• Home
• Over ons
• Contact

Archief van Russisch leven: 2013

LETTER ´JO´
In Rusland heb je de uitdrukking ´de puntjes op de jo zetten´. De letter ´jo´ is 225 jaar geleden in de Russische taal ingevoerd. Het is een bijzondere letter in deze taal en bedoeld om een klemtoon op een ´o´ in een woord weer te geven. Eerst ging dit via een hard teken, en sinds 1918, na een hervorming van de Russische orthografie, via twee puntjes, een apostrof, op de ´e´.
De ´jo´ is dus bijna altijd een benadrukte klank in een Russisch woord. Een ´jo´ zonder nadruk, zoals in trjochtsjásny (drie-urig), komt zelden voor.
Het Russisch is in beginsel een taal zonder diakritische tekens, de ´jo´ en de ´j´ (een Russische ´i´, geschreven als een omgekeerde kleine hoofdletter n met een dakje erop: й) uitgezonderd. In normale boeken- en krantenteksten wordt de apostrof ook niet weergegeven - als lezer moet je weten dat de apostrof op een ´e´ hoort. Niettemin is er onder taalkundigen constant discussie of de apostrof van de letter ´jo´ wel of niet verplicht moet worden weergegeven in gepubliceerde teksten. Er bestaat een tendens de apostrof vaker zichtbaar weer te geven.
Sinds 1956 bestaat er in ieder geval de regel dat de apostrof op een ´jo´ moet worden weergegeven in leerboeken Russische taal (waaronder die voor buitenlandse studenten van het Russisch), in geografische namen en in het geval een woord zonder apostrof op de ´jo´ verkeerd, met een andere betekenis, kan worden gelezen.
www.gazeta.ru, 17-12-2013

OFFICIËLE DOCUMENTEN
Maar liefst gemiddeld 80 procent van de voor het publiek toegankelijke officiële documenten van Russische ministeries en andere regeringsdepartementen bevatten fouten. Dit blijkt uit een onderzoek door onderzoekers van het Nationaal Instituut voor Systematisch Onderzoek naar Ondernemersvraagstukken (NISIPP) naar documenten op de regeringswebsite regulation.gov.ru. Het gaat dan om zaken als onduidelijke formuleringen, te korte formuleringen, tegenstrijdigheden en het niet invullen van verplichte rubrieken.
Het bontst maakt Rospotrebnadzor, de Russische Keuringsdienst van Waren, het: 97,7 procent van haar documenten bevatten zulke fouten. Op plaats twee, met 91,7 procent, staat de staatsdienst die de alcoholmarkt moet reguleren, Rosalkogolregoelirovanije. Het Ministerie van Financiën staat op plaats drie met 86,2 procent van de documenten. Ook de documenten van het Ministerie van Transport (84,8 procent) procent en het Ministerie van Economische Ontwikkeling (71,4 procent) bevatten veel fouten.
Komsomolskaja Pravda, 13-12-2013

CHROESJTSJOVKI
Eind 2015 moet Moskou een stad zonder chroesjtsjovki zijn door in dat jaar nog eens 312 van zulke woongebouwen, dus gemiddeld zes per week, te slopen. Chroesjtsjovka is de benaming van de vier of vijf verdiepingen hoge woonflats die onder partijleider Nikita Chroesjtsjov in de jaren vijftig en zestig snel werden gebouwd om de woningnood onder stadsbewoners te lenigen.
In Nederland zouden we een chroesjtsjovka een portiekwoning noemen. Het zijn kleine woningen met een kleine keuken, twee of drie kleine kamers en een ´sanitaire cel´ met zowel een wc als een bad/douche.
Deze flats hebben hun bestaanstermijn verbruikt en worden in het kader van de gentrification van Moskou massaal gesloopt om plaats te maken voor modernere wooncomplexen. Er zijn plannen om na de chroesjtsjovki de prefab-flats van negen verdiepingen uit de jaren zeventig en tachtig ook onder een sloopprogramma te laten vallen.
Novaja Gazeta, 4-10-2013

PERMAFROST-MUSEUM
Het is een eindje weg, maar 1.330 kilometer ten noorden van Krasnojarsk in Siberië is in de havenstad Igarka aan de Noordelijke IJszee het Permafrost-museum te bezoeken, bijvoorbeeld tijdens de landelijke museumnacht in het voorjaar.
Het museum heeft bovengrondse expositiezalen, maar de grootste attractie is een ondergrondse schacht waar echte permafrost, eeuwig bevroren ondergrond, is te zien.
Igarka werd in 1931 een stad. ´s Winters kan het er 63 graden Celsius vriezen. Het Permafrost-museum is in beheer van het wetenschappelijke Instituut voor Bevroren Grondkunde.
www.rusrep.ru, 19-9-2013

DROMEN
Ongeveer 31 procent van de Russen heeft voorspellende dromen, aldus een onderzoek van het onderzoeksbureau Levada-Centrum naar het droomgedrag van de Russen, maar daarbij zegt ruim de helft van de Russen met zulke dromen, 52 procent, niet in de voorspellende werking ervan te geloven. De respondenten antwoordden in hun dromen vooral te dromen over hun relaties met naasten, over hun jeugd en over hun werk.
Van de ondervraagden zei 20 procent iedere nacht of bijna iedere nacht te dromen, 26 procent ´een paar keer´ per week, 17 procent één of twee keer per maand en 12 procent minder dan één keer per maand. Dertien procent van de dromers zei nachtmerries te hebben en 9 procent gaf toe erotische dromen te hebben. Tien procent van de ondervraagden zei helemaal nooit te dromen.
www.utro.ru, 17-9-2013

SALARIS-OPENHEID
Russen mogen redelijk open zijn in de dagelijkse omgang, maar dit gaat niet op voor gesprekken over het salaris dat men verdient. 28 procent van de werkenden wil met niemand over de hoogte van zijn of haar salaris praten, aldus een opinie-onderzoek van de vacaturesite Superjob.ru. Slechts 17 procent is helemaal open over het salaris.
En als er over de hoogte van het salaris wordt gesproken, dan in de regel alleen met anderen in de naaste omgeving, met echtgenoot of echtgenote (genoemd door 56 procent), ouders (42 procent) en/of vrienden (27 procent). In de regel geldt: hoe ouder en hoe hoger opgeleid, hoe geslotener over het salaris.
Het meest open zijn de werkenden in de leeftijdsgroep tussen 25 en 34 jaar, hetgeen wordt verklaard uit het feit dat in deze leeftijdsgroep financiële beslissingen voor de toekomst moeten worden genomen. Russen met een hoog inkomen verklaren hun zwijgzaamheid uit de wens geen afgunst of ongewenste aandacht te willen opwekken, terwijl lager betaalden meestal zwijgen uit schaamte over de laagte van hun salaris.
www.utro.ru, 30-8-2013

FILMHUIZEN
Moskou kent een rijke traditie van filmhuizen waar artistieke films worden vertoond. Maar deze traditie staat onder druk, zoals blijkt uit een rondgang langs de bekendste filmhuizen in de Russische hoofdstad:

• Bioscoop Choedozjestvenny (Kunst) aan het Arbatplein is het oudste filmhuis en ruim honderd jaar oud. Hier was in 1924 de première van Pantserkruiser Potjomkin van Sergej Eisenstein en in 1931 de première van de eerste geluidsfilm, Levensweg. Vanaf januari wordt de bioscoop met vier zalen voor anderhalf jaar lang gerenoveerd, maar het is niet 100 procent zeker dat het filmhuis terugkeert in het gebouw.
• Het aanbod van het grote Filmmuseum aan de Krasnopresnenskaja-kade is verschraald. Zo zijn er geen door filmkenners samengestelde programma´s voor studenten meer voor de lage toegangsprijs van 50 roebel (bijna één euro).
• Bioscoop Mir met zijn 1.220 plaatsen is tegenwoordig een concertzaal.
• Bioscoop Oedarnik in het beroemde Huis aan de Kade, in 1931 geopend door volkscommissaris voor Kunst Anatoli Loenatsjarski, is sinds 2010 gesloten en het is onduidelijk wat er in de bioscoopzaal met zijn 735 zitplaatsen zal komen. In Oedarnik konden filmliefhebbers vooral Europese art movies zien.
• Bioscoop Poesjkin op het Poesjkinplein was de officiële premièrezaal van de Russische filmwereld. De bioscoop was groot met zijn 2.056 zitplaatsen en had altijd het modernste geluidssysteem. Sinds 2012 is het filmhuis wegens verliezen omgebouwd tot musicaltheater.
• De neoclassicistische bioscoop Forum uit 1914 werd in de jaren tachtig getroffen door brand. Tot de dag van vandaag is het niet bekend of het verkrotte gebouw na een renovatie weer zijn oude bestemming terugkrijgt.
• Bioscoop 35 mm was misschien wel het meest een art-bioscoop in de betekenis van dit woord. Beroemd zijn de landenfestivals in 35 mm. Het filmhuis maakt onderdeel uit van de Centrale Ondernemerssociëteit. Vanaf 2014 wordt het sociëteitsgebouw gerenoveerd en ook hier is het niet zeker of 35 mm na de renovatie in het gebouw zal terugkeren.

