Oudere Russen weren zich

René Does

Toen de Russische krant Nezavisimaja Gazeta op 10 juni een artikel publiceerde over 50 pljoes, een sociaal project gericht op Russen boven de 50 jaar, leverde dit een ongebruikelijk grote stroom reacties op. Blijkbaar had het artikel een gevoelige snaar geraakt bij een grote groep lezers van de krant. Het betreft de groep die we in Nederland 'actieve ouderen' zouden noemen.

Ouderen in Rusland wijzen er steeds vaker op dat zij op de arbeidsmarkt, in het sociale leven en door het bedrijfsleven worden ondergewaardeerd en als oninteressante doelgroep worden beschouwd. Intussen heeft ook Rusland met een snel toenemende generatie ouderen te maken die lichamelijk, intellectueel en financieel tot meer in staat is dan voorgaande generaties.

In 2016 zal 30 procent van de Russische bevolking ouder zijn dan 50 jaar en zal één op de vijf Russen gepensioneerd zijn. Hoewel ook Rusland voornemens is de pensioengerechtigde leeftijd te verhogen, gaan Russen vooralsnog vroeg met pensioen: mannen met hun zestigste en vrouwen op hun 55ste. In sommige beroepsgroepen ligt de pensioenleeftijd nog lager, zoals bij beroepsmilitairen, sporters en podiumkunstenaars. Russen vinden zichzelf eerder 'oud' dan de meeste westerlingen dat doen.

De initiator van het project '50 Plus' is de journaliste Marija Saloetskaja. Zij is de laatste tijd door veel media geïnterviewd. Over haar persoonlijke drijfveer vertelde ze op 30 juni aan de Nezavisimaja Gazeta:

'Toen ik als 21-jarige een schriftelijke studie journalistiek volgde aan de Staatsuniversiteit van Moskou ging ik bij de krant Het dorpsleven werken. De redacteuren daar waren bijna allemaal 70-plussers die al decennia lang bij de krant werkten. Tegenwoordig zijn de omstandigheden omgekeerd: in veel organisaties werken bijna alleen jongeren en zijn ouderen met ervaring eenlingen. Ik denk dat de oude situatie slecht is, maar de hedendaagse ook. Hoe kunnen we de energie van de jeugd verenigen met de ervaring en de kennis van de ouderen?'

Saloetskaja wil zich met het project '50 Plus' op verschillende terreinen richten. Zij denkt aan financiële en juridische voorlichting, omdat dit voor veel oudere Russen (opgegroeid in de sovjettijd) nog moeilijk te begrijpen onderwerpen zijn. Verder moeten er volgens haar op wijkniveau ontmoetingscentra met activiteiten voor ouderen komen en wil ze politiek lobbywerk ten behoeve van ouderen organiseren.

En er moeten meer goederen en diensten voor ouderen op de markt komen. 'In het Westen is dit een belangrijke marktsector, waarvan de perspectieven bij ons nog ontdekt moeten worden,' aldus Sloetskaja. Zij ziet haar project als een privaat-publiekelijk programma, waaraan bedrijven, staatsinstellingen en maatschappelijke organisaties als de vakbonden kunnen deelnemen.

Het project gaat op 1 november 2011 officieel van start met een forum en een driedaagse beurs in het Moskouse handelsbeursgebouw Ekspotsentr aan de Krasnaja Presnjastraat. Tijdens de driedaagse beurs zullen goederen en diensten voor ouderen op negen terreinen worden gepresenteerd: dagelijkse en sociale dienstverlening, gezondheid, toerisme en ontspanning, hobby's en vrije tijd, mode en lichaamsverzorging, maatschappelijke en religieuze organisaties, techniek en elektronica, onroerend goed en financiën. Het project heeft inmiddels ook een website: www.50plus.ru.

Het project '50 Plus' wordt succes voorspeld. Allereerst omdat er in Rusland veel maatschappelijke vraag naar lijkt te zijn. Maar ook omdat het waarschijnlijk gesteund zal worden door de overheid als voorbeeld van een navolgenswaardig vernieuwend maatschappelijk initiatief.