Artikelen die de achtergrond van actuele gebeurtenissen en de geschiedenis van Rusland en het GOS belichten.
Boekbesprekingen van historische en contemporaine boeken over Oost-Europa.
In de agenda staan optredens, tentoonstellingen en dergelijke in met name Nederland met betrekking tot Rusland en het GOS.
René Does pluist in de rubriek Russisch leven de Russische media uit op zoek naar interessante berichten die de Nederlandse media gewoonlijk niet halen, maar wel inzicht geven in het Russisch bestaan.
Enkele recepten en achtergronden hiervan uit het GOS.
Naar het archief verhuizen artikelen van eerdere jaren: 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
Een verzameling links van ieder land van het GOS.
MERKENPOPULARITEIT
Van 13 tot 26 oktober 2014 konden Russische consumenten via stemformulieren in landelijke kranten en op internet stemmen voor de beste productenmerken in de landelijke competitie 'Merk nr. 1 in Rusland - 2014'. In 57 productcategorieën werden op 19 december in het Staatspaleis in het Kremlin in Moskou de prijzen uitgereikt.
Het waren open stemmingen, zonder vooraf bepaalde keuzemogelijkheden. Ruim 200.000 reacties kwamen binnen. Hieronder de uitslag in de 57 productcategorieën:
www.utro.ru, 12-11-2014
STEWARDESSENUNIFORM
De Russische luchtvaart mag internationaal geen al te best imago hebben, op het gebied van de service aan boord en de kleding van het boordpersoneel staat staatsluchtvaartmaatschappij Aeroflot tegenwoordig op een ereplaats in Europa. In 2013 werd het uniform van Aeroflot in een opinieonderzoek van het bedrijf Skyscanner onder 1.200 reizigers tot het stijlvolste gekozen.
Bij Aeroflot is driekwart van het boordpersoneel vrouw (stewardess) en een kwart man (steward). Hun huidige kledinglijn werd in 2009 ontworpen door de designers Joelija Boenakova en Jevgeni Chochlov van het modemerk Bunakova Hohloff. Met de uitverkiezing liet Aeroflot zelfs Air France met de kostuums van Christian Lacroix en de Armani-kostuums van Alitalia achter zich.
De eerste plaats van Aeroflot is vooral aan te danken aan de elegante zomeruniformen van de Aeroflot-stewardessen in de kleur 'rode mandarijn'. Hun winteruniformen en de uniformen van de stewards zijn in het bekende donkerblauw van Aeroflot.
Nog een bijzonderheid is dat de stewardessen van Aeroflot tegenwoordig een jurk met jacquet kunnen dragen in plaats van een rok met jacquet. De jurk werd op initiatief van de stewardessen zelf ingevoerd; zij vinden een jurk vrouwelijker en eleganter dan een rok.
Voor verschillende weersomstandigheden hebben de stewardessen drie soorten overjassen: een regenjas, een wollen jas en een bontjas (in de winter naar Jakoetië vliegen zonder bontjas is onmogelijk). Op het hoofd dragen zij een pilotka.
Het kledingpakket van stewardessen van Aeroflot bestaat uit 24 accessoires en dat van de stewards uit 15 accessoires. Er zijn ook kapsel- en cosmeticaregels. Bij stewardessen mag het kapsel niet over de ogen en het gelaat vallen, niet geverfd zijn en moet hun cosmetica kleuren met het uniform. Stewards mogen geen lange haren, baarden en snorren hebben. Tattoos zijn taboe bij het personeel van Aeroflot.
Ogonjok, 22-9-2014
KINDERLOZE VROUWEN
Momenteel blijft 8 procent van de Russische vrouwen kinderloos, dat wil zeggen vrijwillig of onvrijwillig kinderloos als ze 40 jaar oud zijn geworden. Russische economen en sociologen voorspellen dat dit cijfer 'de komende jaren' zal toenemen tot het Europese gemiddelde van 15 procent vrouwen die kinderloos blijven.
De gemiddelde leeftijd waarop Russische vrouwen kinderen krijgen is tussen 2002 en 2010 ook gestegen, namelijk van 24 naar 25 jaar. In Moskou is deze leeftijd hoger: 27 jaar. Die leeftijd van 25 jaar is naar Europese begrippen overigens nog steeds jong. Van de 25-jarige Russinnen is 48 procent nog kinderloos, van de 30-jarige 25 procent en van de 35-jarige 15 procent.
Russen steunen massaal de (financiële) maatregelen van de Russische regering om het geboortecijfer in Rusland te laten stijgen en in ieder geval niet te laten dalen. Niettemin zal het percentage Russinnen dat uit persoonlijke carrièreoverwegingen geen kinderen wil of de kinderwens hierom desondanks voorbij laat gaan dus stijgen.
Nezavisimaja Gazeta, 19-8-2014
1 van de 7 zusters van Stalin: het Ministerie van Buitenlandse Zaken.
TWEELINGZUSTERS-SUIKERTAARTEN
De zeven wolkenkrabbers in het centrum van Moskou, die in de Stalin-tijd in de stijl van het 'monumentale sovjetclassicisme' werden gebouwd, waaronder die van de Moskouse Staatsuniversiteit en het Ministerie van Buitenlandse Zaken, worden in de volksmond 'de zeven zusters' en 'suikertaarten' genoemd.
