Artikelen die de achtergrond van actuele gebeurtenissen en de geschiedenis van Rusland en het GOS belichten.
Boekbesprekingen van historische en contemporaine boeken over Oost-Europa.
In de agenda staan optredens, tentoonstellingen en dergelijke in met name Nederland met betrekking tot Rusland en het GOS.
Enkele recepten en achtergronden hiervan uit het GOS.
Naar het archief verhuizen artikelen van eerdere jaren: 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
Een verzameling links van ieder land van het GOS.
Juwelen!Een van de grote schatten van de Hermitage is de fabelachtige juwelencollectie. Zij toont twee eeuwen mode en juwelen, gedragen door de high society aan het Russische hof in Sint Petersburg. Grootvorsten, tsarina’s en adellijke fashionista’s uit de negentiende en vroege twintigste eeuw droegen bij bals en partijen de schitterendste kostuums. Daar kozen ze juwelen bij die hun identiteit, smaak, afkomst en rijkdom toonden. Soms waren ze ook provocerend of bevatten ze een geheime boodschap. Ze werden besteld bij toonaangevende juwelenhuizen als Cartier, Tiffany en natuurlijk hofleverancier Fabergé. Veel sieraden gingen verloren na de Russische Revolutie. In Juwelen! schitteren bewaard gebleven topstukken in het decor van balzalen en boudoirs zoals in het Winterpaleis van de tsaren.
In de Hermitage Amsterdam is nu de pop-up foto-expositie (On)bewogen: een portret van de kunsten in Rusland van mediakunstenaar en filmmaker Pim Zwier te zien. Centraal staat een fotoproject waar de kunstenaar sinds 2017 aan werkt. Zwier maakte speciaal voor de Hermitage Amsterdam een topselectie van vierentwintig ‘portretten van de kunsten in Rusland’. Voor deze foto’s is kleurseparatie gebruikt: er worden drie zwart-witfoto’s gemaakt van dezelfde situatie, één met een blauw filter, één met een groen en één met een rood filter. Door de resulterende zwart-witfoto's, voorzien van dezelfde drie kleurfilters, exact over elkaar te plaatsen, ontstaat een kleurenbeeld. Op de foto’s zien we de Hermitage St.-Petersburg, hedendaagse dans- en klassieke balletles, studenten van de Petersburgse Stieglitz Academie die klassieke beelden natekenen, beeldhouwlessen met model, en student-edelsmeden geportretteerd met hun sieraadontwerpen.
Wrong Book, het verkeerde boek, is de naam die Grigory Katsnelson (Leningrad, 1974) en Katya Efimik (Perm, 1983) geven aan hun kunstenaarsboeken. Hoewel de klassieke vorm van een boek met omslag en pagina’s het uitgangspunt is voor dit Petersburgse kunstenaarsduo, doet de soms ruwe en dan weer tedere of speelse omgang daarmee de wenkbrauwen fronsen. Kenmerkend voor hun werk is de onbevangenheid en het gebruik van heldere kleuren en vormen. Beide kunstenaars laten ook op onorthodoxe wijze de geschiedenis van hun Rusland en hun St. Petersburg zien. Zij zijn een helder voorbeeld van moderne Russische kunst van vandaag, die zich buiten de mainstream afspeelt.
De Koude Oorlog is voorbij maar de overblijfselen ervan zijn nog volop aanwezig. Vier decennia lang verdeelde het IJzeren Gordijn de landen van Europa in Oost en West. De wapenwedloop werd ontketend, atoomschuilkelders werden gebouwd, en iedereen bereidde zich voor op het ergste. Fotograaf Martin Roemers (1962), winnaar van twee World Press Photo Awards , zocht elf jaar lang (van 1998 tot 2009) naar de tekenen van deze periode. Hij reisde door de landen van voormalige vijanden: Rusland, Polen, Tsjechië, Oekraïne Letland, Litouwen, Duitsland, Groot-Brittannië, Nederland en België. Het resultaat is de serie Relics of the Cold War. Als je met de ogen van vandaag naar deze relieken kijkt zijn de paranoia en agressie van destijds nog voelbaar. Relics of the Cold War dient als herinnering aan hoe het was en hoe het weer zou kunnen worden: twee tegenstanders bouwen dezelfde verdedigingswerken vanuit hetzelfde wantrouwen en dezelfde angst.
Bij Uitgeverij Waanders & de Kunst verschijnt de catalogus Relics of the Cold War met bijdragen van Ralph Keuning, H.J.A. Hofland en Nadine Barth.
Historisch Museum Vriezenveen heeft een uitgebreide Russische afdeling. Hier wordt het verhaal van de Rusluie verteld, een groep Vriezenveense kooplui die vanaf 1720 tot 1917 hun waar in Sint Petersburg konden verkopen en zelfs een Vriezenveense handelskolonie in Sint Petersburg oprichtte. Beeldmateriaal en uitvoerige documentatie geven de bezoeker een goede indruk van het succes van de Vriezenveners in Sint-Petersburg.
Het Czaar Peterhuisje in Zaandam is een dependance van het Zaans Museum. In deze kleine woning in het centrum van Zaandam verbleef Tsaar Peter de Grote in 1697 acht nachten en maakte dit huisje daarmee wereldberoemd.
Op 1 juni 2015 heeft het Russische kunstenaarsduo Aleksandr en Katja Taratynov de deuren geopend van het Kasteel Strijthagen, waar ze ook wonen.
Bezoekers kunnen kennismaken met de werken van de Taratjonovs en andere Russische kunstenaars. Deze werken worden geëxposeerd in het kasteel zelf, de binnenplaats van het complex en in de hoeve. De kunstvormen lopen uiteen van beeldhouwwerken tot schilderijen. Ook biedt het complex een podium aan muzikale kunstuitingen.
Aleksandr Taratynov wil van Kasteel Strijthagen een internationaal podium maken van kunstbeoefening in de brede zin van het woord onder de naam Artland internationaal. Kunstenaars krijgen er de mogelijkheid om te werken en te exposeren. De workshops van de Taratynovs kennen een vast thema of kunnen geheel naar wens worden ingericht. Nagenoeg alle ruimten in het kasteel en de hoeve kunnen door derden gehuurd worden voor het organiseren van expositie of bijeenkomst.