Waarom verschraalt het aanbod aan en in filmhuizen? Een belangrijk deel van de verklaring is dat blockbusters, zowel Russische als buitenlandse, de art movies steeds meer verdringen en Russische filmverhuurders en bioscoopexploitanten hun omzet alleen nog weten te verhogen door hogere ticketprijzen. Zo groeide het aantal verkochte bioscoopkaartjes in de eerste helft van 2013 met 0,4 procent, maar de inkomsten uit de kaartverkoop met 4,7 procent.
En er is nog de bijzondere ontwikkeling dat zalen in filmhuizen worden gereserveerd voor dure vertoningen voor de Moskouse elite. Dan kan de prijs van een kaartje wel oplopen tot 4.000 roebel (bijna 80 euro), maar wordt de bioscoopbezoeker wel gevrijwaard van mobiel bellen en popcorn eten door het ´gewone volk´.
Novaja Gazeta, 29-8-2013

NAAKTFOTOGRAFIE
In het Stroganov-paleis van het Russisch Museum in Sint Petersburg opende op 1 augustus de tentoonstelling Schoonheid zonder glamour? De tentoonstelling was gewijd aan de geschiedenis van de kunstzinnige naaktfotografie in Rusland vanaf 1900. Ongeveer 100 tentoongestelde werken toonden de historische ontwikkeling van het genre.
In het begin waren het vaak schilders die ook aan naaktfotografie deden en hun naaktmodellen fotografeerden alsof ze hen schilderden, bijvoorbeeld in impressionistische stijl, zoals de foto´s van de schilder-fotograaf Alfred Eberling laten zien. In de jaren twintig werd er met gebruikmaking van nieuwe fototechnieken gespeeld met licht en beweging. Voorbeelden hiervan zijn de naaktfoto´s van Aleksandr Grinberg.
Vanaf de jaren dertig was naaktfotografie in het repressieve artistieke klimaat onder Stalin taboe. Pas in de jaren zestig werden fotografen van naakt niet langer vervolgd. Bekende kunstfotografen als Gennadi Prichodko, Leonid Lazarjov en Valentin Samarin maakten ook weer naaktfoto´s. Pas in de postcommunistische jaren negentig verdween het taboe rond de naaktfotografie definitief.
De moderne Russische naaktfotografie is in te delen in twee genres: of glamoureus of juist shockerend om minder aangename kanten van de Russische realiteit te laten zien.
Kommersant, 12-8-2013

MAXIMUMSNELHEID
Vanaf 6 augustus 2013 zijn er in Rusland enkele snelwegen waar de maximumsnelheid voor auto´s is verhoogd van 110 naar 130 kilometer per uur. Het gaat hier om snelwegen in categorie 1A, vierbaansnelwegen met een vluchtstrook die geen kruisingen met andere wegen hebben.
Vooralsnog gaat het om 339 kilometer snelweg. In 2019 moet 2.300 kilometer snelweg tot categorie 1A behoren. De 1A-wegen zijn berekend op snelheden van 150 kilometer per uur en in de praktijk kan hier ook zo hard gereden worden, omdat snelheidsovertredingen onder de 20 kilometer niet worden beboet.
De 1A-wegen zullen wel steeds meer ´betaalde wegen´ worden, en van tolheffing houden de Russische autorijders niet. De overgrote meerderheid van de wegen in Rusland behoort tot klasse 1B (maximumsnelheid 110 kilometer per uur) of klasse 1V (maximumsnelheid 90 kilometer per uur).
Kommersant, 5-8-2013

NATIONALE TROTS
Het Russisch Centrum voor de Bestudering van de Publieke Opinie (VTsIOM) heeft een onderzoek gedaan naar waar de Russen het meest trots op zijn in hun vaderland. Dat blijkt de nationale geschiedenis te zijn. De concrete vraag luidde: Waar schaamt u zich niet voor? Dit zijn de antwoorden, waarbij er meerdere antwoorden konden worden aangekruist:

1. De geschiedenis van Rusland noemde 85% van de ondervraagden
2. De Russische sport en sporters - 77%
3. De cultuur en kunst van het land - 75%
4. Het sterke leger en de militaire macht - 63%
5. De Russische wetenschap en geleerden - 60%
6. De internationale positie van Rusland - 50%
7. Het levenspeil van de bevolking - 14%

De krant die de resultaten publiceerde concludeerde dat de Russen vooral trots zijn op het verleden van hun land en niet op het heden.
Komsomolskaja Pravda, 30-7-2013

MAATSCHAPPELIJKE ANGSTEN
En waar zijn de Russen maatschappelijk gezien het meest bang voor, zo onderzocht datzelfde VTsIOM. Dat blijkt de toestroom van immigranten te zijn, zoals Chinezen en Vietnamezen. Op de vraag Waar bent u bang voor? werd het volgende geantwoord, waarbij weer meerdere antwoorden mochten worden aangekruist:

1. De vestiging in Rusland door vertegenwoordigers van andere nationaliteiten (Chinezen, Vietnamezen) - 35%
2. Het verval van cultuur, wetenschap en onderwijs 33%
3. Een ecologische ramp - 28%
4. Terroristische acties tegen strategisch belangrijke objecten - 28%
5. Het opdrogen van de olie- en gasvoorraden - 25%
6. Een verscherpte machtsstrijd onder de hoogste leiders van het land - 24%
7. Het uitsterven van de Russische bevolking door het lage geboortecijfer - 23%
8. Een scherpe daling van het levenspeil tot aan honger onder een aanzienlijk deel van de bevolking 22%
9. Massale ziekte-epidemieën (cholera, aids, griep) - 17%
10. Burgeroorlog in Rusland - 13%
11. Oorlog met landen in het zuiden en zuidoosten - 11%
12. Een revolutie in Rusland, zoals die plaatsvond in Oekraïne, Georgië en Kirgizstan 10%
13. Militaire conflicten met directe buurlanden - 10%
14. Een omwenteling met behulp van westerse geheime diensten - 10%
15. Het uiteenvallen van Rusland in meerdere onafhankelijke staten - 9%
16. Het aan de macht komen van fascisten - 6%

Komsomolskaja Pravda, 23-7-2013

INTERNETNIEUWS
Internet wordt voor steeds meer Russen een belangrijke nieuwsbron. Het internet heeft de televisie in dit opzicht nog niet ingehaald, maar is radio, kranten en tijdschriften wel voorbij gestreefd. Dit blijkt uit een onderzoek van het opinie-onderzoeksbureau Levada Centrum.
In 2009 noemde 9 procent het internet een nieuwsbron, in 2013 was dit percentage gestegen tot 21 procent. Televisie als belangrijke nieuwsbron heeft weinig van zijn overheersende positie verloren: 94 procent in 2009 en 88 procent in 2013. Kranten gingen in deze periode achteruit van 37 naar 20 procent. De radio is de grootste verliezer met een achteruitgang van 41 naar 16 procent. Het vertrouwen in al deze nieuwsbronnen is aanzienlijk kleiner dan het gebruik, namelijk ongeveer de helft van hun gebruikscijfers.
Kortom, internet is tegenwoordig nieuwsbron nummer 2 voor de Russen, na de televisie. Verwacht wordt dat internet over vijf tot zes jaar de televisie van de eerste plaats zal verdrijven, maar als de digitale technologische ontwikkelingen zo snel blijven gaan als nu kan dit ook nog wel eerder gebeuren.
www.utro.ru, 9-7-2013

