Rusland in 2015 (9): militaire zaken

René Does

Als vervolg op vier eerdere series op deze site, over de ontwikkelingen in Rusland in de jaren 2011 en 2012, 2013, 2014 en de ontwikkelingen in het eerste decennium van deze eeuw, start nu een serie over de ontwikkelingen in Rusland in 2015. De serie wordt weer gemaakt op basis van de speciale dikke eindejaarsbijlage van de kwaliteitskrant Nezavisimaja Gazeta (Onafhankelijke Krant), van 30 december 2015.

De redactie van Nezavisimaja Gazeta behandelt in de jaarlijkse bijlage veertien categorieën onderwerpen: algemene ontwikkelingen, politiek, economie, Russische regio's, 'nabije' buitenlandse politiek (de veertien andere voormalige sovjetrepublieken die al dan niet lid zijn van het Gemenebest van Onafhankelijke Staten), 'verre' buitenlandse politiek (buiten de voormalige Sovjet-Unie), maatschappij, wetenschap, militaire zaken, religie, cultuur, literatuur, kunst en televisie.

De keuzes van de redactie zijn vaak voorspelbaar, maar soms ook onverwacht. Hieronder het negende deel, over militaire zaken.

1. 

   De Armata op de mei-parade. Foto: Het militaire blog van Vitali Koezmin.

   Snellere militaire modernisering. De grote overwinningsparade ter herdenking van de 70ste verjaardag van de overwinning op nazi-Duitsland, op 9 mei op het Rode Plein in Moskou, werd ook gebruikt als showcase voor de versnelde modernisering van het Russische leger de afgelopen jaren. Verschillende nieuwe wapensystemen werden voor het eerst aan het grote politiek vertond, zoals de raketlanceerplatforms op rupsbanden Armata en Koerganets, die verbeterde ondersteuning aan grondtroepen bieden ('en de mogelijkheid bieden in de komende tijd een aanzienlijk overwicht van onze grondtroepen tegenover de grondtroepen van andere landen te garanderen') en de tanks van het type T-14 Aramata.
2. Militaire Spelen 2015. Van 1 tot 15 augustus vonden er in drie militaire districten van Rusland, van Siberië tot de Koeban en de regio van de Zwarte Zee, weer Militaire Spelen plaats. Onder het banier 'ArMI-2015' namen 57 militaire eenheden uit 17 Europese, Aziatische, Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse landen deel (Azerbeidzjan, Angola, Armenië, Wit-Rusland, Venezuela, Egypte, India, Kazachstan, Kirgizstan, China, Koeweit, Mongolië, Nicaragua, Pakistan, Servië, Tadzjikistan en Rusland).
   Er waren 480 medailles te winnen. Rusland won het klassement van de Militaire Spelen. Hoewel het militaire sportwedstrijden betrof, waren de spelen in de verschillende militaire disciplines een afspiegeling van hedendaagse militaire gevechtstactieken, zoals tankslagen, luchtgevechten en luchtlandingen.
   Er zijn voornemens de Militaire Spelen de komende jaren uit te breiden met deelname door enkele NAVO-landen en Brazilië en Noord-Korea. Verder kunnen ze jaarlijks worden gehouden in verschillende gastlanden, of Rusland blijft de enige gastheer, maar dan wel in een 'Olympisch schema' van om de vier jaar.
3. Luchtmacht gaat de ruimte in. De Russische luchtmacht en ruimtemacht gingen op 1 augustus samen onder één militair bestuur: de Lucht- en ruimtemacht (VKS). Hoofdcommandant van de VKS werd generaal-majoor Viktor Bondarev. Drie afdelingen van het Russische leger werden in de VKS samengevoegd: de Luchtmacht, de Ruimtetroepen en de anti-raket- en luchtverdediging.
   Militaire deskundigen verklaren de oprichting van de VKS als Russisch antwoord op plannen van het Amerikaanse Pentagon om wapensystemen in de dampkring om de aarde te gaan stationeren.
4. Militarisering van het Noorden. Voor 'de bescherming van de belangen van ons land in de Arctische regio' werden in januari de voorbereidingen voor de oprichting van een nieuwe 'Verenigd strategisch commando Noorden' in het Hoge Noorden van Rusland afgerond. Het nieuwe commando bouwt voort op de bases van de Noordelijke Vloot en omvat geografisch 'de hele voormalige Sovjet-Arctica tot aan de Noordpool'.
   Zes militaire bases op eilanden en landkapen in en aan de Noordelijke IJszee waren inmiddels praktisch geheel heropgebouwd, waaronder die op Nova Zembla en de Franz Josef-eilanden. Het gesloten militaire wooncomplex 'Arctisch klaverblad' van 14.000 vierkante kilometer werd met zijn ligging op 80 graden noorderbreedte het noordelijkste militaire complex ter wereld.
5. Rusland stapt in oorlog in Syrië. De zonder twijfel belangrijkste militaire gebeurtenis in Rusland in 2015 was de deelname per 30 september aan de strijd in Syrië, vanaf de Russische militaire luchtmachtbasis in Hmeymim. Dit 'op verzoek van Damascus'.
   
   

   De Russische troepen op Hmeymim worden o.a. beveiligd door modern S-400 luchtafweergeschut. Foto: syria.mil.ru.

   Tussen 30 september en 7 oktober voerden Russische bommenwerpers 125 vluchten uit tegen Islamitische Staat en andere oppositiedoelen van het regime van president Bashar al-Assad. Op 7 oktober werden vanaf de Kaspische Zee 26 kruisraketten op objecten van Islamitische Staat afgevuurd. 'Dit was de eerste keer in de geschiedenis van Rusland' dat kruisraketten in een militair conflict werden gebruikt.
   Op 31 oktober vond er boven de Sinaï-woestijn een terroristische aanslag plaats op een Russisch passagiersvliegtuig met toeristen die terugvlogen van Egypte naar Rusland, waarbij alle 224 inzittenden omkwamen. De militaire acties tegen IS werden vervolgens verder opgevoerd: uit 'wraak' werden op 'de hoofden van de terroristen' in totaal 1.400 ton bommen vanuit bommenwerpers en 101 kruisraketten vanuit zee afgevuurd.
   Op 24 november schoot een Turkse F-16 een Russische Soe-24-bommenwerper neer, omdat deze het Turkse luchtruim zou hebben geschonden. De Russen stelden dat dit incident boven Syrisch territorium plaatsvond en betitelden de Turkse actie daarom als 'een daad van agressie'. 'De verhoudingen tussen Rusland en Turkije verslechterden in catastrofaal tempo en groeiden in wezen uit tot een toestand van koude oorlog'.