Achtergrond

Artikelen die de achtergrond van actuele gebeurtenissen en de geschiedenis van Rusland en het GOS belichten.

Boeken

Boekbesprekingen van historische en contemporaine boeken over Oost-Europa.

Agenda

In de agenda staan optredens, tentoonstellingen en dergelijke in met name Nederland met betrekking tot Rusland en het GOS.

Russisch leven

René Does pluist in de rubriek Russisch leven de Russische media uit op zoek naar interessante berichten die de Nederlandse media gewoonlijk niet halen, maar wel inzicht geven in het Russisch bestaan.

Recept

Enkele recepten en achtergronden hiervan uit het GOS.

Archief

Naar het archief verhuizen artikelen van eerdere jaren: 2010   2011   2012   2013   2014   2015   2016   2017   2018   2019   2020   2021

afbeelding van de vorige website van de tijdschriften Prospekt en Ablak
Ga naar de vorige website van Prospekt en Ablak

 

Archief van Russisch leven: 2009

CLUB VAN KALE KOPPEN
Iedere donderdagavond komen ze bijeen in een Moskous café: de leden van de Moskouse Club van Kale Koppen. Ze praten met elkaar over de beste hoofdcrèmes, het werk en vrouwen. Mannen ouder dan 28 jaar die hun haar kwijt zijn kunnen lid worden van de club. Ze hebben hun eigen ontmoetingssite: www.brutalmen.ru.
Clubideoloog Andrej Popov zegt dat vroeg kale mannen in het beroepsleven succesvoller zijn dan mannen met haar, omdat zij hun 'complex' over het haarverlies willen compenseren met professioneel succes. Overigens bestaat er in Moskou inmiddels een vrouwelijke Club van Liefhebsters van Kale Mannen, die zelfs twee keer zoveel leden telt dan de Kalenclub: 1600 tegenover 800. Daarnaast zijn er ook in Rusland steeds meer verenigingen die mensen met gemeenschappelijke persoonlijke eigenschappen verenigen, zoals de politieke Russische Partij van Blondines (www.blondie.ru), de maatschappelijke organisatie Club van Dikzakken (www.fatclub.narod.ru) en de Club van Medvedevs (www.medved.sidecity.ru), die - al voor Dmitri Medvedev president werd - mensen met de familienaam Medvedev verenigt.
Komsomolskaja Pravda, 14-12-2009

RUSSISCHE SYMBOLEN
De matrjosjka, de beer en wodka! Dit zijn de drie beste symbolen van Rusland, aldus een opinieonderzoek door de afdeling onderzoek van de vacaturesite SuperJob.ru. 'Welk object of verschijnsel kan volgens uw mening het symbool van Rusland in het buitenland worden?' luidde de vraag. Twaalf procent van de respondenten antwoordde de matrjosjka, 8 procent de beer en 6 procent wodka. Vier procent noemde de staatsvlag. Drie procent koos de tweekoppige adelaar (het staatswapen) en wapens als het kalasjnikov-geweer, tanks en jachtvliegtuigen. Twee procent antwoordde viltlaarzen, de berkenboom, olie en gas, de winter, ruimteschepen, het Rode Plein en het Kremlin in Moskou, de samovar, de olympische mascotte Tsjeboerasjka en de slechte wegen.
Andere antwoorden waren: de balalaika, hamer en sikkel, de bontmuts met oorkleppen, de Russische kachel, pannenkoeken met kaviaar, geslepen kristallen glazen, de paardentrojka, de iconen van Roebljov, bossen paardenbloemen, de venik (takkenbos voor in het badhuis), borsjtsj (bietensoep) en de bontgekleurde omslagdoek.
www.regnum.ru, 15-12-2009