LEVENSHOUDING
Naar analogie van de Eurobarometer van de Europese Unie hebben Russische sociologen ook een opinieonderzoek verricht naar de actuele levenshouding van de Russen. In de resultaten onder de 6.000 respondenten stonden drie woorden centraal: optimisme, conservatisme en emigratie.
Verrassend is dat de Russen optimistischer over hun leven zijn dan de Europeanen en Amerikanen: 38 procent van de Russen denkt dat zijn of haar leven beter zal worden, 12 procent meer dan het aantal Russen dat het omgekeerde meent. In Europese en Noord-Amerikaanse landen ligt dit laatste percentage 7 tot 17 procent lager. Wel hebben de Russen minder vertrouwen in hun landgenoten dan Europeanen en Noord-Amerikanen.
Het percentage Russen dat zich ´conservatief´ noemt is aanzienlijk hoger dan het percentage Russen dat zich ´liberaal´ vindt: respectievelijk 63 en 18 procent. ´Conservatisme blijft bij ons de overheersende denkwijze: de Russen zijn er traditioneel van overtuigd dat orde belangrijker is dan vrijheid.´
Opmerkelijk is dat onder de Russen die het meest tevreden waren met hun leven ook de grootste emigratiewens bestond. ´Geluksgevoel is verbonden met succes, en succes op zijn beurt met de wens om weg te gaan,´ aldus de socioloog Viktor Vachsjtein.
Moskovskije Novosti, 27-6-2013

BUITENLANDSE VAKANTIE
Volgens de gegevens van het Russische Staatscomité voor de Statistiek (Rosstat) gingen in het eerste kwartaal van 2013 9.523.104 Russen op vakantie naar het buitenland. Hieronder de populairste buitenlandse reisstemmingen van Russische toeristen in deze periode:

1. Finland (1.364.043 toeristen)
2. Egypte (659.666)
3. Thailand (499.378)
4. Estland (492.079)
5. China (444.905)
6. Duitsland (368.696)
7. Polen (290.028)
8. Verenigde Arabische Emiraten (266.921)
9. Italië (213.520)
10. Turkije (205.362)
11. Litouwen (195.872)
12. Tsjechië (141.021)
13. Frankrijk (136.370)
14. Spanje (131.478)
15. Oostenrijk (109.487)

Argoementy i Fakty, 2013, nr. 25

VACATURES
In 2012 plaatsten Russische werkgevers ongeveer 7,5 miljoen vacatures. Hier tegenover stonden slechts 4,4 miljoen werklozen. Waarom veel vacatures toch niet worden ingenomen door werklozen, is dat zij vaak niet aan de vraag van werkgevers voldoen, namelijk die naar geschoolde vakkrachten. In heel Rusland is het aantal vacatures aanzienlijk hoger dan het aantal werkzoekenden, met uitzondering van één regio: de Noord-Kaukasus. Daar stonden in 2013 tegenover iedere 100 vacatures 994 werklozen.
Itogi, 2013, nr. 23

JOGGINGCLUBS
Joggen in club- of groepsverband wordt de laatste jaren steeds populairder in Moskou. Dit ondanks het feit dat de infrastructuur van Moskou niet uitnodigt tot renpartijen en de mensen op straat die niet rennen kwaadaardig kunnen reageren op hardlopers. Liefhebbers van hardlopen kunnen zich vandaag de dag aansluiten bij een groeiend aantal joggingclubs. De krant Moskovskije Novosti zette er een aantal op een rij (ze hebben allemaal een pagina op Facebook):

• Moskva River Runners. Toegankelijk voor iedereen. Beginners wennen door parcoursen van twee kilometer te lopen, waarna ze in groepen worden ingedeeld die 5,7 of 10 kilometer rennen.
• Parkrun. Een internationaal gezelschap is lid. Iedere zaterdag wordt er om 9.00 uur verzameld in een park in Moskou, om daarna vijf kilometer te rennen.
• Notsorunningclub. De leden van deze nog kleine club rennen parcoursen van drie tot vijf kilometer. Na afloop wordt er gezamenlijk warme chocolademelk gedronken.
• Joggingclub Nike Running. Dit is de grootste joggingclub van Moskou met professionele trainers in dienst. Deelnemers rennen door de grootste parken van de stad, zoals het Gorki-park en het Sokolniki-park.
• Girls&Sole. Een joggingclub voor alleen meisjes en jonge vrouwen. Iedere dinsdag- en donderdagavond wordt er gestart voor een parcours van vijf of tien kilometer vanaf de Nike-winkel op Arbat 19.

Moskovskije Novosti, 28-5-2013

TREINSTATIONS MOSKOU
De Russische hoofdstad Moskou telt negen treinstations. Met uitzondering van het Koersk-station zijn dit allemaal kopstations. Aan de namen van de stations is te zien in welke richting de treinen vertrekken. De krant Moskovskije Novosti voerde zijn lezers via een ´excursie´ langs de negen treinstations:

1. Leningrad-station. Dit is het oudste treinstation van Moskou. Het werd gebouwd op het einde van de jaren veertig van de negentiende eeuw. Het Leningrad-station werd door architect Konstantin Ton ontworpen in Russisch-Byzantijnse stijl. In 1855 kreeg het station de naam Nikolajev-station naar tsaar Nicolaas I, in 1923 de naam Oktober-station en sinds 1937 de naam Leningrad-station. Overigens is het Leningrad-station het enige treinstation in Moskou dat niet onder de Moskouse Spoorwegen valt, maar onder de Petersburgse Spoorwegen.
2. Kazan-station. In 1859 werd met de bouw van dit station begonnen voor treinen richting Saratov. Toen deze treinlijn eind negentiende eeuw was verlengd naar Kazan, kreeg het station de naam Kazan-station. In 1911 werd het stationsgebouw geheel herbouwd. In het centrum van het stationsgebouw staat een 73 meter hoge toren naar analogie van de Sjoejoembik-toren in het Kremlin van Kazan.
3. Jaroslavl-station. Geopend in 1862 voor de spoorlijn naar Sergijev Posad, die eind negentiende eeuw werd verlengd naar de stad Jaroslavl. In 1907 kreeg het station de naam Noordstation en in 1966 zijn huidige naam Jaroslavl-station. Architectonische bijzonderheden van het stationsgebouw zijn de grote toren aan de linkerkant en de grote arc van de toegangshal.
4. Wit-Ruslandstation. Gebouwd vanaf 1869 voor de toen langste spoorlijn van het land van 1.100 kilometer. In 1907 werd het station flink uitgebreid om de groeiende stroom treinreizigers te kunnen verwerken. Het Wit-Ruslandstation valt op door zijn lichtgroene kleur.
5. Kiev-station. Vanaf 1898 vertrokken vanaf dit station treinen naar Kaloega en Brjansk. Toen heette het Brjansk-station. In 1934 kreeg het station zijn huidige naam. Samen met de klok boven het Kremlin is de klok boven de ingang van het Kiev-station nog de enige openbare mechanische klok in Moskou.
6. Riga-station. Eind negentiende eeuw gebouwd in Russische stijl met architectonische elementen uit het Rusland van vóór tsaar Peter de Grote. Het is een stil station: er vertrekken en arriveren slechts twee treinen per uur. Het Riga-station is ook het meest Europese station van Moskou, omdat het als enige overdekte perrons heeft. Daarom wordt het Riga-station ook vaak gebruikt als decor voor speelfilms. Het station huisvest het Museum voor Spoorwegtechniek.
7. Koersk-station. Aanvankelijk lag dit station buiten de stadsgrenzen en heette het Nizjni Novgorod-station. In 1896 werd dit station samengevoegd met het Koersk-station dat aan de Tuinring werd aangelegd. Het is een ruim station en een station met een strengere en rechtlijnigere architectuur dan de andere treinstations van Moskou. Het Koersk-station is dus het enige treinstation van Moskou dat geen kopstation is, maar doorgaande sporen heeft.
8. Savelovo-station. Geopend in 1902 en hiermee het jongste treinstation van Moskou. Het is ook het stilste station, nadat in 1999 alle intercity´s die vanaf dit station vertrokken naar het Wit-Ruslandstation werden overgeheveld. Het Savelovo-station is het enige treinstation van Moskou waar vandaan alleen stoptreinen (elektritsjki) naar de voorsteden vertrekken.
9. Pavelets-station. Geopend in 1900 om Moskou te verbinden met de Rjazan-Oeral-spoorlijn, die vanuit Smolensk in het westen onder Moskou door via het Wolga-gebied naar het noorden ging. In het station bevindt zich een paviljoen met de stoomlocomotief en de wagon die in 1924 het stoffelijk overschot van Lenin naar Moskou hebben vervoerd.