Bekijk vanuit uw stoel 150 collecties uit 40 landen via één website van het Google Art Project. Oost-Europa is vertegenwoordigd met Rusland (vijf musea), Polen (twee), Hongarije (twee), Tsjechië (twee).
Anne Applebaum, Propaganda & Fake newsTen years ago, the idea that fake news and disinformation might become a problem for Western nations seemed far-fetched. Today, it has become one of the major issues that is challenging democracies. Its effects undermine voters’ abilities to make well-informed political choices and weaken the trust in democratic institutions. Exploring the relation between information, the exchange of opinions and political discourse is therefore very urgent and of vital importance.
Sam Greene is reader in Russian politics and Director of the Russia Institute at King's College London. His research focuses on the relationships between citizens and the state in Russia, and in societies experiencing social, economic and political transformation more broadly. His first book, Moscow in Movement: Power and Opposition in Putin's Russia, was published by Stanford University Press in 2014. More recently, he is co-author with Graeme Robertson of Putin v the People: The Perilous Politics of a Divided Russia, published by Yale University Press in 2019. He also serves as Associate Fellow in the Russian and Eurasian Programme of the International Institute for Security Studies and a Visiting Professor at the UK Defence Academy.
The idea of the authoritarian citizen presents a conundrum for students of politics. Classical descriptions of autocracies see citizens as demobilized and controlled, and thus largely written out of the political equation. Increasingly, however, research has elucidated the ways that authoritarian leaders rule with the masses, rather than despite them. The idea that the power of a leader such as Vladimir Putin is co-constructed – that it is produced and reproduced simultaneously and continuously by rulers and ruled – only gets us so far, however, leaving unanswered important questions about how people interpret and navigate the political and social trade-offs inherent to life in authoritarianism, and why some people dissent. This discussion will begin to re-open some of these questions from the bottom up, asking how and why Russian citizens come to understand power the way they do, and whether we need to revisit our own notions of authoritarian citizenship as a result.
Naar aanleiding van zijn nieuwe, veel geprezen boek De Avant-Gardisten vertelt slavist Sjeng Scheijen (1972) over hun politieke rol na de revolutie. Vijf maanden na de revolutie benoemen de nieuwe machthebbers nu wereldberoemde kunstenaars als Kazimir Malevitsj, Vasili Kandinsky, Vladimir Tatlin en Marc Chagall op hoge ambtelijke posten in het zojuist gevormde ‘Volkscommissariaat van Verlichting’. Deze ‘avant-gardisten’ willen de straten en de pleinen, het onderwijs en uiteindelijk de mens zelf opnieuw vormgeven. De verbeelding aan de macht! De bolsjewieken hebben eigenlijk geen idee wie die door hen aangestelde hemelbestormers en dromers zijn, en de kunstenaars zelf zijn politiek volkomen naïef. Al snel valt de coalitie tussen bolsjewieken en avant-gardisten uit elkaar. Terwijl de reputatie van deze radicale kunstenaars in Europa groeit, worden zij in de nieuwe Sovjetstaat gemarginaliseerd en onderdrukt. Sommigen emigreren naar Europa, anderen blijven en zinken langzaam weg in het moeras van Stalins terreurstaat.
De De Avant-Gardisten is het eerste boek waarin deze verbijsterende geschiedenis in zijn geheel is beschreven. Gebruikmakend van een ongehoorde hoeveelheid dagboekfragmenten, brieven, memoires en belangrijke nieuwe archiefvondsten, brengt Sjeng Scheijen de dramatische, soms hartverscheurende verhalen van deze kunstenaars weergaloos tot leven. Hij schetst met meesterhand de al te menselijke overwegingen en gedragingen van zijn protagonisten, die dan misschien gedreven zijn door de kunst, maar net als hun tegenstrevers van diverse maat en kunnen, toch ook vooral door eigenbelang. Die kunst zou door ons volkomen onopgemerkt zijn gebleven, als de bolsjewieken de eerste jaren na de machtsgreep in diverse vlagen van verstandsverbijstering niet kunstenaars in allerlei bepalende posities hadden benoemd, die ze vervolgens vol verve misbruikten.
Rijke Feesttradities in Rusland en EuropaWat gebeurde er met de Kerstman in Rusland na de Revolutie van 1917? Hoe ontstond de traditie van feesten in Europa? Waarom had men behoefte daaraan?
Nog steeds viert men in Rusland oude traditionele Slavische en heidense feesten, naast de bekende grote christelijke feesten van de Russisch Orthodoxe kerk zoals Kerstmis en Pasen. In het land wonen samen met de Russen meer dan 100 andere volkeren, onder andere diverse Slavische. Alle feesten van de Slavische volkeren waren van oudsher verbonden met de natuur, met haar ritme en cycli. Omdat Rusland een immens groot land is, waren de uitingen van dezelfde feesten toch verschillend.
In deze lezing ontdekt u net zoveel overeenkomsten als verschillen tussen de viering van onder andere Kerstmis en Pasen in Rusland en West-Europa. Zo begon het nieuwe jaar in heidense tijden bijvoorbeeld in maart. De natuur ontwaakt, het wordt warmer, alles gaat groeien en bloeien, het feest van het nieuwe leven, Nieuwjaar. Eeuwen was Pasen het belangrijkste en rijkste feest van het jaar. Naast de grote viering in de kerk wordt het nog altijd als een kleurrijk volksfeest uitbundig gevierd. Het kerstfeest werd na de Oktoberrevolutie van 1917 door de Bolsjewieken veranderd in het nieuwjaarsfeest met een mooi versierde nieuwjaarsboom (kerstboom) en het gezellige Vadertje Vorst (de Kerstman).
Het Zeeuws Byzantijns Koor Srétenje onder leiding van Emilia Tabachnik-Li bestaat al sinds 1996. De Russische dirigente heeft zang en koordirectie gestudeerd aan het befaamde Rimsky-Korsakov conservatorium in Sint Petersburg. Ze werkte er als zangpedagoge en zong in diverse koren, onder meer in het beroemde Kamerkoor van Sint Petersburg. Het koor voert Russisch-Orthodoxe kerkmuziek en vrolijke, melancholieke volksliederen uit.
