Rusland in 2014 (4): regio's

René Does

Als vervolg op drie eerdere series op deze site, over de ontwikkelingen in Rusland in de jaren 2011 en 2012, in 2013 en de ontwikkelingen in het eerste decennium van deze eeuw, start nu een serie over de ontwikkelingen in Rusland in 2014. De serie wordt weer gemaakt op basis van de speciale dikke eindejaarsbijlage van de kwaliteitskrant Nezavisimaja Gazeta (Onafhankelijke Krant), van 30 december 2014.

De redactie van Nezavisimaja Gazeta behandelt in de jaarlijkse bijlage veertien categorieën onderwerpen: algemene ontwikkelingen, politiek, economie, Russische regio's, 'nabije' buitenlandse politiek (de veertien andere voormalige sovjetrepublieken die al dan niet lid zijn van het Gemenebest van Onafhankelijke Staten), 'verre' buitenlandse politiek (buiten de voormalige Sovjet-Unie), maatschappij, wetenschap, militaire zaken, religie, cultuur, literatuur, kunst en televisie.

De keuzes van de redactie zijn vaak voorspelbaar, maar soms ook onverwacht. Hieronder het vierde deel, over de ontwikkelingen in de Russische regio's.

1. Vluchtelingen uit de Donbass. Een van de gevolgen van de militaire strijd in 2014 in de Oost-Oekraïense provincies Donetsk en Loegansk, die samen de Donbass vormen, was dat er een stroom vluchtelingen naar Rusland kwam. Volgens de Federale Migratiedienst (FMS) van Rusland leefden er op het einde van het jaar ongeveer 2,6 miljoen Oekraïners in Rusland, onder wie circa 830.000 vluchtelingen voor het oorlogsgeweld in de Donbass. Zij verbleven vooral in de naburige Russische provincie Rostov.
   Voor hen werd een nieuwe verblijfsstatus ingesteld: 'tijdelijke bescherming'. De vluchtelingen, etnische Russen, werden met de 'voor Rusland traditionele gastvrijheid' ontvangen, maar in plaatsen met hoge werkloosheid waren er ook conflicten met plaatselijke inwoners, die bang waren dat de vluchtelingen hun banen zouden inpikken.
2. 

   Rusland is verdeeld in negen federale districten, waarbinnen 85 regio's liggen. Foto: www.92fmsgov.ru.

   Ministerie voor Regionale Ontwikkeling opgeheven. Het bestuurssysteem tussen de landelijke regering en de 85 regio's van de Russische Federatie onderging bestuurlijke veranderingen. Op 8 september werd het Ministerie voor Regionale Ontwikkeling (Minregion) opgeheven. De volmachten van dit ministerie werden thematisch verdeeld over andere bestaande ministeries.
   Daarnaast werden er twee ministeries opgericht die gericht waren op specifieke regio's, namelijk het Ministerie van Krim-zaken en het Ministerie van Noord Kaukasus-zaken.
3. Nieuwe gouverneurs. Op de tweede zondag van september, 14 september, waren er weer een reeks regionale en plaatselijke verkiezingen. Deze verkiezingen werden door de centrale machthebbers gebruikt om gouverneurs waar Moskou wegens 'ineffectiviteit' en 'overtredingen' ontevreden over was te vervangen. Vaak gebeurde dit door zulke zittende gouverneurs via een presidentieel decreet enkele maanden vóór de verkiezingsdag te ontslaan, waarna hun plaatsvervanger zich rustig op de regionale verkiezingen konden voorbereiden.
   Deze nieuwelingen van de regeringspartij Verenigd Rusland wonnen vaak met grote cijfers, die niet zelden aan verkiezingsuitslagen uit de communistische tijd deden denken.
4. Terugkeer wintertijd. 'Iedere president zijn eigen tijd.' Onder dit motto keurde de Staatsdoema op 1 juli de terugkeer van de wintertijd goed. Op 26 oktober werden de klokken een uur teruggezet. 'Deze keer voorgoed en onomkeerbaar.' Dmitri Medvedev had als president en tussenpaus in februari 2011 de zomertijd ingevoerd, hetgeen betekende dat in de herfst van 2011 de klokken niet een uur werden teruggezet naar de wintertijd.
   'Met Medvedev leefden we zomers, met Poetin zullen we overeenkomstig winters leven', aldus de Nezavisimaja Gazeta. Voor beide tijden zijn voors en tegens te noemen, afhankelijk of je van lichtere ochtenden of van lichtere avonden houdt.
   Onder Poetin is het 's avonds dus langer donker. Volgens de Nezavisimaja Gazeta zit hier een politieke gedachte achter: de Russen zullen 's avonds gemiddeld een uur langer voor de televisie zitten, waardoor het heersende regime hen een uur langer via de staatstelevisiezenders met pro-regeringspropaganda kan indoctrineren.
5. Regionale verkiezingen en Krim. Ook op het vers geannexeerde schiereiland de Krim werden op 14 september regionale en plaatselijke verkiezingen gehouden. Het thema van steun voor de annexatie van de Krim werkte eraan mee dat kandidaten van de macht voor regionale en plaatselijke vertegenwoordigende posten met grote meerderheid wonnen.
   Van oppositie was nauwelijks sprake, noch van protesten uit oppositionele kringen tegen manipulatie van verkiezingen. Eigenlijk klaagde alleen in Sint-Petersburg oppositiekandidate Olga Dmitrijeva van de centrumlinkse partij Rechtvaardig Rusland over 'administratieve druk', maar ook zij was kansloos tegen de zittende kandidaat van regeringspartij Verenigd Rusland, Georgi Poltavtsjenko.