Tekeningen van bovenstaande stations zijn te zien op www.mn.ru.
Moskovskije Novosti, 24-5-2013

KINDERRIJKE GEZINNEN
Op een persconferentie naar aanleiding van de opening van de landelijke forumbijeenkomst ´Kinderrijk Rusland´ vertelde vicevoorzitter Ljoedmila Sjevtsova van de Staatsdoema dat in Rusland 57 procent van de kinderen uit kinderrijke gezinnen in armoede leeft (´kinderrijk´ wil zeggen drie of meer kinderen). Dat betekent bijvoorbeeld dat deze kinderen vooral brood en kale macaroni eten.
In kinderrijke gezinnen leven 3.346.415 kinderen, 14 procent van de kinderen in Rusland. Ruim de helft daarvan leeft dus in armoede. Subsidies als kinderbijslag (850 roebel, ofwel ruim 20 euro, per kind per maand) zijn te laag om te verhinderen dat gezinnen die niet een hoog inkomen hebben in armoede vervallen als er veel kinderen komen.
´In ons land is een derde kind een weg naar armoede,´ aldus demograaf Boris Denisov van de Moskouse Staatsuniversiteit. In Rusland heeft een derde van de gezinnen daarnaast helemaal geen kinderen.
Novaja Gazeta, 17-5-2013

CONSUMENTENSCHULDEN
Met ´plastic leningen´ via creditcards bouwt de Russische bevolking steeds hogere kredietschulden op bij de banken van het land. Volgens de Centrale Bank van Rusland was de totale kredietschuld van de bevolking in 2012 met 40 procent gegroeid in vergelijking met het jaar daarvoor, tot 7,7 biljoen roebel (bijna 200 miljard euro). Gemiddeld zijn Russen tegenwoordig 20 procent van hun inkomen kwijt aan de afbetaling van consumentenkredieten.
Economen menen dat Russen beter moeten worden voorgelicht om rood staan het liefst in alle gevallen te vermijden en een reservepotje op te bouwen voor onverwacht grote uitgaven. Maar ja, 70 procent van de Russen heeft zijn hele salaris nodig om de gewone dagelijkse uitgaven te kunnen doen.
Komsomolskaja Pravda, 14-5-2013

UITKERINGSVAL
Is het soms niet voordeliger en makkelijker om van een uitkering te leven dan te werken voor een laag salaris? Ook in Rusland wordt deze vraag steeds actueler.
Zo hebben ambtenaren van de provincie Oeljanovsk voorgesteld om werkloosheidsuitkeringen alleen nog aan alleenstaande moeders toe te kennen en het oude sovjetverbod op ´klaploperij´ weer in te voeren. Zij signaleren dat veel werklozen de uitkering van bijna 5.000 roebel (120 euro) per maand wel prima vinden. Zeker als daar een beetje zwart bijgeklust kan worden. Maar liefst 43 procent van de Russen zei in een opiniepeiling van het onderzoeksbureau Publieke Opinie wel een uitkering te willen krijgen, omdat ze hun werk ´haten´.
Arbeidsmarktdeskundigen stellen dat in Rusland de traditionele arbeidscultuur aan het verdwijnen is. Verder signaleren zij het ontstaan van een zogenoemd ´Italiaans syndroom´, het verschijnsel dat mannen tussen de dertig en veertig jaar oud liever lui dan moe zijn.
Novyje Izvestija, 3-5-2013

UITREISVERBOD
Russen die openstaande schulden hebben, kunnen door de Federale Dienst voor de Voltrekking van Rechterlijke Uitspraken (FSSP) een uitreisverbod uit het land krijgen opgelegd. Eind april 2013 betrof het ongeveer 300.000 Russen.
Een minimumschuld is niet vastgesteld, maar in de praktijk gaat het om schulden hoger dan 5.000 roebel (115 euro). De maatregel wordt de laatste tijd steeds vaker toegepast; in het eerste kwartaal van 2013 kwamen er 141.000 uitreisverboden bij. In ruim de helft van de gevallen ging het om alimentatieschulden.
FSSP-hoofd Andrej Abramov noemt een uitreisverbod een effectieve maatregel om schuldenaren tot betaling aan te sporen, maar hij zegt dat een uitreisverbod ook op veel Russen geen indruk maakt, omdat Russen verhoudingsgewijs weinig naar het buitenland reizen.
www.utro.ru, 2-5-2013

INTERNETAANKOPEN
In Rusland vindt de laatste tijd een stormachtige groei van het aantal internetaankopen plaats. Dit kwam duidelijk naar buiten door enorme recente achterstanden in de pakjesbezorging door het nationale postbedrijf, Potsjta Rossii (Russische Post).
Internetaankopen nemen jaarlijks 30 tot 40 procent in omvang toe. In 2010 bedroeg de waarde van internetaankopen in Rusland 220 miljard roebel (5 miljard euro), in 2012 was dit volgens schattingen met ruime grenzen gegroeid tot 350 tot 790 miljard roebel.
E-aankopen worden in Rusland ook wel ´afstandshandel´ en ´buiten de winkel handel´ genoemd. De meeste aankopen worden gedaan in de grote steden. Jongeren tot 24 jaar zijn de actiefste kopers op internet, maar oudere leeftijdsgroepen worden ook steeds actiever. Per aankoop wordt er momenteel gemiddeld 6.500 roebel (ruim 150 euro) uitgegeven.
In productkeuze onderscheiden Russen zich niet van andere landen: het betreft vooral kleding, schoeisel, elektronica, boeken en tijdschriften. De snelle groei van het aantal internetaankopen komt door de steeds ruimere verspreiding van internet onder de Russen en hun enthousiasme om via internet westerse goederen te kunnen kopen, die ook van goede kwaliteit zijn.
Kommersant, 2-5-2013

WODKAMERKEN
In de aanloop naar de feestdagen van mei 2013 vroeg de krant Komsomolskaja Pravda in een enquête onder zijn lezers wat de populairste wodkamerken waren om mee te toasten. Verder wilde de krant weten of deze keuze beïnvloed werd door de prijsstijgingen van ruim 30 procent vanwege accijnsverhogingen per 1 januari.
Er reageerden 20.141 lezers. Het populairst was Pjat Ozer met 34,25 procent, waarvan een halve literfles 246 roebel (6 euro) kostte. Dit merk werd in de top5 gevolgd door Zeljonaja Marka met 23,75 procent (244 roebel), Chortitsja met 23,75 procent (294 roebel), Belenkaja met 10,02 procent (234 roebel) en Poetinka met 8,23 procent (264 roebel).
Dit was bijna dezelfde uitslag als die in een enquête een jaar eerder. In de wodkakeuze van de Russen zit dus nauwelijks prijselasticiteit.
Komsomolskaja Pravda, 26-4-2013

