Rusland in 2016 (9): militaire zaken

René Does

Als vervolg op vier eerdere series op deze site, over de ontwikkelingen in Rusland in de jaren 2011 en 2012, 2013, 2014, 2015 en de ontwikkelingen in het eerste decennium van deze eeuw, start nu een serie over de ontwikkelingen in Rusland in 2016. De serie wordt weer gemaakt op basis van de speciale dikke eindejaarsbijlage van de kwaliteitskrant Nezavisimaja Gazeta (Onafhankelijke Krant), van 29 december 2016.

De redactie van Nezavisimaja Gazeta behandelt in de jaarlijkse bijlage veertien categorieën onderwerpen: algemene ontwikkelingen, politiek, economie, Russische regio's, 'nabije' buitenlandse politiek (de veertien andere voormalige sovjetrepublieken die al dan niet lid zijn van het Gemenebest van Onafhankelijke Staten), 'verre' buitenlandse politiek (buiten de voormalige Sovjet-Unie), maatschappij, wetenschap, militaire zaken, religie, cultuur, kunst, literatuur en televisie.

De keuzes van de redactie zijn vaak voorspelbaar, maar soms ook onverwacht. Hieronder het negende deel, over Russische militaire aangelegenheden.

1. 'Scandaleuze' vervanging leiding Baltische vloot. Na een ongeval van de onderzeeër Krasnodar tijdens het verlaten van de militaire Oostzee-haven Baltijsk in april, voerde het Russische Ministerie van Defensie in de periode 11 mei - 10 juni een grondige controle van de leiding en alle geledingen van de Baltische vloot door. 'Het onderzoek openbaarde een fiasco in de bouw en renovatie van vlootbases en militaire stadjes en ineffectieve uitgave van de toebedeelde geldelijke middelen.'
   Het onderzoek leidde tot het ontslag van de commandant van de Baltische vloot, vice-admiraal Viktor Kravtsjoek, van het hoofd van de vlootstaf, Sergej Popov, en van tientallen schout bij nachts, kapiteins en andere officieren en leidinggevenden. Militaire specialisten stellen dat het ontslag van Kravtsjoek niet aan zijn militaire kwaliteiten kan liggen, want vóór zijn leiding over de Baltische vloot had hij zich bewezen als een kundige en snelle vernieuwer van de vervallen militaire vloot in de Kaspische Zee. Zij denken dat de nieuwe leider van de Russische Militaire Vloot, admiraal Vladimir Koroljov, eigen mensen aan het hoofd van de Baltische vloot wil plaatsen.
   Aan de andere kant zou Kravtsjoek volgens voormalige ondergeschikten een te opzichtige leidersstijl hebben gehanteerd. Ook zou hij naar verluidt zakencontacten hebben onderhouden met 'personen die betrokken zijn bij corruptieschandalen'.
2. Centrum voor de Verzoening van de Partijen in Syrië aan het werk. Nadat Rusland en Amerika op 22 februari een humanitaire pauze van de gevechten in Syrië hadden afgesproken, startte op de Russische militaire basis Khmeinim het Russische Centrum voor de Verzoening van de Partijen in Syrië zijn activiteiten. Het centrum moest optreden als intermediair tussen de Syrische regering en de oppositionele strijdende partijen, met uitzondering van die partijen die als terroristisch waren aangemerkt.
   'Helaas berichtten de westerse media hun lezers op verdraaide wijze over het werk van het centrum,' aldus de Nezavisimaja Gazeta. Hierdoor weigerden ook de grootste en bekendste internationale mensenrechtenorganisaties met het centrum samen te werken. Na de wapenstilstand in het opstandige Aleppo coördineerde het centrum de evacuatie van strijders die hun wapens inleverden, hun gezinnen en van andere burgers die de stad wilden verlaten.
3. Omvangrijke militaire oefening Kaukasus-2016. Van 5 tot 11 september vond de grote militaire oefening 'Kaukasus-2016' plaats. In de oefening namen alle militaire en civiele afdelingen van drie militaire districten - West, Oost en Centraal - deel. Het betrof ongeveer 97.000 civiele medewerkers, ruim 125.000 militairen, ruim 300 vliegtuigen en ruim 300 helikopters. Tijdens de oefening werden alle operationele plannen van de Russische Strijdkrachten in het zuidwestelijke strategische gebied gecheckt.
   Het zuidwesten wordt door de militair-politieke leiding als het militaire zwaartepunt van Rusland beschouwd. Niet alleen de directe militaire afdelingen werden bij de oefening betrokken, maar ook het vermogen van industriële bedrijven, het plaatselijk bestuur en financiële instellingen om naar verwachting te functioneren in geval van oorlog werd geoefend en beoordeeld. Vliegtuigen van de NAVO vlogen tijdens de oefening langs de Russische staatsgrens om het verloop ervan te monitoren.


Het vliegdekschip Admiraal Koeznetsov. Bron: mil.ru

4. Vliegdekschip Admiraal Koeznetsov stoomt op naar Middellandse Zee. Onder het uitbraken van dikke zwarte rookwolken verliet het vliegdekschip Admiraal Koeznetsov, het grootste schip van de Russische militaire vloot, op 15 oktober de militaire haven van Severomorsk om stoom te zetten naar de Syrische kust van de Middellandse Zee. Het trage schip deed er een maand over om zijn eindbestemming te bereiken. Onderweg werd het bijgetankt door Russische tankers, want Europese landen langs de vaart hadden geweigerd het schip te bevoorraden tijdens zijn tocht.
   De 'Koezma' is een oud bakbeest met vijf renovaties achter de rug. Het grootste probleem is dat het vliegdekschip eigenlijk niet in staat is moderne gevechtsvliegtuigen volledig veilig te bedienen bij het opstijgen en landen. Twee straaljagers op de Koezma belandden tijdens oefeningen in zee en gingen verloren, een MiG-29K en een Soechoj-33.
   Niettemin was de militaire leiding tevreden over de vaart naar de Middellandse Zee, omdat het nut van het bezit van vliegdekschepen werd aangetoond. 'Maar geld voor de bouw van het nieuwe atoomvliegdekschip Sjtorm heeft het land vooralsnog niet.'
5. Crash boven de Zwarte Zee van militair transportvliegtuig. In de vroege ochtend van 25 december, op 5.27 uur Moskouse tijd, vond er een tragische vliegramp plaats boven de Zwarte Zee: kort na het opstijgen van het vliegveld van Adler stortte het militaire transportvliegtuig RA-85572 in zee. Het was net op weg naar de Russische militaire basis Khmeinim in Syrië. Alle 84 passagiers en acht bemanningsleden kwamen om het leven.
   Onder de slachtoffers waren 64 acteurs van het Aleksandrov Zang- en Dansensemble van het Russische leger, journalisten van de televisiezenders Eerste Kanaal, Zvezda en NTV, de uitvoerend directeur van het liefdadigheidsfonds Rechtvaardige Hulp, Jelizaveta Glinka (beter bekend als Dokter Liza), en het hoofd van de afdeling cultuur van het Ministerie van Defensie, Anton Goebankov. Drie dagen na de ramp werd om 5.42 uur de zwarte doos van het vliegtuig gevonden.