Concerten: 15 februari in Middelburg, 18 april in Oost-Souburg en 6 juni in Middelburg.
Olga PashchenkoOlga Pashchenko (moskou 1986) is een begenadigde Russische bespeler van vele soorten keyboards. Op zes jarige leeftijd begon ze haar opleiding, trad voor het eerst op toen ze negen jaar was en had al op jonge leeftijd een behoorlijke prijzenkast.
Optreden: 13 februari in Brugge (Trio Sviridov, Serbin & Pashchenko).
Alexei OgrintchoukDe Russische hoboïst Alexei Ogrintchouk werd in 1999 op 20jarige leeftijd eerste solohoboïst van het Rotterdams Philharmonisch Orkest en sinds augustus 2005 heeft hij dezelfde positie bij het Koninklijk Concertgebouworkest in Amsterdam.
Als solist werkte hij onder meer met de orkesten van het Mariinski Theater en het Bolshoi Theater, het Nationaal Orkest van Rusland, de orkesten van de BBC (waar hij New Generation Artist 2005 was), het Boedapest Festival Orkest en het Concertgebouworkest. Als kamermusicus werkte hij samen met grootheden als Gidon Kremer, Leif Ove Andsnes, Radu Lupu en Thomas Quasthoff. Hij reist de hele wereld over voor optredens.
Optredens: 21 februari in Utrecht, 7 maart in Kortrijk en 30 maart in Arnhem.
De parelvissersHet Ballet van de Staatsopera van Tatarstan brengt een vernieuwde uitvoering van deze klassieker. Het gezelschap is al ruim 25 jaar een graag geziene gast in de Nederlandse theaters met de mooiste operaklassiekers. Topsolisten, het grote orkest en prachtige decors en kostuums maken dit Oosterse sprookje tot een onvergetelijke operabelevenis. In het exotische meesterwerk van Bizet vinden twee vrienden, Zurga en Nadir, elkaar na jaren terug. Maar hun hernieuwde vriendschap wordt bedreigd als ze verliefd worden op dezelfde vrouw.
Frans gezongen met Nederlandse boventiteling.
De Russische musici van het gerenommeerde Atrium Strijkkwartet, opgericht in 2000 in St. Petersburg, spelen in Haarlem samen met het Nederlands Kamerorkest.
Het Slavisch Byzantijns Koor Zwolle zingt kerkgezangen uit de Russisch-Byzantijnse ritus, Russische en Oekraïense volksliederen en klassiek en modern werk van Slavische componisten. Het koor zing volledig a-capella, met eigen solisten. We streven naar een authentiek, romantisch Slavisch geluid
Optredens 29 februari (deelname aan Zwolle Zingt) en 19 April in Zwolle (Jublieum concert met het Don Kozakken Koor Serge Jaroff).
De Georgische pianiste Nino Gvetadze, geboren en getogen in Tbilisi, won de tweede prijs, de Publieksprijs en de Persprijs bij het Franz Liszt Concours 2008. In 2010 werd ze onderscheiden met de prestigieuze Borletti-Buitoni Trust Award. Inmiddels geldt ze als een van de grootste pianisten van haar generatie. Ze speelt solo en samen met kamermusici.
Concerten: 28 februari in Amsterdam, 6, 8 maart en 25 april in Leiden, Arnhem en Enschede (trio met Frederieke Saeijs - viool en Maja Bogdanovic - cello), 5 april in Geldrop en 30 april, 1, 2 en 3 mei Naarden International Piano Festival, 14 en 15 mei in Luik.
Misha FominDoor zowel de Nederlandse als de buitenlandse pers wordt de pianist Misha Fomin vergeleken met legendarische musici uit het verleden, zoals Lipatti en Richter. Inmiddels treedt Fomin op in de beste zalen van de wereld, Carnegie Hall, Musikverein en het Konzerthaus. Fomin speelt een breed repertoire, die zowel de stijlen van de Barok, de Klassieken, de Romantiek en het impressionisme omvat.
Maria Milstein werd geboren in Moskou en maakt al jaren furore in Nederland en Europa. Ze bespeelt een viool uit 1750. In 2018 ontving Milstein de Muziekprijs. Maria is ook lerares aan het Conservatorium van Amsterdam.
Optredens: 13, 15, 16, 19, 20 en 29 februari in respectievelijk Utrecht, Hattem, Hoorn, Groningen, Utrecht en Rhenen, 10 en 15 maart in Rotterdam en Amsterdam.
De pianist Nathalia Milstein is de jongere zus van Maria Milstein, met wie ze vaak optreedt.
Optredens: 15 februari in Hattem, 16 februari in Hoorn, 15 t/m 24 maart en 25 april tour met Chiabti Ensemble.
Het Wit-Russische echtpaar Vital en Aksana Stahievitch vormen een piano duo. Vital Stahievitch begon in Minsk waar hij studeerde aan het Nationale Muziekcollege onder leiding van professor Zoya Kacharskaya. Al vanaf zijn 16e, toen hij in Litouwen een belangrijke internationale prijs won, treedt hij op als solist en met orkest in vele landen van Europa, en in de VS en Mexico. Hij behaalde veel prijzen en in 2007 voltooide hij zijn Master opleiding aan het Conservatorium van Amsterdam bij Håkon Austbø. Twee jaar later studeerde hij af in muziekwetenschappen bij Naum Grubert. Sinds 2011 is hij als correpititor verbonden aan het Conservatorium van Amsterdam.
De muziekcarrière van Aksana Stahievitch begon in Minsk (Belarus). In 2004 haalde zij haar Bachelor diploma aan de Nationale Muziekacademie bij professor Zoya Kacharskaya. Ze is een laureaat van Scriabin Concours en Internationale Nikolai Rubinstein pianoconcours in Parijs en heeft een speciale prijs op de Internationale Rudolf Firkušny pianoconcours in Praag gekregen voor de beste uitvoering van Janácek’s muziek. Aksana studeerde in 2008 af aan de Masteropleiding van het Conservatorium van Amsterdam bij Håkon Austbø en Naum Grubert. Behalve het solospel heeft Aksana ook een grote liefde voor opera en kamermuziek. Zij heeft optredens met meerdere ensembles, solisten en koren (zoals Amsterdamse, Volendamse operakoor, Voorhouts Kamerkoor).