ONDERNEMINGSZIN
De Russen zijn het volk met de geringste ondernemingszin ter wereld, aldus een gezamenlijk onderzoek van het Amerikaanse Babson College, de London Business School en de Staatsuniversiteit van Sint-Petersburg. Slechts 4,3 procent van de Russen heeft een eigen bedrijf, tegen gemiddeld 9 procent in de andere Oost-Europese landen en gemiddeld 12,5 procent in de andere BRICS-landen (Brazilië, India, China en Zuid-Afrika).
De rest van de Russen is werknemer in loondienst. Ook de wens een eigen bedrijf te beginnen is zeer laag onder de Russen, namelijk 2,2 procent, tegen gemiddeld 24 procent in de rest van Oost-Europa en gemiddeld 21 procent in de andere BRICS-landen.
Oorzaken van de geringe ondernemingszin onder Russen zijn de bekende problemen: bureaucratie, gebrek aan investeringsgeld, hoge belastingen, nauwelijks starterssubsidies en geringe overlevingskansen van nieuwe privébedrijven.
Onder de Russische jongeren is de ondernemingslust even gering. Zo daalde het aantal studenten dat na de studie een eigen bedrijf zou willen beginnen van 10 procent in 2010 naar 1 procent thans. In 2012 is zelfs 45 procent van de privéondernemers in Rusland gestopt. De belangrijkste oorzaak was de verhoging van de sociale afdrachten voor privéondernemers van 17.000 naar 36.000 roebel (830 euro) per jaar.
Komsomolskaja Pravda, 23-4-2013

ZAKGELD
Ook in Rusland worden tieners in de leeftijd van 12 tot 19 jaar steeds belangrijkere consumenten, zo blijkt uit een onderzoek van Teenage Research Limited, onderdeel van het internationale onderzoeksbureau TNS. Hun consumptieve uitgaven in Rusland stegen van 3,8 miljard dollar in 2010 tot naar schatting bijna 6 miljard dollar (191 miljard roebel) in 2013.
Tieners krijgen hun inkomsten uit zakgeld en vakantiebaantjes. Volgens gegevens van het economische onderzoeksbureau Superjobs.ru krijgt 59 procent van de tieners tot 500 roebel (12,5 euro) zakgeld per maand, 17 procent tussen 500 en 1.000 roebel zakgeld, 8 procent tussen 1.000 en 2.000 roebel zakgeld, 3 procent tussen 2.000 en 3.000 roebel zakgeld en 2 procent meer dan 3.000 roebel per maand.
Twintig procent van de Russische tieners heeft vakantiebaantjes. Ze besteden hun inkomsten vooral aan audioapparatuur, kleding, de bioscoop en andere ontspanning voor tieners.
Kommersant, 22-4-2013

STUDIEBEURS
De hoogte van een studiebeurs in Rusland is afhankelijk van de studieresultaten en de sociale achtergrond van een student. Studenten die in een semester alleen vieren en vijven halen (op de cijferschaal van vijf in Rusland), krijgen in het daaropvolgende semester 1.272 roebel (30 euro) studiebeurs per maand. Wie meer dan de helft vijven haalt, kan hier een toeslag van 25 procent op krijgen (een beurs van 1.590 roebel) en wie alleen maar vijven haalt een toeslag van 50 procent (een beurs van 1.908 roebel). Die laatste worden ´academische studiebeurzen´ genoemd.
Verder bestaat er een ´sociale beurs´ van 1.908 roebel voor eerstejaars en tweedejaars studenten uit arme gezinnen. Deze is niet afhankelijk van de studieresultaten. Ook zijn er voor bachelor-studenten (met uitzondering van de eerstejaars) en master-studenten met bijzondere prestaties in sport, wetenschap, cultuur of bestuur zogenoemde ´presidentiële beurzen´ van 11.000 tot 19.000 roebel (van ruim 250 tot 440 euro) per maand.
Daarnaast hebben de meeste studenten bijbanen. Soms kan dit tot scheve financiële verhoudingen leiden tussen studenten en docenten: studenten kunnen een hoger inkomen hebben dan de mensen die hen colleges geven. Zo verdient een hoogleraar 22.000 roebel per maand, een universitair hoofddocent 18.000 roebel per maand en een docent 16.000 (400 euro) roebel per maand.
Izvestija, 9-4-2013

MIDDENKLASSE
Hoewel de middenklasse in Rusland nog altijd maar langzaam groeit, verandert ze wel van samenstelling, aldus een onderzoek van het Onafhankelijk Instituut voor Sociaal Beleid. Momenteel behoort 20 tot 25 procent van de Russen tot de middenklasse, dat wil zeggen met een maandinkomen per hoofd van meer dan 30.000 roebel (700 euro). Het gemiddelde inkomen per hoofd van de bevolking bedroeg in 2012 22.800 roebel (530 euro). Het streven is om het aandeel van de middenklasse ´over tien tot twintig jaar´ te verhogen tot 52 procent van de bevolking.
Een tendens van de laatste jaren is dat het aandeel van de intelligentsia, specialisten en ondernemers in de Russische middenklasse afneemt en dat van de ambtenaren en militairen groeit. Volgens het onderzoek is dat het gevolg van de grote afhankelijkheid van de Russische economie van inkomsten uit de energiesector en van de verdeling van deze makkelijk verkregen inkomsten. Eigenlijk zouden ondernemers en intelligentsia het hoofdbestanddeel van de middenklasse moeten vormen als producenten van goederen en diensten.
Rossijskaja Gazeta, 8-4-2013

MOSKOUSE TRAM
Moskouse trams moeten met ingang van 2014 sneller en frequenter gaan rijden. Dan kan het aantal passagiers met 20 procent groeien. Er zijn in Moskou 41 tramlijnen met een totale lengte van 442,3 kilometer. Het streven is om volgend jaar sommige tramlijnen met een interval van één minuut in de spits te laten rijden.
Om dit mogelijk te maken wordt 200 kilometer tramrails vernieuwd en krijgt 150 kilometer trambaan een vrije, van het autoverkeer afgebakende baan. Door meer trams te laten rijden moet het aantal passagiers in de spits per vierkante meter tramvloer afnemen van 5,4 nu naar 4,5 in 2014. De Moskouse stadsbestuurders erkennen dat het huidige tramvervoer in de hoofdstad onbetrouwbaar en oncomfortabel is.
Itogi, 2013, nr. 13

HUISELIJK GEWELD
Terwijl veel Russen zich erg druk kunnen maken over het lot van Russische adoptiekinderen in Amerikaanse pleeggezinnen, is er cijfermatig geen duidelijkheid over huiselijk geweld tegen vrouwen en kinderen in Rusland. Er zijn hierover geen officiële statistieken. Bestaande cijfers zijn afkomstig van maatschappelijke organisaties en vrijwilligers die huiselijk geweld bestrijden.
Jaarlijks worden er in Rusland 12.000 tot 14.000 vrouwen gedood door hun echtgenoot. Dit cijfer is naar verhouding 2,5 keer hoger dan in Amerika en vijf keer hoger dan in West-Europa. Russische vrouwen die de vertrouwenstelefoon bellen, worden in 70 procent van de gevallen ´jarenlang´ door hun man fysiek en/of psychisch mishandeld.
Daarnaast is er nauwelijks opvang. Er zijn in Rusland ongeveer honderd opvanghuizen voor mishandelde vrouwen met in totaal enkele honderden bedden. Nog altijd heerst in Rusland de mening dat de overheid niets te maken heeft met interne gezinszaken.
Novaja Gazeta, 21-3-2013

RUSSISCHE VROUWEN
De website PublicPost.ru zette enkele feiten over de vrouwen in Rusland op een rij:

