Moskou komt gewone bedden tekort

Greetje van der Werf

Moskou telt relatief veel 4- en 5-sterrenhotels en relatief weinig hotels met 3 sterren. In het onderste segment, de vaak slecht onderhouden 1- en 2-sterrenhotels uit de sovjettijd, komen alleen binnenlandse gasten logeren. Ondanks de mooie beloften aan de buitenlandse reisorganisaties dat spoedig aan hun vraag naar 3-sterrenaccommodatie voldaan zal worden, zijn er in Moskou vanaf 2002 geen bedden in deze klasse bijgekomen.

In feite is de situatie voor het middensegment de laatste twee jaar verslechterd. Niet alleen is er geen nieuwe accommodatie bij gekomen, door het afbreken van hotel Intourist en hotel Moskva zijn ook nog eens enkele honderden bedden in dit segment verloren gegaan.

Van hotel Intourist, nabij het Kremlin in de Tverstraat, is geen spoortje meer te zien. Hotel Moskva, eveneens nabij het Kremlin, gaat inmiddels verscholen achter een enorme stellage van bouwsteigers bedekt met een reusachtig doek. Tot groot verdriet van Russische en buitenlandse liefhebbers van Stalin-architectuur wordt hotel Moskva afgebroken. Er komt daarvoor in de plaats een 5-sterrenhotel, in dezelfde bouwstijl als het oude Moskva.

In de sovjettijd kwam de partijtop regelmatig in hotel Moskva logeren, maar ook grote groepen arbeiders en boeren uit verre streken van de Sovjet-Unie die voor een partijcongres waren uitgenodigd. Hotel Moskva telde 1033 kamers, waar ongeveer 2000 gasten tegelijkertijd konden logeren.

In de jaren veertig en vijftig waren dit grote aantallen, die een strakke organisatie vereisten. De keuken van hotel Moskva was beroemd. Stalin hield van dit hotel en heeft er dikwijls zijn verjaardag gevierd. Joeri Gagarin logeerde er, maar ook maarschalk Zjoekov en vele andere grote historische figuren uit de twintigste eeuw. De Britse spion Guy Burgess woonde in dit hotel tot aan zijn dood in 1963. Het donkergrijze, in constuctivistische stijl gebouwde Moskva was een historisch monument, maar dat heeft het gebouw niet kunnen redden.

Hotel Moskva is in 1931 ontworpen door Aleksej Sjtsjoesjev, die ook het Leninmausoleum op het Rode Plein ontwierp. Bekend is het verhaal dat Sjtsjoesjev aanvankelijk twee ontwerpen had gemaakt, met verschillende gevels. Stalin ondertekende in zijn enthousiasme over het ontwerp de beide tekeningen. Maar omdat de uitvoerders niet wisten welke van de twee ontwerpen Stalins voorkeur had, werd besloten beide ontwerpen ineen te schuiven. Zodoende was de voorgevel van hotel Moskva niet symetrisch. Op het etiket van een fles Stolitsjnaja-wodka is nog te zien hoe de linker- van de rechterhelft verschilde. (Heeft u nog zo'n flesje staan, bewaart u dan het etiket!)

Na hotel Intourist en hotel Moskva heeft de burgemeester van Moskou, Joeri Loezjkov, die sinds 1992 al enkele honderden gebouwen heeft laten afbreken en vervangen door nieuwbouw, nu zijn oog laten vallen op hotel Rossija. Dit hotel ligt naast het Rode Plein en het is sinds de bouw in 1967 al het grootste hotel van Europa. Het heeft 3000 kamers. Mocht dit monstrum verdwijnen, dan verdwijnen niet alleen een paar duizend bedden uit het middensegment, maar zal ook onze NOS-correspondent moeten omzien naar een andere opnamestudio.

Anders dan hotel Moskva staat Rossija niet op de monumentenlijst, maar het ligt wel in de zogenoemde 'beschermde' zone rond het Kremlin, hetgeen onder meer betekent dat er geen hoog gebouw voor in de plaats mag komen.

Een ander gebouw waar Loezjkov trek in heeft gekregen, is het gebouw van het beroemde weekblad Moskovskije Novosti aan het Poesjkin-plein, waar eveneens een 4- of 5-sterrenhotel zou moeten komen. Dit zou dan het vierde grote luxe hotel worden in de buurt van de Tverstraat, na Intourist, Moskva en Hotel Minsk (eveneens niet ver van het Poesjkin-plein) dat volgend jaar tot een 4-sterren hotel opgewaardeerd zal worden.

In de jaren negentig hebben bijna alle grote westerse hotelketens een of meerdere vestigingen in Moskou en Sint Petersburg geopend: Baltsjoeg-Kempinski, Radisson Slavjanskaja, Renaissance, Marriott, Sheraton Palace, Ararat Park Hyatt en Novotel Center. Dit zijn stuk voor stuk 4- en 5-sterrenhotels. De Russen zelf hebben twee hotels in het bovenste segment: Metropol en National.

Volgens de statistieken is het aantal toeristen dat de laatste jaren naar Rusland afreisde met 30 tot 50 procent toegenomen. Voor dit jaar wordt een toename van 10 procent verwacht. Vorig jaar ontving Rusland 8 miljoen buitenlandse gasten, die bijna allemaal naar Moskou en Sint Petersburg gingen. Buitenlandse reisbureaus klagen dat als er meer middenklasse-accommodatie was geweest - maar ook, als de visaregels niet zo streng waren geweest - Rusland veel meer gasten uit het buitenland had kunnen ontvangen.

Om aan de vraag te kunnen voldoen, zouden er in Moskou 5000 hotelkamers bij moeten komen. Het paradoxale is dat het geld voor investeringen in nieuwe bedden er in principe wel is. Onderzoek van Ernest & Young toonde onlangs aan dat sinds 2001 de gemiddelde opbrengst per hotelkamer in het duurdere hotelsegment met 30 procent is toegenomen tot 200 dollar per overnachting. De opbrengst per kamer nam in dezelfde periode toe met 45 procent. De gemiddelde bezettingsgraad nam toe van 50 procent in 2000 tot meer 70 procent in 2003.

In sommige periodes van het jaar is de bezettingsgraad bijna 100 procent. Dit geldt voor Moskou in de tweede helft van mei en Sint Petersburg in de periode rond 21 juni, de periode van de Witte Nachten. Misschien moet de bezettingsgraad in de topklasse-hotels eerst dalen voordat de markt gaat inspelen op driesterren-accommodatie?

Zie: www.moscow-city.ru