Concerten: 1 maart in Santpoort-Noord en 11 juni in 's Hertogenbosch.
Vocaal Ensemble SoedarynjaEen soedarynja is - sinds de Tsarentijd - een dame van aanzien. Vocaal Ensemble Soedarynja, opgericht begin 2012, zingt over haar leven, liefdes en zorgen.
Nostalgische romances, dromerige volksliedjes en pittige pop- en filmsongs, dus al bestaande bestaande Russische en Oekraïense muziekstukken, klinken in nieuwe arrangementen in drie tot zesstemmige close harmony. De meeste van deze arrangementen zijn gemaakt door dirigente Svetlana Tsariova.
Daarnaast geeft zij soloconcerten en biedt zij zangers vocal coaching aan.
Optredens: 1 maart in Castricum (samen met Russisch Byzantijns koor Soglasije), 7 maart in Bergen, 15 april in Zaandam en 9 mei in Oegstgeest (samen met Soglasije).
De Russische pianist Grigory Sokolov is zonder twijfel een van de indrukwekkendste levende pianisten, die op zijn zeventigste nog overal concerten geeft.
Optredens: 13, 15, 17, 19 maart in resp. Eindhoven, Amsterdam Groningen en Arnhem, 2 april in Brussel en 20 juli in Genval (België)
De pianist Helena Basilova, geboren in Rusland en getogen in Nederland, speelt repertoire uit alle tijden en in alle stijlen, maar vooral componisten uit Rusland, zoals Prokofiev, Rachmaninov, Sjostakovitsj and Skrjabin.
Optredens: 14 maart in Zaandam (trio Basilova, Fridman, Napolov), 17 en 19 april duo met bassist James Oesi en 31 mei op het Oranjewoud Festival.
De in Nederland wonende Russische lyrische sopraan Gulnara Shafigullina (Krymsk, 1985) verzorgt regelmatig klassieke optredens op diverse podia in Nederland en het buitenland. In 2013 is Gulnara cum laude afgestudeerd aan het Conservatorium van Amsterdam op klassieke zang. Ze heeft diverse internationale competities gewonnen.
Op 14 maart in Maarssen spelen Gulnara Shafigullina, Ago Verdonschot (bariton), Elnara Muermans (sopraan), Hans van de Scheur (tenor) en Hans Schellevis (piano) een Opera gala met Verdi, Tchaikovski, Mussorgski, Cilèa and Leoncavallo.
Khatia BuniatishviliKhatia Buniatishvili speelt briljant piano. Het bracht de jonge Georgische (1987) razendsnel naar de top. Al op zesjarige leeftijd gaf ze haar eerste concert. Vanaf haar tiende reisde zij de gehele wereld over voor gastoptredens. Khatia won prijzen op alle grote pianowedstrijden en in 2010 ontving zij de prestigieuze Borletti-Buitoni Trust Awards.
Bekijk een fragment van een optreden van Khatia op YouTube
Speelmoment in België: 4 maart in Brussel
De Russische pianist Alexei Volodin werd opgeleid bij de Georgiër Elisso Wirsaladze, maar staat sinds lang op eigen benen. Hij combineert technisch meesterschap met stijlvolle elegantie.
Bekijk een uitvoering van 18 minuten uit het najaar van 2011 op mariinsky.tv
De Russische pianist Anna Tsybuleva, in 2015 winnaar van de Leeds International Piano Competition, speelt werken van Rameau, Debussy en Chopin.
Maria ProkofievaDe Wit-Russische (forte-) pianiste Maria Prokofieva begon haar muzikale opleiding op vijf jarige leeftijd. Van 2007 t/m 2010 studeerde ze aan het Amsterdamse Conservatorium. Ze geeft regelmatig recitals en kamermuziek optredens in Nederland, België en Frankrijk. Maria is woonachtig in Nederland, waar ze ook piano-onderricht geeft.
Optreden: 4 april in Den Bosch.
Russisch kamerkoor Soglasije (Russisch voor harmonie, instemming), opgericht eind 2015, is een vocaal amateurgezelschap van hoog niveau dat uit ongeveer 30 leden bestaat en onder leiding staat van Sergej Latychev. Het koor zingt een repertoire van Russische liturgische gezangen, klassieke- en volksliederen. De zangers kwamen voor het grootste gedeelte uit andere Byzantijnse koren en een aantal was afkomstig uit Rusland, Slowakije en Wit-Rusland.
Optredens: 1 maart 2020 in Castricum, 3, 4, 5 april in Leiden, Amsterdam en Heiloo (Mattheus Passion i.s.m. het universiteitskoor en -orkest Moskou), 9 mei in Oegstgeest en 13 juni in Heiloo.
Utrechts Byzantijns KoorHet Utrechts Byzantijns Koor onder leiding van Grigori Sarolea geeft regelmatig concerten waarin het optreedt in originele Oekraïense kledij en de Oekraïense zangcultuur ten toon spreidt. Het repertoire kent daarom naast religieuze ook profane liederen. Bekend zijn de kozakkendans- en minneliederen.
Concerten: 22 maart in Maarssen en 26 april in Laren.
Vriendenkoor Anastasis uit Zuid-Limburg zingt onder leiding van dirigent Harry Custers de Slavisch-Byzantijnse liturgie en Nederlandstalige gezangen. Het koor telt 30-35 zangers en zangeressen en de meeste gezangen worden vierstemmig a capella ten gehore gebracht. De liturgie wordt, zoals gebruikelijk in de Slavisch-Byzantijnse kerk, grotendeels gezongen in samenzang tussen priester en koor.
Missen: 8 maart in Margraten en 11 april in Maastricht.
Byzantijnskoor DrentheHet repertoire van het Byzantijnskoor Drenthe bestaat uit Byzantijns liturgische gezangen, folkloristische muziek uit meerdere Oost-Europese landen en Kozakkenliederen. Het koor van tientallen mannen staat onder leiding van Julia Zaytseva (1980), afkomstig uit Kazan (Rusland).
In verband met het 15-jarig bestaan van het Byzantijnskoor Drenthe en het eerste lustrum van dirigente Julia Zaytseva worden concerten in 2019 gegeven met een speciaal jubileumprogramma
Optredens: 22 maart in Rolde, 26 april in Wehe-den Hoorn.