• Er leven in Rusland 76,8 miljoen vrouwen. Zij vormen 53,8 procent van de totale Russische bevolking.
• 35 miljoen vrouwen werken, van wie 11.000 in het leger. Er zijn 26 vrouwelijke generaals.
• In de gevangenis zitten 57.200 vrouwen, van wie 10.644 voor moord.
• Op de Russische lijst van het tijdschrift Forbes van de 200 rijkste Russen staat één vrouw: Jelena Batoerina, de vrouw van de voormalige burgemeester van Moskou, Joeri Loezjkov, met een vermogen van 1,1 miljard dollar (plaats 86).
• Twintig procent van de Russische vrouwen zou geen bezwaar hebben tegen een huwelijk met president Vladimir Poetin.
• 34 procent voelt ´ongemak´ jegens homo´s en lesbiennes.
• De helft van de Russische vrouwen die trouwt is zwanger.
• De helft van de Russische vrouwen kampt met gewichtsproblemen.
• Bijna een derde van de Russische vrouwen rookt.
• Vrouwen vormen in Ruslands 38 procent van de chronische alcoholisten.
• In 2011 werden 989.375 abortussen gepleegd.
• Jaarlijks vinden er tussen de 40.000 en 50.000 verkrachtingen plaats. Van de Russische vrouwen wordt 22 procent een of meer keren in haar leven verkracht. Verkrachtingen worden in 8 procent van de gevallen bij de politie gemeld.
• Tachtig procent van de getrouwde vrouwen ondervindt ´psychisch geweld´ van haar echtgenoot. 41 procent van de vrouwen is wel eens slachtoffer geweest van fysiek huiselijk geweld en 26 procent ´regelmatig´.
• Russische vrouwen hebben gemiddeld 12,7 keer per maand seks, waarmee zij het vrouwelijke wereldrecord de liefde bedrijven in handen hebben.

PublicPost.ru, 15-3-2013

STUDENTEN UIT PROVINCIE
Zelfs als zij niet echt houden van het leven in Moskou, willen studenten uit de provincie die in Moskou studeren na beëindiging van hun studie niet terug naar hun provinciale geboortenest. Maar liefst 90 procent van de studenten uit de provincie zegt na zijn of haar studie in Moskou te willen blijven wonen, aldus een onderzoek van het headhuntersbureau Career.ru.
Ruim de helft zei te denken dat alleen in Moskou het werk van zijn of haar dromen gevonden kan worden. Ook 55 procent verklaarde van het leven in een megastad te zijn gaan houden. Verder zei 47 procent dat in Moskou aanzienlijk meer kon worden verdiend dan in de provincie en verklaarde 29 procent tijdens de studie aan het grotestadsleven te zijn gewend.
Niettemin beseft 68 procent dat zij op de plaatselijke arbeidsmarkt als ´sterren´ worden gezien als zij met hun Moskouse diploma teruggaan naar hun provinciale woonplaats.
Komsomolskaja Pravda, 15-3-2013

KLANTENSERVICE
Ook in Rusland kun je als klant defecte producten voor vergoeding van de aankoopprijs terugbrengen naar de winkel, en in verschillende gevallen ook producten waar kwalitatief niets mis mee is. Daarnaast zijn er producten die nooit teruggebracht mogen worden, ook niet als ze in goede staat verkeren. Het betreft met name producten op het gebied van persoonlijke hygiëne, kinderverzorging, parfum en cosmetica, kabels en snoeren, meubelen, dieren, gewassen, juwelen en auto´s en automobielbenodigdheden.
Voor kwalitatief goede producten die wel bij de klantenservice ingeleverd mogen worden geldt een termijn van veertien dagen. Hierbij moet een kassabon kunnen worden overlegd.
www.polit.ru, 15-3-2013

BANKPASJES
De Russische regering wil de omloop van cash geld verminderen ten gunste van betalingen met bankpasjes. Ze denkt hiermee veel betalingen uit het zwarte circuit te halen en zo de begrotingsinkomsten te verhogen. Om de betalingen met bankpasjes aan te moedigen worden drie methodes ingezet: de uitbetaling van het salaris van werknemers in overheidsdienst op elektronische wijze en niet meer cash bij een kassa, het installeren in alle winkels van betaalautomaten en een verbod vanaf 2014 van aankopen in cash duurder dan 600.000 roebel (1.500 euro) en vanaf 2015 van aankopen duurder dan 300.000 euro.
Nog altijd heeft een grote meerderheid van de Russen er moeite mee bankpasjes als dagelijks betaalmiddel te zien. Wel heeft inmiddels 62,9 procent van de Russen een bankpasje en 19,5 procent zelfs meerdere bankpasjes. De gemiddelde hoogte van een betaling met een bankpasje bedraagt 2.556 roebel (ruim 60 euro), tegen de gemiddelde betaling in cash 491 roebel (ongeveer 12 euro).
Komsomolskaja Pravda, 15-3-2013

MINIMUMLOON
Hoe staat het in Rusland met de hoogte van het minimumloon, zowel nominaal als in koopkrachtpariteit? In dit opzicht zit Rusland in de Europese achterhoede. Op 1 januari 2013 is het maandelijkse minimumloon in Rusland met 13 procent verhoogd tot 5.205 roebel (130 euro).
De koopkrachtpariteit van dit bedrag bedraagt 223 dollar en daarmee staat Rusland op plaats 23 in Europa van de 25 landen in het onderzoek van de International Labour Organisation (alleen Moldova en Kazachstan, dat ook meetelde, stonden in beide berekeningen lager). In Oekraïne was het minimumloon nominaal lager dan in Rusland (4.240 roebel), maar in koopkrachtpariteit hoger (281 dollar). Bij deze cijfers zij opgemerkt dat sommige Europese landen geen wettelijk minimumloon hebben, zoals Duitsland.
In Rusland bedraagt het minimumloon 16 procent van het bruto binnenlands product per hoofd van de bevolking, terwijl dit in de tien rijkste Europese landen ongeveer de helft is. Verder bedraagt in Rusland het minimumloon 22,4 procent van het gemiddelde loon, terwijl dit in de rijkere West-Europese landen tussen de 41 en 73 procent ligt. In Rusland heeft een werkgever dus het recht een werknemer met een minimumloon bijna slechts een vijfde van het gemiddelde loon te betalen. Overigens krijgen niet erg veel Russische werknemers slechts het minimumloon: dit zijn er ongeveer één miljoen.
Maar het grote verschil tussen het minimumloon en het gemiddelde loon houdt wel omvangrijke armoede onder werkenden in stand. Daarbij is het minimumloon in Rusland nog steeds aanzienlijk lager dan het officiële bestaansminimum van 7.108 roebel per maand. Veel Russische economen vinden dat het minimumloon in ieder geval tot het officiële bestaansminimum moet worden opgetrokken.
Moskovskije Novosti, 6-3-2013

KLEINBEDRIJF
In de eerste twee maanden van 2013 zijn 208.000 kleinbedrijven in Rusland ermee gestopt, aldus Aleksandr Bretsjalov, de voorzitter van de Russische vereniging voor kleine en middelgrote ondernemers (OPORA). De belangrijkste reden die hij noemt is de verdubbeling van de afdrachten van sociale premies aan het Pensioenfonds en het Federale Fonds voor Ziektekosten. ´Wanneer een individuele ondernemer een jaaromzet heeft van 100.000 roebel en hij gisteren 17.000 roebel aan verzekeringspremies betaalde en nu 35.000 roebel, dan is dat een enorm verschil!´ (100.000 roebel is ongeveer 2.500 euro).
Individuele ondernemers worden in Rusland IP´ers genoemd en zijn te vergelijken met onze zzp´ers. De cijfers over het aantal IP´ers in Rusland lopen sterk uiteen, afhankelijk van de instantie die telt, van 2,5 tot 4,5 miljoen. Bretsjalov gaat uit van drie miljoen IP´ers. Volgens de gegevens van het Russische Staatsbureau voor de Statistiek (Rosstat) zijn ´kleinbedrijven´ in Rusland in de volgende sectoren actief:

• Kleinhandel, autoreparatie en dagelijkse technische dienstverlening: 52,8 procent
• Transport en communicatie: 11,2 procent
• Onroerend goedtransacties: 10,7 procent
• Landbouw, jacht en bosbouw: 7,4 procent
• Dagelijkse en sociale dienstverlening: 5,8 procent
• Verwerkingsactiviteiten: 5,5 procent
• Bouw: 2,8 procent
• Hotel- en restaurantwezen: 1,6 procent
• Textiel- en naaibedrijvigheid: 1 procent
• Gezondheidszorg: 0,7 procent
• Onderwijs: 0,6 procent
• Productie van machines en apparatuur: 0,2 procent

