Rusland, eerste decennium, 21ste eeuw: klimaatverandering

René Does

Het eerste decennium van de 21ste eeuw is achter de rug. In een speciale dikke bijlage gaf de kwaliteitskrant Nezavisimaja Gazeta (Onafhankelijke Krant) op 25 januari 2011 een overzicht van wat vanuit Russisch oogpunt in het voorbije decennium belangrijke gebeurtenissen in Rusland en de rest van de wereld zijn geweest. Prospekt-online besteedt hier in zeven afleveringen aandacht aan.

F. Klimaatverandering

1. Opwarming van de aarde. Uit de feiten valt de opwarming van de aarde niet te ontkennen, aldus de Nezavisimaja Gazeta. In de afgelopen 120 jaar is de gemiddelde temperatuur op het noordelijke halfrond met één graad Celsius gestegen, waarvan 0,4 graden in de laatste vijftien jaar. In januari 2006 was het gemiddeld vijftien graden te warm in Moskou en de week van 2 tot 9 augustus in 2010 was de heetste week in de geschiedenis van de Russische hoofdstad, met bijna permanent temperaturen boven de 40 graden.
   'In het midden van de 21ste eeuw zal er op de plaats van de Noordpool een open oceaan zijn.' En één graad temperatuurstijging doet de mondiale landbouwproductie met '5 tot 10 procent' dalen, aldus de krant. '32 procent van het landoppervlak ter wereld wordt bedreigd door woestijnvorming'.
2. Kyoto-protocol van kracht. Door de ondertekening door Rusland op 16 december 2005 trad het Kyoto-protocol (1997) over de terugdringing van de uitstoot van schadelijke broeikasgassen pas echt in werking. Rusland zal de doelstelling, terugdringing van deze uitstoot in de periode 2008-2012 tot het niveau van 1990, door de economische crisis in de jaren negentig zonder problemen halen en zelfs overschotten van emissierechten kunnen verkopen op de wereldmarkt van broeikasgassen. Maar Kyoto gaat volgens de krant niet ver genoeg om klimatologisch onheil te kunnen voorkomen in de toekomst.
3. Tsunami in Azië. Door een aardbeving op Tweede Kerstdag 2006 in de Indische Oceaan voor Indonesië werden Aziatische kusten getroffen door een verwoestende tsunami, waarin 155.000 mensen de dood vonden. Zelfs Rusland merkte de gevolgen, hoewel het een 'mini-tsunami' betrof: een golfje van 29 centimeter hoog bij Severo-Koerilsk op de Koerillen-eilanden in het noordoosten van Siberië.
4. As van de Eyjafjallajökull. In de nacht van 13 op 14 april 2010 begon de IJslandse vulkaan Eyjafjallajökull grote hoeveelheden as uit te stoten, die naar het vasteland van Europa dreven. Hierdoor werd het vliegverkeer boven Centraal- en West-Europa dagenlang stilgelegd. Alleen het 'heldhaftige Aeroflot' bleef daar gewoon doorvliegen!
   De Nezavisimaja Gazeta citeert de Sloveense filosoof Slavoi Zizek: 'Dankzij de techniek worden we minder afhankelijk van de natuur, maar gelijkertijd, op een ander niveau, raken we in een steeds grotere afhankelijkheid van zijn nukken.'
5. Klimatologisch Wikileaks. In november 2009 braken hackers in in de computers van klimaatgeleerden van de University of East Anglia. Dit leidde tot Climategate, omdat de klimaatgeleerden doelbewust bespraken om de gevolgen van de opwarming van de aarde te bagatelliseren. Dit bewees, aldus de krant, dat ook (klimaat)geleerden geen heiligen zijn, maar 'subjecten van ingewikkelde sociale netwerken'.

Vorige afleveringen: algemene ontwikkelingen, politiek, economie en nabije buitenlandse politiek en buitenlandse politiek
Volgende aflevering: kunst en cultuur