Kamerkoor Oktoich vertolkt Russisch-orthodoxe kerkmuziek op geheel eigen wijze onder leiding van Aliona Ovsiannikova.
Belangstellenden om Oktoichiaan te worden kunnen zich aanmelden bij de dirigent (via www.oktoich.nl) of een repetitie bezoeken. De koorrepetities vinden plaats dinsdags vanaf 20.00 uur in de kapel van het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG) in Amsterdam.
Concerten: 22 maart 2020 in Deventer, 5 april in Amsterdam en 14 juni 2020 in Amsterdam.
De Wit-Russische pianist Sergey Smirnov speelt The Rhapsody In Blue van George Gershwin en China Gates en Phrygian Gates van John Adams.
Mariana IzmanMariana Izman begon haar muziekopleiding op zesjarige leeftijd in Chisinau, Moldavië. In 1997 verhuisde zij naar Nederland en zette haar studie voort bij Marcel Baudet. Ze heeft verschillende prijzen gewonen. In de afgelopen jaren trad Izman als soliste met diverse orkesten op in pianoconcerten van Mozart, Beethoven, Grieg, Chopin, Schumann en Ravel.
Optredens: 16 april in Amsterdam en 20 december in Harlingen.
Het Alphens Kozakkenkoor onder leiding van Arkadi Gankin heeft ongeveer 35 leden. De stemmen zijn verdeeld over bassen, baritons, eerste en tweede tenoren. Het repertoire bestaat uit byzantijns-liturgische muziek en kozakkenliederen.
De wekelijkse repetities zijn op woensdagavond van 19.45 tot 22.15 uur in de Maranathakerk, Jongkindt Coninckstraat 2 in Alphen aan den Rijn. Nieuwe leden, met name eerste tenoren, zijn welkom en kunnen contact opnemen met een van de bestuursleden.
Optreden: 15 maart in Volendam.
Stanislav KochanovskyDe Russische dirigent Stanislav Kochanovsky is jong, getalenteerd en opkomend. Samen met onder andere Tatiana Pavlovskaya sopraan, Oleg Dolgov tenor, Rodion Pogossov bariton voert hij in België Poolse werken uit en The Bells van Sergej Rachmaninov.
Het Overijssels Russisch Vrouwenkoor Radujsja (Russisch voor 'wees blij') vierde in 2019 haar tienjarig bestaan. Het vierstemmig koor, onder leiding van dirigente Adelya Rakhimova, bestaat uit zo'n dertig vrouwen en zingt Russisch-orthodoxe liederen met oud-Russische teksten, gebaseerd op de Byzantijnse liturgie en gezongen volgens de traditie zonder begeleiding. Ook staan er Russische volksliederen op het programma. De liturgie wordt, zoals gebruikelijk in de Slavisch-Byzantijnse kerk, grotendeels gezongen in samenzang tussen priester en koor.
Orkest van de 18e Eeuw + Alexander MelnikovHet Orkest van de 18e Eeuw met op fortepiano Alexander Melnikov als solist speelt het Schumanns geliefde Pianoconcert uit 1845. De Russische pianist Melnikov wordt geroemd om zijn verbeeldingskracht en zijn vermogen om lange verhaallijnen te creëren.
Oeral KozakkenkoorHet Oeral Kozakkenkoor uit Den Haag van circa 30 mannen onder leiding van Gregor Bak (Nederlandse televisiepresentator, musicoloog en pianist) brengt religieuze liederen uit de Russisch-Orthodoxe liturgie en folkloristische liederen uit het oude Rusland.
In 1924 richtte de oud-kozak Andrej Scholuch in Parijs het Oeral Kozakkenkoor op. Dit koor boekte, met name in Duitsland, grote successen. Toen evenwel het koor met uitsterven werd bedreigd werd er nieuw leven ingeblazen door Nicolaj Romanowitz Bessalov, die het koor in 1974 voortzette in Nederland en alle rechten van het oorspronkelijke regiment officieel overgedragen kreeg van Scholuch. Daardoor is het Oeral Kozakkenkoor gerechtigd tot het voeren van het regimentswapen. Na het overlijden van Bessalov in 1978 en Scholuch in 1979 heeft het koor, steeds onder deskundige leiding en gesteund door bekwame adviseurs, de kwaliteit hoog gehouden. Sinds december 1993 is Gregor Bak, die reeds tien jaar als repetitor en later als tweede dirigent aan het koor verbonden was, dirigent van het koor.
Optredens: 5 april in Rijswijk, 5 april in Kwintsheul, 26 april in Brussel, 8 mei in Zaandam en 17 mei in Druten.
Rusquartet werd in 2001 opgericht door leden van het Moskouse Tsjaikovski Conservatorium. Het kwartet geeft geregeld masterclasses en concerten in Rusland en over de hele wereld. Rusquartet heeft meerdere prijzen gewonnen. De musici spelen vooral hedendaagse componisten en voeren een uitgebreid en divers repertoire uit. Sinds 2016 spelen ze op het Nederlandse Orlando Festival een jaarlijks kamermuziekfestival.
Concerten: 26 april 2020 in Beernem (België), 29 april 2020 in Maasmechelen (België), 3 mei in het Concertgebouw Amsterdam en in Mook, 13 t/m 23 augustus op het Orlando Festival.
Overijssels Byzantijns MannenkoorHet koor met ongeveer 38 leden onder leiding van dirigent Marian Stouwdam werd opgericht op 10 januari 2000. Het repertoire bestaat grotendeels uit Russische koormuziek aangevuld met liederen uit het Oostblok. Hierbij worden gedragen devote liederen uit de Byzantijnse liturgie afgewisseld met vrolijke en melancholieke profane liederen.
Het koor beschikt over een uitgebreide muziekbibliotheek. Deze wordt met enige regelmaat aangevuld met origineel werk uit Orthodoxe kloosters en kerken in Oekraïne.
Concerten: 24 april in Elburg, 22, 23 en 24 mei in respectievelijk Gent, Ieper en Brugge.