Komsomolskaja Pravda, 26-2-2013

ARBEIDSDISCRIMINATIE
Volgens de Russische arbeidswetgeving is het verboden in vacatures of op de werkplek te discrimineren naar geslacht, leeftijd, ras, nationaliteit en maatschappelijke achtergrond (tenzij uit juridisch vastgelegde redenen). Maar volgens het headhuntersbureau HeadHunter wordt er niettemin flink openlijk gediscrimineerd op de Russische arbeidsmarkt, met name op leeftijd en geslacht.
Zo bevatten volgens het bedrijf 11 procent van de vacatures beperkende bepalingen op het gebied van leeftijd en 13,7 procent beperkingen op het gebied van geslacht (in 6,6 procent van de gevallen ten gunste van mannen en 7,1 procent van de gevallen ten gunste van vrouwen). Wat betreft leeftijd gaat het om zowel boven- als ondergrenzen: leeftijdsdiscriminatie kan beginnen vanaf 35 jaar, maar ook jongeren onder de 25 jaar hebben er last van.
Ook in Rusland geldt tegenwoordig dat werknemers en werklozen boven de 50 jaar heel moeilijk een (nieuwe) baan kunnen vinden. Toch is leeftijdsdiscriminatie van ouderen vanuit het standpunt van werkgevers in Rusland wel begrijpelijk, stelt de vooraanstaande econoom Jevgeni Gontmacher, want ouderen hebben door het ontbreken van een traditie van permanent onderwijs te weinig moderne vaardigheden en zeker mannen hebben vanaf hun 45ste vaak ernstige gezondheidsklachten.
Moskovskije Novosti, 26-2-2013

ONGELUKKEN SPOORWEGOVERGANGEN
Na nieuwe dodelijke ongelukken bij spoorwegovergangen, die door hun tragiek veel media-aandacht trokken, is er veel kritiek op de Russische Spoorwegen over de dikwijls gebrekkige veiligheid bij spoorwegovergangen. Zo kunnen waarschuwingssystemen voor aankomende treinen ontbreken, verwarrend zijn in het geval van overgangen over meerdere sporen of kunnen op- en afgangen naar spoorwegovergangen voor de gladde winterwegen veel te steil zijn.
De Russische Spoorwegen wijzen daarentegen op onvoorzichtig en gevaarlijk gedrag van passagiers en op dronkenschap van slachtoffers van ongelukken bij spoorwegovergangen. In 2011 vielen er 3.846 slachtoffers bij ongevallen bij spoorwegovergangen, van wie 2.498 dodelijke. Er is de laatste jaren wel sprake van een flinke daling: in 2008 vielen er nog 5.384 slachtoffers in zulke ongevallen, van wie er 3.530 overleden.
Roesski Reporter, 25-2-2013

UITGAVEN
De stijging van de dagelijkse uitgaven door Russen gaat de laatste tijd aanzienlijk sneller dan hun inkomsten. Volgens onderzoeker Igor Berezin van het onderzoeksbureau Romir heeft dit twee hoofdoorzaken: Russen zijn meer gaan consumeren en ze zijn producten van betere kwaliteit gaan consumeren.
Zo is de hoogte van de gemiddelde kassabon in de Russische supermarkten de afgelopen vijf jaar gestegen van 257 naar 423 roebel (10,5 euro). Deze trend geldt voor alles voor voedselproducten en andere dagelijkse inkopen. De uitgaven voor meubels, kleding en huishoudelijk apparaten zijn de laatste jaren praktisch gelijk gebleven.
De vraag is natuurlijk waarom Russen volgens de officiële cijfers meer zijn gaan uitgeven dan dat hun inkomsten zijn gestegen. Ook hiervoor noemt Berezin twee hoofdoorzaken. Ten eerste zijn Russen meer op krediet gaan kopen. Dit bedrag is de afgelopen vijf jaar gestegen van 4,5 naar 8 biljoen roebel (200 miljard euro). Verder beschikken Russen over aanzienlijke grijze inkomsten die niet in de officiële inkomstenstatistieken terecht komen.
Komsomolskaja Pravda, 19-2-2013

STAATSWERKNEMERS
In Rusland is de staat veruit de grootste werkgever. Bijna de helft van de werknemers is geheel of gedeeltelijk in dienst van de staat. Het gaat om 33,6 miljoen mensen. Ter vergelijking: in de Verenigde Staten is dit 17 procent van de werknemers.
Om welke beroepsgroepen gaat het in Rusland? Het betreft 1,1 miljoen echte ambtenaren, 1 miljoen man en vrouw van hun ondersteunend personeel, 1,1 miljoen politieagenten, 900.000 medewerkers van andere veiligheidsorganen, 1 miljoen militairen, 640.000 artsen, 2,2 miljoen werknemers in het onderwijs en 25,8 miljoen werknemers van staatsbedrijven of gedeeltelijke staatsbedrijven.
Van de ongeveer 4,8 miljoen bedrijven in Rusland zijn er 2,8 procent in federaal staatseigendom en 5,4 procent in gemeentelijk eigendom. Procentueel is dit geen hoog cijfer, maar in het geval van staatsbedrijven gaat het vaak om hele grote bedrijven, zoals de Russische Spoorwegen (1 miljoen werknemers) en het staatsgasbedrijf Gazprom (400.000 werknemers).
Komsomolskaja Pravda, 14-2-2013

ERECTIESTOORNISSEN
Het is een klacht waarmee mannen niet graag naar een dokter gaan: een erectiestoornis. In Rusland heeft de hoofduroloog van het Ministerie van Volksgezondheid, Dmitri Poesjkar, voor het eerst een opinieonderzoek naar de stoornis laten doen onder mannen. De cijfers zijn niet erg precies, maar laten wel zien dat een erectiestoornis een veel voorkomende kwaal onder Russische mannen is.
Poesjkar: ´De grootste sensatie van ons onderzoek was het feit dat 90 procent van de ondervraagden onder een erectiestoornis leed en dit niet als een afwijking van de norm beschouwde. Bij 50 procent van de mannen werden erectiestoornissen in de leeftijd voor 45 jaar opgemerkt. 37 Procent van de ondervraagden in de leeftijd tussen 45 en 60 jaar beëindigde uit vrije wil een actief seksleven, terwijl ze geen gezondheidsproblemen ondervonden, omdat ze meenden dit niet meer nodig te hebben.´
Argoementy i Fakty, 14-2-2013

KANKER
Tijdens een hoorzitting van de Staatsdoema over de problemen rond kanker, kwam men tot de conclusie dat Rusland onder een kankerepidemie lijdt. Volgens het belangrijkste kankerinstituut van het land, het Blochin Russische Wetenschappelijke Kankerinstituut, is het aantal gevallen van kanker in de afgelopen tien jaar met de helft toegenomen.
Momenteel zijn er 2,6 miljoen Russen met de diagnose kanker en ieder jaar worden er 500.000 nieuwe gevallen ontdekt. Een groot probleem is dat de diagnose vaak pas gesteld wordt als de ziekte zich al in een ver gevorderd stadium bevindt, en op het platteland vaak pas als een patiënt al de stervensfase heeft bereikt.
Daarbij nemen vooral vrouwelijke vormen van kanker snel toe: borstkanker en baarmoederhalskanker. ´In Rusland sterft iedere zeventien minuten een vrouw aan borstkanker en iedere 87 minuten een vrouw aan baarmoederhalskanker,´ zei de oncologe Stella Oezdenova tijdens de hoorzitting.
Utro.ru, 8-2-2013