WINTERMODE
Na enkele slappe 'Europese winters' met temperaturen boven nul, kende Rusland eindelijk weer eens een echte Russische winter met lange periodes met strenge vorst. Warm aankleden dus! Bescherming tegen de bittere vrieskou hoeft echter niet te betekenen dat je er als een 'clochard' moet gaan bijlopen. Rusland heeft immers een traditie van wintermode en de kou van dit jaar moet deze weer eens bevestigen. De basisregels voor kleden tegen de kou zijn duidelijk: meerdere lagen kleding van natuurlijke materialen aantrekken, een lichte donzen jas en dicht schoeisel, liefst van bont. Helemaal traditioneel zijn viltlaarzen (valenki) en bontmutsen met oorkleppen (oesjanki).
Tegenwoordig is het in en wordt het als 'goedkoper en ecologischer' aangemerkt om geen jas, maar een bontjack te dragen: een bontjack belemmert het vrije bewegen niet en wordt niet nat van regen of sneeuw. De Russische vrouwen kunnen hun verschijning in de winter altijd opvrolijken met fleurige omslagdoeken. Doeken beschermen de keel en borst tegen kou en kunnen indien nodig over het hoofd worden gedrapeerd. Dit jaar zijn de doeken uit Pavlovoposad en de bontdoeken uit Orenboerg populair.
Novyje Izvestija, 18-12-2009

PERSOONLIJK FAILLISSEMENT
Over individuele Russen die niet langer hun schulden kunnen afbetalen, kan een persoonlijk faillissement worden uitgesproken. Dit volgens een nieuwe Wet op het faillissement van fysieke personen, die vanaf 2006 door het Ministerie voor Economische Ontwikkeling is uitgewerkt. Een arbitragehof kan een persoonlijk faillissement uitspreken als iemand een half jaar lang niet in staat is een schuld van minstens 50.000 roebel af te lossen. Zowel de schuldeiser als de schuldenaar kan het faillissement aanvragen. Is het faillissement uitgesproken, dan zijn er verschillende mogelijkheden. De schuldenaar kan in een schuldsaneringsprogramma komen. Een zwaarder besluit is een volledig persoonlijk bankroet, waarbij alle bezittingen verkocht worden, met uitzondering van 'het laatste dak boven het hoofd', dat wil zeggen: woonruimte van dertig vierkante meter per volwassene en vijftien vierkante meter per minderjarige, elektronische gebruiksgoederen met een waarde onder de 30.000 roebel en de aanwezige voedsel- en brandstofvoorraden.
Vremja Novostej, 4-12-2009

BEGRAAFPLAATSEN
Nog drie jaar en dan liggen alle Moskouse begraafplaatsen echt helemaal vol. Beroemde doden worden vaak begraven op een van de drie meest prestigieuze dodenakkers van de stad, Novodevitsji, Vaganskoje en Trojekoerov, maar het is nauwelijks mogelijk daar nog een plekje te vinden. Gewone stervelingen kunnen binnen de stad een graf reserveren door het aankopen van een familiegraf, het adopteren van een verlaten graf van een gestorvene zonder familieleden of via de zwarte markt. Het ruimtegebrek wordt onder meer bestreden via het aanmoedigen van crematie: dan kan een gecremeerde voorlopig nog in de columbaria terecht. Cremeren is echter geen gewoonte onder orthodoxe gelovigen, ook al doen orthodoxe geestelijken tegenwoordig niet moeilijk over het houden van een begrafenisdienst bij een crematie. Verder koopt de stad grond voor begraafplaatsen in de omliggende provincie Moskou. Het stadsbestuur heeft 365 hectare op het oog. In een paar gevallen heeft dit echter tot plaatselijke protesten geleid, namelijk als de geplande begraafplaatsen te dicht bij woongebieden liggen of te dicht bij drinkwaterbronnen.
Novyje Izvestija, 23-11-2009

VROUWEN
De regionale en plaatselijke verkiezingen uit oktober 2009 lieten weer eens duidelijk zien dat het met de maatschappelijke positie van de vrouw in Rusland niet goed gesteld is. Op de mondiale rating van het aandeel vrouwen in de politiek staat Rusland op plaats 99 van de 115 landen die zijn opgenomen. Zo is het aandeel vrouwen in de Moskouse Stadsdoema 14 procent (5 van de 35), tegen 17 procent tijdens de vorige zitting. In het parlement van de provincie Magadan zitten helemaal geen vrouwen. In de plaatselijke raden is de situatie iets beter dan in de regionale: daar is 26 procent van de afgevaardigden vrouw. Onder de 84 regionale leiders is maar één vrouw: burgemeester Valentina Matvijenko van Sint Petersburg. Het is niet dat Russische kiezers niet op vrouwen zouden willen stemmen. Zo zou twee derde van de Russen geen enkel bezwaar hebben tegen een vrouwelijke president. Het hoofd van de vrouwenafdeling van de partij Jabloko, Galina Michaljova, zegt: 'Kiezers verwachten van vrouwen minder kwaad dan van mannen, ze zullen minder stelen en beter zorgen voor de mensen.'
Novyje Izvestija, 19-11-2009