Van eind april tot begin mei vertolkt het Ballet en Symfonieorkest van de Nationale Opera van Rusland Het Zwanenmeer. Dit wereldberoemde ballet met drie aktes, laat ons de liefde beleven van prins Siegfried voor prinses Odette die door de boze tovenaar Von Rothbart is vervloekt. Overdag gaat Odette als een zwaan door het leven, alleen ’s nachts wordt ze weer vrouw. Prins Siegfried gaat tot het uiterste en wil de vloek verbreken door met Odette te trouwen. Zijn plannen wekken echter de toorn van de tovenaar en diens dochter. Slaagt Siegfried erin om zijn belofte aan Odette waar te maken?
IndrikIndrik is de naam van een eenhoorn in een Russische fabel, het is echter ook de schildhouder van het wapen van Hoorn, waar het koor reperteert. Onder leiding van Sergé Latychev zingen de 29 leden overwegend Russische liturgische liederen, vier- en achtstemmig.
Concert: 17 mei in Amsterdam.
Bajanspeler Volodymyr Kurylenko komt doorgaans het voor- en najaar naar Nederland om contacten te onderhouden en voor optredens. U bent dan in de gelegenheid hem (en anderen) uit te nodigen een huisconcert of gelegenheidsoptreden te verzorgen. Sinds enige tijd vormt hij een duo met zanger/violist Rauf Berman, die u ook kunt uitnodigen. Samen vertolken ze onder meer jazzmusette, Piazzolla en Russische en Italiaanse liederen. Verder timmert hij aan de weg met de begaafde, jonge cellist Rolando Fernandez Lara, die ook al regelmatig met het LSO (Limburgs Symfonie Orkest) meespeelt. Ook zangeres Lilith Sarian, gitarist Vladimir Kirasirov en domra- en mandolinespeelster Evgenia Markova behoren tot de muzikale vrienden.
Bekijk video's solo en met Rauf Berman op youtube.
Elena Cornelisse - SyssojevaElena is een in Rusland geboren en getogen en in Nederland woonachtige operazangeres, een dramatische-coloratuur sopraan en dramatische-coloratuur mezzo. Ze zingt met de Italiaanse techniek. Elena studeerde in Sint-Petersburg aan de Muziekacademie en vervolgens in Den Haag bij de International Studio of Vocal Arts. Elena Cornelisse-Syssojeva zingt een breed en veelzijdig repertoire: opera, liederen, geestelijke muziek, musical, blues, gospels.
Optreden: 5 mei in Schagen, 9 mei in Haarlem, 20 juni in Haarlem, 5 september in Haarlem, 20 September in Wieringenwerf en October Opera Gala in Schagen.
Het koor Slavuj bestaat uit 26 krachtige stemmen en staat onder leiding van Ivo Boswijk. Slavuj zingt volksliederen uit het Slavische taalgebied en de Balkan. Koorzang wordt afgewisseld met solo's, duetten en kwartetten, waardoor elk lied een heel eigen klank krijgt. In 2017 bestaat het koor 30 jaar.
Slavuj werkt regelmatig samen met Oost-Europese musici, zoals de Bulgaarse componisten Genco Gencev en Petr Krumov, de Bosnische musicus/dirigent Sead Siocic, de Georgische koorleider en universiteitsdocent Ketevan Tsiklauri en zanger Levan Samkurashvili. De workshops en gezamenlijke concerten zijn afwisselend bij hen en in Nederland.
Balkan VrouwenkoorIn september 2010 is het Balkan Vrouwenkoor opgericht. Het is een koor dat etnische liederen van de Balkan, Rusland en Oekraïne zingt, die speciaal voor vrouwenstemmen geschreven zijn. De circa twintig dames zingen op de originele manier, volgens de zangtechniek die op de Balkan gebruikelijk is.
Het koor bestaat uit ervaren én beginnende zangeressen en kan nog uitbreiding gebruiken. Het koor streeft ernaar een zo hoog mogelijke zangkwaliteit te bereiken. Daarnaast vindt men een goede sfeer belangrijk. Iedereen die denkt een bijdrage te kunnen leveren, wordt van harte uitgenodigd zich aan te melden.
Het Russisch Kamerkoor zingt a capella muziek van doorgaans Russische componisten en uit de Russische liturgie en streeft naar authentiek Russiche koorklank op hoog amateurniveau. Onder leiding van dirigente Anna Azernikova geeft het koor minimaal één keer per jaar een eigen concert, met gastoptredens van (Russische) musici en voordrachtskunstenaars. Daarnaast nemen we deel aan korendagen en festivals, en zingen we regelmatig op uitnodiging. (Enkele voorbeelden van optredens.) Het koor bestaat uit circa 24 enthousiaste amateurs, en repeteert elke woensdagavond in de Nassaukerk in Amsterdam (De Wittenkade 111). Meedoen met het koor: info@hetrussischkamerkoor.nl of bel Anna Azernikova op 06-41363875.
Khareba & GogiaKhareba & Gogia bestaat uit de vier professionele en ervaren zangers. Het repertoire van de band varieert van vrolijke volksmuziek, religieuze liederen en romantische liedjes tot oude traditionele volksmuziek en dansmuziek uit verschillende delen van Georgië. De meerstemmige liederen worden begeleid door de accordeon, gitaar en piano, maar ook door een aantal specifiek Georgische instrumenten, zoals de panduri, baspanduri, tsjonguri (soort luiten), Georgische harmonica en doli (trommel).
Regelmatig houdt het ensemble Khareba & Gogia uit Georgië een concerttournee in Nederland. De band geeft ook een aantal concerten voor een besloten gezelschap. Op de website of facebook staan de data en overige gegevens van de optredens: www.khareba.nl.
Caucasica.nl is een gemengd a-capellakoor uit Groningen en staat sinds zijn oprichting in 1998 onder leiding van Yuri Makarov. Hij studeerde viool en zang in Tbilisi (Georgië) en in Jerevan (Armenië) en is als docent verbonden aan muziekschool vrijdag in Groningen.
Caucasica zingt een repertoire dat uit Georgische, Russische en Armeense liederen bestaat. De liederen van Caucasica combineren de eeuwenoude tradities van Georgische meerstemmigheid, de Armeense verfijndheid en de Russische melancholie. Ze gaan over verlangen en heimwee, maar er zijn ook religieuze liederen, dansliedjes, stoere mannenliederen en weemoedige vrouwenliederen behoren tot het repertoire. Sommige liederen worden begeleid door typisch Kaukasische muziekinstrumenten zoals de panduri en de doli. Caucasica bestaat in 2018 twintig jaar.
