Winter in Rusland (2): vroege strenge vorst

René Does

Na de ´sneeuwcollaps´ op de M10 en in Moskou in het eerste weekend van december, had de Russische winter in dezelfde maand nog een nieuwe verrassing in petto, namelijk vroege zeer strenge vorst. De ´vorstbestendigheid´ van Rusland en de Russen werd dit jaar al heel vroeg op de proef gesteld. Tweede van twee artikelen over de winter in Rusland.

In het hele land vroor het in het midden van december dat het kraakte met een vorst die gewoonlijk voor de maanden januari en februari is gereserveerd. December wordt in het Europese deel van het land meestal gekenmerkt door donker en somber weer met temperaturen even boven nul of niet al te grote vrieskou.

Natuurlijk was het het koudst in het noordoosten van Rusland, het Verre Oosten. In de meest noordoostelijk gelegen regio´s Kamtsjatka, Kolyma en Tsjoekotka daalde het kwik in de vroege ochtenduren tot onder de 50 graden Celsius. In de enorm grote provincie Krasnojarsk in het midden van Siberië vroor het op sommige plaatsen soms 48 graden. In de stad Krasnojarsk, de hoofdstad van de provincie, viel het naar verhouding mee met temperaturen tot minder 30 graden Celsius. In Moskou vroor het tussen de min 25 en de min 30 graden.

In zulk extreem weer gaan er waarschuwingen uit om niet de straat op te gaan als het niet echt noodzakelijk is. Kinderen kunnen van school thuis blijven. Het verschilt per regio, maar gemiddeld gaat het schoolvrij in als de thermometer onder de min 25 graden Celsius zakt. Of kinderen ook echt thuis blijven in extreem vriesweer is de beslissing van de ouders.

Op 19 december mat het landelijke elektriciteitsbedrijf EES Rossii een nieuw record in het landelijke elektriciteitsverbruik, namelijk 156.400 megawatt om tien uur in de ochtend. De temperatuur in Rusland lag op 19 december 9,6 graden Celsius onder de gemiddelde temperatuur van vele jaren voor die dag.

De strenge vorst leidde tot verschillende problemen. Zo waren er veel meer branden dan gebruikelijk, omdat mensen onvoorzichtig met extra warmtebronnen als elektrische straalkachels en open haarden omgingen. In de provincie Moskou bijvoorbeeld waren er op vrijdag 21 december drie keer zo veel branden als gemiddeld op een dag, namelijk 58. Hierbij kwamen drie mensen om het leven en raakten er dertien gewond.

Bevriezing en valpartijen door gladheid leiden ook tot extra doden en gewonden. Op 23 december stond het slachtofferaantal van de kou op 1.200, onder wie 88 doden. Een belangrijke oorzaak van bevriezing is alcoholmisbruik, want dan voel je de kou minder goed. Of mensen gaan zonder handschoenen, bontmuts of met te lichte schoenen de deur uit.

Soms kom je trieste verhalen tegen. Zo had een moeder in Sergijev Posad, een stadje ten noorden van Moskou, haar tweejarige zoontje enkele uren in overhemd en op sloffen op straat gezet, omdat hij zich stout zou hebben gedragen. Het jongetje werd met bevriezingsverschijnselen in het ziekenhuis opgenomen. Overwogen werd om tegen de moeder een strafrechtelijk onderzoek te starten en haar uit de ouderlijke macht te zetten.

Tegen Oud en Nieuw zette de dooi in. Maar dit bracht weer nieuwe problemen met zich mee. Intredende dooi gaat vaak gepaard met extreme weersomstandigheden als sneeuwstormen en ijsregen. Automobilisten worden gewaarschuwd hun auto in dichte sneeuwstormen niet uit het zicht te verliezen, want dan vind je hem voorlopig niet meer terug.

Dooi na strenge vorst leidt ook tot gezondheidsproblemen. Het kan leiden tot hoge bloeddruk, zware hoofdpijn en lusteloosheid. Om deze mogelijke gevolgen te vermijden, wordt aangeraden thuis de lucht te bevochtigen, wandelingen in de natuur te maken en inspannende lichamelijke en geestelijke arbeid te vermijden.