Russische rente daalt weer
Jan Limbeek
De centrale Bank van Rusland (CBR) besloot op 10 juni de rente met 1,5 procentpunt te verlagen naar 9,5 procent met ingang van 14 juni. Sinds begin april bracht de CBR de rente in vier stappen terug met in totaal 10,5 procentpunt. De centrale rente zit nu weer op vooroorlogs niveau.
* inclusief alcoholische dranken; exclusief alcohol stegen de voedselprijzen met 7,08 procent in maart, 2,97 procent in april en 0,54 procent in mei. Bron: Staatsdienst voor de Statistiek Rosstat, maart, april en mei.
Op 27 februari had de CBR de rente verhoogd van 9,5 naar 20 procent om de ineenstorting van de roebel als gevolg van de invasie in Oekraïne tegen te gaan. In drie en halve maand is de noodverhoging ongedaan gemaakt.
Er zijn een aantal belangrijke redenen om de rente zo radicaal en snel te verlagen: lagere inflatie dan voorspeld door de CBR, teruggebrachte inflatieverwachtingen van huishoudens en bedrijven en de hernieuwde kracht van de roebel. Er is dus monetaire ruimte om de economie te stimuleren middels lagere rente, een vierde reden die de CBR noemt. De lage inflatie en continue renteverlagingen stimuleren ook het consumentenvertrouwen.
De inflatie van met name maart en april heeft een flinke hap genomen uit de koopkracht. De omzet van de detailhandel is in april met 10 procent gedaald. De minieme inflatie sinds mei kan een gunstig effect hebben op de omzet, maar dit hoeft zeker niet.
In onzekere tijden geeft men minder uit, vooral als het vertrouwen in de eigen munt groeiend is en spaargeld door de positieve reële rente in waarde stijgt. Oudere Nederlanders kunnen zich die situatie misschien nog herinneren.
De zomermaanden juli - september zijn traditioneel een periode van bescheiden inflatie, of zelfs deflatie, doordat de nieuwe oogst op de markt komt. Het lijkt erop dat deze periode nu twee maanden eerder is begonnen, hoewel de nieuwe oogst nog niet op de markt is. In de samenstelling van de huidige mei-inflatie stijgen zelfs alleen de prijzen van voedsel.
Normaal gesproken zal een dalende rente leiden tot minder spaargeld en een hernieuwde kredietgroei en dus tot meer detailhandelsomzet en hogere inflatie. Maar goedkoper voedsel kunnen hogere prijzen dit weer compenseren. Op zichzelf is een langdurige lage inflatie of deflatie geen goed nieuws, maar voor Rusland wel want het land komt uit een periode van hoge inflatie. Ten opzichte van een jaar geleden bedroeg de inflatie in mei 17 procent (stand 3 juni), 0,8 procentpunt lager dan de aprilpiek van 17,8 procent inflatie op jaarbasis.
Bankpresident en inflatiehavik Elvira Nabioellina beschouwt de huidige lage inflatie ook als een correctie op de hoge prijsgroei van maart. De huidige minimale inflatie hoeft geen blijvertje te zijn, want de kans dat de inflatie weer gaat oplopen is volgens haar nog steeds groot.
De inflatieberen die zij op de weg ziet, zijn:
- Een toekomstig expansief begrotingsbeleid van de regering;
- Industrieën die erg afhankelijk zijn van import kunnen in hun aanpassingsproces minder produceren, waardoor de prijzen stijgen;
- Externe omstandigheden kunnen verschillende risico's omvatten, zoals een ineenstortende olie-export, een mondiale recessie of achterblijvende import.
De omstandigheden zijn zo onvoorspelbaar dat volgens Nabioellina nauwelijks voorspellingen te maken zijn. De CBR heeft de inflatieprognose in het basisscenario eind 2022 verlaagd ten opzichte van april naar 14,0 à 17,0 procent. Als de inflatie niet flink oploopt, zal dit ongetwijfeld een stuk minder zijn.
De volgende reguliere zitting van de directieraad van de CBR, waar een verder rentebesluit (verlaging) kan volgen, is op 22 juli. De CBR heeft echter de afgelopen twee maanden de rente twee keer tussentijds verlaagd, op 8 april en 26 mei. Dus dit kan best nogmaals gebeuren als de inflatie zeer laag blijft en de roebel sterk.