VERKEER
Op 19 november werd in Moskou de eerste mondiale conferentie over verkeersveiligheid gehouden. Deze werd geopend door president Dmitri Medvedev. Hij vertelde dat jaarlijks wereldwijd ruim één miljoen mensen omkomen in het verkeer, ofwel 3.500 per dag. Nog eens 50 miljoen mensen raken gewond en gehandicapt. Verder vertelde hij dat de Russische wegen het hoogste sterftecijfer van Europa kennen en dat verkeersongevallen de derde belangrijkste doodsoorzaak in Rusland worden. In de eerste tien maanden van 2009 waren er in Rusland 160.000 verkeersongevallen, waarin 20.000 mensen omkwamen. De drie belangrijkste oorzaken van deze situatie zijn drankmisbruik in het verkeer, de slechte staat van de Russische wegen en onvoldoende kennis van de verkeersregels bij automobilisten en politie.
www.russiatoday.com, 19-11-2009

ERFGOED
Via sms en internet heeft de Russische toeristische organisatie Russsia-InfoCentre Russen de mogelijkheid gegeven te stemmen op wat zij het belangrijkste en mooiste natuurlijke en architectonische erfgoed van het land vinden. Hier kwam de volgende top-7 uit:

  1. De Vasili-kathedraal op het Rode Plein in Moskou.
  2. De heuvel Mamaj koergan in Wolgagrad met daarop het standbeeld Moeder Moederland ter ere van de overwinning in de Slag om Stalingrad.
  3. Het paleis Peterhof ten zuidwesten van Sint Petersburg.
  4. De zeven rotspilaren in de republiek Komi.
  5. Het Bajkalmeer in Siberië.
  6. De Geiservallei op het schiereiland Kamtsjatka.
  7. De berg Elbroes in de Noord-Kaukasische republiek Kabardino-Balkarië, met 5642 meter de hoogste berg van Rusland en Europa.

www.russia-ic.com, 16-11-2009

DRINKWATER
Volgens het drinkwaterbedrijf van Moskou, Mosvodokanal, kan men in de stad gewoon water uit de kraan drinken. Het water is wel gechloreerd, waardoor zich in combinatie met organisch materiaal in de leidingen chloroform ontstaat, een kankerverwekkende stof. Maar dit is toch minder schadelijk voor de gezondheid dan niet chloreren. Het schone drinkwater wordt tijdens het transport van het water door het buizenstelsel naar de consument opnieuw vuiler. De helft van de 11.000 kilometer aan drinkwaterleidingen in de Moskou is hard aan vervanging toe.
Argoementy i Fakty, 4-11-2009

HEROÏNE
Volgens de United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC) wordt in Rusland jaarlijks bijna tachtig ton heroïne geconsumeerd, ofwel 21 procent van de wereldproductie. Ter vergelijking: in Amerika en Canada samen wordt tegenwoordig 20 miljoen ton heroïne geconsumeerd. In Rusland wordt maar 4 procent van de aangevoerde heroïne onderschept. Anders dan vroeger is Rusland niet langer een transitland voor heroïne uit het nabij gelegen Afghanistan, maar vooral een afzetland. De schattingen over het aantal drugsverslaafden in Rusland lopen uiteen van 1,5 tot zes miljoen verslaafden.
Komsomolskaja Pravda, 22-10-2009