In samenwerking met regisseur Mette Bouhuijs en twee jonge zangers brengt Karina Holla Oorlogsvrouwen in het theater. Gebaseerd op De oorlog heeft geen vrouwengezicht van Nobelprijswinnares Svetlana Alexijevitsj. Zij interviewde driehonderd Russische vrouwen over hun ervaringen in de tweede wereldoorlog. Vrouwen, vaak meisjes nog, die in 1941 de oorlog ingingen om hun land tegen Hitler te verdedigen. Partizanen, piloten van gevechtsvliegtuigen, mecaniciens en scherpschutters, in plaats van bruiden werden ze soldaten. Ze vochten net als de mannen, geweer en bajonet in de aanslag. De vrouwen dragen geweren die soms groter zijn dan zijzelf of alsof het geweer een pop is. Ze werden gevangen genomen, gefolterd en gedood. Geconfronteerd met grote wreedheid bleven ze moedig en onverzettelijk. Vrouwen die vier jaar lang geen vrouw mochten zijn. Lang werd er gezwegen. Wat zij meemaakten aan het front was te gruwelijk.
Maar ze zijn het niet vergeten. Karina Holla vertelt hun verhaal.
Voorstellingen: 3 mei in Tilburg, 4 mei in Den Haag, 13 en 14 mei in Haarlem, 15 en 16 mei in Amsterdam.
Reisjournalist Jelle Brandt Corstius geeft regelmatig lezingen, onder andere naar aanleiding van zijn boek BAM. De BAM is de Bajkal-Amoer spoorlijn, het kleine broertje van de Trans Siberië-expres. Het boek is een reisverslag van 3145 kilometer met veel wodka en misverstanden door een Rusland dat in de laatste jaren sterk veranderd is.
De Weg / De GrensIn de persoonlijke muziektheatervoorstelling De Weg neemt zangeres en harpiste Ekaterina Levental het publiek mee op de weg die zij als tiener aflegde. De weg die leidde van land naar land, toen zij en haar familie na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie niet in Oezbekistan konden blijven door oplaaiend antisemitisme. Een weg die eindigde in een veilig politiebureau op de Wallen in Amsterdam.
Het vervolg van De Weg is muziektheatervoorstelling De Grens, die is gebaseerd op dagboekfragmenten van Ekaterina Levental uit de periode waarin ze als 16jarige vluchteling aankwam in Nederland. In een indrukwekkende one-woman show vertelt ze over haar zoektocht naar een nieuwe identiteit in een maatschappij waar ze geen deel van kan zijn. We zien Nederland door de ogen van een buitenstaander, met veel humor en begrip.
Ekaterina speelt harp, zingt, danst en vertelt over haar afkomst en hoe die van de ene op de andere dag bepalend werd in het alledaagse leven. Hoe ze op haar weg zocht naar het sprookje, zoals ze dat kende uit het theater. Gedreven door een onuitputtelijke veerkracht, en hoop.
Schoppenvrouw is het laatste deel van het autobiografisch drieluik: De Weg – De Grens – Schoppenvrouw. In Schoppenvrouw vertelt Ekaterina het verhaal van haar oma, en 4 vrouwen van dezelfde generatie: Anne Frank, Marilyn Monroe, Maria Callas, Ulrike Meinhof en Dora Gorohovskaya.
Behalve De Weg, De Grens en Schoppenvrouw speelt Ekaterina Levental ook andere voorstellingen in 2020: meer info en speeldata. U kunt zich ook abonneren op de nieuwsbrief voor info over voorstellingen.
Ekaterina is veelzijdig. Naast het verzorgen van muziektheatervoorstellingen geeft ze ook concerten.
TrotskiNaar aanleiding van het honderdjarige jubileum van de oktoberrevolutie, zond de Russische staatstelevisie in november de serie Trotski uit(De Engelse transcriptie van de titel is met een -y; de Nederlandse schrijfwijze van Trotski is met een -i). Het gaat over de Lenins rechterhand Leon Trotski, die gevlucht was naar het buitenland en uiteindelijk in 1936 in Mexico belandde. Aldaar deed hij in 1940, in de serie althans, tegenover een journalist/NKVD-agent en Stalinsympathisant herinneringen ophaalt aan de revolutie en de burgeroorlog. Vanaf 2019 is Trotski op Netflix te zien.
Natuurlijk is de serie niet accuraat; welke historische serie is dat wel? Het interessante aan de serie is dat Trotski zo positief geportretteerd wordt. De onuitgesproken boodschap is dat de Sovjet-Unie er een stuk beter voor zou hebben gestaan als hij de revolutie en het land had kunnen leiden. De producent van de serie zei evenwel dat het geen verschil had uitgemaakt als Trotsky Stalin had verslagen.
Volgens de serie was Trotski de inspirator van de revolutie, maar realiseerde hij zich heel goed dat de bevolking hem door zijn Joodse afkomst nooit zou accepteren als hoogste leider. Lenin, in de serie een twijfelaar met een hoog stemmetje, moest dit dan maar worden. Overigens wordt Stalin afgebeeld als onbetrouwbaar, achterbaks en sinister. In de serie wordt niet verzwegen dat Trotski een massamoordenaar was, voor wie de Revolutie alles rechtvaardigde. Maar de hele commnistische leiding was crimineel.
- Officiële website van kanaal 1 over Trotski: www.1tv.ru/trotsky.
- Internationale website van Konstantin Khabenskiy, die Trotski speelt: www.khabenskiy.com.
De film Beanpole van Kantemir Balagov, die furore maakte in Cannes (mei 2019) speelt zich af in Leningrad, nadat de Duitse blokkade van bijna drie jaar was beëindigd. De Tweede Wereldoorlog heeft niet alleen de stad verwoest, maar ook zijn bewoners zowel fysiek als emotioneel gebroken achtergelaten. Twee jonge vrouwen, Iya en Masha, zoeken naar betekenis en hoop terwijl ze hun levens weer proberen op te bouwen.
