandsbruiloften driehonderd mensen niets bijzonders is. Iedereen is welkom: van vroegere studievrienden die je nog maar een keer per jaar spreekt en collega's die je amper kent tot vrienden van je ouders die jou een keer in je leven gezien hebben toen je nog in de wieg lag.
Een geruststelling voor het bruidspaar is dat het, ondanks het grote aantal genodigden, financieel niet ten onder zal gaan. Op het platteland wordt trouwen gezien als het moment waarop het bruidspaar financieel onafhankelijk moet worden. Familieleden geven daarom dure cadeaus en niet zelden wordt er tegen elkaar opgeboden. De ceremoniemeester roept om hoeveel de oom van de bruid gegeven heeft en daar wil de oom van de bruidegom bepaald niet voor onder doen. Dus worden hele maandsalarissen, wasmachines en zelfs auto's weggegeven, waar men zich niet zelden voor in de schulden werkt. Het zijn vanzelfsprekende 'offers'. 'Dan maar niet op vakantie dit jaar! Wat moet ik dan, ik ben op vijf bruiloften uitgenodigd deze zomer…'
Hoewel deze gebruiken bij moderne stedelijke Roemenen gelukkig aan het uitsterven zijn, blijft de heersende gedachte dat het bruidspaar in elk geval geen verlies mag oplopen. Helaas zien sommigen dit als een verplichting en zeggen af als ze zich geen gevulde envelop kunnen veroorloven.
Tradities spelen ook bij de meeste moderne stedelijke bruiloften een zekere rol. Bruiloften vormen vaak de ontmoetingsplek tussen traditie en moderniteit, met grappige en verassende taferelen die uiteraard op de camera vastgelegd worden. De bruidegom die de tradities in ere wil houden wordt door zijn vrienden, samen met een volkszanger met accordeon, thuis opgehaald, waar de getuige hem symbolisch scheert. Nu de bruidegom 'een man geworden is' gaat de groep de bruid ophalen. Om haar vertrek uit het ouderlijke huis te benadrukken wordt er een droevig afscheidslied gezongen.
Daarna gaat iedereen naar buiten waar de bruid mee zal dansen in een hora (volksdans waarbij iedereen in een cirkel ronddanst terwijl men elkaars handen vasthoudt). Niet zelden zie je in provinciesteden de hora zich op straat , voor een flatgebouw met de buren voor de ramen.
Een echtpaar, vaak familie of goede vrienden van het stel, begeleidt het bruidspaar naar het altaar. De peetoom en peettante gelden als de geestelijke ouders van het bruidspaar, dat altijd bij ze terecht zal kunnen voor steun en advies. Ook rondom de kerkelijke inzegening speelt bijgeloof een rol. Zo mogen twee bruiden elkaar niet tegenkomen, brengt regen veel rijkdom en zal de bruid proberen bij de bruidegom op zijn voet te gaan staan, daarmee aangevend dat ze een aan de man ondergeschikte rol niet zal accepteren.
Het ontvoeren van de bruid tijdens het feest blijft een zeer populaire traditie. Op een moment van onoplettendheid van de bruidegom wordt de bruid door vrienden meegenomen, vaak naar haar favoriete bar of club, waar ze zich even goed kan laten gaan. Meestal betreft de 'losprijs' flessen drank, soms echter zal de bruidegom een liedje moeten zingen, zijn vrouw openlijk moeten aanprijzen, of zelfs een stripshow moeten opvoeren. Hoe dan ook, het moment waarop de bruid terug wordt gebracht geldt als een van de hoogtepunten van het feest.
Bij meer traditionele feesten voert een vrouwelijk familielid van de bruid een speciale dans op, een dienblad met daarop een gebraden hen in een hand houdend. De peetoom legt een symbolisch bedrag voor de hen neer, als geschenk voor de familie van de bruid, in ruil voor de bruid. Het beste voorbeeld voor de mix tussen tradities en uit het Westen overgenomen gebruiken is het gooien van het bruidsboeket, dat inmiddels niet meer weg te denken valt.
Tegen het einde van het feest zal vervolgens de sluier van de bruid door de peettante af worden gedaan. Deze wordt het ongetrouwde meisje dat het bruidsboeket gevangen heeft omgedaan, terwijl de bruid een kleine rode hoofddoek om krijgt als symbool voor het feit dat zij nu een getrouwde vrouw is. Terwijl de peettante de rode hoofddoek omdoet 'stribbelt' de bruid tweemaal tegen en gooit de hoofddoek op de grond, voordat ze 'toegeeft'.
Ondanks alle 'gedoe' dat bij een bruiloft hoort is de opkomst van de niet conventionele bruiloft die gevierd wordt te midden van dertig vrienden op het strand of in een afgelegen berghut, redelijk beperkt en getrouwd wordt er toch veel op de vertrouwde manier. Omdat het zo hoort, omdat de ouders het zo willen, omdat men graag de familie erbij heeft, maar vooral ook omdat men het stiekem toch wel leuk vindt.