RINGWEG MOSKOU
Zoals gebruikelijk bij historische steden heeft ook de plattegrond van Moskou een patroon van radialen en cirkels. In het transport komt dit patroon duidelijk tot uitdrukking in het metro- en het wegenstelsel van de Russische hoofdstad.
Meestal zijn de rondwegen het drukst in het toch al drukke verkeer van het hedendaagse Moskou. Vaak vormden de rondwegen de stadsgrenzen. Dit gold sinds 1806 voor de Tuinring rond het huidige stadscentrum van Moskou en voor de Moskouse Autoringweg (MKAD) sinds 1960.
Het staatswegenbouwbedrijf Rosavtodor en de provincie Moskou hebben onlangs afgesproken om op 50 kilometer van de MKAD een nieuwe rondweg rond Moskou aan te leggen, de Centrale Autoringweg (TsKAD). De geschatte bouwkosten bedragen 300 tot 350 miljard roebel (7,5 tot 9 miljard euro). De nieuwe rondweg moet tussen 2016 en 2025 fasegewijs in gebruik worden genomen.
Het probleem van de huidige MKAD is dat deze weg door het toegenomen autoverkeer vaak één grote file is en de weg door de aanbouw van woonwijken en bedrijventerreinen steeds meer door bebouwde kom loopt, steeds meer op- en afritten krijgt en hierdoor niet als echte vrije ringsnelweg fungeert.
Overigens zijn er buiten de MKAD al twee ringwegen van betonnen wegplaten, die vanuit militaire overwegingen zijn aangelegd en meestal niet op wegenkaarten staan aangegeven. In de volksmond heten deze wegen de ´kleine betonka´ en de ´grote betonka´. De nieuwe TsKAD moet tussen deze twee betonringwegen gaan lopen.
www.polit.ru, 8-2-2013

WINTERSPORT
Rusland is een koud land en organiseert in 2014 de Olympische Winterspelen in Sotsji, maar de Russen zelf zijn geen grote liefhebbers van wintersporten. Slechts 8 procent van de bevolking doet in de winter volgens het onderzoeksbureau Publieke Opinie (FOM) ´regelmatig´ aan wintersport en 20 procent ´soms´. De rest, bijna drie kwart van de Russen, doet helemaal niet aan wintersport. De meest beoefende wintersporten zijn skiën en schaatsen.
Met naar wintersport kijken is het beter gesteld: 42 procent van de Russen houdt ervan op televisie naar kunstschaatsen te kijken, 36 procent naar biatlon, 31 procent naar ijshockey, 19 procent naar skiwedstrijden en 6 procent naar schaatswedstrijden. Andere wintersporten scoren tussen de 1 en 6 procent. Een kwart van de Russen kijkt nooit naar wintersport op televisie.
Rossijskaja Gazeta, 29-1-2013

AUTO-ONGELUKKEN
Het gaat niet beter met de veiligheid op de Russische wegen: in 2012 is het aantal verkeersslachtoffers niet gedaald in vergelijking met 2011, zoals wel de bedoeling was door de regering. In 2012 waren er 203.579 verkeersongevallen met slachtoffers (1,9 procent meer dan in 2011), waarin 27.953 doden vielen (0,1 procent meer) en 258.618 gewonden (2,7 procent meer).
In 87,2 procent van de verkeersongevallen waren fouten van autobestuurders de oorzaak. Dronken rijders waren betrokken bij 2.103 doden, ondanks dat een dodelijk verkeersongeval veroorzaken door dronkenschap tegenwoordig strafrechtelijk vervolgd wordt als moord met voorbedachte rade.
In ieder negende verkeersongeval was een minderjarige het slachtoffer. Om precies te zijn in 20.879 ongelukken (een groei van 3,1 procent in vergelijking met 2011). In het Russische verkeer stierven in 2012 940 kinderen en tieners en raakten er 22.016 gewond.
Bovenstaande cijfers geven volgens het hoofd van de Beweging van Automobilisten van Rusland, Viktor Pochmelkin, aan dat het beleid van ´repressie´ in het nieuwe verkeersbeleid van de Russische regering niet werkt, maar dat een beleid van voorkoming moet worden gevoerd. Zo sterven in ongelukken met Russische auto´s zes keer meer bestuurders dan in buitenlandse auto´s, maar toch bevoordeelt de regering de koop van Russische auto´s.
www.gazeta.ru, 25-1-2013

MOSKOUSE METRO
De Moskouse metro moet tussen 2013 en 2020 flink uitgebreid worden. Volgens een nieuw ontwikkelingsprogramma voor de hoofdstedelijke metro moet in deze periode het aantal kilometers metrospoor worden uitgebreid van 293 naar 368,6 kilometer en het aantal metrostations van 176 naar 213. Zo komt er een nieuwe ringlijn rond de bestaande ringlijn.
De uitbreiding is om twee redenen nodig. Behalve dat de metro zelf momenteel overbezet is (vier van de twaalf metrolijnen werken 30 tot 50 procent boven hun capaciteit), moeten er naar verhouding minder mensen met de auto gaan reizen in Moskou en meer met de metro. Want voor de huidige groei van het aantal auto´s is geen plaats in de Russische hoofdstad.
Kommersant, 21-1-2013

BOEKENOPLAGEN
De totale oplages van uitgegeven boeken in Rusland dalen steeds sneller. In 2012 bedroeg de totale boekenoplage 540,4 miljoen exemplaren, 12 procent minder dan in 2011. In dat laatste jaar was ze ook al met 6 procent gedaald ten opzichte van 2010.
De boekenomzet in 2011 daalde met 16,9 procent in vergelijking met 2010 tot 62 miljard roebel (ruim 1,5 miljard euro). In 2012 werden 116.888 boektitels uitgegeven, 5 procent minder dan in 2011. De gemiddelde oplage daalde met 8 procent tot 4.600 exemplaren. Het aantal uitgeverijen verminderde met 2 procent tot 5.884.
Deze dalende cijfers worden door de Russische boekhandelaren verklaard uit het snel afnemende aantal boekwinkels in het land. In 1990 waren er ongeveer 8.500 boekwinkels in Rusland, tegenwoordig nog een kleine 3.000. Hier tegenover stijgt de verkoop van elektronische boeken. Momenteel hebben boekwinkels qua omzet 51 procent van de Russische boekenmarkt in handen, internetwinkels 14 procent en andere verkooppunten de rest.
Expert Online, 18-1-2013

DAGELIJKSE STORINGEN
Volgens de gegevens van het Ministerie voor de Regio´s vinden er in Rusland dagelijks gemiddeld 171 storingen in de levering van dagelijkse voorzieningen (gas, water, elektriciteit, riolering) plaats. Met name in de koude Russische winter kan dit getroffen bewoners groot ongemak opleveren. Hierbij moet worden opgemerkt dat storingsdiensten de storingen meestal snel, binnen enkele uren, weten op te lossen.
De veruit belangrijkste oorzaak van storingen is de veroudering van de infrastructuur in de dagelijkse dienstverlening. In sommige regio´s kan dit wel oplopen tot 80 procent van zulke infrastructuur. Zo is volgens een anonieme bron ´dicht bij de regering´ van de Nezavisimaja Gazeta alleen al voor de modernisering van de warmtevoorziening 13 tot 15 biljoen roebel nodig (325 tot 375 miljard euro).
Nezavisimaja Gazeta, 17-1-2013

REGIONAAL DIEET
Hoeveel calorieën moeten Russen dagelijks eten om normaal te kunnen overleven? Dit hangt erg af van de klimatologische omstandigheden: bewoners van het koude hoge noorden moeten meer calorieën tot zich nemen dan die van het warmere zuiden van Europees Rusland.
Om het benodigde regionale dieet te kunnen vaststellen heeft het Ministerie van Arbeid Rusland verdeeld in tien regio´s. Zo hebben de inwoners van het noorden van Europees Rusland dagelijks 2.916 kilocalorieën nodig en die van het zuiden van Europees Rusland 2.525. Dus de inwoners van Moermansk kunnen gerust varkensvlees met mayonaise eten en wat meer alcohol drinken, terwijl de inwoners van bijvoorbeeld Stavropol er verstandig aan doen kip in plaats van varkensvlees te eten en meer water te drinken in plaats van alcoholische drank.
De gegevens van het ministerie zijn ook van belang voor het preciezer vaststellen van het bestaansminimum per regio, omdat dit voor een belangrijk deel vastgesteld wordt op basis van een ´consumentenmand´ met minimaal noodzakelijke producten en diensten.
Komsomolskaja Pravda, 14-1-2013