Bekijk de hoofdrolspelers in Cannes en een trailer van Beanpole
In 2020 verschijnt de film in Nederlandse bioscopen
State FuneralBinnenkort verschijnt de documentaire State Funeral (Nederland/Litouwen, 135 minuten) van regiseur Sergey Loznitsa in de Nederlandse bioscopen. De documentaire gaat over de begrafenis van Jozef Stalin, die op 5 maart 1953 overleed, en bestaat geheel uit unieke, nooit vertoonde archiefbeelden. Zijn dood was een grote schok voor de Sovjet-Unie. De begrafenisceremonie werd bijgewoond door tienduizenden rouwenden, die hun 'rode tsaar' snikkend de laatste eer komen bewijzen.
Het begrafenisspektakel werd door de Pravda omschreven als 'het grote afscheid' In de documentaire wordt elke fase van de plechtigheden rond de begrafenis van Jozef Stalin vier dagen lang gevolgd, tot aan de ceremoniële bijzetting in het mausoleum.
De filmcriticus van de krant Meduza, Anton Dolin, wees erop dat de Engelse vertaling van de filmtitel state funeral ook gelezen kan worden als begrafenis van de staat. Zo heeft Loznitsa het echter niet bedoeld want de Russische titel is eenduidig: Gosoedarstvennye Pochorony.
Iedere derde zondagmiddag van de maand opent de Blinibioscoop zijn deuren voor liefhebbers van de filmkunst en iedereen die in de Russische culturele, economische en moderne ontwikkelingen is geïnteresseerd. Om 14.30 uur gaan de deuren open en om 15.00 uur begint de filmmiddag. Na het bekijken van een film zal er altijd een mogelijkheid zijn om ervaringen en meningen met elkaar te delen, terwijl men blini (pannenkoeken) kan nuttigen.
Een thema kan gekoppeld worden aan een feestdag in Rusland of aan een gebeurtenis, die een verband met Rusland heeft. Heeft u een idee voor een themamiddag of een filmsuggestie, schroom niet de organisatoren dat te laten weten.
De films worden meestal Russisch gesproken en Nederlands ondertiteld.
Ook verschijnen op de website publicaties over kunst, cultuur, geschiedenis en dergelijke van de Sovjet-Unie en Rusland.
Boekpresentatie: Brieven van een Russische reizigerEmmanuel Waegemans (1951) doceerde Russische literatuur en cultuurgeschiedenis aan de KU Leuven en vertaalde deze eerste klassieker van de Russische literatuur.
Een jonge, knappe Rus, goed voorzien van geld, vertrekt op Bildungsreise naar het rustige Westen - Duitsland, Zwitserland, Frankrijk en Engeland, maar tijdens zijn Grand Tour breekt in Frankrijk de Revolutie uit, waar hij ongewild getuige van wordt. Op deze 18 maanden durende reis ontmoet de ontwikkelde Rus veel mensen, sluit vriendschappen en heeft een scherp oog voor het leven in de landen waar hij doortrekt. Hij is vol lof over de ontwikkelde Duitsers, de natuurminnende Zwitsers, de lieftallige, maar lichtzinnige Fransen en de flegmatieke Engelsen. Zijn verhaal is doorspekt van humor en ironie en van het verlangen naar een aristocratisch verleden dat stilletjes aan het verdwijnen is. De eerste liefdesverklaring van een Rus aan het Westen. Uiterst actueel.
Het NIP biedt mogelijkheden voor studenten, onderzoekers en docenten van de participerende universiteiten. Het aanbod bestaat uit onderwijs, stages, onderzoeksmogelijkheden en studiereizen. Ook bieden het NIP beurzen en begeleiding bij scripties of andere individuele onderzoeksprojecten van studenten in Rusland. Studenten komen zelf met een onderzoeksplan.
Website NIP
Voor reizen naar of cursussen over Rusland en Oost-Europa: Empirique of www.smirnova.eu.
In de zomer van 2017 ondersteunt vrijwilligersorganisatie IBO-Nederland weer een aantal projecten in Oost-Europa, waaronder Moldavië, Oekraïne, Georgië.
Pas de laatste jaren zijn nabestaanden opgespoord van soldaten die begraven liggen op het Russisch Ereveld in Leusden. Kinderen en broers/zussen van deze oorlogsslachtoffers kunnen voor het eerst het graf van hun lang vermiste vader of broer bezoeken.
De onlangs opgerichte Stichting Russisch Ereveld gaat daarom van start met grafadoptie. Uw bijdrage wordt onder meer aangewend voor de verdere opsporing van nabestaanden en hun eerste reis naar het graf. U ontvangt een certificaat en jaarlijks wordt een boeket bloemen bij het graf geplaatst. Ook krijgt u de nieuwsbrief, speciaal voor adoptanten. De kosten per graf bedragen 50 euro per jaar.
Als u ons initiatief wilt steunen, dan kunt u zich hier (www.russisch-ereveld.nl/grafadoptie.html) aanmelden. Uw bijdrage is zeer welkom.
Activiteiten van het Nederlands Centrum voor Handelsbevordering: www.handelsbevordering.nl/activiteiten/5
De Russian school of arts voorziet in professioneel kunstonderwijs voor kinderen met behulp van 'de Russische methode'. Het deelnemen aan activiteiten als theater en muziekles stimuleert kinderen in hun motorische ontwikkeling en het opbouwen van zelfvertrouwen. Daarnaast geeft het hen de kans om hun expressie te uiten en hun eigen kwaliteiten te ontwikkelen. De school vindt dat de kunstzinnige vorming van kinderen bepaald wordt door de kwaliteit van de begeleider en is daarom doorlopend op zoek naar de beste en meest getalenteerde docenten om onze leerlingen te onderwijzen.
Naast de groeps- en individuele lessen in het Nederlands of Engels voert de Russian School of Arts een aantal andere activiteiten uit, zoals talentenjachten en workshops. Ook worden concerten en uitvoeringen georganiseerd met voorstellingen van docenten, pupillen en gastartiesten. Het accent ligt op de kwaliteit van het onderwijs.
Leslocaties in Rotterdam en Schiedam.
In Almere bevindt zich de Russische school Znatoki.
