René Does
Door het snel toegenomen autobezit in Rusland staat het verkeer in de grote steden dikwijls muurvast. In de week van maandag 19 september 2011 werd in zeven grote steden een 'Week zonder auto' uitgeroepen, als verlenging van de mondiale 'Dag zonder auto' van 22 september. Maar het initiatief maakte geen enkele indruk op de Russische automobilist.
De zeven steden die meededen waren Moskou, Sint Petersburg, Zelenograd, Krasnodar, Tsjeboksary, Samara en Kaloega. In Moskou gingen de hoogste stadsbestuurders, onder wie burgemeester Sergej Sobjanin, eens niet met de dienstauto naar het werk, maar met het openbaar vervoer.
In Moskou waren er in de autoluwe week echter niet minder files dan gebruikelijk. Dat had niemand ook eigenlijk verwacht. Het hoogste doel van de autoluwe week was het trekken van aandacht voor de autoverslaving die ook de Russen in zijn greep heeft. De voorzitter van het College voor de bescherming van autobezitters, Viktor Travin, verklaarde: 'Zelfs voor een dag zag maar een zeer klein aantal automobilisten van zijn auto af, laat staan voor een hele week. Je kunt een autoloze maand of een autoloos vijfjarenplan afkondigen, dat maakt allemaal niets uit.'
Verkeer in Moskou. Foto: Vasja Artjomov
Om de enorme files in Moskou aan te pakken, probeert het stadsbestuur het gebruik van andere vervoersmiddelen aan te moedigen, zoals het openbaar vervoer, fietsen, steppen en skaten. Op de Moskouse wegen worden steeds meer vrije busbanen aangelegd. Er zijn zelfs aparte fietspaden gekomen. Vooralsnog alleen in de stadsparken, waar nu voor veertig kilometer fietspaden is aangelegd. Automobilisten die zich op bus- en fietsstroken wagen, kunnen vanaf 1 juli 2012 op hogere boetes rekenen: drieduizend roebel (70 euro) in plaats van de huidige 300 roebel (7 euro).
Afgelopen zomer is op een Moskouse straat zelfs een fietsstrook aangelegd, namelijk op de Vernadski Straatweg tussen de Moskouse Staatsuniversiteit en metrostation Konkovo. Een strook met groen asfalt en witte afbeeldingen van fietsen. Maar binnen de kortste keren werd de fietsstrook door automobilisten gebruikt als parkeerplaats. En in september is de strook bij het asfalteren van de straat verdwenen.
Travin: 'Een Russische automobilist laat zich de weg alleen versperren indien deze duidelijk is afgegrendeld door een in de grond vastgehechte slagboom of een rol prikkeldraad. Dat wil zeggen: als er de fysieke mogelijkheid bestaat ergens door te rijden, wordt deze gebruikt.'
In de autoluwe week werd de prijs van een bus- en metrokaartje gehalveerd van 28 roebel (65 cent) naar 14 roebel. Op 22 september zette het stadsbestuur in het openbaar vervoer 400 extra autobussen, 150 extra trolleybussen en 70 extra trams in om aandacht te krijgen voor de mondiale autoloze dag.
Dit hielp niet, want op deze dag stonden er zelfs meer files dan gebruikelijk op een donderdag. Om zeven uur in de avond kregen de files een waardering van acht op een schaal van tien, terwijl een cijfer tussen de zes en zeven dan gebruikelijk is. Op de meeste grote wegen bewoog het autoverkeer met een snelheid van vijf tot zeven kilometer per uur: aanzienlijk langzamer dan een fiets en even snel als een wandelaar die flink doorstapt.
Een autoloze dag zou de Moskovieten ook veel luchtvervuiling en geld besparen. Dagelijks stoten de Moskouse automobilisten 2.700 ton schadelijke stoffen in de lucht uit en besteden zij 407 miljoen roebel (bijna tien miljoen euro) aan benzine.