Nieuwe staatshoofden Polen en Hongarije beëdigd

Geert Kessels

Op vrijdag 6 augustus 2010 werd zowel in Polen als in Hongarije het nieuwe staatshoofd beëdigd. In Polen werd Bronislaw Komorowski geïnaugureerd, in Hongarije viel deze eer te beurt aan Pál Schmitt. Komorowski en Schmitt zijn vertegenwoordigers van de grootste regeringspartij en zullen daarom naar alle waarschijnlijkheid het beleid van hun regering ondersteunen.

Hongarije

Pál Schmitt (68) werd op 29 juni door het Hongaarse parlement tot president verkozen. Hij kon hierbij enkel rekenen op de steun van zijn eigen partij, de christelijk conservatieve regeringscombinatie Fidesz-KDNP. Door de grote (meer dan tweederde) meerderheid die deze partijen in het parlement hebben, 263 van de 386 afgevaardigden, vormde dit geen bedreiging voor zijn verkiezing. De socialistische opposanten van Hongaarse Socialistische Partij (MSzP) stemden op hun eigen kandidaat Andras Balogh, terwijl de nationalisten van Jobbik en de groenen van Politiek Kan Anders Zijn! (LMP) zich afzijdig hielden.

Deze laatste partij en de MSzP hielden zich ook bij de beëdigingceremonie afzijdig. De MSzP bekritiseerde de hoge kosten van de festiviteiten terwijl slachtoffers van de recente overstromingen nog wachten op financiële steun van de staat. De groenen bleven weg uit onvrede over het feit dat zij pas 24 uur voor het evenement een uitnodiging hadden ontvangen.

President Schmitt heeft al met al een stroeve start, maar hij maakte eerder al meermaals kenbaar dat hij een onpartijdige positie zal blijven innemen. Komend uit de gelederen van de Hongaarse Burgerunie (Fidesz) valt het te bezien of hij deze belofte waar zal kunnen maken. Na een indrukwekkende carrière als sportman en diplomaat heeft Schmitt zich enkele jaren geleden aan deze partij gelieerd.

De nieuwe Hongaarse president is afgestudeerd econoom. In 1968 en 1978 werd hij Olympisch kampioen schermen. Van 1983 tot 1988 was hij lid van het Hongaars Olympisch Comité, waarvan hij na 1990 voorzitter werd. Later werkte hij als diplomaat in het buitenland en was hij ambassadeur in Spanje en Zwitserland. In 2003 werd Schmitt lid van Fidesz; namens deze partij zat hij van 2004 tot 2010 in het Europese Parlement. Na de parlementsverkiezingen in mei bekleedde Schmitt de functie van voorzitter van het Hongaarse parlement.

Hoewel de Hongaarse president door gebrek aan volksmandaat voornamelijk een ceremoniële functie heeft, zal Schmitt de komende tijd een belangrijke rol kunnen spelen bij een mogelijke herziening van de Hongaarse constitutie. Deze stamt nog uit 1949 en is na de val van het communisme slechts op enkele punten aangepast. Schmitt heeft zelf al aangekondigd dat het tijd is om door middel van een nieuwe constitutie het post-communistische tijdperk af te sluiten. Het nieuwe document zou volgens hem niet alleen de christelijke fundamenten van Hongarije moeten vastleggen, maar ook Hongarije's plek binnen Europa benoemen.

Polen

De nieuwe Poolse president Bronislaw Komorowski ging met betrekking tot dit Europese thema nog een stap verder. In zijn inaugurele rede maakte hij bekend dat hij op zijn eerste officiële buitenlandse reis een bezoek zal brengen aan Brussel, Parijs en Berlijn. Daarnaast zal hij de betrekkingen met de Verenigde Staten niet uit het oog verliezen, aangezien hij zich bewust is van de verplichtingen die Polen heeft ten opzichte van zijn bondgenoten.

Ten slotte stipte hij de wenselijkheid van goede relaties met de andere Visegrad-landen (Tsjechië, Slowakije en Hongarije) aan en stelde hij vast dat voor een stabiele ontwikkeling goede relaties met Rusland onontbeerlijk zijn. Dit weerhield hem er echter niet van om zijn hoop op een EU-lidmaatschap voor Oekraïne te uiten.

Komorowski werd op 4 juli in de tweede ronde van de presidentsverkiezingen gekozen (Zie artikel in Ablak over de recente presidentsverkiezingen in Polen) en beschikt zodoende, in tegenstelling tot de nieuwe Hongaarse president Schmit, over een sterk kiezersmandaat. Niettemin is het onwaarschijnlijk dat Komorowski zijn mandaat op eenzelfde manier zal gaan gebruiken als zijn voorganger, de in maart van dit jaar omgekomen Lech Kazcynski, die regelmatig in de clinch lag met premier Donald Tusk. Naar verwachting zal de toekomstige samenwerking tussen staatshoofd Komorowski en de regeringsleider Tusk soepel verlopen. Beide behoren tot de partij Burgerforum (OP) en hebben dezelfde visie op de binnenlandse en buitenlandse politiek van Polen.

Evenals in Hongarije was ook in Polen niet de gehele oppositie bij de presidentiële inauguratie aanwezig. Jaroslaw Kazcynski, de directe tegenstander van Komorowski in de presidentsverkiezingen, weigerde naar de ceremonie te komen. Sloeg hij gedurende zijn verkiezingscampagne nog een zeer gematigde toon aan, de laatste weken heeft hij premier Tusk en Komorowksi meermaals medeverantwoordelijk gehouden voor de dood van zijn tweelingbroer Lech. Komorowksi riep echter op tot verzoening en hoopt op een vruchtbare samenwerking tussen het staatshoofd, de regering en de oppositie.