Wijnoorlog

René Does

Op basis van een rapport van Rospotrebnadzor, de Russische Keuringsdienst van Waren, werd in Rusland op 3 april met onmiddellijke ingang de import en verkoop van Georgische en Moldavische wijnen verboden. Deze wijnen zouden onaanvaardbare hoeveelheden chemicaliën en zware metalen bevatten en ook hun smaak was volgens de keurmeesters ondermaats.

Flessen die in de winkels stonden, werden van de schappen gehaald, op hopen gelegd en door bulldozers tot gort gereden. De Russen konden dit vernielwerk op televisie volgen.

Meer nog dan de gasoorlog met Oekraïne van begin januari is deze ‘wijnoorlog’ met Georgië en Moldavië een politieke strafexpeditie van Rusland met economische middelen. Rusland is verbolgen over de pro-westerse koers van deze voormalige sovjetrepublieken, over de Rozenrevolutie, het sluiten van zijn militaire bases in Georgië en het Georgische verzet tegen toekomstig WTO-lidmaatschap van Rusland. Rusland steunt de opstandige deelrepublieken van Georgië en Moldavië (respectievelijk Abchazië en Noord-Ossetië en Transdnestrië).

De uitbanning van Georgische en Moldavische wijn is een even kostbaar als vreemd besluit. Georgië en Moldavië waren (samen met Bulgarije) de wijnproducenten voor de sovjetmarkt. Ook na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie bleven Georgië en Moldavië deze rol vervullen voor de Russische wijndrinker.

Anderzijds zijn Georgische en Moldavische wijnproducenten sterk afhankelijk van hun Russische afzetmarkt. In Rusland kwam vorig jaar 55% van de verkochte wijn uit Moldavië, 15% uit Bulgarije en 9% uit Georgië (en 5% uit Frankrijk). Moldavië verkocht 75% van zijn wijnproductie aan Rusland, dat wil zeggen 270 miljoen flessen. Voor Georgië was dat 70% (45 miljoen flessen). De Russische wijnhandel zal door het verbod 700 miljoen dollar verlies lijden en misschien wel 225.000 banen verliezen. In de Moldavische wijnsector staan een half miljoen banen op de tocht.

Ook de Russische wijndrinker wordt getroffen, maar die moet volgens de Russische regering in de nabije toekomst worden voorzien van wijn uit Bulgarije en … Tadzjikistan.

Hoewel vooral Moldavië te lijden heeft onder het wijnembargo, wordt de Russisch-Georgische ruzie in de schrilste emotionele tonen uitgevochten. Het heeft in Rusland veel kwaad bloed gezet dat de Georgische minister van Defensie Irakli Okroeasjvili op 26 april in een televisie-interview verklaarde dat je toch altijd zelfs ‘uitwerpselen’ aan Russen kwijt kunt en dat de Russische keurmeesters ‘koud water moeten drinken’ om tot bezinning te komen.

Dat zal dan geen Georgisch water zijn, want ondanks een officieel excuus van Georgische zijde voor Okroeasjvili’s woorden werd op 7 mei de import en verkoop in Rusland van Georgisch mineraalwater verboden, ook die van het beroemde merk Borzjomi. Moldavië daarentegen probeert het conflict via stille diplomatie op te lossen.

De Georgische keuken is een smakelijke en daarom vermaard, vooral in Rusland. Toen president Bill Clinton Moskou bezocht, ging hij op zijn vrije avond naar het beroemde Georgische restaurant Pirosmani, in de buurt van het Novodevitsji-klooster.

Restauranteigenaar Tornike Kopalejsjvili verklaarde in het Russische weekblad Novoje Vremja: ‘In Rusland wordt eau-de-cologne, ethanol, lijm, kunstgebitreiniger, remvloeistof en technische alcohol gedronken. Mensen worden vergiftigd, het inwonertal neemt af, maar ons wordt vervuiling door pesticiden verweten! Nou, ik heb nog nooit gehoord dat iemand door het drinken van onze wijn is overleden.’

Na de gasoorlog met Oekraïne ging het Westen twijfelen aan de betrouwbaarheid van Rusland als handelspartner. Is het land geneigd politieke druk uit te oefenen door middel van handelsoorlogen en economische embargo’s?

‘De toepassing van dit wapen gebeurt in het tijdperk Poetin ontegenzeggelijk vaker dan vroeger,’ concludeerde Novoje Vremja naar aanleiding van de wijnoorlog. ‘Als Moskou niets meer te zeggen heeft tegen zijn naaste buren, is het dichtdraaien van de gaskraan en het kapotslaan van flessen klaarblijkelijk het laatste redmiddel.’