Politieke jongeren

Bea Mieris

Na de parlementsverkiezingen van december 2003 zijn in Rusland talloze politieke jongerenorganisaties ontstaan. Ze zijn er in alle soorten en maten: marxistisch, bolsjewistisch, stalinistisch, communistisch, trotskistisch, anti-globalistisch, democratisch, liberaal, nationalistisch, patriottisch, fascistisch, nazistisch. De meest bekende organisaties zijn de Nationaal-Bolsjewistische Partij, Oborona (Defensie), Nasji (De Onzen) en de jongerenpartij van Jabloko.

Activisten van anti-Poetin groeperingen worden stevig aangepakt door speciale eenheden van de politie. Het Kremlin voelt zich ongemakkelijk sinds de Oranje Revolutie in Oekraïne, waar jongeren een massa mensen op de been kregen en een democratisch regime in het zadel hielpen.

De pro-Kremlin beweging Nasji noemt zichzelf een democratische, patriottische en anti-fascistische jeugdbeweging. Ze steunt president Poetin en wil een oranje revolutie in Rusland voorkomen. Nasji werd in april 2005 opgericht als opvolger van Samen op Weg, die in een kwaad daglicht kwam te staan vanwege boekverbrandingen en het betalen van leden.

Op 15 mei 2005 vond onder leiding van Nasji een grote demonstratie in Moskou plaats. Aan deze mars, die de naam 'Onze Overwinning' droeg, deden 60.000 mensen mee. Het doel van de tocht was het danken van de oorlogsveteranen voor de overwinning op nazi-Duitsland. Deze steunbetuiging kostte naar schatting anderhalf miljoen dollar aan transportkosten en propagandamateriaal.

Het is onduidelijk is door wie de beweging gefinancierd wordt. Haar leiders zeggen zelf dat het Kremlin hen alleen moreel steunt. De verdenking van de oppositie is dat Nasji door het Kremlin voorbereid wordt om massa's op de been te krijgen die tijdens de parlementsverkiezingen van 2007 en de presidentsverkiezingen van 2008 'oranje' demonstraties onmogelijk te maken.

De Nationaal-Bolsjewistische Partij onder leiding van de schrijver Edoeard Limonov is onder de jongerenorganisaties de grootste vijand van het Kremlin onder de jongerenorganisaties. Deze linkse actiepartij verstoort regelmatig de openbare orde door het bezetten van overheidsgebouwen en het werpen van etenswaren en bloemen naar publieke personen.

Hun ideologie is een mix in van ultralinkse, anarchistische, nationalistische en fascistische ideeën. Het symbool van de partij is een variatie op de swastika van de nazi's in de vorm van een hamer en sikkel. In Novosibirsk worden NBP-leden ervan beschuldigd in het bezit te zijn geweest van explosieven en het voorbereiden van terroristische aanslagen op overheidsgebouwen.

Veel activisten zijn gearresteerd en veroordeeld tot gevangenisstraffen. Tientallen NBP-leden zitten op dit moment in de gevangenis. In juni bestormden speciale eenheden het hoofdkwartier en werd de partij vanwege verschillende overtredingen van de wet op politieke partijen en extremisme door een Moskouse rechtbank verboden.

De autoriteiten worden tevens zenuwachtig van de jeugdafdeling van Jabloko, die onder leiding staat van Ilja Jasjin. Deze links-liberaal wordt regelmatig gearresteerd. Onlangs organiseerde hij in Moskou een demonstratie voor de vrijlating van Michaïl Chodorkovski. Volgens Jasjin is de straat de nieuwe Russische politieke arena, omdat door de politieke censuur een normaal openbaar politiek debat niet meer mogelijk is.

Oborona is een brede coalitie van liberale politieke jongerengroepen. Ook van deze organisatie is Jasjin de leider. De jeugd van Jabloko, de jeugd van de Unie van Rechtse Krachten, de studentenorganisatie 'Ja, ik denk' en andere organisaties maken er deel van uit. Ze staan voor het verdedigen van burgerrechten en eerlijke verkiezingen en organiseren regelmatig protestacties.

De jongerengroeperingen zijn vooralsnog verdeeld. Ze hebben geen gemeenschappelijke charismatische leider, geen duidelijke agenda en geen gezamenlijke slogan. Een 'oranje' revolutie lijkt nog ver weg.

De vrees bestaat dat het Kremlin-experiment met Samen op Weg en Nasji uit de hand loopt en dat deze groeperingen voor de komende parlements- en presidentsverkiezingen hun eigen koers gaan varen. In dat geval dreigt er in Rusland geen 'oranje', democratische revolutie maar een 'bruine', populistische omwenteling met een mix van communistische en extreemrechtse denkbeelden.