In andere Russische en Oost-Europese steden staan echter nog zeven wolkenkrabbers en hoge gebouwen in deze bouwstijl, die wel de 'tweelingzusters' van de wolkenkrabbers in Moskou worden genoemd. (Foto's van de Oost-Europese suikertaarten.) Deze zijn:
www.lenta.ru, 10-7-2014
SEKSBEREIDHEID RUSSINNEN
Volgens een opinieonderzoek van het internationale sociale netwerk 'Training-center SEKS.RF' onder 714 Russinnen van 18 jaar en ouder met een actief seksleven is 94 procent van hen bereid seks te hebben als hun partner dit voorstelt. Bij de grote meerderheid wordt deze instemming gegeven omdat er sprake is van wederzijds verlangen (75 procent) en vanuit bereidheid om in de eerste plaats de partner seksueel tevreden te stellen (60 procent).
Bijna de helft van de ondervraagde Russinnen is bereidheid om bij een eerste ontmoeting met een man seks te hebben als de man intelligent en galant is, een leuk uiterlijk heeft en/of een lekker ruikend parfum op heeft. Van de ondervraagde Russinnen zei 36 procent tijdens een eerste ontmoeting nooit met seks in te stemmen.
Novyje Izvestija, 11-7-2014
CULTURELE BRANDS
Volgens het weekblad Roesski Reporter bezit Rusland niet zoveel culturele brands (merken) die mondiaal bekend zijn en daarom te gelde kunnen worden gemaakt. Het gaat hierbij om brands die wezenlijke kenmerken van de Russische cultuur en het Russische volk moeten symboliseren, zoals goedheid, gastvrijheid, een filosofische instelling, onverzoenlijkheid tegenover vijanden en grootmachtsdenken. Niettemin lukte het het tijdschrift om een top10 van zulke internationaal bekende Russische culturele brands samen te stellen:
Roesski Reporter, 11-6-2014
GEWENST KINDERTAL
'Hoeveel kinderen moeten er in een gezin zijn?', voeg het Al-Russische Centrum voor de Bestudering van de Publieke Opinie (VTsIOM) in een opiniepeiling. De antwoorden:
Ogonjok, 9-6-2014
BOEKEN LEZEN
Volgens een opiniepeiling van het Russische Centrum voor de Bestudering van de Publieke Opinie (VTsIOM) zijn de Russen in 2013 weer meer gaan lezen, maar nog steeds minder dan twintig jaar eerder. Gemiddeld lazen zij in 2013 4,55 boeken per maand.
In 1992 was dat dus meer, namelijk 5,14 boeken per maand, maar minder dan in 2010, toen Russen gemiddeld 3,94 boeken per maand lazen. Iets meer dan een derde van de ondervraagden, 35 procent, gaf toe nooit boeken te lezen. Van deze niet-lezers kwam bijna de helft, 48 procent, uit de leeftijdsgroep 45-59 jaar.
www.utro.ru, 3-6-2014
POLITIEGEWELD
In Rusland is de politie niet je beste vriend. Volgens een onderzoek van Amnesty International in 21 landen naar angst voor martelen door de politie zit Rusland iets boven de gemiddelde angst: 48 (Rusland) tegenover 44 procent (algemeen). Het hoofd van de Russische afdeling van Amnesty International, Sergej Nikitin, vindt dit 'een serieuze beschuldiging richting de Russische machthebbers'.
Ondertussen meent gemiddeld 36 procent van de ondervraagden in het onderzoek dat martelen door de politie soms gerechtvaardigd is om de maatschappij tegen onheil te beschermen. In Rusland is dit 25 procent. In Rusland is er genoeg wetgeving die martelen door de politie verbiedt, 'maar deze werkt helemaal niet' volgens Igor Kaljakin, hoofd van het Comité tegen Martelingen.
De cijfers van Amnesty International worden bevestigd door Russische onderzoeken naar politiegeweld. Zo is slechts 4 procent van de Russen tevreden over het werk van de nationale politie en staat ruim de helft met 'wantrouwen en apathie' tegenover de politie.
In de eerste negen maanden van 2013 registreerde het Russische Ministerie van Binnenlandse Zaken 3.500 misdrijven en 165.000 disciplinaire overtredingen door politieagenten. Iedere vijfde Rus is wel eens slachtoffer geweest van 'willekeur door de politie'.
Novyje Izvestija, 14-5-2014
VLOEKEN
Iets meer dan de helft van de volwassen Russen, 51 procent, geeft in een opinieonderzoek van het onderzoeksbureau Levada-Centrum toe 'regelmatig' te vloeken. Mannen (61 procent) vloeken meer dan vrouwen (42 procent), en jongeren meer dan ouderen. Het meest gevloekt wordt er in de leeftijdscategorie 25-39 jaar (59 procent) en het minst onder ouderen boven de 55 jaar (41 procent).