INVALIDEN
Rusland telt 1,2 miljoen invaliden. Hoe vrij kunnen deze mensen zich in Moskou in de openbare ruimte bewegen? Een invalide die in een hoge flat woont, komt sowieso moeilijk de deur uit, omdat de meeste liften te smal zijn voor rolstoelen. Ingangen die alleen met trappen te bereiken zijn, hebben vaak geen rolstoelhellingen, en zo wel, dan kunnen de hellingen te steil en te glad zijn en te kleine draaicirkels hebben. Vervolgens staan de stoepen dikwijls vol met geparkeerde auto's en zijn de stoepranden ook op straathoeken en bij oversteekplaatsen vaak te hoog voor rolstoelen. Van de 36.000 onder- en bovengrondse oversteekplaatsen over de hoofdwegen is slechts 8 procent uitgerust met liften. Van de 179 metrostations zijn er maar een paar voor rolstoelen toegankelijk. Met de bussen en trolleybussen is het wat beter gesteld: op 70 procent van de buslijnen rijden bussen die voor invaliden toegankelijk zijn, hoewel dit niet geldt voor alle bussen die op deze lijnen rijden. Geregeld moet een invalide dus een bus laten passeren.
Novyje Izvestija, 16-9-2009

KAKKERLAKKEN
Er bestaat een wetmatigheid in de relatie tussen kakkerlakkenpopulatie en economische situatie: hoe beter de economie draait, des te minder kakkerlakken er zijn. Daarom werd de afgelopen jaren van Vladimir Poetin gezegd: 'Poetin wist zelfs de kakkerlakken te verdelgen.' Sinds het uitbreken van de economische crisis rukken de kakkerlakken weer op, deels omdat bedrijven en instellingen op sanitaire diensten bezuinigen. Kakkerlakkendeskundige Dmitri Zjoezjikov, hoogleraar biologie aan de Moskouse Staatsuniversiteit, zegt: 'De ideale situatie voor kakkerlakken zijn slechte omstandigheden. Een enorme uitbarsting van hun aantal zag ik letterlijk voor mijn ogen na de oorlog. In de welvarende jaren van de stagnatie was er een daling. De hedendaagse crisis heeft ook iets weg van een ramptoestand. De mensen hebben geen aandacht meer voor kakkerlakken. Er treedt tolerantie op.'
Novaja Gazeta, 7-9-2009

WAPENBEZIT
Het aantal Russen dat wapens aanschaft uit persoonlijke veiligheid neemt toe. Volgens hen stijgt de misdaad door de economische crisis, hoewel volgens de statistieken het aantal misdrijven sinds het begin van 2009 met bijna 8 procent was gedaald. In Moskou werden tussen juli 2008 en juni 2009 37.000 zogenoemde 'burgerwapens' gekocht: jacht- en sportwapens, gaspistolen en 'traumapistolen'. In heel Rusland hebben 1,2 miljoen burgers een of meerdere wapens. In Moskou gaat het om 547.000 wapens en in heel Rusland om zes miljoen. Opmerkelijk is dat het vaak werklozen en aanhangers van rechts-radicale groeperingen zijn die wapens aanschaffen. Een wapen kopen gaat niet zomaar. De aanschaf van een pistool kost minstens 20.000 roebel (bijna 500 euro). De registratie duurt twee maanden. Verder moet een wapenbezitter thuis een safe hebben voor de opslag van het wapen. Wie uit zelfverdediging schiet, mag niet op het hoofd richten en niet van dichterbij dan een meter schieten. Ook moet de schutter op de plaats delict blijven tot de politie arriveert en omstanders laten bewijzen dat hij of zij echt uit noodweer schoot.
Novyje Izvestija, 20-7-2009

LIFTEN
Het wordt in Rusland steeds gevaarlijker met een lift te gaan. In 2008 kwamen tien mensen om door liftongelukken. De oorzaak is dat 40 procent van de in totaal 500.000 liften hun exploitatietermijn van 25 jaar heeft overschreden. Vooral in de flatsteden Moskou en Sint Petersburg speelt dit probleem. De stadsbesturen willen voor 2013 de verouderde liften vervangen. Voor de betrokken woningen gaat het om uitgaven tussen 25 en 100 duizend roebel per woning. De bewoners van geprivatiseerde flatwoningen hebben meestal geen hoog inkomen, waardoor het onwaarschijnlijk lijkt dat het plan uitgevoerd kan worden zonder grote overheidssubsidies. In westerse landen nemen de producenten van liften ook de exploitatie voor hun rekening, maar de Russen willen hier niet aan, omdat dit volgens hen tot hoge monopolieprijzen leidt.
Rossijskaja Gazeta, 9-7-2009