Voor de hoog scorende groepen geldt: horen vloeken, doet vloeken. Van de respondenten gaf 73 procent aan in zijn of haar directe omgeving vaak met vloeken geconfronteerd te worden. Volgens taalkundige Jelena Sjmeljova van de Russische Academie van Wetenschappen vinden ouderen het nog onfatsoenlijk om in de nabijheid van vrouwen of in het openbaar te vloeken, maar 'is bij de jeugd dit taboe verdwenen'.
De vloekers gaven in het onderzoek ook aan waarom ze vloeken, waarbij ze meerdere redenen konden geven: 11 procent vond dat vloeken een vertrouwensband met de gesprekspartner bevestigde; 16 procent zei te vloeken om iemand te beledigen; 36 procent vloekte om spanning kwijt te raken; en 52 procent stelde 'zo maar als dat uitkomt' te vloeken.
Recentelijk was vloeken in de massamedia en in openbare culturele instellingen bij wet verboden gesteld. Taalkundigen vinden dit een goed besluit, omdat volgens hen minder horen vloeken in het openbaar minder vloeken in het privéleven zou opleveren.
Novyje Izvestija, 24-3-2014
ONBEWUSTE WETSOVERTREDINGEN
Russen overtreden vaak wetten, waarvan ze niet beseffen dat ze die op zulke momenten overtreden. Het weekblad Argoementy i Fakty noemde een zevental verbodsbepalingen, die bij overtreding bestraft kunnen worden met - omgerekend - enkele tientallen euro's boete en/of enkele dagen gevangenisstraf:
Argoementy i Fakty, 11-3-2014
VERKEERSDODEN
Gemiddeld komen er wereldwijd jaarlijks 18 mensen per 100.000 inwoners om in het verkeer. Rusland zat met 19 verkeersdoden in 2013 per 100.000 inwoners iets boven dit mondiale gemiddelde, blijkt uit een onderzoek van de Universiteit van Michigan naar het aantal verkeersdoden in alle ruim 190 landen ter wereld in dat jaar.
De meeste verkeerdoden vallen relatief in Namibië: 45 verkeersdoden per 100.000 inwoners. Hierna volgen Thailand (44), Iran (38), Soedan (36), Swaziland (36), Venezuela (35), Kongo (34) en Malawi, de Dominicaanse Republiek, Irak en de Centraal-Afrikaanse Republiek (allemaal 32). In het algemeen geldt: hoe lager het economisch ontwikkelingsniveau, hoe meer verkeersdoden.
De minste verkeersdoden vallen in het noorden van Europa, kleine eilandstaten en landen met weinig autoverkeer. Zo vallen de minste verkeersdoden op de Maladiven (2 per 100.000 inwoners), in Tadzjikistan (3) en op Malta (3). Ook Nederland heeft naar verhouding weinig verkeersdoden met 4 per 100.000 inwoners.
Het hoofd van de Russische Automobilistenbond, Viktor Pochmelkin, vindt het Russische cijfer veel te hoog. Volgens hem moet de Russische overheid veel meer doen om het aantal verkeersdoden in het land terug te brengen en in zijn beleid streven naar nul verkeersdoden. Zo laakt hij dat airbags nog steeds niet verplicht zijn in Russische auto's en dat nog lang niet alle zebrapaden verlicht zijn.
In 2013 vonden in Rusland 204.068 'ernstige' verkeersongevallen plaats, 0,2 procent meer dan in 2012. Hierbij vielen 27.025 doden, 3,5 procent minder dan in het jaar daarvoor. Het aantal gewonden bedroeg 258.437 mensen, ongeveer even veel als in 2012.
www.gazeta.ru, 24-2-2014
AFVALVERWERKING
'Rusland leeft tot zijn knieën in het afval', aldus de nieuwssite Utro.ru. Het land heeft 1.092 vuilstortplaatsen, circa 15.000 legale en 17.000 illegale vuilnisbelten en ongeveer 13.000 illegale 'plekken van vuilstort'.
Bij elkaar beslaan ze een oppervlakte van vier miljoen hectare, dat wil zeggen een oppervlakte vergelijkbaar met het grondgebied van Nederland of Zwitserland. Hier ligt momenteel 90 miljard ton afval gestort en daar komt jaarlijks 5 miljard ton bij.
Verreweg het meeste afval komt uit de winning van grondstoffen: 91 procent. Hierna volgen de metallurgische industrie (4,3 procent), de productie van gas, elektriciteit en water (1,5 procent), de chemische industrie (0,6 procent) en de bouwsector (0,3 procent'. Huisvuil zorgt voor 2,3 procent van het afval.
De afvalbergen in Rusland zijn mede zo groot, omdat nog nauwelijks iets aan afvalscheiding en hergebruik wordt gedaan. Als alternatief denken plaatselijke besturen vaak aan de bouw van vuilverbrandingsoven in plaats van afvalscheiding te bevorderen en faciliteren.
In Rusland zijn 40 vuilverbrandingsfabrieken, 243 vuil verwerkende fabrieken en 53 'vuilsorteercomplexen'. Voor de verwerking van de jaarlijkse vuilproductie zijn echter drie keer zo veel van zulke fabrieken en complexen nodig.
www.utro.ru, 13-2-2014