SPAARLAMPEN
Ook de Russen moeten aan de spaarlampen. Volgens een Wet op de energiebesparing die wordt uitgewerkt, mogen vanaf 2011 lampen van meer dan 100 watt niet langer geproduceerd en verkocht worden. Momenteel wordt in Rusland jaarlijks voor 150 miljard kilowattuur aan verlichting verbruikt. Spaarlampen kunnen dit met 20 procent doen verminderen. Ouderwetse wolfraamlampen kosten in Rusland 10 tot 25 roebel (gemiddeld een halve euro) en gaan duizend uur mee, dat wil zeggen anderhalve maand aan uren. Overigens zullen spaarlampen nauwelijks invloed hebben op het totale energiegebruik, omdat 79 procent van het energiegebruik opgaat aan de verwarming van woningen en andere gebouwen (transport plus de verwarming zelf). Spaarlampen leveren slechts een besparing van 0,5 procent in het totale energiegebruik op.
Novyje Izvestija, 6-7-2009

EMIGRATIEWENS
Volgens een opiniepeiling van het Onderzoeksbureau Joeri Levada heeft 13 procent van de Russen (18,5 miljoen burgers) de wens om te emigreren. Dit aantal is gelijk aan het aantal Russen dat landen buiten de voormalige Sovjet-Unie heeft bezocht. Deze emigratiewens blijft constant in omvang: in 1992 antwoordde op dezelfde vraag ook 13 procent van de Russen bevestigend. Eén procent is concreet bezig met het invullen van emigratieformulieren. De emigratiewens is het sterkst onder jongeren. Van de respondenten tussen 18 en 24 jaar zei 29 procent aan emigreren te denken. Verder zijn mensen met een hogere opleiding en middeninkomens oververtegenwoordigd. In veel andere voormalige sovjetrepublieken is de emigratiewens nog sterker: in Moldavië onder 34 procent van de respondenten, in Georgië onder 26 procent, in Oekraïne en in Kirgizië, Wit-Rusland en Estland onder 20 procent. De grootste emigratiewens ter wereld bestaat in Sierra Leone: 65 procent. En de kleinste in Saoedi-Arabië: 1 procent.
Argoementy i Fakty, 28-5-2009

ROKEN
Tegen de mondiale trend in zijn Russen de afgelopen jaar meer gaan roken. Tussen 2007 en 2009 is het aandeel rokers gestegen van 32 tot 37 procent van de bevolking. Nog eens 7 procent gaf aan 'heel soms' te roken. Vooral de Russische mannen roken, namelijk 59 procent. Van de Russische vrouwen rookt een kwart.
Novyje Izvestija, 29-5-2009

VEGETARISCH ETEN
Vegetarisch eten wordt langzaamaan wat populairder in Rusland. In de sovjettijd was vegetarisch leven onofficieel verboden, omdat het als een idee uit de kapitalistische wereld werd gezien. Vegetarisch eten is tegenwoordig het meest verspreid onder leden van linkse jongerenbewegingen: onder hen eet ongeveer de helft vegetarisch. In het noordelijke en koude Rusland is vegetarisch eten vooral in de winter een kostbare aangelegenheid: verse groenten en vers fruit zijn dan duur. In Moskou zijn steeds meer restaurants die vegetarische gerechten op de menukaart zetten, maar vegetariërs eten dan wel nog altijd uit een keuken waarin ook vleesgerechten worden bereid. Er zijn in de Russische hoofdstad maar twee volledig vegetarische restaurants: Dzjagannat en Avokado.
Novaja Vremja, 1-4-2009


Nieuwere jaargangen van Russisch leven: 2010   2011   2012   2013   2014   2015   2016   2017   2018